“آیت الله سید مجتبی نورمفیدی""استاد محترم سطوح عالی حوزه علمیه قم و رئیس پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر"” در نشست علمی پژوهشی با عنوان عصمت حضرت زهرا «علیها سلام» در کلام امام صادق «علیه السلام» در جمع اساتید، کارکنان و طلاب مدرسه علمیه تخصصی الزهراء(س) گرگان با استناد به روایتی از امام صادق (علیه السّلام) که""فاطمه(سلام‌الله‌علیها) را از این جهت فاطمه می نامند که از شرّ و بدی‌ها دور شده است"” به شرح عقل و جهل پرداخت و بیان کرد: “"عقل"” سرچشمه همه فضیلتها و خوبیها و “"جهل"” سرچشمه رذیلتها و منشأ همه شروراست، خیر وزیر عقل و شر وزیر جهل است، منظور از خیر فطرت مخموره و مراد از شر فطرت محجوبه است.
وی افزود: انسان زمانی که پا به دنیای مادی می گذارد به حکم اینکه ولیده طبیعت است و موجودات مادی او را احاطه می کند، کم کم از عالم نورانیت به کثرات عالم ماده متوجه می شود و هرچه توجه به کثرات بیشتر شود، آن فطرت گرفتار حجاب طبیعت می شود.
رئیس پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر منشأ فطرت انسان را فطرت مخموره دانست و گفت:
فطره مخموره ریشه تمام فضیلت‌ هاست،فطرتی است ملکوتی که آلوده به حجاب طبیعت نشده، خانم فاطمه زهرا(سلام‌الله‌علیها) نیز به عنوان یک انسان برگزیده دارای فطرت مخموره است که گرفتار حجاب طبیعت نشده و در جای جای زندگی ایشان خداوند متعال جای گرفته است. ”

 

معرفی کتاب توشه رمضان : گفتارهای آیه الله سید کاظم نورمفیدی

تحقیق و تدوین:حجت منگه چی

رمضان، ماه عظیم و با جلالتی است که برکات معنوی فراوانی با خود به همراه دارد. مؤمنان در این ماه با انجام عبادت ‌های گوناگون، توشه‌ های پرارجی به دست می ‌آورند. کم‌ خوردن و کم ‌نوشیدن، خودداری از گناه، مراقبت از نفس، سکوت، تدبّر، قرائت قرآن، دعا، اطعام و عبادت‌ هایی از این قبیل، انسان را در مسیر خودسازی قرار می ‌دهد؛ زیرا ماه رمضان ماه خودسازی، خروج از غفلت و فرصتی برای پاک ‌سازی درون است.
💢رحلت حضرت خدیجه(س) در دهم رمضان، ولادت حضرت امام حسن مجتبی(ع) در پانزده رمضان، شهادت امیرمؤمنان علی ‌بن ‌ابیطالب(ع) در بیست ‌و یکم رمضان و شب ‌های با عظمت قدر را می ‌توان مناسبت‌ های مهمی دانست که ماه رمضان در خود جای داده و بر غنای معنویش افزوده است.
💢اثر حاضر که «توشهٔ رمضان» نام گرفته، حاصل سخنرانی‌ های آیت الله سیدکاظم نورمفیدی است که در روزهایی از ماه مبارک رمضان سال‌های 1389 تا 1396 ایراد گردیده است.

 

علاقه مندان به مطالعه این کتاب، می توانند به کتابخانه مدرسه ‮علمیه تخصصی الزهراء (سلام الله علیها) گرگان مراجعه نمایند

منبع:
https://eitaa.com/lib_alzahrag

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه تخصصی الزهراء(س) گرگان نشست علمی آثار تربیتی عبادت از منظر قرآن و صحیفه سجادیه به مناسبت هفته پژوهش در تاریخ1403/09/21 برگزار گردید.

در این نشست خانم فرح زاد دانش آموخته سطح 3 این مدرسه گفت: در فرهنگ تربیتی ائمه معصومین (علیهم السلام)، بالاترین درجه بندگی و عبودیت یک انسان، عبادت است. حقیقت دعا و نیایش، بندگی برای خداست و راز و نیاز در محضر معبود، نشانه بندگی و امتیاز انسان از سایر موجودات و نردبانی برای رسیدن به کمال است.

 دانش آموخته سطح 3 این مدرسه ادعیه و مناجاتی که از پیشوایان معصوم (علیهم السلام)به یادگار مانده را مجموعه‌ای از درس خودسازی و انسان‌سازی دانست و گفت:  انسانی که به مکتب دعا و نیایش معتقد باشد با تاسی از مکتب اهل بیت (علیهم السلام)، قادر است خود را تربیت کند و به مقام عبودیت برسد. رفتار و کردار انسان بستگی تمام به تربیت او دارد.

وی عوامل متعدد از جمله عوامل محیطی، تربیتی و عقیدتی را در شکل‌گیری رفتارهای انسان موثر دانسته و گفت: انسان با اراده و اختیاری که دارد می‌تواند با انتخاب رفتار نیک یا بد به اوج سعادت یا شقاوت دست یابد.

خانم فرح زاد ادامه داد:  برای خودشناسی و خودسازی و کسب کمالات معنوی راهی موثرتر از کانال ارتباطی عبادت نیست و این ارتباط معنوی در طهارت روح و سلامت روان فرد نیز اثر مطلوب دارد، همچنین سبب انگیزه برای ایجاد فضائل و دوری از رذایل اخلاقی می‌شود.

دانش آموخته سطح 3 این مدرسه در ادامه به آثار عبادت در بُعد اجتماعی پرداخت و گفت: عبادت سبب اتحاد و همبستگی و تحکیم پیوندها و تقویت باورهای دینی و بهبود روابط اجتماعی می‌گردد. لذا مهم‌ترین راه شناخت عوامل هدایت انسان، انس با قرآن و ادعیه است و این ارتباط با خالق یکتا به نوعی روش تربیتی است. با توجه به آیات و روایات هر یک از جلوه‌های عبادت اثر تربیتی ویژه‌ای دارد؛ نماز از فحشا و منکر نهی می‌کند، روزه با هوای نفس مبارزه می‌کند و تمرین خویشتن‌داری است، زکات اختلاف طبقاتی را کاهش می‌دهد و حج باعث قوت و قدرت اسلام و اتحاد صفوف مسلمانان می‌شود.

وی در ادامه گفت: صحیفه سجادیه هم که یکی از متون مهم شیعی می‌باشد مانند قرآن کریم، شامل اصول اسلامی و معارف ارزشمندی است که موجب استواری عقاید و تکامل نفوس و فزونی صفات پسندیده در انسان می‌گردد، در واقع تمام بیانات مطرح شده از امام سجاد علیه السلام که در صحیفه سجادیه، آمده برگرفته از کلام خدا و قرآن است. امام سجاد علیه السلام، با تاکید بر عبادت و انس با خدا در قالب دعا، انسان را به صورت ریشه‌ای تربیت کرده و ارزش‌ها و مکارم اخلاقی را در وجود انسان نهادینه می‌سازد.

خانم فرح زاد گفت: در فرهنگ اسلام که تعلیم و تربیت بر پایه اعتقادات دینی بنا شده، زمانی عبادت، ارزش تربیتی خود را نشان می‌دهد که اثر این اعتقاد و عمل در تمام کردار و گفتار فرد نمایان باشد چنین فردی با تربیت خود، در نهایت به رشد و تربیت جامعه هم کمک می‌کند. بر این اساس هر چه رفتار و گفتار فرد با دیگر افراد جامعه بهتر باشد و از روابط اجتماعی سالم‌تری برخوردار باشد، زمینه رشد و تکامل در او فراهم‌تر می‌شود و روابط اجتماعی بهبود می‌یابد.

دانش آموخته سطح 3 این مدرسه در پایان گفت: با عنایت به آیات کریمه و دعاهای وارده از امام سجاد (علیه السلام) در صحیفه سجادیه، در رابطه با ثمرات تربیتی عبادت در بُعد فردی و اجتماعی، تمام آثار معنوی که در عبادت است در سایه ایمان به خدا سرچشمه می‌گیرد و دستیابی به مقام قرب الهی، که هدف غایی آفرینش است با تحصیل کمالات و از کانال ارتباطی عبادت حاصل می‌گردد و عبادت ضامن بقای تربیت فرد و جامعه می‌باشد.

 

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه تخصصی الزهراء(س) گرگان نشست معرفی کتاب  انسان در قوس نزول و صعود در تاریخ 8 اسفند 1403 برگزار گردید.

در این نشست سرکار خانم موسوی استاد حوزه و دانشگاه از دغدغه‌های عمیق خود برای یافتن ریشه‌های بنیادین اخلاق و معنویت سخن گفت. او که از پرداختن به مسائل سطحی‌تر احساس رضایت نمی‌کرد، سال‌ها به تحقیق و مطالعه پرداخته و حاصل آن، تدوین دو کتاب با رویکردی نو به انسان‌شناسی و خودشناسی بوده است.

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه، به سرگذشت خود اشاره کرد و گفت: “از کودکی در فضای طلبگی بزرگ شدم و با مسائل فقهی درگیر بودم، اما این‌ها هیچگاه پاسخگوی دغدغه‌های اصلی من نبود.” او که احساس می‌کرده خلاء بزرگی در فهم مسائل دینی وجود دارد، به دنبال یافتن بنیان‌های اساسی‌تری بوده تا اصلاح را از ریشه آغاز کند.

وی در سال ۵۸ تدریس کتاب “اخلاق مرکب راهوار سعادت” را آغاز کرده که حاصل تلاش ایشان، نگاه به حقیقت وجود انسان از منظر قرآن است. این کتاب که به دو بخش انسان‌سازی و انسان‌شناسی تقسیم شده، پس از ۱۰ سال تلاش در سال ۹۰ به چاپ رسیده است.

سرکار خانم موسوی همچنین به تلاش خود برای فهم تفسیر المیزان اشاره کرد و گفت که پس از چند ماه مطالعه در سال ۶۴، متوجه شدم که مقدمات لازم برای فهم این کتاب را ندارم. او تا سال ۸۵ به کسب این مقدمات پرداخته و سپس مجدداً به تدریس “مرکب راهوار سعادت” مشغول شده است.

به گفته وی، کتاب “انسان در قوس نزول و صعود” نیز با هدف انسان‌سازی نوشته شده، اما با رویکردی عمیق‌تر به انسان‌شناسی. او معتقد است شناخت دقیق‌تر بنیادهای انسانی، ساختن انسان را محکم‌تر می‌کند.

 وی “تمام دردهای آدمی را محصول خودنشناسی دانست و گفت: تمام بحث‌های حقوقی فقهی و همه گرفتاری‌ها از خودنشناسی است.”

استاد حوزه و دانشگاه معتقد است که خودشناسی، کلید سعادت و حل مشکلات انسان است و کتاب‌های او، تلاشی برای راهنمایی افراد در این مسیر است.

وی در ادامه با اشاره به کتاب “ انسان در قوس نزول و صعود”، بر اهمیت خودشناسی در مسیر انسان‌سازی و رسیدن به سعادت تاکید کرد.

ایشان با اشاره به آیه مربوط به خلقت انسان به عنوان خلیفه خدا، به اعتراض ملائکه و پاسخ خداوند با تعلیم اسماء به آدم، به این نکته اشاره کرد که خمیرمایه وجودی انسان با تعلیم اسماء شکل گرفت. وی در ادامه با طرح این سوال که منظور از اسماء چیست و چگونه تعلیم داده شد، به مقام والای آدمیت اشاره نمود.

سرکار خانم موسوی با استناد به فرمایش امام علی (علیه السلام) “من عرف نفسه فقد عرف ربه”، خودشناسی را نه تنها مقدمه خداشناسی، بلکه عین آن دانست و اظهار داشت که شناخت خود، شناخت مظهر تمام نمای اوصاف حق است.

وی تاکید کرد که برای رسیدن به هر هدفی، باید از خودشناسی آغاز کرد و با درک تار و پود وجودی، هدف از خلقت و مسیر پیش رو را مشخص نمود. سعادت و شقاوت انسان در گرو شناخت صحیح از خویشتن است. اگر انسان خود را مظهر اوصاف الهی و خلیفه خدا بشناسد، به خود احترام گذاشته و در مسیر تکامل گام برمی‌دارد.

در پایان، سخنران با ابراز تاسف از رنج‌ها و گرفتاری‌های بشر، ریشه تمام مشکلات حقوقی، فقهی و اجتماعی را در خودنشناسی دانست و بر ضرورت توجه به این مهم تاکید کرد.

“به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه تخصصی الزهرا(س) گرگان نشست علمی با عنوان« نقش تدبیر زن در خانواده از منظر فرهنگ اسلامی» در این مدرسه در تاریخ1403/09/19  برگزار گردید.
در این نشست خانم فاطمه عظیمی از طلاب این مدرسه به تبیین مقاله خود در این موضوع پرداخت.
وی گفت:
دین اسلام با تکیه بر آموزه‌های قرآنی و روایی، جایگاه بلند و ارزشمندی را برای زنان قائل شده و آن‌ها را در خلقت و کرامت انسانی هم‌تراز مردان می‌داند. زنان در چارچوب خانواده وظایف متعددی چون رعایت حقوق همسر، مشارکت در تصمیم‌گیری‌های خانوادگی و مدیریت امور منزل را بر عهده دارند.
طلبه سطح سه این مدرسه نقش بی‌بدیل مادر در انتقال ارزش‌های دینی و اخلاقی و تربیت فرزندان را مورد تأکید آموزه‌های اسلامی دانست و گفت:
جایگاه زن در اسلام بسیار ارزشمند است و حقوق و حدود زن در خانواده مشخص شده است.
چون زن وظایف و مسئولیت‌های متعددی از جمله به‌عنوان همسر، به عنوان مادر در تربیت فرزندان، به عنوان مدیریت منزل و امور خانه‌داری و…. به عهده دارد.

عظیمی به بیان آیات مختلفی از قرآن کریم در مقام و منزلت زن پرداخته و گفت: آیه «من عمل صالحاً من ذکر او انثی و هو مؤمن فلنحیینه حیاة طیبة» (نحل: 97) از مرد و زن، هر کس کار شایسته انجام دهد درحالی‌که مؤمن است، مسلماً او را به زندگی پاک و پاکیزه ای زنده می‌داریم. این آیه نشان می‌دهد زن و مرد در کرامت انسانی و پاداش الهی برابرند.
آیاتی که حقوق اجتماعی و حقوق خانوادگی زن را بیان می‌کنند، نظیر حق تملک اموال و دارایی، حق ارث، حق طلاق، حق سرپرستی فرزندان پس از طلاق و غیره، نشان از جایگاه بالا و احترام به شخصیت زن در اسلام دارد.
«لِلرِّجالِ نَصِیبٌ مِمّا تَرَک اَلْوالِدانِ وَ اَلْأَقْرَبُونَ وَ لِلنِّساءِ نَصِیبٌ مِمّا تَرَک اَلْوالِدانِ وَ اَلْأَقْرَبُونَ مِمّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ کثُرَ نَصِیباً مَفْرُوضا»ً (نساء: 7) برای مردان از آنچه پدر و مادر و نزدیکان [پس از مرگ خود] به جای می گذارند سهمی است؛ و برای زنان هم آنچه پدر و مادر و نزدیکان به جای می گذارند سهمی است، اندک باشد یا بسیار، سهمی است لازم و واجب.
ذکر زنان الگو در قرآن مانند حضرت مریم، آسیه همسر فرعون، حضرت خدیجه و… نشان از اهمیت و جایگاه والای زن در اسلام دارد. آیاتی که به زیبایی‌های بهشتی و پاداش الهی برای زنان و مردان صالح اشاره می‌کنند، بیانگر جایگاه یکسان آنان در پیشگاه خداوند است.
وی سپس به بیان روایت معصومین در مورد جایگاه زنان پرداخت و گفت:
منابع حدیثی شیعه حاوی روایات بسیاری در خصوص منزلت و شأن زنان در اسلام از معصومین (ع) است. امام جعفر صادق (ع) در روایتی می‌فرمایند: “"زنان صالح و شایسته از میان اهل دنیا در عالم آخرت از حورالعین زیباتر خواهند بود."” من لایحضره الفقیه، (شیخ صدوق، ج3، ص385). این حدیثِ شریف، گویای جایگاه والای زنان باایمان و نیکوکار نسبت به حورالعین در عالم برزخ و قیامت است.
همچنین، از پیامبر گرامی اسلام (ص) در منبع حدیثی “"بحارالانوار"” نقل شده‌ است که: “"با افزایش ایمان بندگان، محبت آنان نسبت به زنان نیز افزون می‌شود. این حدیث نشان‌دهنده ارتباط مستقیم بین ایمان و منزلت زن در نگاه مؤمنان است.
دانش آموخته سطح دو این مدرسه با بیان الگو بودن حضرت زهرا(س) برای بانوان گفت: از میان الگوهای بی‌بدیل، شخصیت مقدس حضرت فاطمه زهرا (س)، بانوی بزرگ اسلام، می‌تواند الهام‌بخش زنان و مردان در عصر حاضر باشد. . ایشان الگویی از همسرداری فداکارانه، مادری مهربان و صاحب تدبیر حکیمانه بوده‌اند و امام علی (ع) نیز درباره مقام بلند حضرت زهرا (س) می‌فرمایند: «او راهنمای مؤمنان و مظهر رحمت خداوندی بود.
عظیمی در ادامه وظایف و مسئولیت‌ های زن به عنوان همسر را برشمرد و توضیحاتی در این خصوص ارائه نمود و گفت: فرمان‌برداری از همسر در حدود شرع و عرف،حسن معاشرت و ایجاد محیط آرام، مشورت در امورات زندگی، حفظ حریم خصوصی و اسرار همسر بسیار مهم می باشد.
وی سپس به بیان حقوق و حدود زن در خانواده پرداخت و گفت:
یکی از مباحث مهم در تبیین جایگاه زن در خانواده از منظر فرهنگ اسلامی، بحث حقوق و حدود زنان است. اسلام با تأکید بر کرامت انسانی زن، حقوق ویژه‌ای را برای او قائل شده است. البته این حقوق در کنار وظایف و مسئولیت‌هایی است که زن در چارچوب خانواده بر عهده دارد. شناخت حقوق و تکالیف زنان و همچنین مرزها و حدودی که شرع و عرف برای آنان مشخص کرده است، نقش بسزایی در تحکیم بنیان خانواده خواهد داشت. حق دریافت مهریه و نفقه از شوهر، حق مالکیت و اموال شخصی، حق مشارکت در تصمیم‌گیری‌های خانواده، حدود در رعایت حجاب و اخلاق در ارتباط با محارم و از این قبیل ..
عظیمی در ادامه به بیان مدیریت منزل و امور خانه داری زن پرداخت و آ ن را تشریح کرد و گفت: خانه پایگاه دیرین زنان است حتی آنها که مجبورند برای تامین هزینه زندگی ساعاتی این پایگاه را ترک کنند از انجام اموری که در حوزه خانواده به عنوان وظیفه خاص زنان تلقی شده است معاف نیستند کار در خانه، اصلی است که با تولد هر دختر همزاد و همراه او دانسته شده است.
وی گفت: اصولاً با پیشرفت زندگی و توسعه حوائج بشر امور خانواده نیز شاخ‌وبرگ فراوانی یافته که عمدتاً سنگینی خود را بر زن وارد می‌نماید البته بهتر است بین مدیریت و تدبیر امور خانه به عنوان پاسداری از اصلی ترین عنصر جامعه یعنی خانواده و از ظریفترین مسائل است و کار بی‌امان در آن به گونه دو مقوله جداگانه بنگریم آنچه امروزه به‌عنوان امر خانه‌داری نام برده می‌شود تلفیق هر دو موضوع فوق است امر خانه‌داری آن‌چنان وسیع گوناگون و پر حجم است که بررسی همه جوانب آن مشکل خواهد بود. جنبه هایی از آن عبارتند از: برقرار کردن توازن میان دخل و خرج ، از امور مهم خانه‌داری، آشپزی،….. است. زنی که در پخت و پز و آشپزی مهارت دارد و با صرف بودجه ای کم‌ غذاهای خوب تهیه می‌کند، از بهترین زنان شمرده شده است. رسول خدا (ص) می‌فرماید:
بهترین زنان شما زنی است که خودش را خوش بو می کند و در آشپزی مهارت دارد و میانه روی را از دست نمی‌دهد. چنین زنی از کارکنان خداست و هرگز با شکست و پشیمانی مواجه نخواهد شد.
بهداشت و نظافت در اسلام دارای اهمیت ویژه‌ای است و اصولی اخلاقی و فرهنگی در خانواده اسلامی را تشکیل می‌دهد. اسلام خانه را محیطی مقدس و مهم می‌شناسد که نظم، پاکیزگی و زیبایی آن نه تنها به مردم کمک می‌کند تا زندگی مطلوب‌تری داشته باشند، بلکه باعث نزدیک‌تر شدن به خداوند و ایجاد سکون در خانواده می‌شود. براین‌اساس، مسئولیت نظافت و بهداشت خانه به‌عنوان یک وظیفه اخلاقی در دین اسلام تأکید دارد.
وی اضافه کرد: تربیت فرزند به‎عنوان مهم‏ترین نقش والدین در آیات و روایات اسلامی مورد تأکید قرار گرفته است. در بیشتر نظریه‏های رشد شخصیت، مادر به‎عنوان فرد تأثیرگذار بر تربیت و رشد شخصیت کودک معرفی شده است. یکی از ساحت‏های تربیت، تربیت دینی، آموزش اصول دینی و اخلاقی است که دارای زمینه‏ها و عوامل متعددی است و در این میان مادر نقش والایی دارد.
در دین اسلام، تأکید فراوان بر این مطلب می‌شود که اصول دین تقلیدی نیست، بلکه فرد باید با آگاهی و آزادی آن را بپذیرد؛ بنابراین، باید تلاش کنیم که کودک و نوجوان را به طریقی مثبت و ترغیب کننده، به دین دعوت نماییم و از افرادی که دارای مبناهای اعتقادی و فکری قوی هستند در این زمینه، کمک بگیریم. باید توجه داشته باشیم که کودک و به ویژه نوجوان، در مقابل برخوردهای آمرانه، مقاومت می کند.
بنابراین، والدین مکلف‌اند تا فرزندانشان را از خردسالی تا جوانی با معارف و آموزه‌های دینی آشنا ساخته و زمینه رشد و تعالی معنوی و اخلاقی آن‌ها را فراهم آورند. نقش مادر در این میان بسیار حائز اهمیت است.
عظیمی در پایان گفت: رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله) در مناسبت‌های گوناگون، به دفعات و با تأکید، می‌فرمودند:
اسلام دین آسانی است و دین داری مشکل نیست. مبادا افراد نادان بر خود سخت بگیرند و مبادا متولّیان امور دینی کاری انجام دهند که مردم تصور کنند دین داری مشکل است و با سخت گیری های بی جا مردم را از دین فراری دهند.
تقویت حس مسئولیت پذیری در فرزندان، توجه به نیازهای عاطفی فرزندان، توجه به سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی فرزندان از مهم ترین وظایف فرزندان است که والدین و به خصوص مادر باید به آن بپردازد.

عنوان پایان نامه: رابطه شکر و ازدیاد نعمت، کفران و عذاب شدید با توجه به آیه هفتم سوره مبارکه ابراهیم« لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِید»

 

استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین دکتر رسول مزرئی

نگارنده: الهام مهدوی جو

چکیده

بهره مندی از نعمت های دنیوی حس زیبا و خوشایندی را برای انسان تداعی می کند و انسان همیشه برای رفاه و آسایش زندگی خود تلاش می کند و راه های رسیدن به نعمت های زیاد را  پیدا می کنند، شکرگزاری مهمترین راه و سریعترین راه برای رسیدن به نعمت ها مختلف در زندگی به شمار می رود.

این پایان نامه با عنوان « رابطه شکر و ازدیاد نعمت، کفران و عذاب شدید با توجه به آیه « لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِید» به روش توصیفی تحلیلی با شیوه کتابخانه ای در پاسخ به سوال « رابطه شکر و ازدیاد نعمت، کفران و عذاب شدید با توجه به آیه « لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِید چیست؟» نوشته شده است.

و به نتایج زیر دست یافته است: رابطه شکر و ازدیاد نعمت و کفران و عذاب شدید رابطه ی مستقیم دارند ، شکر از منعم و نعمت دهنده در حقیقت با شناخت صاحب نعمت شروع شده و سپس به ازدیاد نعمت منتهی می شود. خداوند در این آیه بیان داشته است اگر شکر کنید حتماً بر نعمت شما می افزایم و اگر کفر ورزید و کفران نعمت کنید عذاب من شدید است، مسئله نعمت و ازدیاد با صراحت « لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِید» بیان شده است؛ ولی مسئله کفران نعمت و عذاب را با تعریض بیان شده است.

شکر همراه با ازدیاد و ازدیاد همراه با شکر است. و این رابطه ی شکر و ازدیاد بسیار لطیف و قابل تأمل است انسان وقتی شکر می کند، که نعمت دهنده ی نعمت را بشناسد و در حقیقت شاکر پس از شناخت صاحب و منعم حقیقی نعمت یعنی خداوند، به شکر کردن می پردازد، پس درحقیقت بنده با تمام شئون بندگی اش به خالق هستی توجه می کند که همین مطلب سِّر اصلی شکر گزاری و ازدیاد نعمت است.ودر مورد کفران نیز خداوند خدواند بیان می کند در صورت کفران نعمت ، عذاب من شدید است. این جا خداوند با اشاره به اینکه عذاب من شدید است با تعریض بر قدرت خود در بنده را متوجه قدرت خود می کند..

کلید واژه ها: شکر، کفر، نعمت، ازدیاد، منعم

عنوان پایان نامه: بررسی ابزار های تحقق عدالت اقتصادی از منظر فقه

استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین سعید شهواری

 نگارنده: نرگس غلامی

 

چکیده

عدالت و مباحث مربوط به آن از جمله عدالت اقتصادی، از مقولاتی است که ریشه در فطرت انسان دارد و همواره یکی از دغدغه های خاص جوامع انسانی بوده است. علی رغم مطالعات انجام گرفته در این زمینه ، تلاش چندانی برای استخراج ابزارهای تحقق عدالت اقتصادی از منظر فقه صورت نگرفته است. لذا این مطالعه با هدف شناسایی ابزارهای تحقق عدالت اقتصادی از منظر فقه ، انجام و در آن تلاش گردیده تا به این سؤال پاسخ داده شود که؛ ابزارهای تحقق عدالت اقتصادی از منظر فقه چه می باشند؟ همچنین این مطالعه از نوع تحقیقات توصیفی است و روش به کار رفته در آن ، کتابخانه ای می باشد. و داده ها متناسب با اهداف و سؤالات تحقیق با استفاده از فیش جمع آوری شده و تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از روش تحلیل محتوا صورت گرفته است. و از مهم ترین یافته های این مطالعه می توان به این موارد اشاره کرد که؛ با اجرای ابزارهای تحقق عدالت اقتصادی از قبیل: خمس، زکات، انفاق، تشویق به کار و کوشش، اصلاح الگوی مصرف و …رفاه در جامعه محقق و باعث از بین رفتن فقر در جامعه خواهد شد، به طوری که کسی به خاطر عدم رفع نیاز های اساسی اقتصادی، آسیب نبیند. همچنین در صورتی که در جامعه ای عدالت اقتصادی برقرار نباشد، گروهی با دسترسی به موقعیت های مناسب و بهره مندی از امتیازات انحصاری و…بخش قابل توجهی از منابع را به خود اختصاص خواهند داد و به این طریق فاصله و شکاف بین اقشار جامعه روز به روز بیشتر می شود.

کلید واژه: عدالت،اقتصاد، عدالت اقتصادی،فقه

  به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه تخصصی الزهراء(سلام الله علیها) گرگان مسابقه کتابخوانی از کتاب جایگاه غدیر در بین طلاب سطح 2و3و4و و کارکنان این مدرسه  به صورت open book، در تاریخ 7 تیرماه 1403 برگزار گردید. خانم مائده محمدی، خانم آمنه صالحی، خانم زهره نودهی در این مسابقه برنده اعلام شدند که به آنان جوایزی اهدا گردید.

 

 

 زندگینامه علامه میرحامد حسین موسوی هندی

 سید مهدی ابوظفر معروف به میر حامدحسین هندی (۱۲۴۶-۱۳۰۶ق) از سادات و علمای شیعه قرن سیزدهم در هند است.

اسم میرحامدحسین، سید مهدی و کنیه‌اش ابوظفر بوده است. گفته شده پدرش سید محمدقلی موسوی هندی، او را به نام جدش، حامدحسین شهرت داد. میرحامدحسین در میروت از توابع دهلی هند در ۵ محرم ۱۲۴۶ق/۱۲۱۰ش به دنیا آمد.  نسبش از جانب پدر با ۲۷ واسطه به امام موسی بن جعفر می‌رسد. 1

میر حامد حسین در هفت سالگی آموزش را در مکتب آغاز کرد. پس از مقدمات دروس ابتدائی، مقامات حریری و دیوان متنبی را نزد سید برکت علی صاحب، نهج البلاغه را در محضر نزد علامة علی الاطلاق آیة الله العظمی مفتی سید عباس شوشتری لکهنوی آموخت. سپس به فراگیری علوم عقلی نزد سید مرتضی خلاصة العلماء، علوم شرعی نزد سید محمد سلطان العلماء و برادر او «سید حسین سید العلماء» پرداخت. 2

اساتید

علّامه از همان کودکی، استعداد سرشاری در فراگیری علوم مختلف داشت. وی از هفت سالگی، تحصیل دروس مقدّماتی را آغاز کرده و به جز خوشه‌چینی از خرمن دانش پدر، محضر اساتید بزرگ دیگری را نیز درک کرده‌ است، همچون:

1.علّامه سلطان العلماء، رضوان‌مآب، سیّد محمّد (۱۱۹۹ - ۱۲۸۴ ق.)، پسر ارشد مجدّد الشریعة حضرت آیت اللّه العظمی سیّد دلدار علی غفران‌مآب (۱۱۶۶ - ۱۲۳۵ ق.)؛

2.علّامه سیّد العلماء، علّیّین‌مکان، سیّد حسین (۱۲۱۱ - ۱۲۷۳ ق.) پسر کوچک علّامه سیّد دلدار علی غفران‌مآب؛

3.علّامه خلاصة العلماء، سیّد مرتضی (م ۱۲۶۶ ق.) پسر سلطان العلماء؛

4.علّامه مفتی محمّد عبّاس تستری (۱۲۲۴ - ۱۳۰۶ ق.) .

اینان، از مفاخر و اندیشمندان مکتب امامیه در شبه قارّه و صاحب تألیفات فاخر و پرشماری بودند که در شکل‌گیری شخصیّت علمی صاحب عبقات، نقش بسزایی داشته‌اند و شواهد متعدّدِ آن را میتوان در یادداشت‌های شخصی و آثار علمی علّامه میرحامد حسین رحمه الله مشاهده کرد.3

تحصیلات
میر حامد حسین، تعلیم را از سن 6 سالگى با رفتن به مکتب‌خانه نزد شیخى به نام«شیخ کرم‌على» شروع کرد، امّا پس از مدت کوتاهى پدر ایشان، خود، عهده‌دار تعلیم وى گردید و تا سن 14 سالگى، کتب متداول ابتدائى را به وى آموخت. میر حامد حسین، در سن 15 سالگى و پس از رحلت پدر بزرگوارش، براى تکمیل تحصیلات، به سراغ اساتید دیگر رفت.

«مقامات حریرى» و«دیوان متنبى» را نزد«مولوى، سید برکت‌على» و«نهج البلاغه» را نزد«مفتى، سید محمد عباس تسترى» خواند. علوم شرعیه را نزد«سلطان العلماء، سید محمد بن دلدارعلى» و برادر ایشان«سید العلماء، سید حسین بن دلدارعلى»- که هر دو از علماى بزرگ شیعه در هند بودند- و علوم عقلیه را نزد فرزند «سید مرتضى سید العلماء»، ملقب به«خلاصه العلماء» فراگرفت. در این زمان، ایشان کتاب«مناهج التدقیق» را که از تصنیفات عالیه استادش، «سید العلماء» بود، از ایشان اخذ کرد که حواشى وى بر آن کتاب، بیانگر عظمت تحقیق و قدرت نقد ایشان مى‌باشد.

به‌هرحال، ایشان پس از چندین سال تحصیل، به امر تحقیق و پژوهش پرداخت و در این زمینه، ابتدا به تصحیح و نقد تصانیف پدر بزرگوارش «سید محمدقلى» از جمله«فتوحات حیدریه»،«رساله تقيّه» و«تشیید المطاعن» پرداخت و سال‌هاى سال، از عمر خویش را صرف تصحیح و مقابله عبارات این کتب، مخصوصا«تشیید المطاعن»- که ردیه‌اى بر«تحفه اثناعشریه» بود- با اصول و منابع آنها کرد و در ادامه به تألیف کتاب های مختلفی پرداخت .4

آثار

اگرچه علّامه میرحامد حسین را بیشتر با موسوعۀ سترگش، عبقات الأنوار، می‌شناسند، ولی افزون بر این کتاب، نگاشته‌های ارزشمند دیگری نیز از آن عالم یگانه به جای مانده است:

1.النجم الثاقب في مسألة الحاجب.

2.إسفار الأنوار عن وقایع أفضل الأسفاراین کتاب شرح سفر به بیت‌الله الحرام، مدینه منوره و عتبات عالیات مرحوم میرحامد حسین، به زبان عربی است.

3.استقصاء الإفحام واستیفاء الانتقام في ردّ منتهی الکلام؛ این اثر سترگ و پرحجم، کتابی است در ردّ منتهی الکلام حیدر علی فیض‌آبادی حنفی (م ۱۲۹۹ ق.).

4.شوارق النصوص في تكذيب فضائل اللصوص؛ کتابی است در ردّ فضائل مزعوم خلفا و برخی صحابه.

5.العضب البتّار في مبحث آية الغار؛  رساله‌ای است در ردّ کتاب درّة التحقیق في نصرة الصدّیق نوشتۀ محمّد فاخر اِله‌آبادی

6.إفحام أهل المَين في ردّ إزالة الغين؛ کتابی است در ردّ إزالة الغين عن بصارة العين بإثبات شهادة الحسين عليه السلام، نوشتۀ حيدر علی فیض‌آبادی حنفی (م ۱۲۹۹ ق.)

7.الدرر السَّنيّة في المكاتيب والمنشآت العربیّة والفارسیّة والاُردویّة؛ این مجموعه شامل مکاتبات خاندان عبقات با اندیشمندان بلاد مختلف به ویژه ایران و عراق است.

8.اللآلي البهیّة في المكاتيب والمنشآت العربیّة والفارسیّة والاُردویّة؛ این مجموعه نیز شامل مکاتبات داخلی خاندان عبقات با یکدیگر و هم­چنین نامه نگاری‌ها با برخی افراد با نفوذ و همچنین عالمان و دانشمندان دیار مختلف است و…5

عبقات الأنوار و شیوۀ پژوهشی علّامه

این مرزبان حریم امامت پس از آن‌که ردود نوشته شده بر باب هفتم کتاب پر از افتراء و تهمت تحفۀ اثنا عشریّه را کافی ندانست، با عزمی راسخ و تلاشی ستودنی، برای شکستن بتی که از تحفه ساخته شده بود کمر همّت محکم بست. ایشان در این راه، سختی‌ها و مشقّت‌های فراوانی را به جان خرید و حدود ۴۰ سال از عمر شریف خویش را در راه تکمیل این موسوعۀ عظیم امامتی سپری کرد.

مرحوم علّامه، کتاب عبقات الأنوار را در نقد بخشی از باب هفتم کتاب تحفۀ اثنا عشریّۀ عبدالعزیز دهلوی _که جز سرقتی از کتاب الصواقع الموبقة لإخوان الشیاطین والضلال والزندقة، تصنیف عالم ناشناخته و متعصّب سلفی، خواجه نصرالله کابلی، و تبویب و ترجمۀ آن به فارسی چیز دیگری نبوده_ و ناظر به مباحث مطرح شده در آن کتاب نگاشت. در عظمت این کتاب گران‌مایه همین بس که تا کنون هیچ ردّیه‌ای بر آن نوشته نشده است!

عبقات در دو منهج نگاشته شده است: منهج اوّل: آیات، منهج دوّم: احادیث.

منهج اوّل خود دو بخش دارد: نیمۀ اوّل پاسخ به عقاید شش­گانۀ اهل سنّت در امامت و نقد ادلّۀ اثبات خلافت خلفاء است. نیمۀ دوّم نیز پاسخ به تشکیکات دهلوی در تمامیّت دلالتِ آیاتِ دالّه بر امامت امیر المؤمنین علیه السلام است.

در منهج دوّم نیز علّامه بررسی تفصیلی و پردامنۀ هر حدیث را در دو بخش سند و دلالت سامان می‌دهند. در بخش نخست، ابتدا به بررسی سندی هر روایت می‌پردازد و اعتبار آن را بر مبنای رجال عامّه اثبات می‌کند، و در بخش دوّم، وجوه متعدّد دلالت حدیث بر امامت بلافصل امیرالمؤمنین علیه السلام را برمی‌شمارد. 6

علّامه در کلام بزرگان

1. سید حسن صدر در کتاب «تکمله امل الآمل» گفته است: «میرحامد حسین در رده بزرگترین متکلمان است و عظیمترین عالمان نام آور دین و اسطواره های استوار منطق و استدلال. او عمر خویش را در یاری ایمان و نگهبانی شریعت جدش، مهتر پیامبران و امامان و راهنمایان بگذرانید. دین را با تحقیق های ارجمند خویش یاری کرد و با دقت نظرهای والای خود و با آن برهان های پیامبرانه و آن منطق و استدلال علی (ع) مانند و آن احتجاجها که چونان احتجاجهای امام علی بن موسی الرضا(ع) بود. و بدین گونه روشن ساخت که باب هفتم «تحفة اثنا عشریه» عبدالعزیز دهلوی خطابه هایی است یاوه و عباراتی است هذیانی که مردم جهان به آنها می خندند… و میرحامد حسین را کراماتی بوده است مشهور و افتخاراتی معروف….»

2.  علامه امینی در موارد متعددی در کتاب الغدیر از میرحامد حسین و کتابش عبقات الانوار سخن گفته است. از جمله در جلد نخست الغدیر، در فصل «المؤلفون فی حدیث الغدیر» عبقات الانوار را مطرح کرده و نویسنده آن را ستوده است: «این سید پاک بزرگوار چونان پدر قدیس خویش یکی از شمشیرهای آخته خداست بر سر دشمنان حق و درفش پیروزی حقیقت است و دین و آیتی بزرگ است از آیات خدای سبحان. خداوند به دست او حجت را تمام کرد و راه راست حق را آشکارا ساخت. اما کتاب او عبقات، بوی خوش آن از کران تا کران جهان وزید و آوازه این کتاب، خاور و باختر را فراگرفت. هر کس این کتاب را دید، دید که معجزه ای است روشن و روشنگر که هیچ باطلی و نادرستی در آن راه نخواهد داشت. ما از این کتاب پرارج و علم و دانش فراوانی که در آن گرد آمده است، استفاده بسیار بردیم. از این رو سپاسهای پیاپی خویش را به پیشگاه او و پدر گرامیش تقدیم می داریم و از درگاه خدا برای آنان پاداشهای بزرگ و بسیار می طلبیم.»7

3.امام خمینی رحمة الله علیه (م ۱۴۰۹ ق.) در کشف الأسرار، عبقات را «بزرگ‌ترین حجّت مذهب» می‌خواند: چنین کتابی تاکنون نوشته نشده.  بر علمای شیعه بالخصوص و دیگر طبقات لازم است این کتاب بزرگ را که بزرگ‌ترین حجّت مذهب است نگذارند از بین برود و به طبع آن اقدام کنند.8

4.رهبر معظّم انقلاب «حفظه الله» در یکی از سخنرانی‌های خود دربارۀ عبقات چنین می‌گویند: مسألۀ دیگر هم مسألۀ حجّیّت اهل بیت و ولایت‌شان است؛ همین کاری که مرحوم سیّد شرف الدین رضوان الله تعالی علیه با آن وسعت نظر و با آن قدرت انجام داده و قبل از ایشان مرحوم میر حامد حسین و دیگران این کارهای مهم را انجام دادند…

من دیدم که اخیراً کشورهای عربی، این کتاب تحفۀ اثنا عشریّه را که خودِ کتاب، کتاب تفرقه‏افکنی و برانگیزانندۀ اختلافات است و در حقیقت بر ضدّ و ذمّ شیعه و در مدح اهل بیت است، خلاصه کرده‏اند و با زبان عصر و با بهترین چاپ و با فهرست و با تصحیح منتشر نموده‏اند. این کتاب شاید مثلاً در صد و پنجاه سال قبل، یعنی در زمان شاه ولی ‏اللّه دهلوی، نوشته شده است که مرحوم میر حامد حسین همین کتاب عبقات را در جوابش نوشت. ما شیعیان هنوز چاپ شدۀ کتاب عبقات با این عظمت را نداریم.9

وفات

آن سیّد جلیل پس از تحمّل بیماری‌ها، ناگواری‌ها و نامهربانی‌های فراوان روزگار، در ۱۸ صفر سال ۱۳۰۶ ق. چشم از جهان فروبست و عالم تشیّع را به سوگ خود نشاند.

هنگامی که بدن نحیف و رنجورش برای غسل و تکفین آماده شد، غسّال از شستن بدن مطهّر دست کشید و از پینه‌های روی سینه پرسید. ناصر الملّه در پاسخ او حکایت شیدایی پدر را بازگفت. دستان او در اواخر عمر بر اثر امراض مختلف ناتوان شده و دیگر به کار نمی‌آمد. می‌فرمود: کتاب‌های مخالفین را بر سینه‌ام بگذارید تا پاسخش را بگویم و بنویسید. این علامت‌ها نشانۀ همان جانبازی است.

مدفن آن فردوس‌مآب در شهر لکهنو در امام‌بارۀ علّامه غفران‌مآب، در جوار استاد بزرگوارش علّامه مفتی محمّد عباس تستری و قریب به مزار مطهّر والد مکرّم‌شان علّامه مفتی محمّد قلی و برادر بزرگوارشان علّامه اعجاز حسین (۱۲۴۰ – ۱۲۸۶ ق.) رحمهم الله قرار دارد. درود خدا بر او و اجداد طاهرینش.10

 

 

تهیه کننده: پژوهش مدرسه علمیه تخصصی الزهراء(سلام الله علیها) گرگان

 

 

منابع

1. https://fa.wikishia.net/view/

2. https://fa.wikipedia.org/wiki/

3. https://www.hawzahnews.com/news/1106284

4. https://www.noorsoft.org/fa/Mostabser/View/83

5. https://mirhamedhosein.com

6. همان

7. https://wiki.ahlolbait.com

8. http://manahej.ir/post/%F0%9F%8C%80

9. https://farsi.khamenei.ir/speech- content?id=2496

10. https://mirhamedhosein.com

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه تخصصی الزهراء(س) گرگان کارگاه یک روزه پایان نامه نویسی در تاریخ1403/11/04  در مدرسه علمیه تخصصی الزهراء(س) گرگان برگزار گردید.

در این کارگاه حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای فضیلت در جلسات صبح به بیان مولفه های یک عنوان خوب، واژگان کليدي، بيان مسأله تشريح ابعاد و حدود مسأله و معرفي دقيق آن، بيان جنبه هاي مورد توجّه در پژوهش حاضر، علت انتخاب موضوع و اهميت و فائده آن، تاريخچه یا پيشينه پژوهش پرداختند و نمونه هایی از یک طرح اجمالی را بررسی کردند و در ادامه سرفصل‌های طرح تفصیلی یعنی سؤال های پژوهش، پيش فرضها و فرضيه هاي پژوهش، مفاهيم و متغيرها، روش پژوهش،  روش گردآوری اطلاعات و داده‌ها، اهداف پژوهش،  سازماندهي پژوهش (شامل بخش¬ها، فصل¬ها و گفتارها)، نتیجه گیری نهایی، فهرست منابع (کتاب شناسي پژوهش) را مورد بررسی قرار دادند.