پژوهشگران: اعظم فاکر و سید محسن کاظمی

چکيده

تفسير عقلي، روشي در تفسير است که به موجب آن، عقل به مثابه منبع و قرينه‌ي بر فهم مراد الهي، به زدايش کژي‌هاي محتوايي و روشي پرداخته و به تبيين مراد جدّي و توجيه عقلاني مفادّ ظاهري آيات اهتمام دارد. مراد از بايسته‌هاي تفسير عقلي نيز قواعدي است که دستورالعمل اجرائي اين روش را تعيين مي‌نمايد. در مقاله پیش‌رو پس از گردآوری داده‌ها به روش کتابخانه‌ای، این مساله به روش تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. اين کمينه به بايسته‌هاي بينشي، دانشي و روشي تفسير عقلي مي‌پردازد. آراستگي به زيور ايمان، پيراستگي از پيش‌داوري‌ها، و اذعان به معارف فراعقلي به عنوان سه محور بينشي قلمداد مي‌شود، بهره‌مندي از دانش‌هاي ابزاري و اصالي خاصّ به عنوان دو بايسته دانشي و نيز توان‌مندي، نظام‌گرايي و احتياط‌ورزي به عنوان سه بايسته روشي، مورد بحث قرار مي‌گيرند.

کليد واژگان: عقل، ايمان، تفسير عقلي، تفسير برأي، تحميل رأي، قواعد تفسير عقلي، شرايط مفسّر.

[1]. طلبه سطح چهار (دکترا)، رشته تفسیر تطبیقی، حوزه علمية الزهرا گرگان .
[2]. استاديار جامعة المصطفي العالمية. Sayedmk60@gmail.com