به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه تخصصی الزهراء(س) گرگان کارگاهی با عنوان استخراج مقاله علمی از رساله سطح 4،  در تاریخ 3/7/1404 با حضور دکتر محمود حکمت‌نیا و دکتر فرج الله هدایت‌نیا استاد گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با شرکت طلاب سطح ۴ برگزار گردید. این کارگاه با هدف رفع چالش‌های طلاب در فرآیند نگارش رساله و استخراج مقاله برگزار شد و نکات ارزشمندی در خصوص مدیریت زمان، انتخاب فصلنامه‌های مناسب و روش‌های تسهیل فرآیند داوری ارائه گردید.

مسائل مطرح شده در جلسه:

چالش‌های فرآیند داوری و پذیرش مقالاتی که قصد ارسال به فصلنامه های علمی پژوهشی را دارند:
فرآیند داوری در فصلنامه‌های علمی پژوهشی معمولاً طولانی است. به عنوان مثال، ممکن است ماه‌ها زمان ببرد تا مقاله‌ای داوری شود و نتیجه آن مشخص گردد.
توصیه می‌شود طلاب حداقل دو مقاله از پایان‌نامه خود استخراج کنند تا در صورت تأخیر یا رد شدن یکی، مقاله دیگری در دسترس باشد.
برخی فصلنامه‌ها به دلیل کمبود مقاله، فرآیند داوری سریع‌تری دارند و ممکن است در پذیرش مقالات سخت‌گیری کمتری نشان دهند.
نکاتی برای تسهیل فرآیند استخراج مقاله:
« بهتر است طلاب، بعد از تصویب طرح تفصیلی رساله، بخشی از رساله که قابلیت تبدیل به مقاله را دارد، شناسایی کرده و با تغییراتی در فرمت، به مقاله تبدیل کنند. نگارش خلاصه‌ای از منابع و مطالب مورد مطالعه می‌تواند در تسریع فرآیند نگارش مقاله مؤثر باشد.
تجربیات شخصی:
برخی طلاب به دلیل تمرکز بیش از حد بر مقدمات و کلیات رساله، در ادامه کار با مشکل مواجه می‌شوند.
خلاصه‌نویسی و یادداشت‌برداری از منابع می‌تواند به سازماندهی بهتر مطالب کمک کند.
در برخی موارد، مشورت با اساتید یا افراد متخصص می‌تواند به رفع ابهامات و بهبود کیفیت کار کمک نماید.
4. اهمیت گفتگو و تبادل نظر

برای توسعه و بهبود موضوعات علمی، گفتگو با دوستان، همکاران و حتی خانواده بسیار مؤثر است. توصیه می‌کنم موضوعات را بارها با دیگران در میان بگذارید و توضیح دهید.این گفتگوهای علمی نه تنها به شفاف‌سازی ایده‌ها کمک می‌کنند، بلکه می‌توانند منجر به ایده‌های جدید شوند.
5. مدیریت زمان و اولویت‌بندی

در فرآیند تحقیق و نگارش، رعایت زمان و اولویت‌بندی کارها بسیار مهم است.
مثلاً اگر مقاله‌ای را در حال نگارش هستید، باید زمان کافی برای مطالعه، تحقیق و ویرایش اختصاص دهید.
از طرفی، اگر موضوعی برای رساله یا مقاله انتخاب کرده‌اید، بهتر است از همان ابتدا دغدغه‌های اصلی خود را مشخص کنید تا از پراکنده‌کاری جلوگیری شود.
6. انتقال تجربیات پژوهشی

روش‌هایی مانند فیش‌نویسی و خلاصه‌برداری از کتاب‌ها کمک می‌کنند تا مطالب را بهتر سازماندهی کنیم پیشنهاد میشود مقالات و تحقیقات قبلی را بررسی کنید و در صورت امکان، آنها را به یک رساله یا مقاله ۲۰ صفحه‌ای تبدیل نمایید..
7. انتخاب موضوعات جدید و چالش‌برانگیز

اگر در انتخاب موضوع برای رساله یا مقاله مشکل دارید، می‌توانید از موضوعات جدید و کمتر پرداخته‌شده استفاده کنید.
مثلاً:
نظریه عدالت جنسیتی و تفاوت آن با نظریه مساوات
تجربه جمهوری اسلامی در حوزه خانواده
تعارض فقه اسلامی با حقوق بشری
 
8. پیشنهاد موضوعات برای پژوهش‌های آینده

برای پژوهشگرانی که هنوز موضوعی انتخاب نکرده‌اند، پیشنهاد می‌کنم به موضوعات زیر توجه کنند:
مسئولیت تربیتی مادر در فقه اسلامی
تحلیل کارکردگرایانه از احکام فقهی خانواده
بررسی تطبیقی مهریه و نفقه در کشورهای اسلامی