معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزه الزهرا (س) گرگان








فروردین 1403
شن یک دو سه چهار پنج جم
 << <   > >>
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31








جستجو






Random photo


رابطه انسان کامل با قرآن در کلام امام رضا«علیه السلام»


 
  شهر رمضان در حقیقت شهر الله ...


 در روایتی فرموده ‏اند: نگویید رمضان آمد، رمضان رفت، بگویید: ماه رمضان آمد و ماه رمضان رفت؛ زیرا رمضان اسمی از اسمای مبارک خدای سبحان است. شهر رمضان در حقیقت «شهر الله» است. اگر انسان در شهر الله، به لقاء الله نرسد، به باطن روزه نرسیده، بلکه روزه ‏ای در سطح طبیعت گرفته است، پاداشی هم که به او می‏ رسد در همان سطح خواهد بود.
فرمود: ماه خدا همراه با برکت، رحمت و مغفرت به شما روی کرده است: «بالبرَکَة والرّحْمة والمغْفرة» مواظب باشید به استقبالش بروید و آماده باشید تا آن را درست درک کنید.
برکت خیر مستدام و ماندنی است… .

 این ماه همراه با برکت و رحمت و مغفرت است. رحمت و مغفرت تنها آمرزش از گناهان نیست؛ آن درجات عالیه را هم خدای سبحان رحمت می ‏نامد. البته رحمت خاصه مخصوص مؤمنان است: (إنّ رحمت الله قریب من المحسنین). تحصیل این نوع رحمت، در ماه مبارک رمضان آسان است.
 

موضوعات: مطالب پژوهشي
[چهارشنبه 1401-01-17] [ 12:36:00 ب.ظ ]



 لینک ثابت

  علت سفارش فراوان به اشک ریختن بر شهید ...


آیت الله جوادی آملی درباره اشک شهید می فرمایند: این که سفارش فراوان به اشک ریختن و عزاداری کردن نموده ‏اند برای آن است که اشک بر شهید اشتیاق به شهادت را به همراه دارد، خوی حماسه را در انسان زنده و طعم شهادت را در جان او گوارا می‏ گرداند. چون اشکْ رنگ کسی را می گیرد که برای او ریخته می ‏شود و همین رنگ را به صاحب اشک نیز می‏دهد. از این‏رو انسان حسینی‏ منش، نه ستم می‏ کند و نه ستم می‏ پذیرد. این که عده‏ ای به فکر ظلم کردن یا ظلم‏ پذیری هستند برای آن است که خوی حسینی در آنها نیست وگرنه شیعه خاص حسین ‏بن علی(علیهم االسلام) نه ظلم می کند و نه ظلم می‏ پذیرد. آن کسی که ظلم ‏پذیر است اموی مسلک است چنان‏ که ظالم هم اموی صفت است، هر چند که زمزمه «یا حسین» بر لب داشته باشد. و در قیامت که هر کسی را به نام زمامدارش صدا می زنند: (یوْم ندْعوا کلَّ أُناسٍ بإمامهم)، شخص ستمگر در صف امویان شرکت می کند. لذا اگر انسان بخواهد بفهمد که راهیِ راه حضرت حسین ‏بن علی(علیهماالسلام) است یا راهیِ راه امویان، باید ببیند که در او خوی ستم‏ پذیری یا سلطه ‏گری وجود دارد یا نه. اگر گرایش به این خصلت‏ های زشت را در خود دید باید در اخلاق خود تجدیدنظر کند.
http://javadi.esra.ir/

موضوعات: مطالب پژوهشي, ویژه محرم
[یکشنبه 1400-06-14] [ 08:51:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  تفسیر فلسفی شب قدر ...

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س)، آقای دکتر محمد حکیمی در نشست علمی با عنوان” تفسیر فلسفی شب قدر” که در تاریخ 1400/2/11  از سوی مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهرا(س) گرگان، بصورت مجازی و آنلاین و از طریق سامانه سیما برگزار شد، با استناد به سوره های دخان و قدر به بحث شب قدر پرداخت.

وی،  نزول انزالی قرآن کریم و نیز نزول فرشته ای بنام روح را از جمله اتفاق های شب قدر برشمرد و خاطرنشان کرد: این شب، شب پربرکتی است که فرشتگان بر انسان کاملی چون حضرت بقیه الله(عج) نازل می شوند.

استاد مدرسه علمیه عالی الزهرا(س) گرگان، با استناد به آیه 21 از سوره مبارکه حجر، با این مقدمه که هر حقیقت و موجودی دارای سه مرتبه است و هر حقیقتی در عالم بالا از خود، یک حقیقت ملکوتی و یک حقیقت جبروتی دارد، شب قدر را حقیقتی دارای سه مرتبه؛ جبروت، ملکوت و ناسوتی دانست بدین معنا که افق های شب قدر متفاوت بوده ولی وجود در عالَم بالا یک عالَم واحد است.

حکیمی، در بیان وجه تسمیه شب قدر افزود: هرگاه حرکت صعودی باشد، یوم و هرگاه حرکت نزولی باشد لیل نام دارد لذا شب قدر نزول از عالَم بالا به عالَم ظلمات است.

استاد دانشگاه، شب قدر را شب تعیین سرنوشت انسان نامید و ادامه داد: مراد از قضای الهی؛ تعلق علم، قدرت و اراده خداوند به وجود موجودات و تقدیر؛ تعلق علم، اراده و قدرت خداوند به هندسه و ویژگی های موجودات گویند، به عبارتی قضا؛ تعلق علت تامه و قدر؛ نسبت علل ناقصه به معلول است لذا در شب قدر، اندازه و حدود علل ناقصه مشخص می گردد.

وی، قضا و قدر را مدیریت خداوند دانست و اضافه کرد: اختیار انسان منافاتی با قضا و قدر ندارد، چنانچه وجود اختیار و انجام کارها با اراده و عقل برای انسان، یکی از تقدیرهای الهی است منتهی اختیار انسان، مطلق نیست.

 حکیمی توضیح داد: اعمال انسان در قضا و قدر خداوند موثر بوده و قضا و قدر با اعمال انسان تاثیرپذیر و متغیر          می شود.

استاد حوزه گفت: علم خداوند برای اراده انسان جبرآور نیست، چراکه خداوند آگاه به اراده و اختیار انسان است که در یک سال چه می کند، لذا در شب قدر از خداوند طلب توفیق داریم که از این اراده و اختیار به خوبی استفاده کنیم.

وی، عوامل معنوی و مادی را در سرنوشت انسان موثر دانست و تصریح کرد: یک سری عوامل معنوی و مادی همچون صدقه دادن، توبه، استغفار و غیره در سرنوشت آنان تاثیر دارد، انسان کافر فقط عوامل مادی را موثر در سرنوشت می داند حال آنکه انسان مومن هر دو عامل را تاثیر گزار دانسته و از هر دو بهره می برد. 

 

       

موضوعات: نشست علمی, ویژه ماه رمضان
[سه شنبه 1400-02-21] [ 08:57:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  نقش تربیتی معلم از دیدگاه شهید مطهری ...

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س)گرگان، خانم مریم دوست محمدیان در نشست علمی با عنوان نقش تربیتی معلم از دیدگاه شهید مطهری که در تاریخ 1400/2/13   بمناسبت هفته معلم و از سوی مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهرا(س) گرگان و با حضور کارکنان و شماری از اساتید این مدرسه برگزار شد، شهید مطهری را معلم بزرگی دانست که با بهره گیری از دیدگاه اسلام و نگاه عمیق به جامعه، آثار ارزشمند بسیاری از خود برجای نهاد.

وی، با استناد به کلام رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی) “نقش مطهری را در اندیشه اسلامی یک نقش بارز، کم نظیر و شاید بی نظیر و آثار ایشان را مبنای فکری جمهوری اسلامی ایران “برشمرد.

 

معاون آموزش مدرسه علمیه عالی الزهرا(س) گرگان، معلمان را انسان سازان نسل آینده معرفی کرد که به فرموده امام خمینی(ره) “نقش آنان همچون نقش انبیاء برای مردم است “.

دوست محمدیان خاطرنشان کرد: ارزش شرافت و فضیلت یک معلم زمانی است که بتواند محبت الهی را در وجود خود محقق ساخته و با تمام وجود در جهت کمال جامعه به تعلیم و تربیت بپردازد.   

وی، در بیان نقش معلم از دیدگاه شهید مطهری خاطرنشان کرد: از نظر شهید مطهری” هدف نهایی تعلیم و تربیت، انسان کامل است و معلم کسی است که اهداف تعلیم و تربیت را برای رسیدن به انسان کامل به اجرا در آورد “لذا شناخت انسان کامل برای معلم نقش مهمی دارد.

استاد حوزه، معلم را الگوی جامعه دانست که باید ابتدا چهره روحی و معنوی انسان کامل را شناخته، سپس به تربیت خود پرداخته و بعد به سراغ جامعه برود، بنابراین یک معلم برای اینکه بتواند نقش خود را به درستی ایفا کند باید حقیقت انسان را بشناسد.

دوست محمدیان ادامه داد: از آنجایی که کار معلم، تعلیم علم است، پس باید شیفته علم باشد، لذا با این بیان؛ بدون صلاحیت علمی امر تعلیم ممکن نیست.

وی اضافه کرد: از دیگر نکاتی که استاد مطهری پیرامون نقش معلم بیان فرمودند آن است که” معلم باید نیروی فکری متعلم را پرورش داده و او را به سوی استقلال رهنمون سازد، باید قوه ابتکار او را زنده کند".

عضو هیئت امناء مجموعه حوزوی الزهرا(س) گرگان، یکی از اهداف تربیت را رشد فکری متعلم برشمرد و تصریح کرد: در تعالیم اسلامی، از تفکر بسیار تجلیل شده چراکه از ثمرات تفکر آن است که انسان عاقبت کار و نهایت امور را می بیند لذا از عوامل تربیت، عادت به تفکر در همه امور است.

دوست محمدیان، پرورش عقل را بالاتر از آموزش علم برشمرد که معلم باید علاوه بر آموزش نیروی فکر و استدلال، آن را پرورش دهد.

وی، حقیقت تربیت را پرورش باطن انسان دانست و توضیح داد: خداوند متعال استعدادهای زیادی در درون بشر به ودیعه گذاشته که اگر آنها را نشناسیم به کمال انسانی نمی رسیم، بنابراین معلم باید در جهت شناخت این استعدادها به متعلم کمک کند.

استاد حوزه ضمن تاکید بر آموزش صحیح اذعان کرد: از دیدگاه شهید مطهری” در آموزش صحیح باید فضایل اخلاقی و ملکات نفسانی در وجود آدمی متمکن شود و روح انسان به آنها عادت کند تا انسان اخلاقی تربیت شود".

 دوست محمدیان در خاتمه گفت: “کمال نهایی انسان زمانی محقق می شود که به مرتبه عبادت برسد و این وظیفه معلم است که بتواند متعلم را به هدف خلقت برساند “.

 

 

 

 

موضوعات: نشست علمی, ویژه ماه رمضان
[دوشنبه 1400-02-20] [ 09:34:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  شــرح اجمــالی بر صلــوات شعبانیه(8) ...

“وهذا شهر نبیک سید رسلک شعبان الذی حففته منک بالرحمه و الرضوان الذی کان رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) یداب فی صیامه و قیامه فی لیالیه و ایامه بخوعا لک فی اکرامه و اعظامه الی محل حمامه”

 و این است شعبان ماه رسولت سید پیغمبران، که این ماه را به رحمت و رضا و خشنودیت در پوشیده ای و رسولت تا آخر عمر کوشش بسیار در نماز و روزه در شب ها و روزهای این ماه داشت و برای فروتنی به درگاه تو این ماه را محترم و گرامی می داشت.

 

ماه شعبان ماهی آراسته به اخلاق نبوی است شب و روز ماه شعبان با عبادت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) زینت می شود. سنت و عادت مستمر اوچنین بود که شبها را شب زنده داری می کرد و روزها را روزه می داشت لذا پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است که این ماه را ماه رحمت کرده است.

خداوند این ماه را محفوف به رحمت و رضوان خودش نمود. اگر انسان اهل سیر در این ماه باشد، پایانش رضوان الهی است.

رضوان، مقامی فوق مقامات بهشت است و «رضوانٌ من الله اکبر» مقام رضوان بدون شفاعت و دستگیری اهل بیت(علیه السلام) ممکن نیست.«بکم یسلک الی الرضوان»

     اللهم فاعنا علی الاستنان بسنته فیه”

خدایا ما را یاری فرما تا از سنتش پیروی کنیم.

    منشأ عمل به سنت پیامبر در همه امور دستور قرآن کریم است.” و ما آتاکم الرسول فخذوه و مانهاکم عنه فانتهوا و اتقوا الله ان الله شدید العقاب/حشر-7)آنچه را رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) برای شما آورده بگیرید و از آنچه نهی کرده خوداری کنید و از مخالفت خدا بپرهیزید که خداوند کیفرش شدید است.

    ” لقد کان فی رسول الله اسوة حسنة لمن کان یرجوا الله والیوم الآخر و ذکر الله کثیرا"/احزاب-21)

     مسلماً برای شما در زندگی رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) سرمشق نیکویی است برای آنان که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد می کنند.

در ترازوی عدل الهی ملاک ارزش عمل ، مطابقت با سنت است نه بسیاری عمل. امام صادق(علیه السلام) از پدرانش از امام علی(علیه السلام) روایت می کند شنیدم پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمود: “علیکم بسنة فعمل قلیل فی سنه خیر من عمل کثیر فی بدعة"( البحار 2: 261 ح 3) برشما باد به سنت عمل کنید زیرا عمل اندک براساس سنت، بهتر از عمل بسیار در بدعت!

در اینجا امام سجاد(علیه السلام) راه رسیدن به رضوان الهی را نشان می دهد و آن اینکه از سنت رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) پیروی کنیم.

“ونیل الشفاعة لدیة” از شفاعتش برخوردار باشیم.منشا اعتقاد به شفاعت در قرآن است."لایملکون الشفاعة الا من اتخذ عند الرحمن عهداً(مریم-87) آنان هرگز ملاک شفاعت نیستند مگر کسی که نزد خداوند رحمان عهد و پیمانی دارد.

“یومئذ لاتنفع الشفاعة الا من اذن له الرحمن و رضی له قولا"(/طه-109)در آن روز شفاعت هیچ کس سودی نمی بخشد جز کسی که خداوند رحمان به او اجازه داده و به گفتار او راضی است.

 "و لاتنفع الشفاعة عنده الا لمن اذن له"(سبأ-23)هیچ شفاعتی نزد او جز برای کسی که اذن داده سودی ندارد.

البته شفاعت نیازمند یک نوع ارتباط معنوی میان شفاعت کننده و شفاعت شونده است به این ترتیب کسی که امید شفاعت دارد موظف است در این جهان، ارتباط معنوی با شخصی که انتظار دارد از او شفاعت کند برقرار سازد و این ارتباط در حقیقت یک نوع وسیله تربیت برای شفاعت شونده خواهد بود که او را به افکار و اعمال و مکتب شفاعت کننده نزدیک می کند.در نتیجه شایسته شفاعت می شود پس شفاعت یک عامل تربیت است نه پارتی بازی و نه فرار از زیر بار مسئولیت و از اینجا روشن می شود شفاعت تغییری در اراده پروردگار نسبت به گنهکار ایجاد نمی کند بلکه این گنهکار است که با ارتباط معنوی با شفاعت کننده به نوعی تکامل و پرورش دست می باید که شایسته عفو خدا می گردد.

“واجعله لی شفیعاً مشفعا و طریقاً مهیعا و اجعلنی له متبعاً حتی القاک یوم القیامة عنی راضیا و عن ذنوبی غاضیا قد اوجبت لی منک الرحمه و الرضوان و انزلتنی دار القرار و محل الاخیار”

امام سجاد(علیه السلام) درآخر فراز می فرماید: “خدایا حضرتش را برای من شفیعی که شفاعتش مقبول است قرار ده، وراه مستقیم و هموار به سوی خود گردان و مرا پیرو آن بزرگوار ساز تا در روز قیامت که تو را ملاقات می کنم از من خشنود و از گناهانم چشم در پوشیده باشی ،در حالی که خشنودی و رحمتت را برای من واجب فرموده و مرا در منزل همیشگی و محل نیکان منزل دهی".

آیت الله جوادی می فرمایند:” در صلوات شعبانیه انسان خود را در سایه رحمت بی انتهایی که خدا نصیب پیامبر می کند مشمول ادعیه سعه رحمت ذات اقدس می نماید. در این جمله امام سجاد(علیه السلام) به خدا عرض می کند: این ماه، ماه پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و صدر و ذیل این ماه رحمت است و رحمت بودن صدر و ذیل این ماه برای این است که نبی رحمت شب ها را به نماز و روزها را به روزه می گذراند یعنی این زمان را این متزمن پربرکت کرد، همانطوری که مکان را این متمکن پر برکت می کند. اگر کسی واقعا در خدمت وحی و نبوت بود، این شخص یک طریق مهیعه و راحت دارد که نه بیراهه می رود و نه راه کسی را می بندد و اگر خدایی ناکرده مشکلی داشت این راه بسته می شود و این راه بسته به مقصد نمی رسد همان که فرمود: (فهم فی ریبهم یترددون” شک و تردید باعث عجز است ولی اگر انسان وارد یک طریق مهیعه شد مرتب بدون مزاحمت به مقصد می رسد، امام سجاد(علیه السلام)، به ما آموخت که بگوییم خدایا اولاً ما را همراه ودر کنار پیامبر قرار بده و ثانیاً نبوت، رسالت و وحی او را برای من یک طریق باز قرار بده که من اگر بخواهم آن را بپیمایم هیچ کس مزاحم من نباشد)

“و اجعلنی له متبعاً حتی القاک یوم القیامة عنی راضیا”

در این فراز امام می فرماید: مرا پیرو آن بزرگوار ساز تا در قیامت که تورا ملاقات می کنم از من خشنود باشی.

 یکی از مقامات رسیدن به مقام رضای الهی است"رضی الله عنهم و رضوا عنه ذلک الفوز العظیم"(مائده-119) حال در این فراز می فرماید: آنهایی که می خواهند کسب رضایت بکنند باید از طریق شما وارد شوند، شما هستید که درب ورودی رضوان و رضایت الهی هستید اگر شما راضی باشید خدا راضی است.

در روایت است که شیعیان و بهشتیان را داخل بهشت جای می دهند و خداوند با انها صحبت می کند و یک یک نعمت ها را می شمارد و بعد بیان می فرماید: آیا راضی هستید؟ بیان می کنند: خدایا چراراضی نباشیم، بزرگترین نعمت ها را به ما دادی، خدا می فرماید: می خواهید نعمتی بالاتر از تمام نعمت های بهشت را به شما بدهم؟ آنان تعجب کردند مگر چیزی بالاتر از این نعمت هایی که شما به ما دادید هم هست؟ خداوند می فرماید: بالاترین نعمت این است که من از شما راضی باشم و شما هم از من راضی باشید.

هرکس که به مقام رضای الهی برسد در واقع محبت خدا و تمام نعمت های خدا را یکجا نصیب خود کرده است. در انتها می فرماید: روز قیامت که تو را ملاقات می کنم، از من خشنود و از گناهانم بگذری در حالی که خشنودی و رحمتت را بر من واجب فرموده و مرا در منزل همیشگی و محل نیکان منزل دهی.

در انتها کلامی از حضرت آیت الله جوادی آملی در اهمیت ماه رجب و شعبان بیان می گردد: “دعاهای ماه رجب و شعبان برای آن است که انسان را هم شایسته کند که مهمان خدا بشود و هم شایسته کند که مهماندار خدا بشود، در این معامله سود کاملاً مال انسان است چون گاهی خدای سبحان، مبایعه می کند خرید و فروش می کند که با انسان گفتگو دارد چه اینکه در مناجات شعبانیه همین است.اما اینکه خدا مهمان ما باشد یعنی چه؟ ما چه داریم که او را مهمان کنیم و چه وقت او مهمان ما می شود؟

این در حدیث قدسی آمده است که"انا عند المنکسره قلوبهم” یعنی خدای سبحان مهمان دلهای شکسته است و آن انکسار را، آن فقر را، آن خضوع را، آن خشوع را، آن بندگی خالص را خدا می پذیرد، این “أناعند المنکسره  قلوبهم” جزء مصادیق مهمان شدن خدا نسبت به دلهاست." 

(درس اخلاق fa.shafaqna.com/news/1116032/)

موضوعات: مطالب پژوهشي, ویژه ماه شعبان
[یکشنبه 1400-02-19] [ 08:55:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  بررسی شخصیت امام علی(ع) از منظر قرآن کریم ...

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س)گرگان، حجت الاسلام و السلمین جناب آقای دکتر علی اصغر فضیلت در نشست علمی با عنوان «بررسی شخصیت امام علی(ع) از منظر قرآن کریم» که در تاریخ 13/2/1400 و به مناسبت سالروز شهادت امام علی(ع) و از سوی مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهرا(س) گرگان و با حضور کارکنان و شماری از اساتید این مدرسه برگزار شد، در مقدمه ضمن گرامیداشت هفته معلم، با استناد به کلام علامه حسن زاده آملی معلم را مظهر اسم شریف محیی دانست که نفوس مستعده را با آب حیات علم احیاء می کند.

وی افزود: علم از زبان مترجمان قرآن به آب حیات تعبیر و تفسر شده است، چرا که آب مایه حیات اشباح و علم مایه حیات ارواح است.

استاد حوزه بر اساس روایتی از امام صادق(ع) گفت: کسی که علم بیاموزد بدان عمل کند و به دیگران نیز یاد دهد در ملکوت آسمانها عظیم خوانده می شود.

حجت الاسلام و المسلمین فضیلت، عظیم را از صفات خداوند متعال برشمرد و افزود: این اسماء زمانی به مخلوق تعلق می گیردکه قابلیت تجلی صفات و اسماء الهی را در خود ایجاد نماید.

وی در بحث از ارتباط اسماء و صفات الهی با انسان، قرآن را دارای چهار وجود دانست و خاطر نشان کرد: وجود عینی قرآن در واقع قابلیتی است که می تواند در قالب انسانی با اوصاف و کمالات الهیه تجلی کند.

استاد حوزه، امیر مومنان علی(علیه السلام) را همه قرآن معرفی کرد و ادامه داد: تمامی اولیای الهی قرآن ناطق هستند، البته بعضی از انسانها می توانند شمه ای از قرآن ناطق بودن را داشته باشند.

حجت الاسلام و المسلمین فضیلت اضافه کرد: در بررسی شخصیت امام علی(علیه السلام)، تنها به بررسی آیاتی که در شأن حضرت است اکتفا نمی شود چرا که ولی اللهی، عینیت قرآن است و محدود به یک دسته از آیات نمی شود.

وی در بیان راههای تبیین شخصیت امام علی(علیه السلام) اشاره داشت: بیان دیگران از جمله راههای شناخت شخصیت هر انسانی است؛ البته باید اشراف به شخصیت انسان داشته باشد. همچون نبی مکرم اسلام(ص) که در توصیف امام علی(علیه السلام) می فرمایند:«من شهر علم و علی دروازه این شهر است.»

مبلغ حوزه، کلام و رفتار خود امام و نیز مراجعه به کلام خدا و قرآن را از دیگر راههای بررسی شخصیت امام علی (علیه السلام) برشمرد و گفت: در کلامی از امام علی (علیه السلام) وارد است که حضرت می فرماید:«حق را با انسان نشناسید بلکه معیارهای حق با شاخصه هایی که دارد باید شناخته شود».

وی در خاتمه در بررسی آیات تصریح کرد: آیات فراوانی پیرامون امام علی (علیه السلام) وارد است که برخی به صورت عمومی بیان شده به طوری که از شهدا و صدیقین سخن به میان آورده و برخی نیز به صورت ویژه به تمثیل ولایت امام علی (علیه السلام) پرداخته است و بخش عظیمی از آیات مستقیما درباره خود حضرت نازل شده است.

 

موضوعات: نشست علمی, ویژه ماه رمضان
 [ 08:49:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  شــرح اجمــالی بر صلــوات شعبانیه(7) ...

“ارزقنی مواساه من قترت علیه من رزقک بما وسعت علی من فضلک

و نشرت علی من عدلک

و احییتنی تحت ظلک”

پس از درخواست توفیق اطاعت دومین خواسته حضرت خواسته اجتماعی است. یعنی مسائل عبادی جدای از مسائل اجتماعی نیست. در قرآن بعد از"اقیموالصلاه” بلافاصله و آتوالزکاه ذکر شده، لذا می فرماید: خدایا روزیم کن که مواسات کنم با آنانکه روزیشان را تنگ نمودی. به وسعت روزی که از وسعت و کرمت به من عطا کردی و سایه عدالتت را بر سر من گستردی و مرا در سایه عنایت زندگی بخشیدی. مواسات تنها پرداخت صدقه نیست بلکه معنی مواسات، مشارکت با دیگری در مشکلات او و شریک کردن او با اندوخته های خود است. مواسات و همکاری اجتماعی معیار شیعه شناسی و میزان برای انتخاب دوست است.
امام صادق (علیه السلام) فرموده است:«امتحنوا شیعتنا عند مواقیت الصلاه کیف محافظتهم علیها و الی اسرارنا کیف حفظهم عند عدونا و الی اموالهم کیف مواساتهم لاخوانهم فیها"(محمد باقر مجلسی،بحار الانوار،ج 15، کتاب الايمان، ص 141) شیعیان ما را با سه چیز امتحان کنید:
1-هنگام اوقات نماز و چگونگی محافظت آنان از نماز
2-چگونگی حفظ اسرار ما از دشمنان
3-در اموالشان که چگونه با برادرانشان مواسات می کنند.
امام صادق(علیه السلام) فرموده اند: «خصلتان من کانتا فیه و الا فاعزب ثم اعزب ثم اعزب قیل و ما هما قال الصلاه فی مواقیتها و المحافظه علیها و المواساه».( الخصال، جلد۱ ، صفحه۴۷ ) دو ویژگی است که در هر کس وجود داشت شایسته دوستی است و اگر نه دوری گزین، دوری گزین، دوری گزین. سوال شد آن دو ویژگی کدامند: نماز در وقت خود و محافظت بر نماز و مواسات.
امام صادق(علیه السلام) فرمود: از وصایای رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) به علی (علیه السلام) این بود که:«یا علی سید الاعمال ثلاث خصال: انصافک الناس من نفسک و مواساتک الاخ فی الله عز وجل و ذکرک الله تعالی علی کل حال». (مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ، جلد۱۱ ، صفحه۳۰۸ )
ای علی برترین اعمال سه چیزاند: انصاف با مردم و مواسات با برادران برای خدا و ذکر خدای متعال در هر حال.
نکته: از روایات استفاده می شود که مواسات با خوبان و بدها هر دو مطلوب است.
رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)فرمودند: «رأس العقل بعد الدین التودد الی الناس واصطناع الخیر الی کل واحد بر و فاجر(.بحار الأنوار : ۷۴/۴۰۱/۴۴))
اصل عقل پس از دین داری، مهرورزی با مردم و نیکی کردن به همه انسان های نیکوکار و بدکار است.

موضوعات: ویژه ماه شعبان
[شنبه 1400-02-18] [ 11:44:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  شــرح اجمــالی بر صلــوات شعبانیه(8) ...

«اللهم صل علی محمد و اعمر قلبی بطاعتک و لاتخزنی بمعصیتک»

 خدایا درود فرست بر محمد و آلش و قلب ما را به طاعتت آباد ساز و مرا به عصیان خود رسوا مگردان.

آبادانی و آبادی قلب به طاعت الهی است اگر در قلب همه چیز از علم و اراده و انگیزه و همت باشد اما در مسیر اطاعت خدا نباشد خراب است.

قلب در معارف اسلامی جایگاهی بس والا دارد اما گاهی قلب:

1-مهر می خورد«یطبع الله علی کل قلب متکبر جبار»(غافر/35)-«و لکن تعمی القلوب»(حج/46)

2-قلب دچار قساوت می شود.«و لکن قست قلوبهم»(انعام/43)

3-قلب دچار ریب، شک و تزلزل شود. «وارتابت قلوبهم فهم فی ریبهم..»(توبه/45)

4-قلب گرفتار لهو و لعب می شود.«لاهیه قلوبهم»(انبیاء/1-3)

و در این فراز حضرت دعا می کند که از خطرات فساد وخرابی دل نجات یابیم؛ لذا می فرماید: خدایا قلب مرا به طاعتت آباد کن.

سپس می فرماید:

“و لاتخزنی بمعصیتک”

مرا به عصیان خود رسوا و خوار مگردان.

همه انسان ها در طول زندگی در پی عزت اند و از ذلت گریزان می باشند ولی هر کس عزت را در چیزی می جوید. گروهی با بدست آوردن مال و برخی با بدست آوردن شهرت، و عده ای با قدرت. قرآن این تفکر را نفی نموده است.

«ویل لکل همزه لمزه* الذی جمع مالا وعدده* یحسب أن ماله اخلده»(همزه) و قرآن سرنوشت یکی از مال اندوزان را که شیفته عزت ظاهری شده اند را در سوره قصص آیات 79 تا 82 بیان می کند.

در حقیقت عزت در طاعت خدا و ذلت در معصیت است.

امام علی(علیه السلام) می فرماید: «اذا طلبت العز فاطلبه بالطاعه»اگر در جستجوی عزت هستید آن را در اطاعت از خدا بیابید.

پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده اند:«من اراد ان یکون اعز الناس فلیتق الله عزوجل» کسی که می خواهد عزیز ترین افراد باشد باید تقوا پیشه کند.

خلاصه کلام: مهم ترین نیاز روحی و روانی انسان که عزت طلبی و ذلت گریزی است بواسطه اطاعت خداوند حاصل می شود.

موضوعات: ویژه ماه شعبان
[پنجشنبه 1400-02-16] [ 11:40:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  شــرح اجمــالی بر صلــوات شعبانیه(7) ...

“اللهم صل علی محمد وآل محمد صلاةکثیره تکون لهم رضی ولحق محمد وآل محمد اداء و قضاء بحول منک وقوة یا رب العالمین”

خدایا درود فرست برمحمد وآلش  درودی بسیار که آن درود موجب خشنودی آن ها وموجب ادای حق آن ها برما باشد به اراده وقدرت تو ای پروردگار عالمیان .

“اللهم صل علی محمد وآل محمد الطیبین الابرار الاخیار الذین اوجبت حقوقهم وفرضت طاعتهم و ولایتهم”

خدایا درود فرست برمحمد (صلی الله علیه و آله و سلم) و آلش که پاکان ونیکان وبرگزیدگان عالمند حقوقشان را بر ما واجب کردی وطاعت ومحبتشان را فرض نمودی.

 

در اسلام ،حقوق افراد به صورت متقابل تعریف شده اگر حقوقی برای پدر ومادر گفته شده درمقابل برای فرزند هم حقوقی است در رابطه انبیاء و اولیاءبا مردم نیز چنین حقوق متقابلی وجود دارد  وظیفه ای که به عهده انبیاء و اولیاءاست رساندن پیام خدا وتبیین آن است.

انبیاءهمگی به ویژه پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله و سلم) به بهترین وجه وظیفه خود را انجام داده اند وما در زیارت آن حضرت بر انجام این وظیفه شهادت می دهیم “واشهد انک رسوله وانک محمدبن عبدالله واشهد انک قد بلغت رسالات ربک ونصحت لامتک..”

دو وظیفه از وظایف مهم که امام سجاد (علیه السلام) در این فراز از دعا به آن اشاره کرده است ولایت واطاعت است این دو با یکدیگر رابطه تنگاتنگی دارند. یعنی اثر ولایت ومحبت، اطاعت است ومحب ،مطیعِ معشوق خویش است. قرآن از ولایت به عنوان اجر رسالت یاد کرده است” قل لا اسئلکم علیه اجرا الا المودة فی القربی” (شوری-23)

ولایت یکی از ارکان اصلی و اساسی ترین آموزه های دین مبین اسلام است.آموزه های اسلامی زمانی معنای واقعی به خودمی گیرد که در چارچوب ولایت و در محور و مدار آن تحقق یابد. شرط پذیرش اعمال، ولایت مداری است و هرکس که به ولایت نزدیک تر شود، و در ولایت مداری استوارتر گردد بهره بیشتری از چشمه های معنوی خواهد برد. روایات متعددی وارد شده که اسلام را بر پنج پایه استوار دانسته و از میان آنها ولایت را مهمترین رکن برشمرده است. از جمله روایت امام محمدباقر (علیه السلام) که می فرماید:” بنی الاسلام علی خمس علی الصلاة و الزکاه و الصوم و الحج و الولایه و لم یناد بشی کما نودی بالولایة”

امام صادق (علیه السلام) در بخشی از زیارت جامعه کبیره به شمارش برکات ولایت پذیری پرداخته است.

1.«بموالاتکم علمنا الله معالم دیننا»

یکی از برکات  ولایت اهل بیت و پیروی از آنان دین شناسی است زیرا اهل خانه، بهتر می دانند در خانه چیست؟ لذا می فرمایند: خداوند به ولایت شما نشانه های دین را به ما آموخت.

2.«و اصلح ما کان فسد من دنیانا»"و آنچه را از دنیایمان تباه شده بود اصلاح کرد".

ولایت اهل بیت(علیه السلام) نه تنها مشکلات دینی و معنوی جامعه را حل می کند بلکه موجب سامان یافتن امور مادی و دنیوی انسان هاست.

3.« و بموالاتکم تمت الکلمه». با ولایت شما اهل بیت(علیه السلام) دین کامل شد. مراد از کلمه، توحید است و این کلمه با ولایت اهل بیت(علیه السلام) کامل می شود. در حدیث سلسله الذهب که امام رضا(علیه السلام) در سفر به خراسان در شهر نیشابور این حدیث را به یادگار نهاد، چنین آمده که امام رضا(علیه السلام) از علی (علیه السلام) نقل کرد که فرمود: از پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) شنیدم که فرمود از جبرئیل (علیه السلام) شنیدم که فرمود: از خداوند عزوجل شنیدم که فرمود: لا اله الاالله دژ من است و هر کس وارد دژ من شوداز عذابم در امان است سپس امام فرمود: اما این شرط هایی دارد و من از شرط های آن هستم.

بنابراین شرط اتمام کلمه توحید، ولایت اهل بیت(علیه السلام) است.

4.«و عظمت النعمه»: به وسیله ولایت شما نعمت الهی عظیم گردید.به مصداق نعمت در آیه ذیل اشاره شده است:

«الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا»:امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را برشما تمام کردم و اسلام را برای شما به عنوان آئین برگزیدم.

این آیه رمز تداوم دین کامل را بیان نموده زیرا پیش از آن، تمام احکام فردی و اجتماعی بیان شده بود حتی بیان فریضه صبح در همان سال توسط پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) به انجام رسید بنابراین در روز غدیر خم این آیه ابلاغ شد تا دینِ کامل از دینِ ناقص شناسانده شود. ولایت اهل بیت(علیه السلام) نعمتی است که خداوند برای تداوم اسلام کامل عطا فرمود .

5.وائتلفت الفرقه: با دوستی شما جدائی به الفت تبدیل می شود.

دوستی اهل بیت(علیه السلام) مهمترین محور اتحاد امت اسلامی است. قرآن برای آن که مسلمانان به محور اتحاد دست یابند محبت اهل بیت را واجب کرده است.« قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى» «ولکم الموده الواجبه» یکی از حقوق شما، وجوب دوستی است. این دوستی می تواند همه مسلمانان را به هم پیوند دهد.

6.«و بموالاتکم تقبل الطاعه المفترضه»: به وسیله ولایت شما، عبادات واجب پذیرفته می شود. این جمله اشاره به این دارد که ولایت اهل بیت(علیهم السلام)، شرط قبولی اعمال است و بدون آن هیچ عملی نزد خداوند پذیرفته نیست.

پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم): سوگند به آن که مرا به حق، به پیامبری برانگیخت. اگر کسی به عمل هفتاد پیامبر به بارگاه حق وارد شود اما ولایت ما اهل بیت (علیهم السلام) را به همراه نیاورد خداوند هیچ عمل واجب و مستحبی را از او نخواهد پذیرفت.

حضرت امام خمینی(ره) در ابتدای وصیت نامه می فرماید: حدیث ثقلین متواتر بین جمیع مسلمین است و در کتب اهل سنت از «صحاح ششگانه» تا کتب دیگر آنان با الفاظ مختلفه و موارد مکرر از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) به طور متواتر نقل شده است  و این حدیث شریف حجت قاطع است بر جمیع بشر به ویژه مسلمانان مذاهب مختلف و باید همه مسلمانان که حجت بر انان تمام است جوابگوی ان باشند، اگر عذری برای جاهلان بی خبر باشد برای علمای مذاهب نیست.

7.شفاعت اهل بیت(علیه السلام): امام هادی (علیه السلام) پس از بیان برکات ولایت و دوستی اهل بیت(علیه السلام) در پایان این بخش به موقعیت والای آنان نزد خداوند اشاره می کند.

«و لکم الموده الواجبه و الدرجات الرفیعه و المقام المحمود و المکان المعلوم عند الله عزوجل و الجاه العظیم و الشان الکبیر و الشفاعه المقبوله».تنها دوستی شماست که بر همگان واجب است و درجات بلند مرتبه و مقام پسندیده شما و جایگاه مشخص نزد خداوند عزوجل و منزلت والا و مرتبت شما و شفاعت پذیرفته شده از آن شماست.

از برکات مهم ولایت اهل بیت(علیه السلام) شفاعت در روز قیامت است و مقام محمود که همان شفاعت کبری است ویژه خاندان پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است.آنان از این موقعیت بس والا نزد خداوند متعال در قیامت برای هدایت دوستان خود به بهشت و ترفیع درجه آنان، بی نهایت بهره می برند.

پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: به دوستی ما اهل بیت(علیه السلام) چنگ زنید زیرا هر کس خداوند عزوجل را در حالی که ما را دوست دارد دیدار کندبا شفاعت ما به بهشت می رود.

نکته: اگرچه ولایت به عنوان اجر رسالت ذکر شده ولی واقعیت آن است که اثر به خود فرد برمی گردد و وسیله ای برای کمال و قرب به حضرت حق است البته ولایتی که اطاعت و تقوا و ورع را به دنبال نیاورد، ادعای پوچی است.

امام باقر(علیه السلام) فرمودند:"قال لاتذهب بکم المذاهب فو الله ما شیعتنا الا من اطاع الله عزوجل” (محمد بن علی ابن بابویه قمی، من لایحضرالفقیه، ج4، ص352)راه بر کسی مشتبه نشود به خدا سوگند شیعه ما نیست مگر کسی که خدای متعال را اطاعت کند.

از اینجا به بعد حضرت دعا می کند:

موضوعات: ویژه ماه شعبان
[چهارشنبه 1400-02-15] [ 08:50:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  شــرح اجمــالی بر صلــوات شعبانیه(6) ...

“اللهم صل علی محمد وآل محمد الکهف الحصین وغیاث المضطر المستکین و ملجا الهاربین وعصمه  المعتصمین”

خدایا درود فرست برمحمد وآل محمد صلی الله علیه وآله وآلش که حصار محکم امت اند وفریادرس بیچارگان ودرماندگان وپناه گریختگان ونگهبان عصمت طلبانند.

کهف به معنای پناهگاه وغاری وسیع که پناهگاه باشد.

امام رضا (علیه السلام) درسجده شکر نماز شب چنین مناجات می کردند:"یا کهف من لاکهف له “

ذات اقدس اله، پناهگاه اصلی (یاملجای عند اضطراری) وائمه(علیه السلام) پناهگاه تبعی وعرضی هستند.

پناهگاه بودن ائمه دوگونه است:

1-مربوط به امور تکوینی، همانند رحمت رحمانی عام که مخلوقات را دربرمی گیرد مثل نزول باران ،آرامش زمین، وساطت در روزی رساندن و ….

2-مربوط به امور تشریعی (همان رحمت رحیمی خاص)که اختصاص به مومنان دارد لذا کسانی که در مسائل فکری، عقیدتی احساس خطر می کنند به این پناهگاه متوسل شوند.

سوال: طبق آیات قران تنها خدا نجات دهنده انسانها، غیاث و فریادرس افراد مضطر ومستکین است پس چرا محمد وآلش را اینگونه خطاب می کنیم؟

جواب: اولّا  انبیاءالهی به ویژه محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) وآلش خلفای الهی اند در زمین. علت برتری انسان، علم الاسماء حضرت آدم می باشد که در واقع تجلی اسماءالهی است یعنی اگر خداوند غیاث است این غیاث و فریادرسی خداوند درخلیفه اونیز متجلی می شود اگر خداوند رازق است رازقیت درخلیفه او وجود دارد.

آیه شریفه می فرماید :وقت گرفتاری شدید، خدا را به اسمای حسنی بخوانید.

امام صادق (علیه السلام) می فرماید:«ونحن والله الاسماءالحسنی» یعنی تمام اسمای حسنی الهی در وجودمان جلوه گر شده است پس اگر غوث و…از اسما الهی است پس این اسم در وجود محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) وآلش متجلی است و در این فقره می گوئیم غوث بودن و فریادرسی خداوند در وجود شما تجلی  یافته لذا اگر درهنگام درماندگی به محمد وآلش پناه ببرید، نجات می یابید.

ثانیا: اساسی ترین اصل عقیدتی در اسلام، اصل توحیداست. اعتقاد به هر قدرت درعرض خداوند شرک است؛ اما درکنار این اصل یک نکته اساسی وجود دارد که خداوند برای انجام هرکار ،اسبابی مقدر کرد به عنوان مثال شفاءدهنده خداست ولی برای درمان بیماری به پزشک باید مراجعه کرد یا روزی رسان خداست (ان الله هو الرزق آیه58ذاریات) ولی برای بدست آوردن روزی باید کار کرد.

خداوند درکنار وسائل مادی، وسائل معنوی را تعیین نمود که دعا یکی از آنهاست” قل مایعبوا بکم ربی لولا دعائِکم فقد کذبتم فسوف یکون  لزاما"( آیه 77-فرقان)      بگو: اگر دعای شما نباشد،پروردگار من به شما اعتنا و توجه ای نمی کند.

توسل به اولیای الهی یکی از وسایل معنوی است که دراین فراز از دعا به آن اشاره شده است قرآن با صراحت از توسل به پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) یاد می کند:"ما ارسلنا من رسول الا لیطاع باذن الله ولو انهم اذ ظلموا انفسهم جاوءک فاستغفروا الله واستغفرلهم الرسول لوجدوا لله توابا رحیما” (آیه64-نسا)

هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای این که به فرمان خدا از وی اطاعت شود واگر این مخالفان هنگامی که به خود ستم می کردند به نزد تو می آمدند واز خدا طلب آمرزش می کردند وپیامبر هم برای آنها استغفار می کرد خدا را توبه پذیر ومهربان می یافتند .

در آیه دیگر دارد"یا ایها الذین امنوا اتقوالله وابتغوا الیه الوسیله وجاهدوا فی سبیله لعلکم تفلحون” (آیه25-بقره)

ای کسانی که ایمان آورده اید از خداتقوا کنید و وسیله ای برای تقرب به اوبجوئید ودر راه او جهاد کنید باشد که رستگار شوید.

نکته:ما باید به حالت مضطر و مستکین و معتصم برسیم تا معصوم را به عنوان کهف ، غیاث، ملجأ قرار دهیم.

موضوعات: مطالب پژوهشي, ویژه ماه شعبان
[چهارشنبه 1400-02-08] [ 10:59:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت