اخباریگری و تأثیرات آن بر فقه شیعه

استاد راهنما:حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای حجه الله قربانی

استاد مشاور:حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای مجتبی ارشاد

پژوهشگر: آمنه منصوری رضی

چکیده

هدف این تحقیق بررسی تأثیرات اخباریگری فقه شیعه می باشد که ضمن روشن کردن مفهوم اخباریگری وعوامل صعود و سقوط آن به مبانی مورد وثوق این مکتب اشاره شده وموارد افتراق این مبانی را با اصول­گرایی بر شمرده و ضمن تحلیل و پاسخ­های نقضی و حلی مقابل آن، نگاهی به روند تأثیرگذاری این مکتب بر فقه در دو جنبه مثبت و منفی داشته و تا حد امکان به بررسی آنها می­پردازد.

اهمیت پرداختن به این موضوع تا آنجاست که بررسی تطور اجتهاد در میان تشیع به اخباریگری و تأثیرات آن گره خورده است چرا که اخباریگری بیش از هر چیز، روش اجتهادی رایج در حوزه­های علمیه شیعه را به باد انتقاد گرفت و هواداران پرشمار شیوه­ی اجتهاد را کم کم به حاشیه راند، در همین راستادر این تحقیق به این مسأله می پردازیم که آیا اخباری­گری سبب بروز تأثیراتی در عرصه فقه گردیده است؟ در صورت پاسخ مثبت به این پرسش، تأثیرات آن بر روی فقه شامل چه مواردی خواهد بود؟

برای رسیدن به پاسخ سوالات فوق، با استفاده از روش کتابخانه­ای نسبت به جمع آوری مطالب و داده ها اقدام شده و منابع مرتبط با اهداف و سوالات تحقیق مورد مطالعه و نقد و بررسی قرار گرفت و سپس متناسب با موضوع تحقیق جمع بندی منطقی و تحلیل آنها صورت پذیرفته است. با توجه به مطالب مذکور، از جمله نتایج بدست آمده در این تحقیق می­توان به این موارد اشاره داشت:

1ـ با وجود حاکمیت بیش از دو قرن اخباری­گری، تأثیرات چشم­گیر آن در حوزه فقاهت و سایر عرصه­ها نظیر تدوین جوامع تفسیری و روایی و کتب اصولی غیرقابل اغماض است.

2ـ تأثیرات اخباری­گری با تکیه بر مبانی مورد وثوق آنها و طرد عقل و روی آوردن به نقل اتفاق افتاد.

واژگان کلیدی: اخباری– اصولی- عقل- اجتهاد