اثبات عصمت پیامبر «صلی الله علیه و آله و سلم»

خداوند در قران کریم به هدفمندی خلقت انسان اشاره می کند و می فرماید: «أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاكُمْ عَبَثًا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ »؟ هدف آفرینش، تکامل انسان هاست و روشن است که تکامل همه جانبه انسان ها به یک سلسله اگاهی ها و تعلیمات صحیح نیاز دارد و خداوند بایستی توسط مربیان کامل و نمونه، قوانینی که سعادت بشر را تضمین می کند در اختیار انسان بگذارد. مجموعه حاضر به بحث در مورد عصمت پیامبران پرداخته که شرط اساسی در نبوت است.
عصمت در لغت به معنای منع کردن و بازداشتن است. منع کردن یا به نحو سلب اختیار است یا به نحو فراهم کردن وسائل و مقدماتی که فرد با اختیار خود آن فعل را انجام بدهد یا ندهد که عصمت پیامبران «علیهم السلام» از نوع دوم است.
اما عصمت در اصطلاح: شیخ مفید عصمت را به ریسمان معنی کرده مانند این که فردی در حال غرق شدن باشد و ریسمانی به او داده شود تا به وسیله آن خود را نجات دهد. در واقع عصمت لطف یا ملکه ی نفسانی است که بنده را از ارتکاب بر معاصی نگه می دارد با این که بنده قدرت بر انجام معاصی راداشته است. پس چنین عصمتی با اختیار انسان هیچ تضاد و منافاتی ندارد و به همراه آزادی و اختیار است بنابراین عصمت برای پیامبران اکتسابی است نه خدادادی و منشأ این اکتساب هم علم و شهود و وجدان آنهاست. انسان معصوم نیز انسانی است که همچون دیگران در شرایط و موقعیت های مختلف قرار می گیرد و در محیط با فراز و نشیب های گوناگون همراه است. اما در واقع آنان با علم و یقین به حقایق امور و عواقب اعمال گناه نمی کند.
دلایل عصمت پیامبران
1. قرآن کریم گروهی از انسان ها را مخلَص «خالص شده برای خدا» نامیده است که حتی ابلیس هم طمعی در گمراه کردن آنها نداشته است. چنانچه در سوره ص آیه 82 و 83 می فرمایند: «قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُم أَجْمَعِينَ * إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ » بنابراین عنوان مخلَص مساوی با عصمت است و پیامبران هم مخلص بودند لذا عصمت داشتند.
2. خداوند اطاعت از پیامبران را به طور مطلق لازم دانسته اند چنانکه فرموده است: «يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُوْلِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ». وجوب اطاعت از رسول که در طول اطاعت از خداست و نمایانگر آن است که او فردی معصوم است چرا که اگر گناهی از او سر می زد دیگر اطاعت از او به طور مطلق معنا نداشت و لازمه اش آن بود که لازم باشد ما در گناه نیز از او اطاعت کنیم که این امر محال است.
3.مناصب الهی به کسانی که آلوده به ظلم باشند داده نمی شود در سوره بقره آیه 124 خداوند می فرماید: لاینالُ عهدیَ الظالمینَ. کسی که مرتکب گناه می شود در واقع ظلم می کند، زیرا کمترین حد گناه ظلم به نفس است. از طرفی پیامبران صاحب مناصب الهی هستند در نتیجه آلوده به گناهی نمی باشند.
4. آیاتی که صریحاً اشاره به ارتباط بین پیامبر و مردم دارند که اگر از پیامبر به طور کامل اطاعت شود پاداش خوبی نصیب آنها خواهد شد و اگر اطاعت نکنند از صراط مستقیم به دور افتاده و ضررهایی متوجه آنها می شود. در سوره نساء ایات 13 و 69 خداوند می فرمایند: هر کس خدا و پیغمبرش را پیروی کند خداوند وی را در باغ هایی از بهشت وارد می کند که همواره رودها از زیر درختانش جاری است و در سوره احزاب آیه31 و سوره نساء آیه14 به نتیجه عدم اطاعت اشاره می کند ومی فرماید: او را در آتشی وارد می کنند که جاودانه در آن خواهند ماند. لذا از کسی می توان اطاعت کرد آلوه به گناه نباشد.
5. خداوند در سوره احزاب آیه6 شهادت  فرد عاصی را مردود می داند. حال اگر انبیاء معصوم نباشند قطعاً شهادتشان باطل است در حالی که انبیاء نه تنها در این دنیا شهادتشان مقبول است بلکه در قیامت هم شاهد بر کل بشریت خواهند بود همان گونه که در سوره بقره آیه 143 می فرمایند: «شما را امت میانه ای قرار دادیم تا بر مردم گواه باشید و پیامبر بر شما گواه است».
6. غرض از بعثت پیامبران هدایت مردم به سوی کمال و سعادت است که برای رسیدن به این غرض واجب است آنان معصوم و منزه از گناه باشند زیرا در صورت عدم عصمت و صدور گناهی هم چون دروغ باز بر مردم واجب است که از پیامبران پیروی کنند که این امر با غرض ارسال پیامبران منافات دارد.
7. هر گاه پیامبر مرتکب گناهی شود نهی او ار انجام آن کار واجب می باشد چون نهی از منکرعمومیت دارد و این امر هم مستلزم آزار و اذیت پیامبر می باشد در حالی که از اذیت پیامبر نهی شده است.
مراتب عصمت
عصمت دارای مراتب مختلفی است و برخی از انبیاء به ویژه پیامبر اسلام «صلی الله علیه و آله و سلم» در رتبه بالاتری قرار دارند. لیکن سه مرحله از عصمت میان انبیاء وجود داشته است و هیچ پیغمبری فاقد این سه مرحله نبوده است و آن عبارت است از : 1. عصمت در تلقی وحی به طوری که هیچ پیامبری در دریافت وحی چه عمداً و چه سهواً دچار خطا و اشتباه نمی شود. 2. عصمت در تبلیغ و بیان وحی در این مرحله هم هیچ پیامبری  چه عمداً و چه سهواً چیزی بر وحی نمی افزاید و از مطلب چیزی نمی کاهد. 3.عصمت در عمل به پیام وحی. این مراتب را عصمت حداقلی می گویند که بدون آن نبوت شکل نمی گیرد.
که از مطالب فوق بدست می آید که پیامبر هم عصمت از گناه دارد و هم عصمت از خطا و نسیان دارد.
برگرفته از :
*. قرآن کریم
1. معجم مقاییس اللغه ابن فارس
2.تصحیح الاعتقاد شیخ مفید
3. شرح کشف المراد از علی شیروانی
4. ایضاح المراد از علی ربانی گلپایگانی                   

محقق:آمنه نصرتی طلبه سطح سه رشته کلام موسسه        

کدام یک از منابع برای استفاده در هنگام نگارش علمی معتبرتر است؟

می‌دانیم که مرحلۀ مهم پیش از نگارش، انتخاب منابع خوب و معتبر برای مطالعه، سپس استفاده و استناد به آن‌ها است. پس اگر شخصی از منابع بی‌کیفیت در تولید اثری استفاده کند، قطعاً بر جوانب مختلف اثر پژوهشی وی تأثیرگذار است و باعث ورود اطلاعات بی‌کیفیت به چرخۀ تولید علم ‌می‌شود.

برای غربال منابع و مقالات سه راه وجود دارد

1-اعتبارسنجی منابع پژوهش بر اساس منبع انتشار آن‌ها

برای مطالعه و نگارش ممکن است از منابع مختلفی مانند کتاب، مقاله، پایان‌نامه، طرح پژوهشی، وب‌سایت، جزوه و بروشور و دیگر منابع استفاده کنیم. هنگام استفاده از هرکدام از این منابع می‌توانیم به مواردی که در ادامه می‌آید توجه کنیم.

کتاب‌ها. هنگامی که قصد استفاده از کتابی را دارید به نام ناشر و اعتبار آن توجه کنید و تا جایی که می‌توانید در مورد آن ناشر، از طریق اشخاص آگاه یا با جستجو در اینترنت اطلاعات کسب کنید. درست است که زمانی که کتابی چاپ می‌شود احتمالاً از فیلترهای مختلف گذشته و سپس چاپ شده اما به هرحال وجود ناشران نامعتبر و سودجویانی را که تنها با انگیزۀ کسب درآمد اقدام به انتشار می‌کنند، نباید فراموش کرد.مخصوصاً اگر هنگام مطالعه و استفاده از اثر به موارد مشکوکی برخورد کنیم، این بررسی بسیار کمک‌کننده است. اگر کتاب فاقد اطلاعات لازم است و به عنوان مثال نام و لوگوی ناشر مشخص نیست، بهتر است با احتیاط و دقت بیشتری از کتاب استفاده کنیم.

وب‌سایت. این دسته از منابع در کنار اهمیتی که در پژوهش دارند، نیازمند دقت و بررسی دقیق‌تری هستند. از آن‌جا که انتشار محتوا در محیط وب آسان است و هر اطلاعاتی می‌تواند با هر کیفیتی و توسط هر شخصی، منتشر شود، پس لازم است به نکاتی از جمله نشانی و دامنه سایت، صاحب و سازمان تولیدکنندۀ آن توجه داشته باشیم.  سایت‌های دانشگاهی در سراسر دنیا با دامنه‌های مشخصی از جمله .org، .ac.ir، .ac.uk و مشابه این‌ها مشخص هستند و معمولاً دارای اطلاعات مناسب و موثقی هستند. از سوی دیگر وبسایت کتابخانه‌ها، وزارتخانه‌ها، سازمان‌های علمی بین‌المللی و … منابع پژوهشی معتبری به شمار می‌روند.

پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی. این نوع منابع معمولاً از معتبرترین انواع منابع به شمار می‌روند. اگر برای استفاده از این منابع، به محلی غیر از دانشکده‌ها و کتابخانه‌های تخصصی، مثلاً وبسایت‌ها مراجعه می‌کنیم، به ویژه در مورد پایان‌نامه‌های داخلی، باید دقت بیشتری به‌ خرج داد چرا که متاسفانه معمولاً سودجویان از علاقه و اعتماد پژوهشگران به این نوع منابع برای کسب منافع شخصی استفاده می‌کنند؛ پس باید در چنین مواردی، نام دانشگاه، نام اساتید، نام دانشجو، عنوان و چکیده پایان‌نامه را در وبسایت‌های دانشگاهی جستجو کنیم تا مطمئن شویم این منبع واقعاً وجود دارد و اسیر اطلاعات ساختگی و جعلی نشویم. در صورت لزوم می‌توانیم با دانشجو یا اساتید راهنما به صورت ایمیلی ارتباط برقرار کنیم.

 مقالات. در بسیاری از حوزه‌های علمی، مقالات از منابع معتبر و پراستناد و حتی مهم‌ترین منبع به شمار می‌روند.       - آسان‌ترین راه برای شناسایی اعتبار یک مقاله، پرس‌و‌جو از افراد آگاه مانند اساتید و پژوهشگران در مورد مجله‌ای  است که مقالۀ مورد نظر ما در آن منتشر شده است. برای دانشجویان که در ارتباط مستقیم با اساتید هستند، پرسش از اساتید راه بسیار خوبی است. گاهی با یک سؤال از اساتید، راجع به مجلات می‌توان به اطلاعات خوبی در مورد اعتبار آن مجله رسید که نتیجۀ سال‌ها کار پژوهشی است.

- به این اطلاعات در مجلۀ مورد نظر توجه کنیم: آرشیو یا قدمت مجله، منابع نمایه‌کننده مجله و ضریب تأثیر آن. با مراجعه به وب‌سایت مجلات، معمولاً فهرستی از پایگاه‌هایی که به نمایۀ آن مجله می‌پردازند، در دسترس است. این اطلاعات یا در توضیحات صفحۀ اول مجله وجود دارد یا در بخش دربارۀ ما (about)، یا در بخشی جداگانه با عنوان (abstractingandindexing) مثلاً همانطور که می‌دانید مهمترین نمایه‌های بین‌المللی ISIwebofscience    و Scopus هستند.

- همچنین می‌توانیم برای بررسی بیشترِ مجلۀ مقالۀ مورد نظرمان، فهرست مجلات معتبر را از وب‌سایت وزارتخانه‌های مربوطه مرور کنیم

- در نهایت، برای بررسی اعتبار علمی مجلۀ مقالاتی که می‌خواهیم استفاده کنیم بهتر است به شاخص‌هایی که برای هر مجله تعریف شده است، توجه کنیم. با این کار هم از اعتبار مجلات مورد نظر آگاه می‌شویم و هم برای انتخاب مجله برای انتشار مقالات خودمان، در آینده مفید است.

بنابراین به طور خلاصه سه گام اصلی، برای بررسی اعتبار مجلات پیش روست:

1- نشریه و بررسی اطلاعات موجود در وب‌سایت  نشریه؛

2 - مراجعه به فهرست نشریات نامعتبر و جعلی در سایت وزارتخانه‌های مربوطه و مشاهدۀ نام مجلات مورد در آن‌ها

3 - مراجعه به وب‌سایت‌هایی که اطلاعات کتابشناختی و علم‌سنجی لازم از یک نشریه را در اختیار قرار می‌دهند

شایان ذکر این که اطمینان از کیفیت مجلاتی که مقالات را منتشر کرده‌اند، تضمین‌کنندۀ صددرصد کیفیت مقالات منتشرشده در آن نیست. متأسفانه گاهی روابط شخصی و سازمانی منجر به انتشار مقالات فاقد کیفیت لازم حتی در  نشریات معتبر می‌شود. پس لازم است محتوای اثر  را هم با دقت بررسی کنید. انشاءالله در برشور بعدی به بررسی محتوای اثر خواهیم پرداخت.

تلخیص مقاله زهره عباسیان، (1396)  اعتبارسنجی منابع پژوهش بر اساس منبع و محمل انتشار آن‌ها.

علاوه بر ارزیابی منابع پژوهش با استفاده از بررسی منابع و بررسی محتوا، پژوهشگران بسیاری در سراسر جهان، منابع پژوهشی را به اعتبار پدیدآور آن آثار مطالعه می‌کنند و در اثر پژوهشی خودشان به نویسندگان معتبر استناد می‌کنند. اما مواقع زیادی هم هست که ما با نویسندۀ اثر آشنا نیستیم. در این هنگام باید چه‌کار کنیم؟

از آن‌جا که پدیدآور هر اثر پژوهشی می‌تواند انگیزه‌های متفاوتی از نگارش آن اثر داشته باشد (از یک دغدغۀ ذهنی در موضوعی خاص گرفته تا هدف کسب درآمد، شهرت، فراغت از تحصیل و ارتقاء تحصیلی و غیره) و شاید هرگز مخاطبان از انگیزۀ پدیدآور آگاه نشوند، باید سعی کنیم تا حد امکان در مورد آن پدیدآور اطلاعات کسب کنیم تا بتوانیم در مورد استفاده کردن از آن اثر در اثر پژوهشی خودمان تصمیم‌گیری کنیم. برای این کار، هنگام بررسی اعتبار آثار، از دیدگاه شناخت نویسندگان و اعتبار آن‌ها، می‌توانیم موارد زیر را در نظر داشته باشیم:

-  اثر، نویسندگان واقعی داشته باشد. منظور نویسندگانی است که وجود خارجی دارند. متاسفانه گاهی اسامی نویسنده‌ها ساختگی است.

-  وابستگی سازمانی یا نشانی ایمیلی نویسندگان مشخص (و ترجیحاً معتبر) باشد.

-  در مواردی که به نوشته‌های نویسنده‌ای اطمینان نداریم، خوب است که دربارۀ زمینه‌های مطالعاتی‌اش تحقیق کنیم. این روزها با وجود شبکه‌های اجتماعی مختلف مانند لینکداین، ریسرچ‌گیت، فیس‌بوک، توئیتر، و غیره کسب اطلاعات دربارۀ نویسندگان حقیقی و حقوقی، چندان دشوار نیست؛ به‌ویژه در مورد نویسندگان خارجی این جستجو بسیار کاربردی و رایج است.

-  تخصص نویسنده را در آن حوزه بررسی کنیم. برای این کار علاوه بر اینکه می‌توانیم رشتۀ تحصیلی نویسنده را با موضوع و محتوای اثر مطابقت دهیم، با جستجوی نام نویسنده در پایگاه‌های اطلاعاتی و پژوهشی، پیشینۀ حوزۀ نگارشی او را بررسی کنیم.

-  به زبان اصلی نویسنده و زبان مقاله توجه داشته باشیم و متن را با دقت و وسواس بیشتری بررسی کنیم تا از اطلاعاتی که به‌درستی معادل‌گذاری نشده و به‌خوبی بیان نشده غافل نشویم.

-  عنوان مقاله را در موتورهای جستجو وارد کنیم. هرچقدر مقاله و نشریه معتبرتر باشد، احتمال بیشتری دارد که در نمایه‌های ملی و بین‌المللی بیشتری هم یافت شود. در مواردی ممکن است به مقالاتی با یک عنوان، اما نویسندگان متفاوت برسیم. اینجاست که باید محتوای هر دو مقاله را با یکدیگر مقایسه کنیم تا مبادا یکسان باشند و اگر یکسان بودند، تخلف بارز پژوهشی رخ داده و باید تحقیق بیشتری کنیم و حتی‌الامکان با دفتر مجله تماس بگیریم.

این معیارها از مواردی هستند که می‌تواند راهنمای پژوهشگران در حوزه‌های مختلف باشند. البته، همانطور که پیش‌تر هم ذکر کردیم، ممکن است استثناءهایی هم وجود داشته باشد و با این معیارها قابل بررسی نباشد یا از آن‌ها تبعیت نکند.

تلخیص مقاله زهره عباسیان، (1396)  اعتبارسنجی منابع پژوهش بر اساس اطلاعات مربوط به نویسندگان آن‌ها

همانطور که در برشور قبل به مواردی در اعتبارسنجی منابع پژوهش بر اساس منبع انتشار اثراشاره کردیم، اکنون به بیان توضیحاتی دربارۀ اطلاعات محتوایی اثر می‌‌پردازیم.برای تصمیم‌گیری در مورد این‌که آیا منبعی که درحال مطالعۀ آن هستیم و احتمالاً به عنوان مأخذ، قصد استفاده از آن در اثر پژوهشی خود را داریم، مناسب و متناسب با اهداف مطالعه و پژوهش است یا خیر، باید نکاتی را در نظر داشته باشیم. این نکات قابل بررسی برای آثار مختلف از جمله مقاله، کتاب، وب‌سایت و غیره است.

در ابتدا بهتر است محتوای مورد نظر را با اهداف مد نظرمان بررسی و به نکات زیر توجه کنیم:

- آیا محتوا و اطلاعات ارائه‌شده در منبع، معتبر، روزآمد و موثق هستند؟

- آیا محتوای اثر، پاسخ‌گوی سؤال‌های ذهنی ما هست؟

- آیا عنوان اثر با محتوا ارتباط و تناسب لازم را دارد؟

- هدف نویسنده از نگارش آن اثر چیست؟ آثار پژوهشی باید به دور از تعصب و جانبداری نوشته شوند. مقالاتی که با اهداف تجاری یا معرفی یک برند یا محصول خاص نوشته شده‌اند، باید با حساسیت بیشتری بررسی شوند.

- آیا محتوای اثر حرفی مضاف بر دانش موجود و در دسترس دارد؟ به‌عنوان مثال، ممکن است پژوهشی بدیهیات یک حوزه را با بیان متفاوتی گفته باشد. به ژرف‌نگری و اندیشۀ نهفته در آثار توجه کنیم.

- زبان نگارش و ساختار مقاله، گنگ و نامفهوم نباشد و به برداشت اطلاعات غلط منجر نشود.

- به ساختار نگارشی متن هم توجه کنیم. آیا محتوای اثر از نظم و سازماندهی منطقی برخوردار است یا از قطعه‌های به هم چسبیده  تشکیل شده است؟

در کنار نکات بالا، منابع و مآخذی که در هر پژوهش مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسیار مهم است. منابع زمینۀ فکری نویسنده را نشان می‌دهد و خواننده هم باید بداند که اطلاعاتی که در آن پژوهش مورد استناد واقع شده‌اند، چقدر معتبر و صحیح هستند. پس لازم است فردی که از اثری قصد استفاده دارد، با هوشمندی لازم منابع و مراجع مورد استفاده را هم در نظر داشته باشد. مثلاً توجه به نکات زیر در این زمینه ثمربخش است:

-  در مقاله از منابع مهم، معتبر و روزآمد استفاده شده باشد. مقاله‌ای که بیشتر منابعش از مقالات به‌روز مجلات معتبر آی.اس.آی است با مقاله‌ای که منابعش وب‌سایت‌های ساده‌ای هستند قطعاً متفاوت هستند.

-  توجه شود که آیا استفاده از این مقاله به افزایش اعتبار و کیفیت اثر در حال نگارش، منجر می‌شود یا خیر. استناد به آثار و مطالب متخصصان یک حوزه، نشان‌دهندۀ اشراف نسبی نویسنده به موضوع است. به‌علاوه، به خواننده هم این اطمینان داده می‌شود که مطالب، معتبر و دقیق است. البته، باید به استناداتی که به صورت جعلی به متخصصان و صاحب‌نظران مشهور یک حوزه نسبت داده می‌شود، هم توجه کرد. در مواردی که شک و تردید داریم، مشورت با متخصصان یا استادان راه حل خوبی است.

-  توجه شود که منابع استفاده‌شده با محتوای اثر هم‌خوانی لازم را داشته باشد. به تعداد استنادهای بیش از حد، استنادهای مکرر به یک اثر و استنادهای نامرتبط دقت شود.

-  مقاله، ارجاعات کور و نامفهوم و به طور کلی، ارجاعاتی که ما را به منبع اصلی نمی‌رساند، نداشته باشد. مثلاً اطلاعات کتابشناختی ناقص یا اشتباه نداشته باشد.

-  استنادهای نویسنده از این دیدگاه هم بررسی شود که آیا محققان دیگر هم از آن‌ها استفاده کرده‌اند یا خیر. گاهی پی‌بردن به این موضوع، با جستجویی ساده در یک موتور کاوش، راهگشاست.

-  ادعا، نظریه و فرضیه‌هایی که اثر از منابع دیگر اقتباس کرده، باید ارجاع درست داشته باشند.

- دیگر پژوهشگران چقدر از آن مقاله استفاده کرده و به آن استناد داده‌اند؟

در کنار همۀ این موارد توجه به رعایت صحت و سلامت پژوهش و عاری بودن از انواع تخلفات پژوهشی بسیار مهم است که شاید تشخیص آن ساده هم نیست اما   راه حل‌هایی دارد.

-  پس از ارزیابی دستی مقاله بهتر است برای اطمینان بیشتر و بررسی موارد مربوط به تقلب‌های پژوهشی (مثل سرقت علمی) از نرم‌افزارهای تشخیص سرقت علمی استفاده کنیم.

-  گاهی لازم است به یادداشت‌هایی که دربارۀ یک اثر منتشر شده توجه کنیم. از جملۀ این موارد، یادداشت‌هایی دربارۀ سلب اعتبار مقاله یا  Retraction است. برخی از پایگاه‌های اطلاعاتی مانند Webofscience(WOS)  در قسمت اعمال محدودیت بر نتایج جستجو (limitation)، مقالات سلب اعتبارشده را نشان می‌دهند.

بنابراین بررسی محتوای اثر را به سه مرحلۀ کلی می‌توان، تقسیم کرد:

یک. تطبیق محتوای اثر با اهداف موردنظرمان؛

دو. بررسی منابع و مآخذ اثر؛

سه. بررسی محتوای اثر در مورد صحت محتوا و توجه به دوری از موارد سوءرفتارهای پژوهشی.

باید توجه کرد که بیشتر مواردی که مطرح شد، نسبی هستند؛ به عنوان مثال اگر اثری استنادی دریافت نکرده، به این معنی نیست که حتماً آن مقاله نامعتبر و بی‌کیفیت است؛ ممکن است دانشی نو باشد و هنوز چندان مورد توجه قرار نگرفته باشند. اما مواردی که مربوط به بحث اخلاق در پژوهش و سوءرفتارهای پژوهشی است بسیار قابل تأمل و توجه است. 

علاوه بر موارد ذکر شده، گاهی می‌شود اعتبار یک اثر پژوهشی را با بررسی نویسندۀ آن اثر ارزیابی کردکه در برشور آینده به آن می پردازیم.

تلخیص مقاله زهره عباسیان، (1396)  اعتبارسنجی منابع پژوهش بر اساس محتوای آنها