معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزه الزهرا (س) گرگان








اردیبهشت 1403
شن یک دو سه چهار پنج جم
 << <   > >>
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31        








جستجو






Random photo


رابطه انسان کامل با قرآن در کلام امام رضا«علیه السلام»


 
  مفهوم شناسی فلاح در قرآن کریم ...

 

محقق: فاطمه صغری برقرار

 چکیده 

هر کس بتواند در این دنیا نفس خویش را بشناسد و خالصانه خداوند را عبادت و اطاعت کند، به دریای بی کران رضوان الهی متصل می شود و در خیر جاویدان باقی خواهد ماند لذا برای رسیدن به این خیر جاویدان آشنایی با مفهوم فلاح، جایگاه ویژه­ای در تعالیم اسلامی و قرآن دارد. پرسش اساسی در این تحقیق  این است که مراد خداوند ازمقام مفلحون در آیات قرآن چیست؟وچگونه می­توان به این مقام نائل شد؟ در این مقاله تلاش شده است با بهره­گیری از روش توصیفی و با مطالعه اسنادی و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا و روش مفهوم شناسی که از طریق رابطة تضاد، همنشینی و جانشینی تشکیل شده است به بررسی مقام مفلحون در قرآن پرداخته شود تا با فهم آن بتوانیم در مسیر فلاح قرار بگیریم و به کمال نهایی که قرب الهی است برسیم.بررسی­ها نشان می­دهد؛ برای رسیدن به این مقام باید از موانع مسیر فلاح مانند: کذب، شرک، ظلم و … دوری کرد و عواملی مانند: تقوا، اخلاص، ایمان و …. در کنار ایمان به توحید، نبوت و معاد ما را به درجه فلاح قطعی می رساند.

 

کلید واژه:مفهوم شناسی، فلاح، قرآن، رستگاری.

موضوعات: تفسیر و علوم قرآنی
[شنبه 1400-01-28] [ 08:28:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  خانواده موفق سبک زندگی فاطمی ...

 

پژوهشگر:حمیده پورجعفر

 

چکیده:

این تحقیق با عنوان “خانواده موفق و سبک زندگی فاطمی” به بررسی عوامل موفقیت در زندگی و روش و طرز زیستن  که  براساس زندگی حضرت زهرا (سلام الله) می­باشد می­پردازد. در این تحقیق از روش کتابخانه­ای و توصیفی استفاده شده است. مقاله طرح شده معیارهای زندگی پایدار و مستحکم  زن در خانواده و به تبع آن تأثیر خانواده در جامعه را به دنبال خواهد داشت. نابسامانی­های جامعه از جمله طلاق­ها (طلاق عاطفی) ناهنجاری­های اخلاقی که منشأ آن خانواده می­باشد. ضرورت در این تحقیق ایجاب می­کند؛ پس خانواده موفق و سبک زندگی فاطمی در شناخت زندگی دینی و حل مشکلات خود و دیگران موفق و یاری­رسان می­باشد.

واژگان کلیدی: خانواده، موفق، سبک، زندگی

 

موضوعات: مقالات
[سه شنبه 1400-01-24] [ 01:45:00 ب.ظ ]



 لینک ثابت

  شــرح اجمــالی بر صلــوات شعبانیه (1) ...

 

ماه شعبان، از ماههای پرفضیلت خداوند است.

 

همچنان که مکان ها برای خود فضایلی دارند که برای مکان های دیگر نیست مثل دو رکعت نماز در مسجد رسول الله که برابری می کند با ده هزار نماز در مساجد دیگر، البته این مسئله صرفاً از نظر پاداش نیست بلکه همانطور که ده هزار برابر پاداش دارد، ده هزار برابر نیز بر کمالات روحی انسان می افزاید.

حال ماهها و روزهای خداوند هم همین است و خداوند به بعضی از ایام توجه ویژه دارد” إنّ لِرَبِّكُم في أيّامِ دَهرِكُم نَفَحاتٍ، فَتَعَرَّضُوا لَهُ لَعَلَّهُ أن يُصِيبَكُم نَفحَةٌ مِنها فلا تَشقَونَ بَعدَها أبدا “(محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، جلد68، ص221)

 فیوضات این ماه، همان اعمالی است که در این ماه وارد شده و با انجام آن خود را در معرض رحمات و فیوضات الهی قرار می دهیم.

یکی از نسیم های الهی؛ صلواتی است که از امام زین العابدین(علیه السلام) روایت شده است که از تعقیبات مهم ماه شعبان است،این صلوات فقط شعار مذهبی یا راز و نیاز عاشقانه با خدای متعال نیست بلکه دریایی از معارف الهی است که قسمت عمده آن؛ درس امام شناسی و تبیین مقام والای اهل بیت عصمت و طهارت است.

این صلوات دو بخش دارد:

1-امام شناسی و اقرار به مقامات امامان

2- درخواست از خداوند

این دعا مشتمل بر شش صلوات است که اکثر آنها قسمتی از فضایل پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) را بیان می کند.

آغاز دعا با صلوات:

صلوات بهترین عبادت یا یکی از بهترین آنهاست، زیرا سایر عبادات را فقط بندگان امتثال می کنند در حالی که صلوات، هدیه ای است که نخست خود خداوند و سپس فرشتگان بر پیامبر می فرستند و سپس ماموربه قرار می گیرد، لذا اهدای صلوات به رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) کار خدایی کردن و اقتداء به ذات اقدس الهی است.

صلوات:

1-ریشه قرآنی و روایی دارد:

“إِنَّ الله و ملائکته یصلون علی النبی یا ایها الذین امنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما"(احزاب/56)

 از فعل مضارع «یصلون» بدست می آید که خداوند می خواهد آن را به عنوان شیوه  و روش دائمی خود قرار دهیم.

2-نشانگر روحیه قدرشناسی امت است

چرا که حضرت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم)؛ مامور هدایت جامعه و واسطه فیوضات الهی حتی فیوضات ناشی از صلوات هستند.

3-پاداش آن رحمتی که از جانب خداوند شامل حال ما می شود.

4-کفاره گناهان

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:"من صلی صلاه صلی الله علیه بها عشراً و حطّ عنه عشر خطیئات"هرکس یک بار بر من صلوات بفرستد، خداوند در برابر آن ده بار بر او صلوات می فرستد و ده گناه از او محو می کند. در زیارت جامعه کبیره نیز وارد است"کفارة لذنوبنا".

5-پشتوانه دعا:

” من أراد أن يسأل الله حاجته فليبدأ بالصلاة على النبي ـ صلى الله عليه وسلم ـ ويسأل حاجته وليختم بالصلاة على النبي ـ صلى الله عليه وسلم ـ فإن الله يتقبل الصلاه وهو أكرم من أن يرد ما بينهما “.حدیث دیگر: الدعا محبوب حتی یصلی علی محمد و اهل بیته. (محمدبن حسن حر عاملی، وسائل الشیعه، جلد7، 1416ق، ص96)

منابع:

* قرآن

  1.   جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان ج 6-7-2و…

2.  عاملی، محمدبن حسن حر، وسائل الشیعه، جلد7، قم، موسسه آل البیت، 1416ق.

3.  مجلسی، محمد باقر ، بحارالانوار، ج50، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی تا.

 

موضوعات: مقالات, ویژه ماه شعبان
[پنجشنبه 1400-01-19] [ 08:28:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  آثار دروغ در آیات و روایات ...

پژوهشگر:حکیمه غلامی

 

  چکیده

دروغ گفتن یکی از محرمات و آفت های خطرناک زبان، است و دروغ از گناهان کبیره می باشد. دروغ در دنیا و آخرت انسان را از رحمت الهی محروم می کند و در میان مردم بی اعتبار می نماید و اعتماد عمومی را سلب و جامعه را به بیماری نفاق دچار می سازد و از آفات زبان و خراب کننده ایمان است.
علت اصلی دروغ ، عقده حقارت و خود کم بینی انسان دروغگو است و این یکی از نکات روانی است که به عنوان روانشناسی اخلاقی در کلمات معصومین به آن اشاره شده است.سرچشمه دروغ نیز گاهی به خاطر ترس از فقر، پراکنده شدن مردم از دور او ، از دست دادن موقعیت و مقام و زمانی نیز به خاطر علاقه شدید به مال و جاه و مقام و …است که شخص از این وسیله نامشروع برای تامین مقصود خود کمک می گیرد.

ابزار بسیاری از گناهان دروغ است اینکه افراد دروغگو بدبینی و سوء ظن خاصی نسبت به همه کس و همه چیز دارند ، با دروغ خود را بزرگ جلوه می دهند، با دروغ هزار گونه تملق می گویند و یکی از راههای درمان دروغ این می باشد که قبل از هر چیز باید مبتلایان را به عواقب دردناک و آثار سوء معنوی و مادی آن متوجه ساخت و نیز باید باید متوجه ساخت که اگر چه دروغ در پاره ای از موارد نفع شخصی دارد ولی نفعش بسیار آنی و زودگذر است و یکی دیگر از موثرترین راههای درمان دروغ پرورش شخصیت در افراد و کوشش برای تقویت پایه های ایمان در دل آنان است و باید محیط های تربیتی و معاشرتی مبتلایان را از وجود افراد دروغگو پاک کرد تا تدریجا طبق اصل محاکات و تاثیرپذیری محیط وجود آنها از این رذیله پاک گردد.در سراسر جهان هستی قانون صداقت و صراحت و حقیقت جاری است . هر چند به حسب ظاهر در عالم هستی تضادها و تعارض هایی دیده می شود ولی دروغ و خیانت در طبیعت اصلا وجود ندارد. اصولا حقایق ناب را در طبیعت و هستی باید جستجو کرد و از زبان آفرینش باید شنید. مگر جز این است که تمام قوانین علمی و فلسفی برداشتی است نسبی از جهان هستی و قوانین حاکم بر آن و طالبان حقیقت همه و همه در اسرار هستی می اندیشند و از آن الهام می گیرند و جز با هستی و قوانین حاکم بر آن سروکاری ندارند؟

خلاصه کلام آنکه بنای خلقت و طبیعت بر حقیقت و راستی استوار است ، لکن این انسان ظالم و ستمکار است که حق را با باطل به هم آمیخته و آن را وارونه جلوه می دهد، زیرا باطل محض را نمی شود به مردم ارائه داد که طبع حقیقت جوی مردم خود به خود آن را دفع می کند.خداوند سبحان چه با زبان تکوین و چه با زبان تشریع با صداقت و راستی با بندگانش سخن می گوید و می فرماید که صداقت برای شما بهتر است. علی(ع) در نهج البلاغه می فرمایند « ولکن یُوخَذُ مِن هذا ضِغثٌ و من هذا ضغث فَیُمزجان …» مردم قسمتی از حق و قسمتی از باطل را گرفته و در هم می آمیزند و از این راه ، باطل را به خورد مردم میدهند.

موضوعات: تفسیر و علوم قرآنی
[دوشنبه 1400-01-16] [ 08:33:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  رابطۀ قواعد اخلاقی و حقوقی ...

 

منصوره علیمحمدی

چکیده

  از آنجا که هم حقوق و هم اخلاق، در حوزۀ ارزشها قرار داشته و افعال اختیاری انسان را تنظیم و تعدیل می کنند، شناخت هر یک و همینطور کشف رابطۀ این دو با یکدیگر ضروری به نظر می رسد.  قواعد حقوقی و اخلاقی در عین اینکه تفاوتهایی دارند، ولی تأثیر قواعد اخلاقی بر قواعد حقوقی از مطالبی است که تردید ناپذیر است، بلکه در جوامع مذهبی یقیناً بسیار بیشتر از جوامع غیر دینی است. به گونه ای که هر چند برخی حقوقدانان قایل به افتراق این دو از هم هستند، ولی بر اساس دینی بودن جامعه و ارزشهای اخلاقی که نقش مؤثری بر قانون می گذارد هر چه سطح هم پوشانی این دو دایره یعنی دایرۀ قواعد حقوقی و قواعد اخلاقی بیشتر باشد می توان به پیشرفته تر بودن قانون آن جامعه و در نتیجه پیشرفت آن اجتماع حکم نمود.  

موضوعات: مقالات
 [ 08:24:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  آثار عفو و گذشت بر فضای عاطفی خانواده از منظر آیات و روایات ...

 

محققین: فرشته جوادی منش و سمیه اربابی زاد

تاثیر گذشت بر روابط عاطفی زوجین

با توجه به اینکه انسانها دارای روحیات و رفتارهای متفاوتی هستند طبیعتاً در تعامل با یکدیگر نیز اختلاف نظر خواهند داشت. با درنظرگرفتن این نکته اینکه زن و مرد علاوه بر تفاوت های جسمی و فیزیولوژی دارای تفاوتهای روحی و عاطفی هستند، طبیعتاً در زندگی مشترک به اختلافات برخورد می کنند.

همسر عاقل «کسی است که گذشت و بردباری دارد و با بهانه های کوچک و جزئی زندگی  را متلاشی نمی سازد» (امینی، 1387: 102). از دیدگاه قرآن کریم عفو و گذشت زن و مرد زمان موجب از بین رفتن اختلافات و آکنده شدن فضای خانواده از مهر و محبت می گردد که ناشی از دو راهبرد مودت و رحمت باشد. «و من آياته ان خلق … » (روم : 21) . و از نشانه های او اینکه از (فوغ) خودتان همسران برای شما آفرید تا بدان ها آرام گیرید و میانتان دوستی و رحمت نهاد، آری در این ]نعمت[ برای مردمی که می اندیشند قطعاً‌ نشانه هایی است. مودت مدنظر قرآن که موجب تحکیم خانواده می شود با محبت و احساس عاطفی، اندکی تفاوت دارد. به این معنی که مودت شامل احساس و محبت آمیزی است که جنبه بروز فرصت عملی نشان دادن عشق و علاقه به همسر را فراهم می کند. ( طباطبائی، 1374 : 250 ). و از خودگذشتگی و عفو در رحمت نسبت به مودت از جنبه تکامل و درجه و جوی بیشتری برخوردار است. به نظر می رسد زمانی که زوجین به هم علاقه بیشتری دارند و درگیر تعامل و روابط عاشقانه بسیار قوی و محکمی هستند اختلاف کمتری پیش آید زیرا بنابر روایت پیامبر اکرم(ص) این مودت مانند حبل المتین است که رشته های آن به صورت محکم در هم پیچیده و تنیده شده اند.  طبیعتاً در این دوران گذشت، جزء لاینفک این علاقه و محبت عملی است.

متن مقاله

موضوعات: مقالات
[دوشنبه 1399-12-25] [ 09:05:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  مفهوم شناسی تهجد در قرآن کریم ...

 پژوهشگر: فاطمه صغری برقرار

  چکیده 

هر کس بتواند در این دنیا نفس خویش را بشناسد و خالصانه خداوند را عبادت و اطاعت کند، به دریای بی­کران رضوان الهی متصل می شود و در خیر جاویدان باقی خواهد ماند. یکی از بهترین عبادت­ها برای رسیدن به قرب الهی و آرامش درونی، تهجد شبانه و راز و ­نیاز در دل شب با خداوند می­باشد. لذا برای رسیدن به این مقام آشنایی با مفهوم تهجد، جایگاه ویژه­ای در تعالیم اسلامی و قرآن دارد. پرسش اساسی در این تحقیق  این است که مراد خداوند از تهجد در آیات قرآن چیست؟و چگونه می­توان توفیق انجام آن ­را کسب نمود؟ در این مقاله تلاش شده است با بهره­ گیری از روش توصیفی و با مطالعه اسنادی و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا و روش مفهوم شناسی که از طریق رابطة تضاد، همنشینی و جانشینی تشکیل شده است به بررسی مفهوم تهجد در قرآن پرداخته شود تا با فهم آن بتوانیم به کمال نهایی که قرب الهی است برسیم. بررسی­ها نشان می­دهد؛ برای رسیدن به تهجد باید از حب دنیا که مانع اصلی مسیر می­باشد دوری کرد و عواملی مانند: انفاق، صبر، زکات و امر به معروف و نهی از منکر در کنار تهجد ما را به درجه قرب الهی می رساند.

 کلید واژه: مفهوم شناسی، تهجد، قرآن.

متن مقاله

موضوعات: تفسیر و علوم قرآنی, مقالات
[چهارشنبه 1399-12-20] [ 08:15:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت

  بررسی فقهی «اصل صلح» در روابط سیاسی دولت اسلامی با دولت غیر اسلامی ...

 

پژوهشگر: منصوره علیمحمدی

 چکیده

یکی از مهمترین مسائل در زندگی جمعی و متمدّن بشر، مسألۀ ارتباط بین دولتها است. دولت اسلامی نیز با توجه به اهداف متعالی اسلام، و همچنین نیازها و ضرورتهای زندگی در عصر کنونی، باید در ابعاد مختلفِ فرهنگی، اقتصادی و به ویژه سیاسی با سایر ملّتها و دولتها بر اساس معیارهای اسلام در ارتباط باشد. از جملۀ ارتباطاتی که چگونگی آن در فقه اسلامی، قابل تبیین بوده و از سوی فقهای اسلامی نیز به آن پرداخته شده است، روابط با دولتهای غیراسلامی است. چگونگی روابط مذکور از مواردی است که با نظرات مختلف در میان فقها روبروست، برخی از فقها «اصل صلح»، را اصل نخستین در این روابط دانسته اند.

 این پژوهش استدلالاتی که در مورد «اصل صلح» موجود است، همانند دلایلی از آیات قرآن کریم، سنّت معصومین علیهم السلام و عقل را بررسی نموده و به نقد آنها می پردازد؛ و این نکتۀ اساسی مطرح می گردد که اکثر فقها در اجرای «اصل صلح» در روابط سیاسی بین الملل دولت اسلامی رعایت مصلحت را شرط می دانند.

واژگان کلیدی: فقه، سیاست، دولت اسلامی، دولت غیراسلامی، اصل، صلح.

 

اصل مقاله

موضوعات: فقهی
[دوشنبه 1399-12-18] [ 01:48:00 ب.ظ ]



 لینک ثابت

  بررسي تحليلي انگيزه هاي قيام امام حسين (ع) از بُعد كلامي شیعه ...

 

پژوهشگران: محمدجواد نجفی، حمید رهبر

چكيده
در اين اثر، به طور خلاصه چهار نظريه ي تحليلي (تعبد، انقلاب، دفاع، اصلاح) درباره قيام عاشورا ارائه ميشود و از پرداختن به جزئيات واقعه پرهيز مي شود.
در تحليل كليت حركت آن امام، موضوعاتي چون امكان پيدايي، زمينه هاي اجتماعي و فرهنگي به طور عام، عقلانيت پنهان در واقعه كربلا مورد بررسي قرار مي گيرد.
اهميت بحث حاضر در اين است كه از يك جهت با توجه به گستردگي اي كه در مباحث كلامي و اعتقادي حال حاضر پديد آمده، به واقعه عاشورا نيز از جنبه استدلالي توجه نموده است و از سوي ديگر، از ميان انگيزه هاي مختلفي كه در آثار پيشروان و متأخرين وجود داشته، مهم ترين آنها استخراج شده، طبق شيوه كلامي، مورد بررسي قرار مي گيرد.
كليد واژه ها: عاشورا، امام حسين (عليه السلام)، قيام، علم امام، تعبد، انقلاب، دفاع، اصلاح.

ادامه »

صفحات: 1 · 2

موضوعات: مقالات
 [ 12:57:00 ب.ظ ]



 لینک ثابت

  نقش اعتقاد به منجی در زمینه سازی ظهور ...

 

پژوهشگر: فرزانه احمدی پور

چکیده

این مطالعه با هدف بیان نقش اعتقاد به منجی در زمینه سازی ظهور انجام و در آن تلاش گردیده تا به این سؤال پاسخ داده شود که اعتقاد به منجی چه نقشی در زمینه سازی ظهور دارد؟

تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی بوده و روش به کار رفته در این مطالعه اسنادی بوده است.

داده ها با استفاده از ابزار فیش نویسی جمع آوری و در تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. از جمله مهم ترین نتایج این مطالعه می توان به نقش خودسازی در زمینه سازی ظهور اشاره کرد که هیچ کس نمی تواند زمینه را برای ظهور فراهم کند مگر این که از گناهان و بدی ها دوری نماید همان طور که امام غایب، حضرت مهدی (علیه السلام) از هر گونه بدی و گناه به دور است. علاوه بر این که خود، از گناه دوری می کند، دست دیگران را هم می گیرد تا غفلت نورزند.

واژگان کلیدی: انتظار، صبر، موعود، ظهور، تقوا

 

 

موضوعات: مقالات
 [ 11:39:00 ق.ظ ]



 لینک ثابت