خانم ضیاء حسینی همکفو و همطراز بودن حضرت زهرا(س) با امام علی(ع) را دلیل اثبات علم آن حضرت دانسته و گفت: حضرت زهرا(س) از نظر علمی همانند ائمه، علم بماکان و ما یکون  و ماهو کائن  داشتند یعنی عالم به حال گذشته و آینده هستند و این علم فقط در رابطه با اموردنیایی نیست بلکه به ماوراء عالم ماده و عالم غیب به اصطلاح از عرش تا فرش را آگاه بودند. لذا همانطور که علی(ع) باب علم النبی بودند آنحصرت هم چنین جایگاهی دارند.

ایشان فاطمه(س) را در اکتساب علوم الهی ومعارف ديني از پیامبر(ص) شریک همسرش علی(ع) نیز دانست.

معاون پژوهش سطح 4 این مدرسه دلیل دوم برای اثبات علم حضرت فاطمه(س) را روایت های خاصی که در این زمینه وارد شده دانسته و گفت:  از جمله: ازپیامبرگرامی اسلام (ص) نقل شده که فرمود:

 «إِنّ الله جَعَلَ علیّاًُ وزوجَتَهُ وابناءَهُ حُجَجَ اللهِ علی خلقِهِ وهم ابواب العلم فی أُمتی، مَن اهتدی بِهم هُدِیَ إِلی صراطٍ مستقیمٍ.»خداوند علی وهمسر وفرزندانش راحجتهای خویش برمردم قرارداد.آنان در های دانش وآگاهی در میان امت من هستند. هرکس به آنان تمسک جوید،به راه راست هدایت شده است.

ایشان دلیل سوم برای اثبات علم آن حضرت مصحف فاطمه دانست و بیان کرد: در همان روایت که نزول ملک بر فاطمه سلام الله علیها را بعد از وفات پیامبر(ص) بیان می کند آمده که آن ملک پیوسته بر او نازل میشد و او را تسلی میداد و از مقام و جایگاه پدرش آگاه می ساخت و از حوادثی  که بعد از او در نسل و فرزند آن حضرت وارد می شود خبر میداد. ایشان این مطالب را بیان می کردند و حضرت علی علیه السلام آن را می نوشتند که به صورت مکتوب درآمده و در دست ائمه  قرار دارد.

ایشان دلیل دیگر بر علم حضرت را، سخنان و کلام ایشان که سند محکمی بر مقام علمی آن حضرت است دانست و گفت: از آن حضرت سخنان زیادی به دست ما نرسیده است و این به دلیل ظلم آشکاری که پس از پیامبر(ص) به اهل بیت آن حضرت شد که با دستور منع نقل حدیث مانع از نشر و گسترش احادیث اهل بیت به خصوص فاطمه زهرا(س) شدند  به گونه ای که کسانی هم که از او روایت شنیده بودند به خاطرترس و وحشتي كه درجامعه حاكم بود دست از نقل آن ها برداشته و در سینه ها پنهان کردند.

اما در عین حال امامان معصوم تا حدودی توانستند مانع این کار شوند لذا می بینیم که مطالب فراوانی از زبان حضرت فاطمه به وسیله امامان به ما رسیده است که این روایت ها را مرحوم دشتی در کتاب فرهنگ سخنان حضرت فاطمه جمع اوری کرده که مشتمل بر احکام، اخلاق، مناجات، عقاید و آداب و سنن می باشد.

خانم ضیاء حسینی از معروف ترین سخنان ایشان یعنی خطبه فدکیه را سند محکمی بر مقام علمی آن حضرت دانسته و اظهار داشت: معارف و نکته های ژرف و آموزه های فراوانی در آن هست و میراث دینی و علمی ارزشمندی از ایشان به حساب می آید. این خطبه مشتمل برهفت بخش است .بخش اول تحلیل فشرده و عمیقی پیرامون مسئله توحید و صفات پروردگار و اسماء حسنای الهي و هدف آفرینش است.در بخش دوم مقام والای پیامبر(ص) و مسئولیت ها و ویژگی ها و اهداف نبوت ایشان مورد بحث قرار گرفته است.بخش سوم از اهمیت قرآن مجید و عمق تعلیمات اسلام، فلسفه و اسرار احکام و پند و اندرزهایی در این رابطه سخن می گوید.در بخش چهارم بانوی اسلام ضمن معرفی خویش، خدمات پدرش رسول الله(ص) را به این امت بازگو می کند. در این جا بانوی اسلام دست آن ها را گرفته و به گذشته نزدیک جاهلی خود برای یک دیدار عبرت انگیز و مقایسه با وضعشان بعد از اسلام و گرفتن درس از این دگرگونی رهنمون می شود.در بخش پنجم حوادث و رویدادهای بعد از رحلت پیامبر(ص) و حرکت و تلاش حزب منافقین برای محو اسلام را بازگو کرده است.بخش ششم از غصب فدک و بهانه های واهی که در این زمینه داشتند و پاسخ به این بهانه ها سخن مي گوید.و سرانجام در بخش هفتم به عنوان یک اتمام حجت از گروه انصار و اصحاب راستین پیامبر(ص)  استمداد می کند و گفتار خود را با تهدید به عذاب الهی پایان می دهد.»

معاون پژوهش سطح 3 این مدرسه در ادامه بیان داشت:آن حضرت در ابتدای خطبه به حمد و ثنای الهی پرداخته و در ادامه شهادت به وحدانیت خداوند می دهد.

 ایشان در ادامه در توضیح مطالب ابتدای خطبه گفت: توحید از مسائل اساسی و بسیار دقیق و ظریف دین اسلام است که تصور و ادراک آن به صورت صحیح، کاری دشوار است زیرا در افقی قرار دارد که از افکار نوع مردم بالاتر است لذا است که قرآن می فرماید: «و ما یؤمن اکثرهم بالله الا وهم مشرکون» حضرت می فرماید: توحید و لا اله الا الله سخنی است که تأویل آن اخلاص است تأویل از ریشه  «اول» به معنی بازگشت به اصل و برگشت دادن چیزی به غایت آن است کلمه تأویل در سوره یوسف مکرر به کار رفته است و عبارت است از حقیقت خارجی یک مفهوم که نمایانگر آن مفهوم است. آن حضرت می فرماید بازگشت و کنه و حقیقت لا اله الا الله، اخلاص است این کلام تصریح دارد به این که توحید نظری اگر در مرحله فکر و نظر بماند و به مرحله عمل نرسد یعنی در زندگی انسان تحقق پیدا نکند توحید حقیقی نیست در واقع تجسم توحید این است که انسان در تمام مراحل و شئون زندگی خدا را ببیند و او را صاحب اختیار خود بداند و برای غیر او در اعمال و افعال دخل وتصرفی قائل نباشد یعنی تمام زندگی بشر رنگ خدایی بگیرد «صبغة الله و من احسن من الله صبغة».

استاد سطح 3 این مدرسه در ادامه به بیان جمله بعد خطبه پرداخته و گفت: « و ضمن القلوب موصولها» یعنی کلمه توحید و لا اله الا الله در قلب ها وارد شده و قلب ارتباط با این مفهوم دارد از نظر قرآن قلب مرکز فهم، تدبرو الهام و یقین است. منظور از این عبارت این است که خداوند دل انسان را موحد آفریده و ساختار قلب و جان انسان را بر توحید قرار داده. در این عبارت به فطری بودن توحید اشاره می نمایند. در روایت هم آمده « کل مولود یولد علی الفطره….» و نیز وارد شده که ” فَطَرَهُمُ اَللَّهُ عَلَى اَلْمَعْرِفَةِ” یعنی این فطرت به معرفت وشناخت خدا و توحید تفسیر شده لذا اگر کسی گوهر توحید را حفظ نکرد حقیقت قلب خود را دگرگون کرده و آن شخص دیگر انسان حقیقی نیست. 

ایشان در توضیح عبارت «و انارفی الفکر معقولها»گفت: یعنی خداوند معنا و مفهوم توحید را در فکر روشن نموده است در جمله قبل آن حضرت رابطه توحید و قلب را بیان کردند و در این کلام به ارتباط آن با عقل اشاره می کند  این جمله اشاره به توحید نظری دارد که با دلایل و براهین عقلی و با اندیشیدن در نشانه‌های وجود خدا می توان به توحید دست یافت.

معاون پژوهش  سطح 3 گفت: در ادامه آن حضرت به بحث نبوت می پردازد ایشان بعد از شهادت به رسالت پدرشان به برگزیدگی پیامبر قبل از آفرینش اشاره می کند هنگامی که همه موجودات در پرده غیبت بودند؛ بعد به زمینه‌های بعثت پیامبر اشاره می کند و به ترسیم چهره زشت جاهلیت در عصر بعثت پرداخته که مذاهب خرافی و قوانین ظالمانه اختلافات عمیق طبقاتی و قتل عام ها و جنگها و تعصبات وجهل وگمراهی و عادات غلط در بین مردم وجود داشته که خداوند در قرآن از آن به “ضلال مبین” تعبیر کرده است.

 خانم ضیاء حسینی در ادامه بیان داشت: ایشان به اهداف بعثت پیامبردر خطبه ا شاره می کنند و می فرمایند:”  فاَنارَ اللهُ بمحمدٍ ظُلَمها” در این جمله، منظور از ظلمت، گمراهی و کفری است که در بین آنها بوده اناره ظلمت یعنی از بین بردن ظلمت به وسیله نور. یعنی نوری که  جهل و خرافه را از بین می‌برد نور علم و معرفتی است که پیامبر از طریق آوردن دین الهی به مردم ارزانی داشته است. لذا حضرت می‌فرمایند: خداوند به وسیله پیامبر (ص) ظلمت کفر و شرک و جهل را با نور معرفت و حقیقت و برهان روشن ساخت و حقانیت توحید و بطلان ادیان دیگر را روشن گردانید.

ایشان در بیان معنای «و کشَفَ عن القلوبِ بُهَمَها بُهَم» گفت: به معنای امر مشکل و مبهم و پیچیده است یعنی پیامبر مسائل پیچیده در توحید و سایر مسائل اعتقادی و معرفتی را با بیانات خود از صفحه قلب و عقل مردم برطرف نمود. اگرچه عقل قوه نیرومندی در شناخت و کسب معرفت است ولی بسیاری از امور از توانایی آن بیرون است از جمله بیان مسائل مربوط به مبدا و معاد، لذا در اینگونه موارد نیاز به بیان وحی است که پیامبر(ص)با بیانات وحیانی خود این ابهامات را برطرف نمودند.

خانم ضیاءحسینی در ادامه گفت: “و جَلی عن الَابصارِ غُمَمَها ” غُمَم جمع غمه به معنای ستر و پوشش است یعنی پیامبر از  دیدگان جان انسان پرده‌ها را برداشت زیرا گاهی پرده های جهل و خودبینی و هوای نفس حجاب غلیظی بر روی فطرت می شود و آن را می پوشاند که سر از انکار در می آورد. در حقیقت حضرت با این کلام اشاره می‌کنند که بعثت پیامبر برای بیدار کردن فطرت الهی مردم بوده است.

ایشان با توجه به عبارت «و قام فی الناسِ بالهدایهِ» هدایت رااز اهداف اصلی نبوت دانسته و گفت:آن حضرت در عبارت بعد، این هدایت را تبیین می‌کند و هَداهُم الی الدّینِ القویمِ و دعاهم الی الصِّراطِ المستقیمِ پیامبر آنها را به سوی دینی که موجب قوام و بقای آنان باشد راهنمایی کرد و به صراط مستقیم فرا خواند. دین مجموعه هست ها و نیست ها(جهان‌بینی) و بایدها و نبایدها( ایدئولوژی) است که پیامبر برای هدایت بشر آورده که همان صراط مستقیم است و در سایه عمل به دستورات آن هم در جنبه فردی به عنوان انسان کامل نمونه عالی فضیلت  ‌می شوند و هم در جنبه اجتماعی جامعه ای صالح  و بر اساس حق و عدالت برپا می کنند. همان که خداوند در قرآن می فرماید: “لیقوم الناس بالقسط”

ایشان در پایان گفت: در ارزیابی سخنان حضرت باید به این نکته نیز توجه کرد که آن حضرت این سخنان را بالبداهه ایراد نموده اند یعنی به محض اینکه خبر غصب فدک به ایشان رسید روانه مسجد شدند و این طوری نبود که قبل از آن در مورد مطالب فکر کرده باشند واین بیانگر آن است که این معرف با عمق جان حضرت پیوند خورده بوده است.

صفحات: · 2

موضوعات: نشست پژوهشي, نشست علمی
[سه شنبه 1399-11-28] [ 08:32:00 ق.ظ ]