به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه تخصصی الزهراء(س) گرگان نشست کتابخوان توسط تعدادی از اساتید سطح 3 این مدرسه در ابتدای کلاس درس در هفته کتاب و کتابخوانی برگزار گردید.

 خانم ضیاءحسینی به معرفی جلد ششم سیره پیامبران تألیف آیت الله جوادی آملی پرداختند. جلد ششم از این مجموعه در ده بخش موضوعات ذیل را به عهده گرفته است: سیره مشترک پیامبران (علیهم‌السلام)، سیره حضرت آدم (علیه‌السلام)، سیره حضرت ادریس (علیه‌السلام)، سیره حضرت نوح (علیه‌السلام)، سیره حضرت هود (علیه‌السلام)، سیره حضرت صالح (علیه‌السلام)، سیره حضرت ابراهیم (علیه‌السلام)، سیره حضرت لوط (علیه‌السلام)، سیره حضرت اسحاق (علیه‌السلام) و سیره حضرت یعقوب (علیه‌السلام).

آقای ارشاد به معرفی کتاب شَوارقُ الاِلهام فی شَرح تَجریدِ الاعتقاد تألیف عبدالرزاق لاهیجی پرداختند. این کتاب شرح مزجی به زبان عربی بر تجرید الاعتقادِ نوشته خواجه نصیرالدین طوسی (م۶۷۲ ه.ق). این شرح پس از مجموع شروح میرسید احمد علوی بر تجرید، مفصل‌ترین شرح این کتاب به شمار می‌آید. این کتاب به پایان نرسیده است و تنها دربردارنده شرح مقصد اول و دوم و بخشی از مقصد سوم تجرید است. در این شرح الفاظ و عبارات تجرید را به روشنی توضیح می‌دهد.

لاهیجی نخست مقدمه‌ای در باب تعریف علم کلام، بیان موضوع، غایت و مرتبت آن می‌آورد. سپس به شرح متن کتاب می‌پردازد. ابتدا متن خواجه در تجرید را ذکر می‌کند و در پی آن، کلمات و توضیحات را می‌نگارد. در بیشتر موارد شرح وی در بردارنده معانی الفاظ و تبیین مقاصد و مصنف در هر عبارت است

ایشان همچنین به معرفی کتاب «شرح الاشارات و التنبیهات» پرداختند این کتاب، یکی از معروف‌ترین و با اهمیت‌ترین شروح اشارات بوعلی است که توسط خواجه نصیرالدین طوسی به زبان عربی نوشته شده است. کتاب، در سه بخش عمده منطق، طبیعیّات و ما بعد الطبیعه تدوین شده است.

خانم میرکریمی به معرفی کتاب جامع السعادات نراقی پرداختند این کتاب، کتابی درباره اخلاق نظری و عملی به زبان عربی، تألیف ملا محمدمهدی نراقی، حکیم و فقیه قرن ۱۲ و ۱۳ هجری است. اهمیت این کتاب بیشتر به علت جایگاه اخلاقی و عملی نویسنده آن دانسته شده است. جامع السعادات همچنین اولین کتابی معرفی شده که مشتمل بر هر دو جنبه عقلی و فلسفی و نیز دینی و عملی است.این کتاب مشتمل بر سه باب است: باب اول در مقدماتی که در آن مباحث کلی و مبانی علم اخلاق مطرح شده است، از قبیل تجرد و بقای نفس، تأثیر طبیعت آدمی بر اخلاق، نقش تربیت در اخلاق، شرف علم اخلاق به سبب شرافت موضوع و غایتش، ترکیب حقیقت انسان از وجوه متقابل و اینکه غایت سعادت، تشبه به مبدأ یا خالق یعنی خداست. باب دوم درباره اقسام اخلاق، شامل مباحثی مانند: اقسام فضائل و رذائل، بحث درباره فضائل چهارگانه حکمت، عدالت، شجاعت و عفت، حقیقت عدالت، حد وسط اعتدال و افراط و تفریط در اخلاق است. باب سوم کتاب هم درباره اخلاق پسندیده، شامل یک مقدمه و چهار فصل است.

آقای فضیلت به معرفی کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران که از آثار مشهور مرتضی مطهری روحانی شیعه و استاد فلسفه و علوم اسلامی است پرداختند. مطهری این کتاب را برای دفاع از اسلام در برابر ادعاهای عبدالحسین زرین‌کوب در کتاب مشهور«دو قرن سکوت» نوشت. زرین‌کوب در کتاب «دو قرن سکوت» رفتار اعراب مسلمان در جریان فتح ایران را مورد انتقاد قرار داد و ورود اسلام به ایران را همراه با «غارت و کشتار» دانست. اما مطهری در این کتاب «از عملکرد اعراب مسلمان در ایران دفاع می‌کند و می‌گوید اگر ایرانیان با اعراب همکاری نمی‌کردند، حکومت ساسانیان فرونمی‌ریخت و اسلام در ایران فراگیر نمی‌شد».

استاد حکیمی نیز به معرفی کتاب الذخيرة في علم الكلام كه به الذخيرة وذخيرة العالم و بصيرة المعلم نيز شهرت يافته است و يكى از مهمترين كتب كلامى سيد‌ ‎مرتضى محسوب مى‌شود پرداختند. سيد‌ ‎مرتضى اين كتاب را بعد از ديگر كتاب كلامى خويش؛ يعنى الملخص في اصول‌الدين نگاشته است. او كتاب اول را كه درصدد بيان عقائد شيعه در اصول دين بود، نوشته كه متأسفانه ناقص مانده است. لذا او در اين كتاب قصد داشته آنچه را كه در كتاب اول بيان ننموده است را بيان كند و در واقع اين كتاب مكمل و متمم كتاب اول مى‌باشد و .طبق دسته‌بندى مشهور كتب كلامى، مباحث اعتقادی را در پنج بخش بيان نموده است. مباحث مربوط به توحيد(اسماء و صفات)، مباحث مربوط به عدل(افعال و آجال و…) مباحث مربوط به نبوت، مباحث مربوط به امامت و مباحث مربوط به معاد، كه تفصيل آنها براساس نظم كتاب چنين است.

به گزارش معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی الزهراء(س) گرگان، آقای دکتر محمد حکیمی در مراسم هفته وحدت که با حضور اساتید،کارکنان، کلیه طلاب این مجموعه و طلاب جامعه المصطفی واحد خواهران در تاریخ1402/7/12  برگزار شد، در بحث از «نقش پیامبر اسلام(صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله) در وحدت اسلامی» مشترکات دینی را عامل وحدت بین شیعه و سنی برشمرد.

وی، با استناد به آیه 64 و 103 از سوره مبارکه آل عمران یکی از مهمترین دستورات خداوند را دستور به وحدت و نزدیک ترین مذهب و گروه به شیعیان را اهل سنت برشمرد و با استناد به کلام حضرت امام خمینی(رحمة‌الله‌علیه) بر «حفظ وحدت» تاکید کرد و گفت: با حفظ وحدت و یکپارچگی می‌توان بین شیعه و سنی همبستگی ایجاد کرد.

 استاد موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا(سلام‌الله‌علیها) گرگان، در بحث از ضرورت وحدت افزود: به حکم عقل و شرع؛ وحدت عامل قدرتمندی مسلمانان و یکی از معیارهای وحدت، وجود پیامبر گرامی اسلام(صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله) است.

 آقای دکتر حکیمی، با استناد به کلام امیرمومنان علی(علیه‌السلام) «وجود پیامبر(صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله) را سراسر خیر و باکرامت، بزرگواری و ارزشمندی» خواند و میلاد پیامبر اسلام(صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله) و امام صادق(علیه‌السلام) را خیر برای بشریت دانست «میلادَه خَیرُ…»

وی اضافه کرد: عامل اصلی وحدت قلوب در قرآن «حبل‌الله» است، حبل الله عبارت از؛ توحید، اسلام، قرآن، اعتقادات مشترک و وجود مقدس پیامبر اکرم(صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله) است.

استاد حوزه با استناد به روایتی از پیامبر اکرم(صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله) پیرامون وحدت اضافه کرد: «یَدالله‌ فوقَ جماعه» دست(قدرت) خداوند در وحدت مسلمانان است، همچنین وحدت رحمت و تفرقه عذاب و گرفتاری است «الجَماعَةُ رَحمَةٌ و الفُرقَةُ عَذابٌ».       

به گزارش معاونت پژوهش موسسه آموزش عال حوزوی الزهرا(سلام‌الله‌علیها)، دکتر محمد حکیمی در نشست علمی عید غدیر که از سوی موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا(سلام‌الله‌علیها) و با حضور اساتید وکارکنان این مجموعه برگزار شد، با استناد به آیه 72 از سوره مبارکه احزاب به بحث پیرامون «ولایت، امامت الهی» پرداخت و نقطه اوج کمال حقیقی انسان را رسیدن به مقام ولایت دانست.

وی، با اشاره به این مطلب که «ایمان، اخلاص، صبر و تقوا ولایت عام می آورد» اضافه کرد: ولایت دارای دو مرتبه است؛ یک مرتبه ولایت عام که برای عموم مسلمانان بوده و به اندازه درجه ایمان و عمل صالح هر کس می باشد و مرتبه دیگر ولایت خاص است که مخصوص ائمه معصوم(علیهم‌السلام) می باشد.

استاد موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا(سلام‌الله‌علیها) گرگان، با استناد به آیه 257 بقره به ولایت الهی اشاره کرد و گفت: علامه طباطبایی در تفسیر المیزان با استناد به روایتی از امام صادق و امام باقر(علیهم‌السلام)، مراد از امانت را در آیه 72 سوره مبارکه احزاب، ولایت می داند، البته اقوال در این باب متعدد است چنانکه برخی؛ امانت را به معنای تکلیف، اختیار، هدایت و قرآن می دانند.

 دکتر حکیمی خاطرنشان کرد: اولین کسی که در اسلام به مقام ولایت الهی رسید، علی بن ابیطالب(علیه‌السلام) بود، به اعتقاد علامه طباطبایی، امام علی(علیه‌السلام) تسلیم محض خدا بود.

وی با استناد به روایتی از پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) می‌فرماید: «علی را سب نکنید، چون علی ممسوس فی ذات الله است» این امر، غلو نیست چراکه خود امیرالمومنین(علیه‌السلام) می‌فرماید: «اگر پرده برداشته شود، بر یقین من چیزی اضافه نمی‌شود» و بکاربردن کلمه «ولی» برای ایشان سزاواراست، زیرا ولی کسی است که در ذات، صفات و افعال خدا به مقام فنا رسیده است یعنی همان مقام قرب. و امام علی(علیه‌السلام) اولین کسی است که به این مقام در اسلام نائل شده است.

استاد حوزه اضافه کرد: آیه غدیر در روز غدیر خم بر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) نازل شده است، اگر آیه اکمال دین مستقل در قرآن ذکر می‌شد ممکن بود در زمان خلفا که قرآن جمع آوری شده بود تحریف می شد، قرار گرفتن این آیه بعد از آیه اکل میته باعث شد که این آیه از تحریف حفظ شود.

آقای دکترحکیمی توضیح داد: در خطبه غدیر که در کتب مختلف از جمله احتجاج طبرسی و در کتاب الغدیر علامه امینی وارد است پیامبراکرم(صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله) می فرمایند: «من کنت مولا فهذا علی مولا» اهل سنت «ولی» را به معنی محبت و دوستی و یاری و شیعه به معنی امام، هادی و رهبر می دانند.

وی در پایان تصریح کرد: در جامع صغیر سیوطی  که از علمای اهل سنت است، حدیثی از پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) وارد است که«علی مع الحق و الحق مع العلی، علی مع القرآن و القرآن مع العلی» « علی معیار حق و نیز علی به منزله دو کفه ترازوی روز قیامت است» زیرا طبق آیه قرآن کریم« والوزن یومئذ الحق» سنگینی عمل در روز قیامت؛ حقانیت عمل است،  اگر کار برای خدا باشد این عمل حق است و سنگین است چون علی عملش حق است علی ترازوی روز قیامت است یعنی علی عملش حق است و معیار سنجش روز قیامت هم با  عمل علی سنجش می‌شود.

“به گزارش معاونت پژوهش موسسه آموزشی عالی حوزوی الزهرا سلام الله علیها گرگان نشست نقد کتاب مسائل جدید کلامی و فلسفه دین در تاریخ 16/8/1401 برگزار گردید. در ابتدای این نشست دکتر محمد حکیمی در تعریف نقد گفت: نقد همان بیان نیکویی ها و محاسن ونیز معایب و ایرادات یک مطلب می باشد.
وی در ادامه با استناد به کلام امام علی «علیه السلام» که کسی که عیب تو را بیان می کند در واقع برای تو خیر خواهی می کند، هدف از نقد را اصلاح متن دانست.
استاد سطح سه این موسسه در بیان محاسن این کتاب گفت: این کتاب جامعیت دارد و تمامی مباحث کلام جدید را گردآوری کرده، کاری که تاکنون سابقه ای نداشته و چنین کاری انجام نشده بود.
علاوه برآن می توان گفت این کتاب دارای بیان روان و روشنی است و نوآوری هایی در چینش مطالب وجود دارد. همه مباحث کلام جدید و مباحث فلسفه دین را کنار هم قرار داده است.
وی در ادامه به بیان ایرادات ظاهری این کتاب پرداخته و گفت: عنوان روی جلد کتاب مناسب نیست. فلسفه دین و کلام جدید، دو دانش متفاوت هستند اگرچه مباحث فلسفه دین و کلام جدید اشتراک دارند اما متکلم و فیلسوف با هم فرق می کنند و نگاه فیلسوف استدلالی است بنابراین عنوان فلسفه دین یا کلام جدید به طور مجزا بهتر بود.
استاد این موسسه دومین اشکال را اغلاط تایپی موجود در این کتاب دانسته و اشاره کرد: با این که این کتاب، کتاب درسی است ولی مانند کتاب درسی تنظیم نشده است. چون کتاب درسی باید عناوین متعدد و بیان یکدست داشته باشد.
وی اشکال دیگر را عدم تقسیم بندی مباحث به شکل درست دانسته و گفت: تعریف دین را به طور بسیار مفصل بیان کرده ولی بحث مهم دیگر را در یک پاراگراف بیان کرده است.
حکیمی رعایت اعتدال در بیان مطالب و تقسیم بندی و عنوان دادن به آنها، شکیل تر بودن فونت و رنگی بودن تیترها و … را از جمله مواردی دانست که در کتب درسی باید رعایت شود.
استاد این موسسه در ادامه به بیان ایرادات محتوایی در متن کتاب پرداخت و گفت: در جلد اول ص 87 در تعریف دین، تعریف های اخلاقی و ماهوی و جامعه شناسی بیان شده است ولذا توضیحات بسیار طولانی شده است. در برخی موارد نیز دیده شده نویسنده محترم کتاب، مطالب را از منابع دست دوم نقل می کند در حالی که مناسب بود وقتی منبع اصلی در دسترس است به آن ارجاع داده شود تا به منبع دست دوم و سوم .
وی اضافه کرد: نویسنده کتاب تعریفی که از حقیقت دین دارد واضح و اجلی نیست. چون معرف باید از معرَف روشن تر باشد.
حکیمی در ادامه بیان کرد: نویسنده در جلد اول در بحث خاستگاه دین نظریه ها را می توانست دسته بندی کند.
استاد سطح سه این موسسه ادامه داد: نویسنده این کتاب در بحث فطرت در جلد 3 دلیل اینکه دین فطری است را بیان نکرده است.
وی سه ایراد مهم محتوائی را بیان نکردن فمینیسم، سکولاریسم، پلورالیسم دانسته و گفت: نویسنده در نقد پلورالیسم می توانست فصل مستقل ایجاد کند.
حکیمی در پایان بیان کرد: نویسنده در جلد 3 در مسئله خدا و شرور، خدا و ما بعد الطبیعه را بیان نکرده است.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان نشست علمی با عنوان رابطه انسان کامل با قرآن در کلام امام رضا«علیه السلام» در تاریخ 3/21/ 1401 به صورت حضوری و مجازی برگزار گردید. در این نشست آقای دکتر محمد حکیمی، قرآن را مرام‌نامه و دستور‌العمل اسلامی انسان بر‌شمرد که او را به مقصد رسانده و راه و هدف را تعیین می‌کند.
وی در پاسخ به این سوال که «رابطه ما با قرآن چطور باید باشد» با استناد به کلام امام رضا‌(علیه السلام) گفت: «از خدا پیشی نگیرید و از آن دور هم نشوید و هدایت را از غیر قرآن مجویید که در این صورت گمراه می شوید» بنابر گفته امام رضا‌(علیه اسلام) قرآن کتاب هدایت است و هدایت یعنی انسان مقصد و راهِ رسیدن به هدف را شناخته و در این مسیر حرکت کند.
استاد حوزه، هدایت را برخلاف ضلالت دانست و ادامه داد: ضلالت بدین معنا است که انسان راه را گم کرده و به طرف مقصد و هدف حرکت نکند، راه رسیدن به هدف، راهی است که قرآن کریم معرفی می کند که همان صراط مستقیم و مساوی با بندگی خداوند است و هدف «قرب و وصال خداوند» و «رسیدن به مقام ولایت اللهی» است.
آقای دکتر حکیمی، در بیان راه‌های رسیدن به خداوند خاطرنشان کرد: قدم اول؛ شناخت و معرفت نسبت به خداوند، دوم؛ محبت و قدم سوم اطاعت است و اطاعت برای این است که به مقام عبودیت نائل شویم و وقتی به مقام عبودیت رسیدیم به مقام قرب الهی نیز نائل می شویم که مقدمه فنا و وصال در حضرت حق و مقدمه مقام ولایت است.
وی افزود: قرآن کریم صورت کتبی انسان کامل است و انسان کامل صورت عینی قرآن است، به عبارتی؛ صورت کتبی شخصیت امام رضا(علیه السلام) قرآن کریم است و صورت عینی قرآن کریم، امام رضا(علیه السلام) می شود.
پژوهشگر گلستانی با استناد به کلام شمس تبریزی در کتاب مقالات بیان کرد: اولیاء خدا عین و خود قرآن هستند، همانطور که در قرآن باطل راه ندارد، در وجود امام(علیهم السلام) هم باطل راه ندارد. امام معصوم(علیه السلام) از جهت علمی و اخلاقی؛ تجلی عملی و عینی قرآن کریم است.
دکتر حکیمی با استناد به کلام امام رضا(علیه‌السلام)، مراد از نجم در آیه 16 سوره مبارکه نحل را «رسول خدا و مقصود از علامات را ائمه معصومین(علیهم‌السلام)» دانست و گفت: این مقام، مقام تاویل است، به معنی حقیقت قرآن که امام معصوم(علیه ‌السلام) به آن حقیقت آگاه است.
وی در ادامه، امام رضا(علیه‌السلام) را جانشین سیاسی و اجتماعی در امور دین و دنیای مردم دانست و تاکید کرد: حضرت، علاوه بر این دو مقام دارای مرجعیت علمی یعنی بیان حقیقت قرآن و مقام ولایت الهی و عرفانی که همان خلیفه اللهی در زمین است می باشد.
استاد حوزه با استناد به کلامی از علامه حسن زاده آملی اضافه کرد: قرآن دفترچه راهنمای وجود ما انسان‌ها است، قرآن کریم کتاب انسان شناسی، انسان سازی و جامعه سازی است، به هر آیه آن که می رسیم، باید در آن تفکر کنیم قرآن کتاب بسیار پرسود و برکت است.
دکتر حکیمی در پایان تاکید کرد: وظیفه همه ما در مقابل اهل بیت(علیهم السلام) دستیابی به معرفت، تقویت محبت و نیز پیروی عملی از دستورات اهل بیت(علیهم السلام) است که باید این مهم را به دیگران نیز به درستی منتقل کنیم.

“به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه الزهرا(س) گرگان، دکتر محمد حکیمی در همایش"” آینده انقلاب اسلامی در ره یافت بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی"” که با حضور کارکنان و طلاب مدرسه علمیه الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان در تاریخ 1400/11/20 برگزار شد، بیان کرد: ارزشهای معنوی در تمدن نوین اسلامی عامل وقایع انقلاب بوده و باعث پیشرفت نظام جمهوری اسلامی و تبلیغ انقلاب اسلامی خواهد شد همچنان که در بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) به آن اشاره شده است.
وی با استناد به کلام امام علی(علیه‌السلام) «هیچ سرمایه‌ای مانند عقل نیست هیچ عقلی مانند تدبیر نیست و هیچ علمی مانند اندیشیدن نیست» تصریح کرد: هر دو عقل نظری و عملی برای ما مهم و عامل رسیدن به این تمدن نوین اسلامی است.
استاد حوزه با اشاره به اینکه در قرآن بیش از ۷۰۰ بار انسان را به عقل و اندیشیدن دعوت نموده است، خاطرنشان کرد: همچنان که در بیانیه گام دوم انقلاب هم آمده است یک فرهنگ و تمدن باید بر مبنای عقلانیت بنا شود و گرنه شکست می‌خورد.
آقای حکیمی اظهار کرد: از میان انواع انقلاب ها مانند: انقلاب مادی، انقلاب سیاسی و…، انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب اخلاقی و ذو ابعاد است که بعد اخلاقی و ارزشی آن بر بقیه ابعاد غلبه دارد؛ زیرا مردم ما بر مبنای دیانت و ارزش‌های اسلامی و معنوی انقلاب کردند.
وی تصریح کرد: هر فرد و جامعه‌ای که بخواهد ارزش‌های اخلاقی در آن ایجاد شود نیازمند عوامل اساسی مانند عقلانیت، عدالت، احسان، تقوا و تواضع است.
استاد دانشگاه، رشد فرهنگ و تمدن نوین اسلامی را را در گرو رشد قوه تعقل دانست و افزود: برای رشد قوه عاقله باید قوه نقادی را رشد داده و دلیل و مدعای فرد مقابل را نقد منصفانه کرد و سپس بدنبال پیام آن برویم و با دلیل و مدرک، درستی و نادرستی آن را اثبات نماییم.
آقای حکیمی تصریح کرد: حوزه‌های علمیه ما باید عقل محور باشد، البته باید به لغزش‌های آن که در قرآن هم آمده، توجه کنیم از جمله: تقلید کور کورانه، پیروی از حدس و گمان، هوا و هوس و شتابزدگی. ایشان در ادامه به سخن رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) استناد کرد که فرمودند: «اگر کسی کاری را بدون علم انجام دهد بیش از آنکه اصلاح کند، ضایع می‌کند».
وی ادامه داد: مردم ایران در خیابان‌ها شعار مرگ بر شاه داده و اعتراض کردند تا حکومت اسلام، اخلاق، معنویت و نهج البلاغه اجرا شود و اگر بخواهیم این تمدن اسلامی رشد و بقاء داشته باشد با توجه به بیانیه گام دوم انقلاب باید مدیران مدّبر، متخصص و مؤمن پرورش دهیم.
استاد حوزه در پایان سخنان خود تأکید کرد: اسلام، دین اخلاق و معنویت است و پایه اخلاق اسلامی، تقوا است، و تقوا با توجه به حکمت ۴۱۰ نهج البلاغه، همان خویشتنداری از آفات دیانت و آخرت است.
در ادامه این همایش آقای دکتر عباس عبداللهی‌‌فر به بحث پیرامون «نقش حوزه و روحانیت در تحقق تمدن نوین اسلامی» پرداخته و بیان کرد: یکی از ویژگی‌های مهم انقلاب اسلامی استکبار ستیزی و استعمار ستیزی می‌باشد. در قرآن کریم به شدت با استکبار برخورد شده است و این امر شیوه پیامبران الهی نیز بوده است و حفظ این ویژگی وظیفه تک تک ما است.
وی به بیان نقش حوزه و روحانیت در تحقق تمدن نوین اسلامی پرداخت و گفت: روحانیت به منزله رهبراست؛ لذا اولین شرط آن فرد سازی است که اگر شاگرد مستعدی پیدا شود باید او را مورد نظر قرار داد.
استاد مدرسه علمیه عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان، جامعه سازی را گام دوم برای رهبری دانست و افزود: یک رهبر وقتی توفیق پیدا می‌کند که بتواند جامعه سازی کند به خصوص در تفکر شیعی که موضوع امامت جایگاه ویژه دارد؛ بنابراین برای اینکه روحانی در جامعه تاثیرگذار باشد باید برای هدف خود سیستم مناسبی را طراحی کند که فرد سازی و جامعه سازی، موثر واقع شود.
دکترعبدالهی فر اظهار کرد: محور فعالیت‌های فردی در جایگاه روحانیت، قطعاً تبیین عقل و تحقق آن می باشد که در قالب اخلاق و فقه عملی نمایان می‌شود.
وی با اشاره به کلام شهید مطهری که می فرمایند: «روحانیت به لحاظ تقوا، علم و معنویت در جایگاه خوبی است؛ اما به لحاظ جامعیت علمی حوزه ها باید خود را تامین کنند» تصریح کرد: جامعیت علمی در حوزه‌ها باید گسترش پیدا کند؛ لذا در حوزه علوم مختلف و نسبت آن‌ها با رستگاری، حکومت، فقه، عقیده و اخلاق باید تحقیق و پژوهش شود؛ زیرا می خواهند برای کل زندگی آحاد جامعه اثرگذار باشند نه فقط یک بخش خاصی.
استاد دانشگاه با بیان اینکه یکی از فعالیت‌های حوزه‌ها این است که بیشتر مبلغ و مجتهد پرورش می دهند، افزود: پرورش مبلغ و مجتهد لازم است ولی کافی نیست، باید فراگیری زبان‌های مهم دنیا و تعامل فرهنگی با فرهنگ‌های تاثیر گذار جهانی و مردمی بودن و ارتباط با توده‌ها و عدالت خواهی را مورد توجه قرار دهند.
دکترعبدالهی فر ادامه داد: حوزه‌ها باید سعی کنند با حفظ جنبه مردمی بودن، روح انسانهای تشنه ی علم و دانش را سیراب کنند که موجب تقویت پیوند بین جامعه و روحانیت شود.
وی با اشاره به کلام امام خمینی(رحمه الله‌علیه) در منشور روحانیت که می فرمایند: «اگر کسی در حوزه است و قدرت و توان علمی دارد و نیاز جامعه اقتضاء دارد، فرد نباید وظیفه اش را نادیده بگیرد برای این که معضلات جامعه را حل کند» خاطر نشان کرد: حضور در جامعه از توصیه های حضرت امام خمینی(رحمه الله علیه) و مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) است که نمی‌توان به بهانه درس و تدریس فعالیت‌های اثر گذار اجتماعی را کنار گذاشت.
استاد دانشگاه گفت: امروز هیچ دلیل عقلی و شرعی وجود ندارد که اختلاف سلیقه‌ها و برداشت‌ها حتی ضعف در مدیریت‌ها باعث شود الفت و وحدت بین طلاب و علمای متعهد به هم بخورد یعنی نباید اختلافات سلیقه ای در شیوه اداره مملکت باعث شود آن وحدتی که عامل پایداری جامعه ماست بهم زده شود. چنین افرادی خواسته یا ناخواسته ممکن است در خدمت استکباری قرار بگیرند که می خواهد کل حکومت از بین ببرد.
آقای عبدالهی فر خاطر نشان کرد: یک مجتهد باید علاوه بر خلوص، تقوی، زیرکی، هوش و فراست را برای هدایت جامعه بزرگ اسلامی و حتی جوامع غیر اسلامی داشته باشد؛ زیرا که روحانیت خواسته یا ناخواسته نقش دارد.
وی در پایان تاکید کرد: تحقق آرمان‌های اسلام نیاز به قدرت دارد؛ اما قدرت باید ذیل حکومت باشد که در فرهنگ اسلامی تحقق حکومت به تربیت است در واقع فلسفه حکومت، تربیت و اعتلای انسان است که در بیانیه گام دوم به این موارد اشاره شده است.

“به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهرا(س) گرگان، آقای محمد حکیمی در نشست علمی که به مناسبت ولادت با سعادت حضرت زینب(س) با عنوان “"تجلی عقل و عشق در شخصیت حضرت زینب( س)» که از سوی مدرسه علمیه الزهراء(س) گرگان با حضور کارکنان و عموم بانوان به صورت حضوری و مجازی در تاریخ 1400/9/21 برگزار شد، با استناد به کلام پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) حضرت زینب را شبیه حضرت خدیجه(س) دانست و گفت: «زینب مانند جده خود حضرت خدیجه است که همه هستی خود را در راه خدا تقدیم کرد».
وی با بیان اینکه الگوهای زیادی از مردان و زنان در اسلام و تشیع داریم که هر کدام برای ما سرمشق زندگی هستند و این امر یکی از ویژگی‌های مکتب‌های الهی است که در مکتب های غیر الهی وجود ندارد، افزود: ائمه معصومین(علیهم السلام) الگوی مسلمانان هستند؛ زیرا هر به دستورات الهی به طور کامل عمل می‌کردند و حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) نیز یکی از این انسان‌های بزرگ، و تالی تلو معصوم بود که برای مردان و زنان الگو است.
استاد راهنمای مدرسه علمیه عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان افزود: اگر حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) در کربلا نبود کربلا شناخته نمی‌شد، زیرا امام حسین(علیه‌السلام) خانواده خود و بانوان را عمدا به کربلا برد تا هدف قیام عاشورا به وسیله این بانوان به خصوص حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) در دنیا منتشر شود.
آقای حکیمی، با بیان اینکه حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) دارای فضایل و القاب بسیاری است، اضافه کرد: فضیلت اول ایشان عالمه غیر معلمه است؛ زیرا امام سجاد (علیه‌السلام) در مجلس عبیدالله بن زیاد به حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) فرمودند: «عمه جان شما عالمه غیر معلمه و فهیم غیر مفهمه هستید» چنانکه آیه ۶۵ سوره کهف راجع به حضرت خضر همین مطلب را دارد. (فَوَجَدا عَبْداً مِنْ عِبادِنا آتَيْناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْماً). پس بنده‏اى از بندگان ما را يافتند كه از جانب خويش رحمتى بدو داده بوديم و از نزد خويش دانشى به او آموخته بوديم (65).
وی با اشاره به کلام ابن عباس که می‌گوید: «زن عاقل بین ما اهل بیت، زینب دختر علی است» بیان کرد: عقیله صفت مشبهه است یعنی عقل ثابت دارد و همیشه عاقلانه رفتار می‌کند؛ لذا عقل نظری و عملی در حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) بسیار فعال بود و در عین حالی که عاشق خدا بود و بین آنها منافاتی وجود نداشت؛ زیرا توصیه قرآن به بندگی عاشقانه است.
عضو کارگروه کلام مدرسه علمیه عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان اظهار کرد: حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) با اینکه عاقل بود ولی چون عاشق هم بود به خدا اعتراضی نکرد و این عشق در واقعه عاشورا با صبر و استقامت ایشان کاملا مشخص شد.
آقای حکیمی تصریح کرد: جمع بین عقل و عشق به این صورت است که ما عقل جزئی و کلی داریم، عقل جزیی: مصلحت اندیش و مصلحت گرا است مانند عقل عبیدالله بن زیاد و عمربن سعد که مصلحت اندیش بود و هرگز با عشق و از خود گذشتن جور در نمی آید و عقل کلی: عقل حقیقت طلب مانند عقل حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) و امام حسین (علیه‌السلام) که از خود گذشتگی را معیار قرار می دهد و با عشق کاملا قابل انطباق است.
وی در پایان سخنان خود تاکید کرد: عقل کلی با عشق الهی کامل مؤید یکدیگرند؛ اما عقل جزیی با عشق قابل جمع نیست، و حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) دارای عقل کلی ای بود که آن را با عشق خدا پیوند زده بود.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان، آقای دکتر محمد حکیمی در نشست علمی با عنوان «واکاوی سبک زندگی حضرت زینب«س» با رویکردی به واقعه عاشورا» که هم به صورت مجازی وهم حضوری با حضور کارکنان مدرسه علمیه الزهراء(س) گرگان در تاریخ1400/06/07 برگزار شد، بیان کرد: ما، در برابر قرآن، پیامبراسلام(س)، ائمه معصومین(علیهم‌السلام)، معارف دینی وظیفه معرفت و تقرب و پیروی عملی داریم.

وی با اشاره به عبارت « لایوم کیوم الحسین» گفت: عاشورا بزرگترین معجزه تاریخ بشر است و باید درباره آن تفکر، تأمل، مطالعه و بررسی کرده و حکمت‌های این حماسه بزرگ را بشناسیم و آثارش را بفهمیم و در زندگی خود بکار ببریم.

استاد مدرسه علمیه و عالی الزهراء(س) گرگان، حماسه حسینی را تجسم تمام عرفان الهی  دانست و افزود:  باید حماسه حسینی را با انواع بزرگداشت‌ها، سخنرانی‌ها، عزاداریها، پیاده رویها، زنده نگه داریم زیرا حماسه‌ای مملو از درس‌های اخلاقی، عرفانی، سیاسی، اجتماعی، دینی بوده و حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) اولین الگوی واقعه بزرگ عاشورا است.

آقای حکیمی اظهار کرد: علم ، معرفت و عقل در اسلام بر توحید مقدم است؛ بنابراین برای درست زندگی کردن باید آگاهی به مبدأ و مقصد داشت که سبک زندگی زینبی و حسینی سبک زندگی آگاهانه و قرآنی بوده که هدف نهایی، تقرب الهی است.

وی با اشاره به کلام امام علی(علیه‌السلام) به کمیل «هیچ رفتاری از تو نیست مگر اینکه در
آن حرکت و رفتار نیازمند معرفت و دانایی هستی» بیان کرد: انسان در زندگی نیازمند علم و معرفت است. حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها)  انسانی که با روشنگری و دانایی و نور عقل در جهت تحقق عدالت اجتماعی  حرکت می‌کند.

استاد دانشگاه، توحید و بندگی را از مؤلفه‌های حسینی در زندگی عقیله بنی هاشم برشمرد و افزود: بندگی خدا تنها خواندن  نماز نیست؛ بلکه هرکاری که به قصد رضای الهی، عاشقانه بوده و رفتن به بهشت و از ترس جهنم نباشد را شامل می شود.

آقای حکیمی تصریح کرد: حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) دو جمله عمیق در حماسه ی عاشورا بیان کرده که اوج عرفان است یکی غروب عاشورا، زمانی که برادرزاده‌، فرزند و یاران ایشان شهید شدند در این شرایط رو به قبله ایستاده و فرمودند: « اللهم ربنا تقبل منا هذا القربان القلیل» جمله دیگر زمانی که عبیدالله و یزید به حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) گفتند: « دیدی خدا با شما چه کرد» آن حضرت فرمودند: « ما رایت الا جمیلا» .

وی به فرق بین قسط و عدالت از تفسیر المیزان علامه طباطبایی پرداخت و توضیح داد: عدالت، دادن حق به صاحب حق است؛ اما  قسط،  مساوات در اجرای قانون بدون تبعیض است و برانگیختن مردم به برپایی قسط و عدالت در جامعه، یکی از اهداف تبلیغی پیامبران الهی بوده که مؤمنان باید در جهت تحقق عدالت اجتماعی گام بردارند.

استاد مدرسه علمیه و عالی الزهرا(سلام‌الله‌علیها) گرگان خاطر‌نشان کرد: یکی دیگر از سبک های زندگی زینبی عزت نفس است  که امام حسین(علیه‌السلام) به همه ما یاد داده و حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) این صفت بزرگ انسانی و الهی را در حماسه عاشورا به تصویر کشید.

آقای حکیمی، عزت و سربلندی را مختص خداوند و پیامبراو و مؤمنین دانست و گفت: زمانی که به امام حسین(علیه‌السلام)  گفتند: خودت را نجات بده  حضرت فرمود: «عزتمندانه مرگ را می پذیرم؛ زیرا مرگ با عزت بهتر از زندگی در ذلت است.

وی با اشاره به کلام نبی مکرم اسلام(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) «من امر بالمعروف و نهی عن المنکر فهو خلیفه الله فی ارضه و خلیفة رسول الله هو خلیفه کتابه» یکی از ویژگی‌های سبک زندگی حسینی و زینبی را امر به معروف و نهی از منکر بیان کرد و افزود:  کسی که امر به معروف و نهی از منکر را در جامعه اسلامی انجام می‌دهد، او جانشین خدا و پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) جانشین قرآن کریم است.

استاد مدرسه علمیه و عالی الزهرا(سلام‌الله‌علیها) گرگان، عدم بیعت با یزید، دعوت مردم کوفه برای بر‌پایی حکومت الهی را انگیزه برای قیام عاشورای حسینی معرفی کرد و ادامه داد: امام حسین(علیه‌السلام) برای دنیا طلبی، فساد، غارت، چپاول، قيام نکرد؛ بلکه برای اصلاح امور امت اسلامی، امر به معروف و  نهی از منکر قیام کرد و حکومت الهی و علوی را بهترین معروف و حکومت  ظالمانه یزید را بزرگترین منکر می‌دانست.

آقای حکیمی با اشاره به جمله ای از نامه 31 نهج ‌البلاغه که امام علی(علیه السلام)به امام حسن مجتبی(علیه‌السلام) نوشته است « یا بنی لَا تَکُنْ عَبْدَ غَیْرِکَ وَ قَدْ جَعَلَکَ اللّهُ حُرّاً».  بیان کرد: در سبک زندگی حسینی و زینبی، آزادگی و آزادی برای خویش و دیگران وجود دارد و انسان بدون آزادی و آزادگی  انسان نیست؛ زیرا انسانیت به عقل، فهم و اراده و آزادی او بستگی دارد و پشتوانه آن‌ها ایمان به خداوند است.

وی،  صبر و استقامت را یکی دیگر از ویژگی در سبک زندگی حسینی برشمرد و اضافه کرد:  حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها)در مقابل سختیها اعتراض نکرده بلکه می‌فرمایند: «خدایا من جز زیبایی ندیدم» و ایشان نمونه بارز شهامت و شجاعت بوده و ذره‌ای ترس در دل نداشتند.

استاد دانشگاه، امام حسین(علیه‌السلام) یکی از مصادیق نفس مطمئنه  دانست و تاکید کرد: ذکر و یاد خداوند، راه رسیدن به «نفس مطمئنه» در سبک زندگی حسینی و زینبی  است.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان، آقای دکتر محمد حکیمی در مراسم ولادت امام رضا‌‌‌‌(علیه السلام) که به صورت مجازی از سوی مدرسه علمیه عالی الزهرا‌‌(سلام الله علیها) گرگان و نیز با حضور کارکنان و شماری از اساتید در تاریخ 1400/3/31 در این مدرسه برگزار شد، به بحث پیرامون «مولفه های کرامت از منظر امام رضا(علیه السلام) و نقش آن در کمال انسان» پرداخت و آن را از مباحث و فضایل بزرگ و بنیادین و زیربنایی اخلاق قرآنی برشمرد.

وی با اشاره به این مطلب که «کرامت در وجود حضرت معصومه‌(سلام الله علیها) و امام رضا‌(علیه السلام) عیان و تحقق یافته است» افزود: این از افتخارات مسلمانان است که آنچه دین می گوید در رفتار، پندار و روح رهبران دینی، انبیاء الهی‌(صلی الله علیه)، ائمه اطهار‌(علیهم السلام) و اولیاء الهی تحقق دارد.

استاد حوزه با استناد به آیه 70  از سوره مبارکه اسراء، این آیه را، آیه کلیدی و بنیادین کرامت دانست و همه ائمه‌(علیهم السلام) را تجسم یافته و به تصویر کشیده قرآن معرفی کرد.

دکتر حکیمی، کرامت را اعم از بزرگی و بزرگواری دانست و ادامه داد: بزرگی و بزرگواری مربوط به شخصیت و روح است، همه فیلسوفان و مصلحین اجتماعی بزرگ بوده ولی ممکن است بزرگوار نباشند، لذا کرامت حکایت از یک نوع بزرگواری و ارزش معنوی دارد.

وی اضافه کرد: کرامت دو نوع است : ذاتی و اکتسابی. مراد از کرامت در آیه 70 اسراء، کرامت ذاتی و خدادادی بشر است نه کرامت اکتسابی، چنانچه آیه «و نفختُ فیه من روحی» نیز دلالت بر کرامت ذاتی دارد.

استاد دانشگاه، به بیان مولفه های کرامت ذاتی پرداخت و آن را اعم از عقل و انتساب روح الهی و خلیفه اللهی برشمرد .

 دکتر حکیمی خاطرنشان کرد: شرافت و کرامت انسان بخاطر روح و شرافت روح به خاطر عقل انسان است، به طوری که اگر عقل از بشر گرفته شود، بشر در حد حیوان تنزل پیدا می کند.

وی، اراده را از دیگر مولفه های کرامت ذاتی بشر دانست که به معنای خواستن عقلائی است و در ادامه عنوان کرد: براساس حکمت 449 نهج البلاغه «کسی که کرامت نفس دارد، خود را به گناه آلوده نمی کند» و در واقع دارای تقوا است، چنانچه اراده ای که در اینجا بیان شده،  تبدیل به تقوا می شود و به معنای  نگهداشتن و صیانت است.

استاد راهنمای پایان نامه مدرسه علمیه عالی توضیح داد: در کرامت ذاتی، مولفه های قرآنی و روائی وجود دارد که کرامت ذاتی انسان را بیان می کند، عقل در روح انسان است، اگر انسان هم عقل نظری و عملی را بکار گیرد کرامت او اکتسابی است، یعنی عاقلانه زندگی می کند.

دکتر حکیمی، کرامت نفسِ اختیاری انسان را از منظر امام رضا‌(علیه السلام) به تقوا، عقل، ادب و …. تعبیر و عنوان کرد: امام رضا‌(علیه السلام) همه مردم را از راه عقل، دل و از راه جدل دعوت به دین اسلام می کند.

وی در پایان با استناد به کلام استاد مطهری«کرامت نفس را از مبانی تعلیم و تربیت دینی  برشمرد» و با اشاره به این مطلب که «عزت نفس و کرامت نفس لازم و ملزوم یکدیگرند» بر رفتاری توام با احترام، کرامت، محبت و صمیمیت تاکید کرد.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و مرکز تخصصی الزهرا سلام الله علیها گرگان، نشست علمی پژوهشی با عنوان «مولفه های تربیت اسلامی از منظر امام علی(ع)» در تاریخ 99/12/6 در این مدرسه برگزار گردید.

 در این نشست‌ آقای دکتر محمد حکیمی از اساتید حوزه و دانشگاه گفت: تربیت به معنی تشکیل عادت‌های نیکو و ایجاد و فراهم ساختن شرایط و زمینه های رشد استعدادها در انسان است.

 امام علی (ع) در نامه 31 نهج البلاغه که به امام حسن (ع)نوشته است مولفه ها و اجزای تربیت اسلامی را بیان کرده است.

وی گفت: مهمترین استعدادی که از دیدگاه امام علی علیه السلام باید پدر و مادر در فرزندان خویش رشد دهند، تعقل و اندیشیدن در یکتایی خدای متعال است و امام علی با این  بیان که اگر خداوند شریکی داشته باشد آن  خدایان نیز باید از طرف خود پیامبرانی فرستاده باشند در این نامه؛ مطرح نموده است

استاد  مدرسه علمیه عالی الزهرا(س) از قول دانشمند بزرگ ابن سینا گفت: هر کسی سخن را بدون دلیل قبول کند از فطرت انسانیت خارج شده است. بنابراین اولین مولفه برای تربیت فرزند این است که عقلش رشد داده شود. برای اینکه عقل رشد کند باید به دنبال علم و دانایی رفت و امام علی علیه السلام در خطبه ۱۰۸ نهج البلاغه می فرمایند: کسی که با نور حکمت و دانش و فهم حقیقت ،جان خودش را روشن نکند مثل چهارپایان بیابان می ماند.

استاد حکیمی با استناد به حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و آله که به امام علی توصیه می‌کند هنگامی که می بینی مردم با انواع نیکی ها به خداوند نزدیک می شوند تو با انواع تعقل ها به خدا نزدیک شو به اهمیت تعقل و تفکر در زندگی تاکید نمود.

وی ادامه داد: از دیگر مولفه‌های تربیتی از نگاه امام علی علیه السلام، زنده کردن قلب انسان با موعظه ونورانی کردن آن  با حکمت است؛ زیرا در روانشناسی قرآن، کانون و مرکز وجود آدمی دل است که می تواند سخت و خراب شود یا سلیم گردد و در روند تربیت صحیح  قلب باید سالم بماند و رشد کند. لذاست که امام تاکید می کند قلبت را با یقین حکمت ببخش و با زهد و یاد مرگ آن را متواضع گردان.  زیرا علم سه جزء است. سنت قائمه، فریضه عادله، حکمت بالغه

وی حکمت را دانش حق و مفیدی دانست که به آدمی توانایی حل مشکلات زندگی را می دهد. مانند لقمان حکیم که در تربیت فرزند موفق بوده و در مشکلات زندگی توانایی حل آنها را داشته است.

حکیمی در ادامه بیان مولفه های تربیت اسلامی به حدیثی از امام علی علیه السلام در تربیت فرزندان اشاره کرد که ایشان فرموده: فرزندان خویش را مطابق زمان خودشان تربیت کنید. یعنی باید آنها را با علوم روز آشنا کرد به طور مثال بچه‌ها باید با تفسیر قرآن به روز آشنا باشند ونیز در عقاید و مسائل اعتقادی هم باید اجتهاد داشته باشیم و مطابق زمان بچه ها را با این علوم آشنا کنیم.

وی معرفت نفس را یکی دیگر از مولفه های تربیتی دانست که امام علی علیه السلام به آن تاکید کرده و فرموده: معرفت نفس انفع المعارف است؛ زیرا از نظر اعتقادی ، من حقیقی ما همان روح ما است و امام علی علیه السلام می فرماید: هلاک شد، آن انسانی که قدر خود را نشناخت.

حکیمی، کرامت نفس را از مولفه‌های دیگر تربیتی از دیدگاه امام علی علیه السلام برشمرد و گفت: دانستن تاریخ و علم فلسفه، دانش ما را عمیق می کند و در تربیت صحیح می توان یادگیری این علوم را نیز مد نظر قرارداد.

استاد سطح سه مدرسه علمیه الزهرا(س)  تقوا محوری، مکارم پروری، قرآن محوری، رعایت ادب و در رفتار، در نظر گرفتن الگوی مثبت در زندگی از مولفه‌های دیگر تربیت فرزند از دیدگاه امام علی(ع) برشمرد که باید هر پدر و مادری در تربیت فرزند خویش آنها را لحاظ کند.