عنوان پایان نامه: بررسی دلالت حدیث رفع بر برائت از دیدگاه محقق نائینی و امام خمینی(ره)

 استاد راهنما:حجت الاسلام والمسلمین دکتر مجتبی ارشاد

نگارنده:فاطمه ناصری

چکیده

حدیث رفع از احادیث مشهور و حائز اهمیت در بعضی از مباحث اصول فقه می باشد که برای اثبات برائت شرعی به آن استدلال شده است. در این حدیث پیامبر می فرمایند نه چیز از امت من برداشته شده است، اشتباه، فراموشی، آنچه به آن اکراه می شوند، آنچه به آن علم ندارند،آنچه ازتوانشان بیرون است، آنچه به آن مضطر می شوند، فال بد زدن و اندیشه های وسوسه انگیز درباره خلقت آفرینش تا زمانی که بر زبان جاری نشود.بررسی سند و متن حدیث رفع:  صورت نه گانه حدیث مشهور میباشدو رجال سند آن همگی ثقه و امامی هستند و از نظر دلالی هم این حدیث موثق است.

معنی اصلی رفع، رفع در کلام بعضی از علمای علم اصول از جمله: شیخ انصاری، مرحوم نائینی، امام خمینی، کاربرد حدیث رفع در شبهات که در کدام شبهات به حدیث رفع استناد شده است، نحوه استدلال به حدیث رفع برای اصل برائت: که حدیث رفع می گوید یکی از اموری که انسانها به آن تکلیف ندارند عبارتست از تکلیف مجهول، ثابت  نخواهد بود  و فقها بر این امر اتفاق نظر  دارند ،آثار حکومت حدیث رفع بر ادله احکام: حدیث رفع بر ادله ای که احکام را روی عناوین اولیه قرار می دهد حکومت دارد

تفاوت حکومت حدیث رفع با قاعده لا ضرر و لا حرج

که بنابر نظر مرحوم نائینی  حکومت حدیث رفع بر ادله اولیه اعتبار عقد الوضع(موضوعات و متعلقات احکام) و در آن دو قاعده به اعتبار عقد حمل(حکم شارع) می باشد. بنابر نظر امام خمینی حکومت در لاضرر و لا حرج به اعتبار عقد الحمل نمی باشد.همه این مطالب از مباحث قابل طرح و بررسی می باشند که در این تحقیق تلاش شده است تا با طرح دیدگاه های بزرگان علم اصول شیخ انصاری آخوند خراسانی به خصوص مرحوم نائینی و امام خمینی به این(مباحث) پرداخته شود.

کلید واژه:رفع، اصل برائت، شک