استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای سید صمصام الدین قوامی

استاد مشاور: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای سید رضا مودب

محقق:  اعظم جدیدی میاندشتی                      

چکیده

يكي از مسائل بسيار مهم در جامعة اسلامي وجود افراد فقير در جامعه است. در اسلام فقر امري مذموم است. با توجه به اين كه همة انسان‌ها قادر نيستند كه مايحتاج خود را تأمين كنند، خداوند بر اغنیاء واجب کرده است كه به انسانهای نادار كمك كنند و نظام حمايت‌گري دارايان از ناداران شكل گرفته است که اگر اين نظام در جامعه پياده شود چهرة فقر از جامعه رخت بر مي‌بندد. با توجه به اهميت اين موضوع در اين پژوهش به مباني، فلسفه، مصاديق و شيوه هاي حمايتگري در قرآن و سنت پرداخته شده است. روش پژوهش توصيفي تحليلي است كه از قرآن و احاديث كليد واژه‌هاي مربوط به حمايت‌گري جستجو شد و داده های مربوط به اين حوزه استخراج و سپس داده‌ها با روش تحلیل محتوا تحلیل شد. با بررسی و دقت نظر در آیات و روایات این نتیجه به دست آمد که فلسفة حمايت‌گري دو چيز است: خلافت انسان از خداوند و تزكية انسان. چون انسان جانشين خداوند در زمين است و خداوند هم واجد صفات جمال و جلال است، پس انسان براي شبيه شدن به خداوند بايد به ديگران كمك كند. علاوه بر آن بهترين راه دل‌كندن از دنيا، بخشيدن است. اسلام در اموال دارایان حقی در قالب های مختلف مانند خمس، زکات، صدقه و وقف بریا نیازمندان قرار داده است. حمایت گری دو بعد مادی و غیر مادی دارد. اسلام به نوعي نیاز غیر مادی مانند نیاز علمي، ديني و عاطفي را نيز از مصادیق حمايت‌گري مي‌داند. حمايت‌گري بايد خالصانه براي خدا، بدون منت و با بهترين چيزها باشد. در اين حمايت‌گري بايد مراتب قرابت و خویشاوندی را نيز در نظر داشت.

کلید واژه: حمايت‌گري، خمس، صدقه، زكات، الزامات حمایتگری، حکمت حمایتگری، قواعدحمایتگری