به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان؛ خانم سیده نفیسه حسینی واعظ در نشست علمی با عنوان آموزه های تربیتی در دعای عرفه  که در تاریخ1401/4/18 در جمع عموم بانوان و از سوی مدرسه علمیه و عالی الزهرا‌(سلام الله علیها) گرگان برگزار شد، بیان کرد: دعا نه تنها عبادت است، بلکه از برترین عبادت‌ها به شمار می رود، این مطلب از آیات و روایات استفاده می شود.

وی با استناد به آیه 60 سوره مبارکه غافر «وَ قالَ رَبُّکمُ ادْعونی اسْتَجِبْ لَکمْ انَّ الَّذینَ یسْتَکبِرُونَ عَنْ عِبادَتی سَیدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرینَ» علت تعبیر دعا به عبادت را عبادت به معنای مطلق آن دانست.

مدیر محترم حوزه های علمیه خواهران، دعا را باعث اعتنای خدا به انسان و وسیله تقرب بنده به مولا دانست و گفت: علی‌رغم گناهان فراوانی که انسان انجام داده و فساد‌هایی که مرتکب می شود، تنها چیزی که سبب ارج نهادن خداوند به انسان می شود، دعای او است.

وی در ادامه به بیان آثار تربیتی دعا پرداخت و افزود: اوّلین اثر دعا؛ ایجاد نور امّید در دل است، انسان بیمار اگر به سلامت خود امّیدوار باشد، بهبود یافته و اگر مأیوس شود و چراغ امّید در دلش خاموش گردد، دیگر امیدی به بهبودی او نیست.

خانم حسینی واعظ، دومین اثر دعا را ایجاد نور تقوا در وجود انسان دانست و گفت: تقوا؛ سبب تقرّب انسان به درگاه الهی و زاد و توشه ای است که سبب نجات انسان در جهان آخرت می گردد و  برات و گذرنامه بهشت است.

مدیر محترم حوزه های علمیه خواهران گفت: وقتی انسان دست به دعا برداشته، به درگاه خداوند توسّل می جوید و خدا را با أسمای حسنی و صفات جلال و جمالش می خواند، آن صفات بازتابی در وجود انسان خواهد داشت به‌گونه ای که انسان احساس می کند اگر بخواهد دعایش مقرون به اجابت شود، باید توبه کند و توبه نیز او را به تجدید‌نظر در زندگی سوق می دهد.

وی سومین اثر تربیتی دعا را تقویت نور معرفت دانست و تصریح کرد: وقتی انسان به درگاه خداوند روی می آورد، در این فکر فرو می رود که او بر همه چیز توانا و قادر است و اسرار درون و برون ما را می داند، این مطلب سبب می شود که سطح معرفت انسان بالا برود.

خانم حسینی واعظ، دعاي عرفه را  مكتب تربيتي امام حسين(عليه‌السلام) ناميد و بیان کرد: از اين دعا مي‌توان به جهان‌‌بيني و هستي‌‌شناسي ژرف امام حسين(عليه‌السلام) كه به حماسه جاودانه عاشورا انجاميد، پي برد و بخش والايي از شخصيت سيد الشهدا(عليه‌السلام) به‌ويژه شخصيت اخلاقي و عرفاني ايشان را شناخت.

استاد مدرسه علمیه الزهراء‌(سلام‌الله‌علیها)گرگان يكي از آموزه ‌هاي اخلاقي دعاي عرفه را يادآوري نعمت‌هاي بي‌شماري دانست كه خداوند به بندگانش ارزاني داشته است.

وی از جمله آثار يادكرد نعمت‌هاي پروردگار را، رويش و زايش محبت قلبي به پروردگار، رها‌شدن از احساس مالكيت موهوم بر نعمت‌هاي خداوند، شكل‌گيري احساس مسئوليت در برابر نعمت‌ها در انسان و وظیفه‌شناسی در برابر نعمت‌ها دانست.

خانم حسینی واعظ شكرگزاري از نعمت‌ها را از آموزه های تربیتی دیگر دعای عرفه دانست و گفت: شکرگزاری از نعمت‌ها نشانه قدرداني از منعم است و كسي كه قدر نعمت‌هاي خدا را مي‌داند، آن را مؤدبانه مصرف مي‌كند، بي‌آنكه به اسراف دست يازد يا نعمتي را بيهوده هدر دهد.

خانم حسینی واعظ يكي از درخواست‌هاي مهم امام حسين(عليه‌‌السلام) در دعاي عرفه از خداوند را «بي‌نيازي نفساني» يا همان چشم و دل سيري و سيرچشمي دانست گفت: غناي نفساني يا همان چشم دل سيري، گنج نقد و سرمايه حاضر است؛ انسان را از احساس بي‌نيازي سرشار کرده و او را از حرص، طمع، زياده‌خواهي و خواسته‌هاي ناروا ايمن مي‌دارد.

خانم حسینی واعظ ريشه اصلي زياده‌‌روي را در لذت‌‌جويي‌ها و كامجويي‌‌ها و نبود چشم دل‌سيري دانست و گفت:  هيچ عاملي به اندازه سيرچشمي و بي‌‌نيازي دروني، غريزه‌هاي انسان را تعديل نمي‌كند و هيچ ويژگي رواني، به انسان امنيت رواني و آسودگي روحي نمي‌بخشد، کسي كه بي‌نيازي نفساني و دروني دارد، حتي آن هنگام كه از هيچ يك از موهبت‌هاي مادي برخوردار نيست، باز هم احساس بي‌نيازي مي‌كند.

“به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی الزهراء(س) “"خانم صدیقه بهرامی"” در آغاز مراسم دعای عرفه که از سوی این مدرسه و با حضور اساتید، کارکنان و طلاب این مدرسه و نیز جمع کثیری از بانوان برگزار شد بیان داشت: عرفه روز دعا، نیایش، استغفار و روز شناخت است. در این روز سفره احسان، کرم و لطف خداوند برای همه انسانها گسترده شده و هرکس با توجه به میزان توجه خود می تواند از آن بهره مند شود.
وی پیرامون ویژگی دعای عرفه افزود: دعای عرفه که یادگار سالار شهیدان اباعبدالله الحسین(ع) است در واقع خلاصه بسیار عمیقی از خداشناسی، معادشناسی، پیامبرشناسی و انسان شناسی می باشد، توجه به مضامین و محتوای بلند این دعا، ظهور و تجلی از حق را برای ما نشان می دهد.
معاون پژوهش مدیریت حوزه علمیه خواهران استان گلستان ادامه داد: چیزی که از این دعا تاثیر می پذیرد “” روح"” ماست که از روح الهی در آن دمیده شده است لذا اصل تاثیر این دعا بر نَفس های ماست.
خانم صدیقه بهرامی در بیان چگونگی تاثیر دعا بر نفس انسان خاطر نشان کرد: برای بهره مندی معنوی از این دعا در مرحله اول باید خود را بشناسیم تا بتوانیم خدا را شناخته و ، حدیث شریف"” من عرف نفسه فقد عرف ربه"” دلیل محکمی براین مطلب است، لذا با خودشناسی راه توبه و اصلاح برای ما میسر خواهد شد.
وی با استناد به آیه 105 از سوره مبارکه مائده و سوره قیامت تصریح کرد: خداوند متعال در آیات قرآن کریم از جمله سوره مائده و قیامت"” به بصیرت انسان بر نَفس خویش توجه داده “” لذا می طلبد که بواسطه دعا و اظهار تضرع و کاستی در محضر ربوبی که ناشی از خودشناسی است به مقام مظهر اسماء الهی دست یابیم.
استاد حوزه بار دیگر بر خودشناسی و معرفت نفس تاکید نمود و گفت: در روایتی از امیرمومنان علی(ع) وارد است که می فرمایند: “"کسی که به نفس خویش جاهل است چطور می تواند کس دیگری را بشناسد"” تا نفس خود را نشناسیم خداوند متعال را نخواهیم شناخت و تا زمانی که قلب خود را آماده شناخت حضرت حق نکنیم نمی توانیم اجابت حق را در وجود خود احساس کنیم.
خانم بهرامی اظهار داشت: شناخت و معرفت نفس که بواسطه دعای عرفه ایجاد می شود در واقع حکمت تقدم عرفه بر قربان است به طوری که تمام این اذکار،دعاها و مناجات ها مقدمه ای برای معرفت الله و معرفت الله مقدمه ای برای لقاء و فنا در حضرت حق می باشد.