استاد راهنما: حجت الاسلام والمسلمین دکتر مجتبی ارشاد

استاد مشاور:حجت الاسلام والمسلمین مستشاری راد

نگارنده: زهره حقیقی

چکیده

 هدف از نگارش این پژوهش بررسی فقهی آسیب های عزاداری امام حسین (علیه السلام)   می باشد. در این پژوهش از روش توصیفی ­- تحلیلی استفاده شده است و داده ها به روش کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری شده است.

یکی از معیارهای مهمّی که فقهای شیعه در استنباط احکام اسلامی، به خصوص احکام عزاداری و تعیین مصداق آسیب برای عزاداری امام حسین علیه السلام مطرح کرده و به آن استناد  می کنند، موضوع وَهن دین و مذهب است که ادله حرمت وهن دین با استناد به آیات و روایات مورد بحث و بررسی قرار گرفت. آسیب های فقهی عزاداری به دو بخش محتوای عزاداری و بخش شکل و ساختار عزاداری تقسیم می شود. از جمله آسیب های محتوایی (تحریف هدف عزاداری، گزارش های ذلّت بار از معصومین علیه السلام، استناد به منابع غیر معتبر و اخبار دروغین، غلوّ و افراط در مقام معصومین علیه السلام، جدایی دین از سیاست، طرح یکجانبه سیمای معصومین علیه السلام، دشنام و سبّ دشمنان اهل بیت علیه السلام و ایجاد اختلاف بین مذاهب) و بخش آسیب های شکلی به (استفاده از موسیقی مبتذل و آهنگهای لهوی، قمه زنی) اشاره شد. در بیان عوامل بروز آسیب ها عوامل داخلی همچون عامل روان شناختی، تمایل بشر به اسطوره سازی و افسانه پردازی، تفکرات نادرست و عوام گرایی دینی و عوامل خارجی بیان گردید. برای مقابله با این آسیب ها، باید راهکارهای مناسبی اتّخاذ گردد. به طور عمومی همة عزاداران نسبت به انجام عزاداری صحیح و دور از تحریفات مسؤول هستند، اما بطور ویژه و خصوصی افرادی از جمله واعظان و علما، مدّاحان و مردم، هریک مسؤولیت خاص و ویژه ای دارند.

کلید واژه: عزاداری، آسیب های فقهی، امام حسین علیه السلام، وهن مذهب.