عنوان پایان نامه: ضرورت شکرگزاری از منظر عقل با تاکید بر آیات و روایات

استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین غلامرضا گلچین راد

استاد مشاور: حجت الاسلام والمسلمين محمدعلی اسدی نسب

محقق: سمیه کریم کشته 

چکیده

اين پايان نامه با عنوان ضرورت شکرگزاری از منظر عقل با تاکید بر آیات و روایات است. با هدف شناخت ضرورت عقلی شکر و دلايل عقليِ قرآني و روایی بر ضرورت شكرگزاري تنظيم شده است. در اين مجموعه به دلایل عقلی ضرورت شکرگزاری و دلایل عقلی شکر در آیات و روایات اشاره شده است. لذا با استفاده از کتب تفسيري، روايي، منطقی و همچنين از طريق روش کتابخانه اي سعي شد تا به اين مهم دست پيدا کنم.

در اين تحقيق از کتب روايي چون نهج البلاغه و اصول کافی و کتب تفسيري چون تسنیم، المیزان، مجمع البيان و کتب ديگر استفاده شده است.

نتايجي که مي توان از اين تحقيق گرفت، اين است که شکرگزاری امری فطري است و فقط مخصوص مسلمانان نیست. حق شناسی، مرز تفکیک انسان از حیوان است؛ و در حيواناتي هم كه هوش پيشرفته دارند، به نوعی شکرگزاری ديده مي‏شود.

ریشه شکرگزاری حسن و قبح عقلی است. شکر خداوند، جزو دستورهای عام است که امتثال آن بر همه واجب است؛ و برای لزوم خداشناسي هم از وجوب شكر استفاده مي‏شود.

شکرگزاری از مستقلات عقلی است. این عقل است که حکم می کند که شکر، عملی خوب و ناسپاسی رفتاری بد می باشد. همچنین ضرورت عقلی شکرگزاری یا به اعتبار آثار دنیوی یا به اعتبار آثار اخروی می باشد، که در برخی آیات قرآن به آنها اشاره شده است.

فریضه بودن شکر را عقل برهانی می فهمد، زیرا از نظر عقل، شکر منعم و کسی که به ما نعمت داده، لازم است و دلیل نقلی نیز آن را تایید می کند.  

کلید واژه: ضرورت، شکر، شكرگزاري، عقل، آیات، روایات

شرط تأثير شفاعت از نظر علامه طباطبایی

پژوهشگر: ربابه لطفی 

بر اساس تحليل نظرات علامه طباطبايي، شفاعت تنها درباره اصحاب يمين صورت مي‌پذيرد. خداي متعال هنگام توصيف فرشتگان، ضمن تعظيم و بزرگداشت مقام ايشان درباره شفاعتي كه از سوي فرشتگان درباره برخي‌ها صورت مي‌پذيرد می فرماید: «آنها تنها درباره كسي كه مورد رضايت باشد شفاعت مي‌نمايند»[1].

علامه طباطبايي معتقد است «از آنجايي كه «ارتضاء» در آيه ياد شده مقيد به هيچ قيدي نشده و خداوند معلوم نساخته است كه اين افراد چه اعمالي دارند و نشانه‌هاي آنها را ذكر نكرده است پس مي‌توان گفت مراد از «مرتضي» بودن آنها آن است كه خداي متعال دين آنها را پذيرفته باشد و ايشان دين مورد پسند خدا را داشته باشند. به عبارت ديگر، خدا دين آنها را پسنديده است و كاري به اعمال آنها ندارد»[2].

بر اساس اين آيه شفاعت بر محور رضايت حق است و «مرتضي» بودن يا از نظر دين و معتقدات فرد است و يا بر حسب اعمال و رفتار او. اما اگر كسي اعمالش مورد رضايت حق باشد ديگر نيازي به شفاعت مصطلح كه رافع عذاب جهنم است ندارد، زيرا تنها حسنات و اعمال خير مرتضاي حق هستند. از اين رو «مرتضي» در آيه ياد شده هرگز نمي‌تواند در باب اعمال باشد. اگر فردي از اصحاب يمين دين خداپسند داشته باشد، گرچه گاهي مرتكب كبائر شده است وليكن به جهت خداپسند بودن دين او، احياناً مورد شفاعت قرار مي‌گيرد[3].

اما آيا همه اصحاب يمين مشمول شفاعت مي‌شوند؟ علامه طباطبايي در اين باره اظهار مي‌دارد كه «اصحاب يمين كساني‌اند كه از شفاعت بهره‌مند مي‌شوند. آنهايي كه از نظر دين و اعتقادات مرضي خدا هستند، خواه اعمالشان نيز مورد پسند خدا باشد و يا نه، اگر اصحاب يمين مرتكب گناه صغيره شده باشند، بدون نياز به شفاعت خدا آنها را مي‌آمرزد ولي اگر برخي از اصحاب يمين گناه كبيره كرده باشند و اين گناهان قبل از قيامت با توبه و حسنات ديگر از بين نرفته باشد شفاعت آن گناهان را مرتفع مي‌نمايد»[4].

لذا مي‌توان گفت «در صورتي كه اصحاب يمين تا روز قيامت هنوز در گروي اعمال خود باشند در قيامت دير يا زود مشمول شفاعت مي‌شوند. به نظر برخي از بزرگان تمام كساني كه به خدا ايمان داشته و با رسول اكرم(صلي الله عليه و آله) و اهل‌بيت: او دشمني نداشته باشند مشمول شفاعت مي‌شوند. البته برخي افراد به خاطر سوابق نيكشان زودتر از اين رحمت الهي بهره‌مند مي‌شوند و برخي ديرتر. ولي سرانجام دريچه رحمت الهي بر آنان گشوده مي‌شود»[5].

[1] . سوره انبیاء، آیات 28-26
[2] . محمد حسین طباطبایی ، ج1، همان، صص258 و 259
[3] . عبدالله، جوادي آملي، همان، صص257 و 258.
[4] . محمد حسین طباطبایی، همان،  ص258-257.
[5] .جعفر،  سبحانی، شفاعت در قلمرو عقل، قرآن و حدیث، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1354، ص397.

تاریخچه ربا

پژوهشگر: فاطمه سادات قادریان

ربا از قدیم الایام در جوامع بشری وجود داشته و کسی نمی تواند منکر آن باشد؛ زیرا در لوحه های گلی سومریان به جا مانده از چهار هزار سال پیش مشهود است، که قرض دادن آنها به این صورت بوده که افراد طلا و نقره و دیگر انواع کالاها را قرض می گرفتند و در مقابل، سودی با تعیین نرخ بهره آن به وام دهنده می پرداختند. در سرزمین بابل هم ثروتمندان و مالکان اموال، به افراد نیازمند وام می دادند، حتی کاهنان طلا و نقره را به صورت ربوی در اختیار مردم می گذاشتند. واین قانون آنچنان عادی و رایج بوده که قانون هم از ربا خوران حمایت می کرد و اگر بدهکاری توان باز پرداخت را نمی داشت فرزندش طبق قانون به عنوان گروگان از او گرفته می شد.در چین نیز هزاران سال قبل وام با نرخ سود و منفعت کمتر به دهقانان داده می شد.( ابراهیمی 1372ص72).

پس می توان بیان داشت در همه اعصار بحث قرض دادن و ربا خواری حتی در جوامع اروپایی و اسلامی و عصر جاهلیت مسلمانان وجود داشته است، اما روش های آن با هم فرق داشته، همان طور که اکنون وجود دارد و کسی منکر آن نیست.

تأثير شفاعت از نظر ملاصدرا

پژوهشگر: ربابه لطفی

«از نظر صدرالمتألهين دنيا محل اكتساب است و در آن هم علل ذاتي و هم علل اتفاقي تأثير دارند. از اين رو محتمل است كه در دنيا شيئي خاص غايت ذاتي داشته باشد وليكن موانعي او را از رسيدن به غايت باز دارند. دنيا دار تزاحم علل است و لذا امكان دارد تغييراتي در دنيا صورت گيرد؛ مثلاً انسان شقي به سعادت برسد يا فردي مؤمن با اهمال خويش شقي شود. اما در آخرت باب اكتساب و تحصيل كمالات به كلي مسدود است. هر كس محدوده‌اي دارد كه خود نمي‌تواند آن را تغيير دهد.

بدين ترتيب شفاعت تنها از آن جهت كه عاملي است از سوي حق تعالي (به عنوان علت فاعلي يا غايي) براي نجات گناهكار، مي‌تواند در آخرت تأثيري داشته باشد. البته در اين صورت بايد منحصراً شفيع را خدا دانست، زيرا اين شفاعت از خدا به عنوان علت فاعلي يا غايي شروع مي‌شود و گرچه در اين ميان تتميم ظرفيت‌ها بر عهده شفيع (يكي از اولياي الهي) گذاشته شده ولي خود او نيز تحت فرمان الهي و به امر او دست‌اندركار است. به عبارت ديگر، در شفاعت، خدا به جهاتي اراده مي‌كند گناهكار خاصي را بيامرزد و براي اين كار يكي از اولياي خود را به عنوان شفيع وسيله مغفرت قرار مي‌دهد. در واقع خدا آن ولي را به كار مي‌گيرد و از اين رو خود مؤثر است نه متأثر. در حالي كه در شفاعت باطل و نادرست، گناهكار با تمسك به شفيع او را برمي‌انگيزاند و آن شفيع از ناحيه مجرم به كار گرفته مي‌شود و پس از آن، خدا از آن شفيع تأثير مي‌پذيرد. حال آنكه در شفاعت خداي متعال تحت تأثير هيچ فردي قرار نمي‌گيرد و به اين ترتيب علم و اراده او نيز تغيير نمي‌يابد. خداوند از ابتداي خلقت مي‌داند اين فرد گناهي مي‌كند و به جهت آن گناه مستحق عذاب خواهد بود و پس از مدت زماني به جهاتي مورد لطف قرار مي گيرد و خدا يكي از اولياي خود را براي نجات او از آتش به كار مي‌گيرد. در اين ميان، البته بنده گناهكار چون نمي‌داند قطعاً مورد شفاعت قرار مي‌گيرد يا نه در حالتي بين خوف و رجاء به سر مي برد تا آنكه احياناً در موقف شفاعت، آمرزش الهي شامل حال او گردد.»[1]

با چنين تصويري از شفاعت از همه آياتي كه شفاعت را تنها در صورت اذن الهي مؤثر و نافع مي‌شمارد معناي ديگري مي‌توان استنباط كرد. به ويژه آيه «قُلْ لِلَّهِ الشَّفاعَةُ جَمِيعاً»[2] . كه در كمال صراحت همه شفاعت‌ها را از خدا و متعلق به خدا مي‌داند.

«بدون ترديد چنين معنايي از شفاعت هيچ‌گونه منافات و تعارضي با توحيد ذاتي و افعالي و حتي توحيد در عبادت نخواهد داشت، زيرا انسان به خوبي مي‌داند كه رحمت و فيض خاصي كه از ناحيه شفيع به او مي‌رسد پرتوي از رحمت خداست و اساساً خود آن ولي نيز از سوي حق تعالي منبعث شده است.

با چنين تحليلي مؤمن هنگام توسل به اولياي الهي و شفاعت‌خواهي لازم است به اين نكات توجه نمايد:

يك ـ به كسي توسل كند كه خداوند او را به عنوان وسيله نجات معرفي كرده است.

دو ـ هنگام شفاعت‌خواهي عنايت داشته باشد كه او به خاطر اذن خداي متعال و فرمان او، به آن ولي به عنوان شفيع متوسل شده است.

سه ـ حتي هنگامي كه از شفيع شفاعت مي‌خواهد توجه اصيل او بايد به خود خداي متعال وبالتبع متوجه شفيع باشد.

يادآور مي‌شويم كه هيچ يك از توجهات بالا در مورد تصوير نادرست وجود ندارد و از اين رو مي‌توان گفت برخي از توسلات و شفاعت‌خواهي‌هاي رايج ميان مردم با نوع درست آن فاصله زيادي داشته و با توحيد عبادي و افعالي در تعارض است.

با تغيير اساسي در تصوير شفاعت چنين توسلات و شفاعت‌خواهي‌هايي معناي ديگري پيدا مي‌كند، زيرا در شفاعت صحيح سر و كار ما با خود شفيع نيست. شفيع مأمور است قابليت‌هاي فرد خاصي را كه خدا معيّن مي‌كند تتميم نمايد. مگر آنكه كسي بگويد اين وسايط نسبت به ما نزديكترند و مي‌توانند نيازهاي ما را به خدا برسانند و از طرف او واسطه رفع چنين احتياجاتي باشند. البته اين فرض نيز در شفاعت صحيح امكان‌پذير نيست. در هر حال جا دارد با توجه به معناي صحيح شفاعت و نقش شفيع، معنا و مفهوم ديگري براي اين نوع توسلات و شفاعت‌خواهي‌ها جست‌وجو شود.»[3]

[1] . مطهري، مرتضي، عدل الهي، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1357ش ، صص282 و 283
[2] . سوره زمر، آیه 44
[3] . همان

آثار گذشت در محیط خانواده

پژوهشگران:فرشته جوادی منش و سمیه اربابی زاد

1- ایجاد آرامش روحی:

زندگی توام با گذشت و اغماض، مایه ایجاد آرامش و آسایش روحی زن و شوهر و اهل خانه است. و در نتیجه باعث طول عمر می شود. رسول خدا (ص) فرمودند: «من کثر عفوه مدفی عمره»؛ کسی که عفوش زیاد باشد، عمرش طولانی شود. (میزان الحکمه، ج2)

2-زدودن کینه

اشتباهات و لغزش هایی که گاهی در محیط خانواده از ناحیه زن یا شوهر صورت می گیرد، مایه ایجاد کدورت و تیرگی  روابط آنها می شود. چنانچه این تیرگی با عفو و گذشت جبران نشود، زمینه ایجاد اختلافات و درگیری های خانوادگی و فروپاشی کانون گرم خانواده می گردد. رسول خدا(ص) می فرماید: «تعافوا تسقط الضغائن بینکم» نسبت به یکدیگر گذشت کنید، تا کینه هایتان برطرف شود. ( کنزالعمال، ج3 : 373)

3- فزونی عزت:

کسانی که از رفتار همسر خویش خرده می گیرند، نه تنها به اصلاح رفتار او موفق نمی شوند، بلکه امکان دارد موجب لجبازی و واکنش منفی او شوند. رسول خدا(ص) می فرماید: «العفو لا یزید العبد الا عزا فاعفوا یعزکم الله» عفو و گذشت، موجب عزت بنده است. بنابراین گذشت کنید تا خدا به شما عزت دهد. (کنزالعمال،ج 3: 373 )

4-طول عمر:

آرامش روحی و روانی که از ناحیه عفو وگذشت نصیب انسان می شود، در سلامت جسمی او تاثیر گذاشته و مایه فزونی عمر او می گردد.

خانواده به عنوان عنصر اساسی جامعه نقش به سزایی در تامین امنیت و آرامش روانی جامعه دارد.

«بی شک اگر عفو وگذشت از محیط خانواده  برچیده شود و هرکس بخواهد در مزاحمت هایی که به حق او می شود، در مقام انتقام جویی برآید؛ محیط خانه مبدل به جهنم سوزانی می شود که هیچ کس در آن امنیت نداشته و به زودی خانواده از هم متلاشی می شود» (عروسی حویزی: 637). کسی که گذشت ندارد همواره منتظر فرصتی است تا انتقام بگیرد و بدین جهت همیشه دارای دغدغه روحی بوده، آرامش از او سلب می شود؛ در حالی که گذشت از اشتباهات همدیگر این دغدغه های روحی را از بین برده و سبب می شود تا همسران در کنار یکدیگر بی هیچ کینه و ناراحتی زندگی کنند و از بهانه جویی هایی بیهوده دوری جویند. (مکارم ج3: 420) .

قرآن کریم می فرماید: ( یا ایها الذین آمنوا انّ من ازواجکم و اولادکم عدواً لکم فاحذروهم و ان تعفوا وتصفحوا و تغفروا فان الله غفورٌ رحیم) (تغابق: 14)

خداوند در این آیه مغفرت و رحمت خویش را از آن کسانی می داند که از خطای همسر و فرزندان خود گذشت می کنند. چنان که پیش تر گفتیم عنوان به معنای پوشاندن و رحمت به معنای تفض و اعطای نعمت است و هرگونه محبت الهی در مورد بندگان را شامل می شود.

قبلاً‌گفته شد که شاید جلوه غفران الهی در خانواده پوشاندن عیوب اعضای آن از دید دیگران باشد و این کار قطعاً آرامش ساز است؛ زیرا هر فردی در معرض خطاست و هرگاه بدانیم که لغزش هایمان با گذشت اعضای خانواده از چشم دیگران پنهان می ماند، دیگر نگران افشای آنها نخواهیم شد. گذشت مهربانانه هرکدام از اعضای خانواده و چشم پوشی همسران از لغزش های همدیگر، تاثیر به سزایی در آسایش اعضای آن دارد و به نظر می رسد این همان جلوه غفران و رحمت خداست که بر آن خانواده سایه افکنده و سبب آرامش خاطر اعضای آن می شود. ( فاخری: 56).

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و مرکز تخصصی الزهراء (س)، «دکتر محمد حکیمی »در نشست علمی پژوهشی با عنوان “"چرایی حجاب و پاسخ به شبهات پیرامون آن “"که با حضور مبلغین این مدرسه در هفته عفاف و حجاب برگزار شد به ذکر دو آیه( 59 سوره مبارکه احزاب و 31 نور) مهم دستور به حجاب و سیر تفسیر آنها پرداخت و بیان داشت: آیه 59 سوره احزاب از زنان می‌خواهد جلبابشان را بر خویش بیندازند تا آزار نبینند. اما آیات 30 و ۳۱ سوره نور علاوه بر اینکه «غض بصر» و «حفظ فروج» را برای زنان و مردان لازم می‌داند، از زنان می‌خواهد غیر از زمانی که پیش گروهی از خویشانشان هستند، خِمارشان را بر جیوب (گریبان‌های) خویش بیندازند. معنای «جلباب» و «خِمار» و «جیب» در تفاسیر به اشکال گوناگون ذکر شده است. اما ظاهراً جلباب به معنای بالاپوش، خِمار به معنای روسری و جیب به معنای گریبان است.
وی بی حجابی را مقدمه فساد و فحشا دانست و در بحث از راههای ترویج حجاب در جامعه افزود: در تبلیغ و ترویج حجاب هم باید از راه نظری به موضوع پرداخت چنانچه از طریق تلویزیون، کتاب، مقاله، سخنرانی، امر به معروف و نهی از منکر و پاسخ به شبهات و … به تبلیغ و ترویج این فرهنگ پرداخت به طوری که آثار و فلسفه حجاب به طور کامل و به درستی برای مردم بازگو شود و ایمان مردم تقویت گردد.
استاد مدرسه علمیه عالی الزهرا سلام الله علیها گرگان به ترویج حجاب از راه عملی پرداخت وگفت: روش الگویی از جمله راههای عملی برای تبلیغ و ترویج فرهنگ حجاب است به طوری که مثلاً یک معلم ابتدا باید در بین شاگردان مورد محبت قرار گیرد تا در کار خود موفق شود البته این محبوبیت باید با مقبولیت همراه باشد تا اثر گزار گردد.
دکتر حکیمی ایجاد امنیت اخلاقی زن و مرد، حفظ ارزشهای زن، سلامت اجتماع، استحکام خانواده و جلوگیری از نفوذ غربیها را از جمله فلسفه حجاب برشمرد.
وی بهترین راه تبلیغ دین و فرهنگ دینی از جمله حجاب را از طریق مراکز فرهنگی و رسانه های جمعی دانست و ادامه داد: اگر چه بین مرد و زن تفاوتی از حیث تقوا و ارزش و کرامت وجود ندارد لکن زنها به عنایت الهی از ظرافت و توجه بیشتری برخوردارند که حفظ و صیانت این وجود با ارزش اهمیت بیشتری دارد.
وی در پایان علاوه بر معرفی کتب و منابع متعدد در زمینه چرایی حجاب به سوالات متعددی که از سوی طلاب مطرح شد پاسخ داد.

به گزارش خبرگزاری معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء (س) گرگان نشست علمی پژوهشی با عنوان سیره تربیتی و اخلاق عملی امام رضا (ع) در تاریخ98/4/22 برگزار شد. در این نشست «خانم فرحناز رجب زاده » در ابتدای سخنان خود با اشاره به ماه ذی القعده و چله گیری موسوی بیان داشت: مهمترین چله گیریی که عرفا و علما داشتند چله موسوی است. از مهم ترین اعمال چله گیری؛ محاسبه دقیق اعمال، اخلاق و نیات، حفظ طائر خیال در عبادات، پرهیز از گناهان و شناخت ائمه اطهار علیهم السلام است.
وی ضمن بیان برخی صفات و القاب امام رضا علیه السلام با استناد به زیارت جامعه کبیره به معرفی صفات و ویژگی های ائمه اطهار( ع) پرداخت و افزود: شیرین ترین اسماء، اسمای ائمه اطهار و کریمترین نَفَس ها، نفس های ائمه اطهار علیهم السلام است. کلامشان نور، فعل آنان خیر، مقام آنان حق، صدق و رفق، رأی و نظرشان از روی علم، حلم و دوراندیشی و وصیت آنان دعوت به تقواست.
مبلغ مدرسه علمیه عالی الزهرا( س)گرگان بر شناخت و معرفت نسبت به ائمه معصومین( ع) تاکید نمود و با اشاره به فراز پایانی زیارت جامعه کبیره ادامه داد: شخصیت ائمه علیهم السلام با حق آنان متفاوت است چنانچه علاوه بر کنکاش در شخصیت آنان، شناخت حق آنان نیز ضرورت دارد.
خانم رجب زاده ائمه (ع ) را الگوی جامع برای بشریت دانست و خاطر نشان کرد: وجود ائمه علیهم السلام یکی از نعمتهای الهی است چنانچه اگر ائمه اطهار علیهم السلام نبودند حیات معنوی و فکری ما متزلزل میشد.
وی در پایان در اهمیت و فضیلت زیارت امام رضا( ع) به بیان دیدگاههای برخی از بزرگان پرداخت وگفت: امام خمینی رحمت الله علیه؛ آستان قدس رضوی را مرکز حقیقت اسلام می دانست، همچنین علامه طباطبایی حرم امام رضا علیه السلام را دارالشفای آل محمد صلی الله علیه نامید.

رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم:

«ستدفن بضعه منى بخراسان ما زارها مكروب الا نفس الله كربته ولا مذنب الا غفر الله ذنوبه.  

پاره تن من در خراسان دفن خواهد شد، هیچ گرفتار و گنه‏كارى اورا زیارت نكند جز این كه خداوند گرفتارى او را برطرف سازد وگناهانش را ببخشاید.

(عیون اخبار الرضا، ج‏2، ص‏257.)

آیت الله جوادی آملی (حفظه الله):

وجود مبارك امام هشتم(ع) كه به لقب پر‌افتخار رضا ملقب است به این معناست كه هر انسانی در هر شرایطی بخواهد به چیزی راضی بشود به وساطت فیض رضاست، هیچ كس كسی را راضی نمی‌كند مگر به افاضه رضوی هیچ كس از كسی راضی نمی‌شود مگر به افاضه رضوی، ذات اقدس الهی اگر بخواهد بر اساس «رَضِی اللّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ» فیض رضوان را بهره كسی كند به وساطت رضاست، این القاب از اسمای خاص الهی است، اینها خلیفة الله‌اند و خلیفه الهی در ماسوای الهی كار الهی را به مظهریت الهی انجام می‌دهد، لذا هیچ كس در هیچ مقطعی از هیچ چیزی یا از هیچ كسی خشنود نخواهد شد مگر به وساطت مقام والای رضوی.

( پایگاه اطلاع رسانی اسراء: https://www.mehrnews.com به مناسبت ایام ولادت علی بن موسی الرضا علیه السلام، فرازهایی از بیانات آیت الله العظمی جوادی )

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و مرکز تخصصی الزهراء(س) نشست علمی پژوهشی با عنوان زندگی و ابعاد شخصیت کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه (س) در تاریخ 12/4/98برگزار گردید. در این نشست « خانم مریم دوست محمدیان» -که به مناسبت ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها که با حضور معاونین، کارکنان و شماری از اساتید مجموعه حوزوی الزهرا سلام الله علیها گرگان برگزار شده بود -به بحث پیرامون مهمترین شاخصه های وجودی حضرت معصومه سلام الله علیها پرداخت و بیان داشت: در مقام و منزلت حضرت معصومه سلام الله علیها همین بس که امام رضا علیه السلام می فرمایند: “"هرکس خواهرم فاطمه معصومه سلام الله علیها را در حالی که عارف به حق اوست زیارت کند بهشت بر او واجب می شود “” .
وی با تاکید بر شناخت و معرفت نسبت به ابعاد وجودی حضرت معصومه (س) افزود: صِرف انتساب حضرت معصومه سلام الله علیها به معصوم موجب این مقام و منزلت برای حضرت نشده است بلکه برحسب عملکرد، لیاقت و شایستگی هایی که در خود ایجاد نمود"” معصومه"” نامیده شد و به موجب این شایستگی هاست که معرفت به ایشان شرط ورود انسان به بهشت می شود.
معاون آموزش مدرسه علمیه عالی الزهرا(س) گرگان ضمن اشاره به عصمت کریمه اهل بیت(ع) ادامه داد: عصمت حضرت معصومه سلام الله علیها، عصمت تشریعی است که از طریق ترک گناه، مراقبت، بندگی و عبودیت ایجاد شده است لذا هر انسانی می تواند با شناخت راه و منش حضرت و عمل به سیره ایشان به این مقام دست یابد.
خانم دوست محمدیان گفت: یکی دیگر از شاخصه های وجودی حضرت معصومه سلام الله علیها این است که زیارت نامه ایشان از ناحیه امام رضا علیه السلام انشا گردید و بعد از خانم فاطمه زهرا سلام الله علیها، تنها بانویی است که زیارت نامه مأثوره دارد.
وی ثواب زیارت حضرت معصومه (س) را مساوی با زیارت علی بن موسی الرضا(ع) دانست و خاطر نشان کرد: در کلام امام رضا علیه اسلام وارد است که حضرت می فرمایند: “"هر کس حضرت معصومه سلام الله علیها را در قم زیارت کند مثل این است که مرا زیارت نمود “"لذا این کلام حضرت دلالت بر این مطلب می کند که تمام ثوابی که برای زائرین امام رضا علیه السلام درنظر گرفته شده شامل زائرین حضرت معصومه سلام الله علیها نیز خواهد شد و این نشان از مقام و منزلت والای این بانوی کریمه است.
استاد حوزه در ادامه به مقام شفاعت حضرت فاطمه معصومه (س) اشاره نمود و اضافه کرد: برخورداری از مقام شفاعت حضرت زمانی ممکن و میسر خواهد شد که یک تناسب روحی و قرب و نزدیکی فکر، اندیشه و عمل بین زائر و حضرت ایجاد شود تا بتواند از مقام شفاعت ایشان بهره مند گردد.
خانم دوست محمدیان بیان داشت: از دیگر ویژگیهای منزلتی حضرت معصومه سلام الله علیها"” عالمه بودن"” ایشان است. در مقام علمی خانم فاطمه معصومه سلام الله علیها همین بس زمانی که حضرت موسی کاظم علیه السلام در سفر بودند، حضرت معصومه سلام الله علیها به سوالات علمی مراجعه کنندگان پاسخ داد درحالی که در آن زمان هنوز به سن بلوغ نرسیده بود به طوری که حضرت پس از بازگشت از سفر با مشاهده پاسخ سوالات ضمن اظهار رضایت و شادمانی سه بار با لفظ""ابوها فداها “” ایشان را مورد خطاب قرار دادند. همچنین بعد از حضور این بانوی عالمه و کریمه در قم، این شهر به اوج رشد خرد و فقاهت رسید.
وی با اشاره به خدمات شایان حضرت معصومه(س) نسبت به شیعیان خاطر نشان کرد: همانگونه که حضرت زهرا و حضرت زینب کبری سلام الله علیهما در دفاع و حمایت از ولایت نقش اساسی داشتند داشتند، حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها نیز در تثبیت ولایت نقش بسزایی ایفا نمودند.
عضو هیئت امنای مجموعه حوزوی الزهرا گرگان در پایان بر صفت"” کریمه بودن"” حضرت اشاره کرد و گفت: واژه کریم به معنای بخشندگی و سخاوت نیست بلکه بخشندگی از لوازم کریم بودن است لذا کریم در مقابل پستی است بدین معنا که کریم و کریمه بودن به معنای منزه بودن از هرگونه پستی و داشتن روح بزرگ است که این مقام در سایه بندگی و عبودیت محض حاصل می گردد.

”

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و مرکز تخصصی الزهراء(س) گرگان نشست علمی پژوهشی با عنوان بررسی اصول و روش های اخلاقی از منظر امام صادق (ع) در تاریخ 98/4/5 برگزار گردید. در این نشست «خانم فاطمه احمدی » به بیان رهنمودهای امام صادق خطاب به عبدالله ابن جندب از کتاب تحف العقول پرداخت و بیان داشت: امام صادق علیه السلام در اولین توصیه خود به عبدالله بن جندب هشدار می دهد که مواظب شکارگاه ها و دام های شیــطان باشد، چنانچه در روایت وارد است مراد از ابزار شکار و دام های شیطان؛ ایجاد مانع در نیکی به برادران و غفلت از انجام نمازهای واجب است.
وی بر اهمیت نیکی به برادران دینی تاکید نمود و افزود: در رفتارها و روابط اجتماعی که تشکیل دهنده بخش عظیمی از زندگی انسان هاست، داشتن حس همیاری و روحیه نیکی به برادران دینی نشان دهنده پویایی و سلامت جامعه است.
استاد حوزه نیکی به دیگران را اعم ازکمک مالی، علمی، معنوی و نیز ایجاد آرامش برای دیگران و دعوت آنان به صبر و امیدواری دانست و گفت: اولین فایده و اثر نیکی به دیگران؛ عبادت و بندگی خداست. چنانچه هدف از آفرینش انسان در فرهنگ متعالی قرآن، بندگی و کوشش در مقابل خداوند است که از جلوه های پرارزش این هدف؛ نیکی به دیگران و دیدار آنهاست.
خانم احمدی خاطر نشان کرد: دومین اثر نیکی به دیگران در کلام امام صادق علیه السلام؛ برخورداری از ثواب سعی بین صفا و مروه است.
وی از دیگر فواید نیکی به دیگران را همانندی کار انسان با کشته شدن در راه خدا دانست و اظهار داشت: در اهمیت این عمل حسنه و نیکو همین بس که امام حسین علیه السلام می فرماید: “"کسی که در دنیا گره گشایی بکند خداوند در دنیا و آخرت گره از کار او خواهد گشود “” .همچنین هم نشینی با حورالعین در آخرت از دیگر فواید برطرف نمودن گرفتاری دیگران است که امام صادق علیه السلام در این روایت بدان اشاره فرموده است.
مربی فیض نور این مدرسه با استناد به کلامی از امام صادق علیه السلام “” امتی را که نسبت به حقوق برادران نیازمند سستی نمایند مستحق عقاب خداوند دانست"” .
خانم احمدی در ادامه شرح روایت امام صادق علیه السلام عنوان کرد: براساس روایت امام صادق علیه السلام غافلین از نماز، خواب رفتگان در خلوت ها و آنان که در زمان ضعف دین؛ خدا و نشانه هایش را تمسخر می کنند هیچ بهره ای در آخرت ندارند، چنانچه در روز قیامت خداوند با آنان سخن نمی گوید و به آنان نگاه نمی کند و برای آنان عذابی دردناک است.
وی در پایان از دیگر توصیه های امام صادق علیه السلام به ابن جندب را کم خواب و کم گویی مطرح نمود وگفت: باتوجه به نیاز طبیعی و لازم انسان به خواب؛ مذمت آن در این سخن حضرت مربوط به پرخوابی و خواب هایی است که انسان را از انجام وظایف دینی و دنیایی باز می دارد.