حضرت آیت الله حاج شیخ عبدالله جوادی آملی در سال۱۳۱۲(ه ش)در خانواده ای روحانی درشهرآمل پا به عرصه گیتی نهادند. پدرایشان میرزا ابوالحسن جوادی از علماء و وعاظ مشهور شهر بود واجدادشان نیز تا چند نسل از واعظان و روحانیون محترم آن خطه بودند. پس از پایان دوره ابتدایی درسال۱۳۲۵برای آموختن معارف اسلامی و علوم الهی درحوزه علمیه آمل مشغول تحصیل شدند، ایشان در مدت ۵سال نزد اساتید برجسته و متقی حوزه آمل همچون حضرت آیت الله فرسیو،آیت الله غروی، شیخ عزیزالله طبرسی، آقا ضیاء آملی و پدرشان میرزاابوالحسن جوادی (رحمه الله علیهم اجمعین) مقدمات فقه واصول وحدیث را فراگرفتند .معظم له درسال ۱۳۳۰به تهران هجرت نموده و در مدرسه مروی اقامت کردندودر آنجا به تحصیل سطوح عالیه و دروس معقول مشغول شدند که تا سال ۱۳۳۵(ه ش)ادامه یافت. دراین دوره پنج ساله کتابهای منظومه، اشارات، شرح فصول الحکم وبخشی از اسفار را نزد اساتیدی همچون علامه شعرانی، آیت الله الهی قمشه ای وآیت الله فاضل تونی فراگرفتند ونیز بخشی ازخارج فقه واصول را نزد استاد والامقام آیت الله شیخ محمد تقی آملی تلمذ کردند. درسال ۱۳۳۵به دلیل جامعیت حوزه علمیه قم، باراهنمای استادخود شیخ محمدتقی آملی به این شهر هجرت کرده ودر آنجا مدتی ازدروس خارج فقه از محضرآیت الله العظمی سید محمد حسین بروجردی بهره بردند و همچنین بیش از ۱۲سال در درس خارج فقه آیت الله العظمی محقق داماد و حدود هفت سال در دروس خارج اصول حضرت امام (ره) حضور یافتند وحدود ۵سال نیز از درس خارج آیت الله العظمی میرزا هاشم آملی بهره مند شدند معظم له همواره به عنوان یکی از اساتید برجسته حوزه علمیه شناخته شده بودند وپس از نیل به درجه اجتهادوعلاقه وافر و گرایش باطنی به علوم عقلی و اسرار و حکم قرآنی و عرفانی، به محضرعارف وحکیم مفسربزرگ قران علامه سید محمد حسین طباطبایی رهنمون شد که تا پایان عمرشریف آن عالم ربانی، از ایشان کسب فیض نمودند و در شمار برترین شاگردان حضرت استاد شناخته شدند. ایشان پس از اتمام تحصیلات، فعالیتهای خود را بر تدریس و نشر معارف الهی متمرکز کردند وتاکنون ۵۰سال است که دروس معقول و منقول رادر سطح عالی ترین معارف درحوزه فقه و تفسیر و فلسفه تدریس کرده اند به گونه ای که اکنون از بزرگترین رهبران فکری جهان اسلام به شمار می آیند وشاگردان فراوانی در علوم مختلف اسلامی تربیت وتقدیم عالم اسلام نمودند که اکنون عهده دار مناصب مهم قضایی واجرایی کشور هستند از دوستان آیت الله جوادی آملی می توان از آیت الله شهید مطهری، مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی و امام موسی صدر نام برد.

      فعالیتهای سیاسی 

آیت الله جوادی آملی که حدود ۱۳سال محضر امام خمینی را در درک کرده و با اندیشه های ایشان آشنا شده بود، در جلسات مذهبی عمومی و دروس تخصصی و حوزوی، اندیشه های امام را بیان می کرد و اعلامیه ها و سخنان روشنگر امام را به گوش مردم می رساند. این فعالیتها حساسیت رژیم را برانگیخت وایشان بارها به ساواک و کلانتری احضار شده و ممنوع المنبر گردیدند ودراستانه پیروزی انقلاب اسلامی نیز به آمل رفته و رهبری مردم را در مبارز با رژیم طاغوت برعهده گرفتند و در عین حال خود معظم له تامین امنیت و نظم شهر را بر عهده گرفتند.

پس ازپیروزی انقلاب نیز درسال ۱۳۵۸ با حکمی ازسوی امام خمینی درمسند قضاوت قرار گرفتند و همچنین به عضویت شورای عالی قضایی درآمدند و در آن نهاد حکومتی تهیه پیش نویس لوایح قضایی را به عهده گرفتند.

ایشان درانتخابات مجلس خبرگان رهبری(دوره اول ودوم)نیز ازسوی مردم استان مازندران به نمایندگی مجلس خبرگان برگزیده شدند.

فعالیت های فرهنگی

از خدمات مهم فرهنگی استاد، علاوه بر تربیت شاگردان وتقدیم به عالم اسلام، می توان به تاسیس موسسه تحقیقاتی و نشر اسراء درسال ۱۳۷ جهت پژوهش دررشته های مختلف علوم اسلامی و پاسخگویی به شبهات موجود در اسلام یاد کرد. ایشان کتاب های زیادی نیز به رشته تحریر درآورده اند که می توان به موارد زیر اشاره کرد

۱_تسنیم،تفسیر قران کریم

۲– تفسیر موضوعی قران کریم

۳–رحیق مختوم(۲جلد)

۴–ولایت فقیه

۵–عصاره خلقت درباره امام زمان  

۶–ولایت علوی

 ۷– انتظاربشرازدین

۸–بنیان مرصوص امام خمینی 

۹–شریعت دراینه معرفت 

۱۰–زن دراینه جلال وجمال

۱۱–حماسه وعرفان

۱۲صهبای حج

۱۳–فلسفه حقوق بشر

۱۴–حکمت نظری وعملی در نهج البلاغه 

۱۵حکمت وعبادات 

۱۶–کتاب الخمس

۱۷–اسرار الصلوه

۱۸– ادب فنای مقربان و چندین کتاب دیگرکه از مهم ترین کتاب های ایشان تفسیر تسنیم می باشد که از تفاسیر شیعی قران به زبان فارسی می باشدکه بر پایه اسلوب تفسیری علامه طباطبایی در تفسیر المیزان نگاشته شده ودر شمار تفاسیر قران به قران جای دارد و روش ایشان ذکر آیه یا آیات مورد نظر و بررسی آنها طی۴مرحله است:۱– “گزیده تفسیر"۲–"تفسیر آیه 3-لطایف واشارات4–بحث روایی”

کتاب تسنیم استاددر سال ۱۳۸۵ به عنوان تحقیق برتر در عرصه مطالعات اسلامی وقرانی در سازمان آموزشی علمی وفرهنگی سازمان کنفرانس اسلامی آیسیسکو ثبت شد.

روش وسلوک علمی

 مراد از سلوک علمی، اوصاف و ویژگیهای روحی و فکری علامه جواد آملی در محور تعلم، پژوهش، تدریس، تعلیم وتالیف است. اثر هرمولف آینه اخلاق علمی اوست و آثار آیت الله العظمیجوادی آملی نیز مظهر مکارم ومعالی اخلاق علمی ایشان است که با مطالعه در آثار علمی ایشان موارد زیر به وضوح نمایان می گردد۱-آزاداندیشی علمی ۲-جامع نگری علمی ۳-سعه صدر علمی ۴-خضوع علمی ۵-روشمندی در استنباط علمی ۶-مخاطب محوری در تعلیم ۷-قدر شناسی از استادان و پیشگامان۸-رعایت ادب وانصاف در نقد و برخورداری از اخلاق متعالی وکریمانه علمی که ایشان رادر جایگاه یکی از برجسته ترین وکم نظیرترین استادان جهان قرار داده است.                             

  منابع

1. wwaskquran.ir

2. wikipedia.org

3. wikiahloibait.ir

4. bookroom.ir

5. javadi.esrea.ir

پژوهشگر: احترام خیامی

قرآن مجید این سرمایه ی عظیم بشریت، زمانی از مهجور بودن بیرون می آید که به فرستاده شدن آن از طرف خداوند متعال ایمان داشته باشیم، هرچند تسلیم در برابر پروردگار قادر، یقین به این کتاب را در قلبها بارور می کند و بهره مندی از هدایت آن را محقق می سازد اما در عین حال تحقیق در ابعاد مختلف اعجاز این کتاب آسمانی می تواند زمینه ساز تقویت ایمان گردد.

در آیات متعدد از قرآن کریم به مباحث علمی اشاره شده است که هیچیک از تمدن های بشری در عصر نزول از آن آگاهی نداشته و قرآن از اسرار آن ها پرده برداشته است به گونه ای که با گذشت قرنها،اکنون مورد تایید دانشمندان قرار گرفته، لذا طرح این مطالب علمی در قرآن، اعجاز علمی این کتاب آسمانی محسوب می شود. یکی از مصادیق اعجاز علمی قرآن بحث زوجیت اشیاء است که خداوند در آیه 49سوره ذاریات می فرمایند: ” وَمِنْ كُلِّ شَيْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ” و از هرچیزی دو گونه آفریدیم، امید که شما عبرت بگیرید.

حال با توجه به این مسئله سوال و شبهه ای مطرح شده: اینکه قرآن تاکید می کند که خداوند هر موجودی را جفت آفریده است اما در واقع موجوداتی هستند که به صورت فردی تولید مثل می کنند مانند: برخی کرم ها و باکتری ها که تخمکهای نر و ماده درونشان وجود دارد یعنی همان( بکر زایی) و این دو با فرموده ی قرآن تناقض دارند.

در پاسخ به این سوال ابتدا باید بگوییم که آیاتی دیگری نیز وجود دارند که در آنها بحث زوجیت مطرح شده، مانند:” وَمِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ جَعَلَ فِيهَا زَوْجَيْنِ…"1 و از هرگونه میوه ای در آن(زمین) جفت قرار داد و ” أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى الْأَرْضِ كَمْ أَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ"2 مگر در زمین ننگریسته اید که چقدر در آن از هرگونه جفت های زیبا رویانیده ایم و همچنین آیه ” سُبْحَانَ الَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ وَمِنْ أَنْفُسِهِمْ وَمِمَّا لَا يَعْلَمُونَ"3 پاک( خدایی) که از آنچه زمین می رویاند و نیز از خودشان و از آنچه نمی دانند، همه را جفت گردانیده.

با توجه به این مجموعه آیات خداوند فرموده اند: که همه چیز را زوج آفریدیم اما نفرموده اند که از همه چیز نر و ماده آفریدیم. لذا ما نباید به هرچیزی به دید جنسی بنگریم یعنی زوجیت در این آیات یه معنی اصناف و انواع مختلف است.اما تردیدی نیست که مونث و مذکر نیز از مصادیق زوجیت هستند و در بسیاری از آیات بکار رفته ولی عمومیت ندارد. زوج در همه جا به معنای نر و ماده نیست بلکه به معنای دو تایی شدن یعنی با هم جمع شدن  اصناف مختلف و متنوع یک گروه است لذا به هرچیزی که متضاد آن و مقارن دیگری باشد مثل(شب و روز، مثبت و منفی و…) نیز اطلاق می شود که در روایات معصومین نیز  وارد شده است.4 که امام علی(علیه السلام) می فرمایند: «در رابطه با زوجیت موجودات خداوند میان چیزهایی که با هم دشمن اند الفت برقرار کرده و میان چیزهایی که با هم الفت دارند دوری افکنده و با جدایی افکندن میان آنچه با هم الفت دارند دلالت بر جدایی افکننده و با الفت دادن میان آنچه با هم تضاد دارند دلالت بر تالیف کننده دارد این همان چیزی است که خداوند در قرآن فرموده است: «وَمِنْ كُلِّ شَيْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ»5. و همچنین اما رضا (علیه السلام) می فرمایند: «خداوند اشیاء جهان را متضاد آفریده تا روشن شود برای او ضدی نیست و آنها را باهم قرین معلوم شود قرینه ای برای او نیست. نور را ضد ظلمت، خشکی را ضد تری، خشونت را ضد نرمی و سرما را ضد گرما قرار داده، در عین حال اشیاء متضاد را جمع کرده و موجودات را جمع کرده و موجودات نزدیک به هم را از هم جدا نموده تا اینکه جدایی دلیل بر جداکننده و آن پیوستگی دلیل بر پیوند دهنده باشد و این معنی آیه « وَمِنْ كُلِّ شَيْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ»6. پس در جمع بندی این پاسخ می توان گفت: منظور از زوج در همه جا به معنای نر و ماده نیست بلکه طبق آیات و روایت به معنای اصناف و انواع مختلف اطلاق می شود البته نر و ماده از مصادیق زوج به حساب می آیند. و پاسخ دوم: انسان تا قرن ها گمان می کرد که مساله زوجیت و وجود جنسی نر و ماده فقط در مورد بشر و حیوانات و برخی روییدنی ها مانند: خرماست اما دانشمند معروف سوئدی دکار لینه نظریه ای  خود را مبنی بر وجود نر و ماده در بین گیاهان ارائه نموده و مورد استقبال دانشمندان بسیاری قرار گرفته7. و سپس کشف کردند که موارد از ذرات ریزی  به اسم (اتم) تشکیل شده است8. و هر اتم از الکترون با بار منفی و پروتن ها با بار مثبت تشکسل شده است. لذا زوجیت در همه موجودات وجود دارد. و فرموده ی خداوند در قرآن که تمام موجودات زوج آفریده شده اند. این مساله در مورد موجودات (بکرزا) هم صادق است زیراهمانطور که گفتیم ماده زا الکترون ها و پروتن ها تشکیل شده اند.

جمع بندی

کلمه زوج منحصر در معنای نر و ماده نیست و به هریک از دو چیز که قرینه یا مقارن یا مشابه و یا متضاد باشند اطلاق می شود. امروه از جهت علمی ثابت شده است که مسئله زوجیت که در قرآن بیان شده در تمام موجودات جریان دارد چراکه هر اتم متشکل از الکترون با بار منفی و پروتن با بارمثبت است. لذا باید گفت معنای زوج اعم است. پس قاعده زوجیت عمومی و آنچه در قرآن بیان شده تعارضی با بکرزایی ندارد.

پی نوشت:

1- سوره رعد، آیه 3

2- سوره شعراء، آیه 7

3-  سوره یس، آیه 36

4-  حسین حسینی شاه عظیمی، تفسیر اثنی عشری، تهران، انتشارات میقات، 1363،.

5-  محمد باقر مجلسی،بحارالانوار، ج4، 305

6-  عبدعلی ابن جمعه العروسی الحویزی، تفسیر نورالثقلین، ج5، ص130

7-  پی یر روسو، تاریخ علوم، 354 و408، ترجمه حسین صفاری و گوهر نجفی، به نقل از www.paoskgoo.ir

8-  ناصر مکارم شیرازی، برگزیده تفسیر نمونه، تنظیم احمدعلی بابایی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1386.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی الزهراء(س) گرگان نمایشگاه کتابی در راستای همایش خانواده و سبک زندگی فاطمی در ایام تولد حضرت فاطمه (س) و روز زن و تولد امام خمینی (ره) برگزار شد. در این نمایشگاه کتابها و پایان نامه هایی که در مورد زندگی و سیره حضرت فاطمه(س) ودیدگاه های حضرت امام (ره) و رهآوردهای انقلاب بود برای طلاب به نمایشگاه گذاشته شد.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و مرکز تخصصی الزهراء و مرکز پژوهشی الزهراء(س) ، همايشي با عنوان «خانواده و سبک زندگی فاطمی» برگزار نمود «آیت الله سید کاظم نورمفیدی »در ویژه مراسم ولادت حضرت زهرا سلام الله علیها که از سوی مدرسه علمیه عالی الزهرا( س) گرگان و با حضور کارکنان، اساتید و طلاب این مدرسه و نیز عموم بانوان برگزار شد سالروز ولادت حضرت زهرا سلام الله علیها و روز زن را روز مبارکی نامید و بیان داشت: روز زن چنین اقتضا می کند در مورد مسئله زن که در طول تاریخ از جمله مسائل پرفراز و نشیب است تأمل و تفکر نماییم و با استفاده از آیات متعدد قرآن کریم، نگاه اسلام را پیرامون مقام زن بشناسیم.
وی با اشاره به وضعیت زنان در زمان جاهلیت عربستان افزود: در زمان جاهلیت، دختردار شدن را مایه ننگ می دانستند چنانچه آیه 58 از سوره مبارکه نحل به این مطلب اشاره دارد البته این نوع نگاه به زن تنها مختص جاهلیت عربستان نبود بلکه این تفکر در سراسر جهان حاکم بود.
امام جمعه شهرستان گرگان ضمن بیان این مطلب که بیان قرآن قابل خدشه نیست و به عنوان کتاب زندگی انسان بشمار می رود ادامه داد: نزول آیات متعددی از قرآن کریم در مورد جایگاه و منزلت زنان و نیز بعثت نبی مکرم اسلام صلی الله علیه موجب شد جوحاکم دوران جاهلیت در مورد زنان تغییر یابد.
آیت الله نورمفیدی گفت: به استناد آیات عدیده ای از قرآن کریم؛ زن و مرد به لحاظ کرامت ذاتی و انسانی یکسان بوده و هیچ تفاوت و تبعیض ذاتی و هویتی بایکدیگر ندارند.
وی با استناد به آیاتی از قرآن مجید خطاب به کسانی که زن را جنس شرور دانسته و معتقدند شیطان ابتدا حوا را وسوسه نموده و از طریق حوا، آدم را گمراه کرد پاسخ داد: قرآن کریم به صراحت تمام در آیات متعددی همچون آیه 20 اعراف(فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّيْطَانُ) و 36 بقره( فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَان) از این حقیقت پرده بر می دارد که وسوسه شیطان شامل هردوی آنان می شود.
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: در آیه 120 سوره مبارکه طه ضمیر به صورت مفرد مذکر آمده که خطاب ضمیر به حضرت آدم است لذا فهمیده می شود که حوا نیز از طریق آدم وسوسه شد"” فوسوس إلیه الشیطان…"”
آیت الله نورمفیدی با این بیان که یک زن می تواند صدبرابر یک مرد در کرامت های انسانی پیش برود اذغان نمود: از جمله حقوقی که بین زن و مرد مساوی است؛ حق مالکیت و حق خانوادگی است بدین معنا که حق مالکیت حق اجتماعی است و اختصاصی به زن و مرد ندارد لذا هر دو مالک چیزی هستند که بدست می آورند چنانچه آیه 32 از سوره مبارکه نساء دلالت براین مطلب دارد.
وی با استناد به آیه 187 بقره در بحث از حق خانوادگی زن و مرد اظهار داشت: در محیط خانواده نیز هر دو حقوقی را برعهده دارند هرچند بخاطر مسئولیت هایی که خداوند برعهده آنان قرار داده این حق در خانواده متفاوت است اما براساس آیه فوق؛ زن و مرد لباس یکدیگرند لذا همانگونه که لباس انسان را می پوشاند و به انسان زیبابی می بخشد زن و مرد نیز باید موجب زیبایی یکدیگر باشند.
موسس مجموعه حوزوی الزهرا( س) گرگان در ادامه از حقوق اجتماعی زنان نام برد و گفت: زنان نیز همانند مردان می توانند در اجتماع وارد شوند و مسئولیت های مختلف اجتماعی را بپذیرند، چنانچه به مصداق آیه 12 از سوره ممتحنه؛ در اسلام بیعت زن، مالکیت زن، حضور زن در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی تثبیت شده است.
آیت الله نورمفیدی از جمله وظایف یک زن اداره خانه است به طوری که یک زن باید با تدبیر در امورات زندگی بتواند اعضای خانواده را حفظ نموده و به تکامل برساند، اگر زنان در خانواده تدبیر داشته باشند( به استثنای برخی مردان) هیچ گاه مردان به غلط نخواهند افتاد.
وی از دیگر حقوق مشترک بین زن و مرد را امر به معروف و نهی از منکر دانست و افزود: امر به معروف و نهی از منکر از مهمترین واجبات اسلامی و بزرگترین فریضه الهی است که شامل هر دو( زن و مرد) می شود.
موسس مدرسه امام خمینی گرگان در پایان با استناد به روایتی از نبی مکرم اسلام صلی الله علیه؛ دختران را حسنه و پسران را نعمتی از سوی پروردگار دانست و ادامه داد: «خداوند متعال به خاطر حسنه ای که عطا فرموده ثواب و از نعمت سوال خواهد کرد » .همچنین در روایتی دیگر از رسول خدا صلی الله علیه وارد است که می فرمایند: “"گرامی نمی دارند زنها را مگر انسان های کریم و اهانت نمی کند زنان را مگر انسان های پست و لئیم » .