محققین: جمعی از طلاب موسسه آموزش عالی الزهرا(س) گرگان

ویژگی های اخلاقی و جلوه های رفتاری

1. زهد و تقوا

شیخ طوسی از عالمان وارسته شیعه و سرآمد هم روزگاران خود بود او توانست با پرهیزگاری و پاک سازی نفس به قله های بلند علم و حکمت دست یابد.

او در پرهیزگاری زبانزد عام و خاص بود و عالمانِ پس از او همه از آراستگی وی به فضایل اخلاقی یاد کرده اند. علامه حلی درباره وی می گوید: «خاص و عام از فضل و نبوغ علمی او بهره می بردند و همه او را به تسلط بر علوم اسلامی و آراستگی به اخلاق نیکو ، ستوده اند. حضرت امام خمینی (ره) درباره ایشان می فرمایند: «شیخ طوسی در سن 52 سالگی درس می رفته است در صورتی که در سن بیست و سی، بعضی از این کتابها را نوشته است کتابهای تهذیب را گویا در همین سن و سال به رشته تحریر درآورده است و در 52 سالگی در حوزه درس سید مرتضی حاضر می شده که به آن مقام رسیده است».

فرزانه وارسته شهید مرتضی مطهری از شیخ طوسی به عنوان روح اسلامی یاد می کند و درباره او می فرماید: «شیخ بزرگ یکی از بزرگترین ستارگان جهان اسلام است. شیخ طوسی نمونه کاملی است از تجلی روح اسلامی در کالبد ایرانی. از زندگی امثال ایشان می توان کاملا پی برد که معنویت اسلام تا چه اندازه در اعماق روح مردم این مرز و بوم نفوذ کرده است».

2. کوشش در دانش اندوزی

آثار و نوشته های شیخ در رشته های گوناگون بیانگر تلاش فراوان اوست هرچند از بد حادثه بخش بزرگی از آثار قلمی ایشان طعمه آتش شده ولی آنچه از او به یادگار مانده است کتابهای فراوانی را شامل می شود. خواجه نصیرالدین طوسی درباره وی گفته است:«محمد بن حسن طوسی شبها بیدار می ماند و سرگرم مطالعه می شد کتابهایی چند نزد خود می نهاد هنگامی که از مطالعه یک کتاب خسته می شد به مطالعه نوع دیگر می پرداخت ظرف آبی پیش خود می نهاد تا بدان وسیله خواب را از چشمان خود دور کند. چون وقت سحر می شد و بر اثر مطالعه مشکلاتش حل می گردید می گفت: کجا فرزندان پادشاهان این لذت را درک می کنند؟»

شیخ آقا بزرگ تهرانی درباره پشتکار و کوشش شیخ طوسی می نویسد: «هر یک از آن دانشمندان، وجود گرامی خویش را در یک زمینه به رنج می افکنند و در موضوع خاصی مانند فقه، حدیث یا دعا تلاش می کردند ولی شیخ الطائفه درِ هر علمی را کوبید و راه هر دانشی را پویید. ایشان به تنهایی دست به کاری زد که دیگر عالمان از عهده آن بر نیامده بودند. »

صفحات: 1 · 2