معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزه الزهرا (س) گرگان








فروردین 1403
شن یک دو سه چهار پنج جم
 << <   > >>
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31








جستجو






Random photo


رابطه انسان کامل با قرآن در کلام امام رضا«علیه السلام»


 
  بررسی حضانت کودک در فقه اسلامی ...

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی الزهراء(س) گرگان نشست با عنوان «بررسی حضانت کودک در فقه اسلامی» در تاریخ 98/2/2 در این مدرسه برگزار گردید.
در این نشست خانم مریم مهاجر در ابتدا به اهمیت حضانت کودک پرداخته و گفت: عنوان مسأله حضانت کودک، ارتباط تنگاتنگی با تربیت و پرورش او دارد و دارای احکام و شرایطی در فقه است که این امر از زمان گذشته تا کنون مورد بحث بوده است. پس از ولادت نوزاد مهم ترین مسأله، نگهداری و تربیت اوست. اهمیت حضانت کودک برابر با اهمیت انسان های شایسته برای جامعه و استحکام نهاد خانواده می باشد. شناخت صحیح و التزام به رعایت حقوق ویژه هر یک از ولی و کودک می تواند جامعه را به سوی اعتدال و عدالت اخلاقی و رفتاری سوق دهد.
خانم مهاجر حضانت کودک را از نظر فقه با توجه به تعاریف موجود در کتب فقهی، ولایت و سلطنت بر تربیت طفل و متعلقات آن از قبیل نگاهداری کودک، گذاردن او در بستر، سرمه کشیدن، پاکیزه کردن، شستن جامه های او و مانند آن دانستند.
ایشان در ادامه گفت: حضانت در اصطلاح حقوق، به معنی نگهداری آمده است و نگهداری طفل عبارت است از به کار بردن وسایل لازم برای بقاء نمو، بهداشت جسمی و روحی طفل است. چرا که کودک در هر سنی به یک نوع سرپرستی نیاز دارد که متناسب با طبیعت او باشد.
طلبه سطح 3 این مدرسه در ادامه به مقایسه تعریف حضانت ار نظر حقوق و فقه پرداخته و گفتند: با مقایسه تعریف فقهی حضانت با تعریف حقوقی آن، فهمیده می شود که تعریف فقهی از جهاتی جامع تر و متناسب تر است: در اصطلاح فقهی، حضانت به نوعی ولایت و سرپرستی تعبیر شده است. ولایت و سرپرستی بر کودک مفهوم جامع و فراتر از نگهداری است. زیرا ولایت و سرپرستی در ابعاد مختلف روحی، فرهنگی، اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی مطرح خواهد بود.
ایشان دلیل دوم جامعیت تعریف فقه بر حقوق را اینگونه بیان کردند: در مفهوم ولایت، نوعی تکلیف و مسئولیت نهفته است؛ ولی در مفهوم نگهداری چنین معنایی نیست و از آن جایی که پدر و مادر بر فرزند ولایت دارند، تکلیف وسیع و سنگینی بر دوش خواهند داشت.
ایشان در ادامه گفت: دلیل سوم برتری تعریف فقهی بر تعریف حقوقی این است که در تعریف فقهی، مسئله حضانت کودک مطرح شد، ولی در تعریف حقوقی بدان توجهی نشد و مصلحت نیز در ابعاد مختلف مطرح نگردید.
خانم مهاجر در ادامه بیان کرد: یکی از وظایف والدین در مقابل کودک خود حضانت (سرپرستی) از او می باشد. بنابراین نمی توانند در مقابل این امر مهم، سرپیچی یا کوتاهی کنند و این وظیفه حق و تکلیف ابوین است و قانون مدنی نیز با توجه به مصلحت طفل، حضانت را حق و تکلیف ابوین، تلقی کرده است.
طلبه سطح سه این مدرسه در ادامه به بیان شرایط کسی که حضانت طفل را به عهده می گیرد پرداخته و گفت: نگهداری و تعلیم و تربیت فرزندان در سنین کودکی، بیشترین نقش را در شکل گیری شخصیت فردی و اجتماعی آنها دارند لذا فقهای امامیه و قانون مدنی برای کسی که حضانت طفل ر ا به عهده دارند شرایطی قائل شده ازکه عقل، توانایی عملی و شایستگی اخلاقی، اسلام و سلامت جسم از مهم ترین مواردی هستند که فرد حضانت کننده باید واجد آن باشد. در غیر این صورت حضانت سلب خواهد شد.
خانم مهاجر حضانت طفل در صورت فوت یکی از والدین را ، بر اساس آیه، روایت و قانون مدنی بر عهده ی کسی دانست که زنده خواهد بود و در ادامه بیان کرد: در صورت فوت پدر حضانت طفل با مادر است و اگر مادر فوت کند حضانت طفل با پدر است و فرقی نمی کند که فرزند پسر باشد یا دختر باشد.
ایشان در ادامه بیان کرد: در صورت فوت والدین، حضانت کودک با جد پدری است، اما اگر جد پدری زنده نباشد، میان فقها اختلاف است؛ حضانت به عهده ی خویشاوندان به ترتیب ارث است و یا حضانت به وصی پدر یا جد پدری بر می گردد و در صورت نبودن خویشاوند، حاکم فردی را مشخص می کند و در غیر این صورت واجب کفایی است و قانون مدنی می گوید حضانت به عهده ی جد پدری و بعد از او با وصی است.
ایشان درباره ی حضانت کودک در صورت جدایی والدین گفت: حضانت کودک در این صورت در دو مرحله یعنی مرحله شیرخوارگی و مرحله ی بعد از شیرخوارگی مورد بررسی واقع می شود. در مرحله ی شیرخوارگی یعنی در مدت دو سال شیرخوردن طفل، اکثر فقهای امامیه معتقدند در این صورت، مادر بر پدر تقدم دارد و روایات وارده، نشان دهنده ی همین امر می باشد؛ زیرا شیر دادن مادر به طفل، علت منحصر برای حضانت نیست بلکه علت عمده ِ حضانت مادر، عواطف مادری و نیاز متقابل کودک و مادر در این دوره به یکدیگر می باشد. اما در دوران بعد از شیرخوارگی میان فقها اختلاف نظر وجود دارد و دلیل آن این است که مفاد روایت وارده قضاوت دیگری دارند؛ زیرا در روایات به دو ملاک و معیار، یعنی سن و جنسیت توجه شده است. اما آن چه از مجموع روایات بدست می آید این است که مصلحت طفل در نظر گرفته شده است؛ بنابراین روایاتی که سن هفت سالگی را مد نظر قرار داده اند، اولویت دارند و قانون مدنی نیز این امر را اذعان نموده است که در صورت جدایی والدین، تا سن هفت سالگی حضانت دختر و پسر با مادر است البته در صورتی که صلاحیت این امر را داشته باشد.
ایشان در مورد پایان زمان حضانت گفت: در فقه امامیه پایان حضانت دختر تا سن نه سال قمری و پسر تا سن پانزده سال قمری می باشد و بعد از آن مختارند که نزد پدر یا مادر بمانند.

 

موضوعات: نشست علمی
[چهارشنبه 1398-02-25] [ 09:38:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  بررسی حضانت کودک در فقه اسلامی ...

استاد: آقای سرگزی

پژوهشگر: مریم مهاجر موجنی

 چکیده

این مطالعه با هدف شناسایی حضانت کودک در فقه اسلامی انجام شده است، که در آن تلاش گردیده تا به این سوال که حضانت کودک در فقه اسلامی چگونه است؟ پاسخ داده شود. تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی می باشد و داده های مورد نظر با استفاده از فیش برداری جمع آوری گردیده است. در تحلیل داده ها از روش محتوایی استفاده شده است. از مهم ترین نتایج این تحقیق می توان به این که حضانت کودک هم حق و هم تکلیف والدین است و در صورت فوت هر دو والدین حضانت با والدین دیگر که زنده است می باشد و در صورت فوت هر دو والدین حضانت با جد پدری و اگر او نباشد حضانت با وصی یا قیم کودک می باشد ولی در صورت جدایی والدین حضانت کودک تا هفت سالگی با مادر است و بعد از آن با پدر است و بین دختر و پسر بودن فرقی نیست، اشاره کرد.

واژگان کلیدی: حضانت، ابوین(پدر و مادر)، سلب حضانت، فوت، طلاق، قانون مدنی

موضوعات: مقالات, فقهی
[سه شنبه 1397-02-18] [ 09:12:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت