پژوهشگر: فاطمه صغری برقرار

یکی ازشئونات مهم انسان­ها که هر روز به آن مبتلا هستند تغذیه می­باشد، چگونگی تامین منابع خوردنی­ها و نوشیدنی­ها و اینکه چه بخورند و چه بیاشامند در اعصار مختلف تاریخ، یکی از عمده­ترین دغدغه­های بشر بوده ­است. از آنجایی که آخرین وکامل­ترین دینی که توسط پیامبران ازجانب خداوند متعال برای انسان­ها آورده شده، دین مبین اسلام است (مائده/3) و هیچ دینی بعد از اسلام نزد خداوند پذیرفته نیست (آل­عمران/85) و با توجه به آیه «وَ نُنزلُ مِنَ الْقُرْءَانِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِين؛ اسراء/82»، انتظار می­رود، اسلام به عنوان دین کامل به همه­ی دغدغه­های بشری ازجمله مسائل تغذیه پاسخ­گو باشد. طراحی سبک تغذیه اسلامی عنوانی فراتر از بایدها و نبایدها است و فقط به دنبال اطعمه و اشربه حلال و حرام نیست؛ بلکه طراحی سبک تغذیه اسلامی، یعنی ترسیم و تجویز الگویی از مسائل فقهی، آداب و رسوم، اخلاقی و پزشکی است. اگر انسان با الهام گیری از دستورات حیات بخش کاملترین دین الهی به بایدها و نبایدهای تغذیه صحیح توجه نماید، به طور یقین می­تواند به زندگی سالمی دست یابد. امام علی (ع) در ارتباط با اینکه انسان ­ها نباید سلامت خود را فدای امیال دنیوی و شکم­بارگی خود کنند می­فرماید: «لا تطلب الحياة لتأكل بل اطلب الأكل لتحيا؛ زندگی را برای خوردن مخواه بلکه خوردن را برای زندگی بخواه» (ابن ابى الحديد معتزلى، شرح نهج البلاغة، 20 : 333). خوردن و نوشیدن از جمله مسائل مهمی است که بارها در قرآن کریم از آن سخن به میان آمده است. مشتقات ریشه­ی«ش- ر- ب» به تعداد 39 بار در22 سوره از سور قرآن کریم آمده­ است. این تکرارها در قرآن کریم در مقایسه با تکرارهای واژگانی از ریشه­ی «أ- ک – ل» به معنای خوردن که به 101 بار در40 سوره می­رسد، نشان از اهمیت خوردن درمقابل نوشیدن است. هرچند برخی از افراد به گیاه خواری روی می­آورند و انسان­ها را از خوردن بقیه خوردنی­ها منع می­کنند؛ ولی اسلام به صراحت این نظریه را رد می­کند و انسان­ها را به انواع خوردنی­ها تشویق می­کند. خداوند در قرآن کریم توصیه نموده است از خوراکی­های حلال و طیب مانند خرما، زیتون، انار، انگور، انجیر، چهارپایان حلال گوشت، ماهیان فلس­دار، شیر و … استفاده  شود. از جمله مسائلی که خداوند ما را از خوردن آن منع نموده و به عنوان تغذیه حرام از آن یاد کرده است می­توان از ربا، اموال یتیمان، اموالی که به ناحق کسب شده، شراب و …. یاد کرد. خداوند در آیه 10 سوره نساء با عبارت «سَيَصْلَوْنَ سَعِيرًا» به خورندگان مال حرام می­فرماید که به­خاطر خوردن مال حرام، خود را برای آتش سوزان، آماده نمایند.خداوند در بسیاری از آیات تاکید نموده است که باید در هنگام خوردن و آشامیدن تقوای الهی، شکرگزاری، عدم اسراف، انفاق را نیز رعایت نمود. در پایان باید خاطرنشان کنیم که از نگاه اسلام، تغذیه صحیح با امور معنوی و جسمی بشر نیز در ارتباط است.