“وهذا شهر نبیک سید رسلک شعبان الذی حففته منک بالرحمه و الرضوان الذی کان رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) یداب فی صیامه و قیامه فی لیالیه و ایامه بخوعا لک فی اکرامه و اعظامه الی محل حمامه”
و این است شعبان ماه رسولت سید پیغمبران، که این ماه را به رحمت و رضا و خشنودیت در پوشیده ای و رسولت تا آخر عمر کوشش بسیار در نماز و روزه در شب ها و روزهای این ماه داشت و برای فروتنی به درگاه تو این ماه را محترم و گرامی می داشت.
ماه شعبان ماهی آراسته به اخلاق نبوی است شب و روز ماه شعبان با عبادت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) زینت می شود. سنت و عادت مستمر اوچنین بود که شبها را شب زنده داری می کرد و روزها را روزه می داشت لذا پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است که این ماه را ماه رحمت کرده است.
خداوند این ماه را محفوف به رحمت و رضوان خودش نمود. اگر انسان اهل سیر در این ماه باشد، پایانش رضوان الهی است.
رضوان، مقامی فوق مقامات بهشت است و «رضوانٌ من الله اکبر» مقام رضوان بدون شفاعت و دستگیری اهل بیت(علیه السلام) ممکن نیست.«بکم یسلک الی الرضوان»
اللهم فاعنا علی الاستنان بسنته فیه”
خدایا ما را یاری فرما تا از سنتش پیروی کنیم.
منشأ عمل به سنت پیامبر در همه امور دستور قرآن کریم است.” و ما آتاکم الرسول فخذوه و مانهاکم عنه فانتهوا و اتقوا الله ان الله شدید العقاب/حشر-7)آنچه را رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) برای شما آورده بگیرید و از آنچه نهی کرده خوداری کنید و از مخالفت خدا بپرهیزید که خداوند کیفرش شدید است.
” لقد کان فی رسول الله اسوة حسنة لمن کان یرجوا الله والیوم الآخر و ذکر الله کثیرا"/احزاب-21)
مسلماً برای شما در زندگی رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) سرمشق نیکویی است برای آنان که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد می کنند.
در ترازوی عدل الهی ملاک ارزش عمل ، مطابقت با سنت است نه بسیاری عمل. امام صادق(علیه السلام) از پدرانش از امام علی(علیه السلام) روایت می کند شنیدم پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمود: “علیکم بسنة فعمل قلیل فی سنه خیر من عمل کثیر فی بدعة"( البحار 2: 261 ح 3) برشما باد به سنت عمل کنید زیرا عمل اندک براساس سنت، بهتر از عمل بسیار در بدعت!
در اینجا امام سجاد(علیه السلام) راه رسیدن به رضوان الهی را نشان می دهد و آن اینکه از سنت رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) پیروی کنیم.
“ونیل الشفاعة لدیة” از شفاعتش برخوردار باشیم.منشا اعتقاد به شفاعت در قرآن است."لایملکون الشفاعة الا من اتخذ عند الرحمن عهداً(مریم-87) آنان هرگز ملاک شفاعت نیستند مگر کسی که نزد خداوند رحمان عهد و پیمانی دارد.
“یومئذ لاتنفع الشفاعة الا من اذن له الرحمن و رضی له قولا"(/طه-109)در آن روز شفاعت هیچ کس سودی نمی بخشد جز کسی که خداوند رحمان به او اجازه داده و به گفتار او راضی است.
"و لاتنفع الشفاعة عنده الا لمن اذن له"(سبأ-23)هیچ شفاعتی نزد او جز برای کسی که اذن داده سودی ندارد.
البته شفاعت نیازمند یک نوع ارتباط معنوی میان شفاعت کننده و شفاعت شونده است به این ترتیب کسی که امید شفاعت دارد موظف است در این جهان، ارتباط معنوی با شخصی که انتظار دارد از او شفاعت کند برقرار سازد و این ارتباط در حقیقت یک نوع وسیله تربیت برای شفاعت شونده خواهد بود که او را به افکار و اعمال و مکتب شفاعت کننده نزدیک می کند.در نتیجه شایسته شفاعت می شود پس شفاعت یک عامل تربیت است نه پارتی بازی و نه فرار از زیر بار مسئولیت و از اینجا روشن می شود شفاعت تغییری در اراده پروردگار نسبت به گنهکار ایجاد نمی کند بلکه این گنهکار است که با ارتباط معنوی با شفاعت کننده به نوعی تکامل و پرورش دست می باید که شایسته عفو خدا می گردد.
“واجعله لی شفیعاً مشفعا و طریقاً مهیعا و اجعلنی له متبعاً حتی القاک یوم القیامة عنی راضیا و عن ذنوبی غاضیا قد اوجبت لی منک الرحمه و الرضوان و انزلتنی دار القرار و محل الاخیار”
امام سجاد(علیه السلام) درآخر فراز می فرماید: “خدایا حضرتش را برای من شفیعی که شفاعتش مقبول است قرار ده، وراه مستقیم و هموار به سوی خود گردان و مرا پیرو آن بزرگوار ساز تا در روز قیامت که تو را ملاقات می کنم از من خشنود و از گناهانم چشم در پوشیده باشی ،در حالی که خشنودی و رحمتت را برای من واجب فرموده و مرا در منزل همیشگی و محل نیکان منزل دهی".
آیت الله جوادی می فرمایند:” در صلوات شعبانیه انسان خود را در سایه رحمت بی انتهایی که خدا نصیب پیامبر می کند مشمول ادعیه سعه رحمت ذات اقدس می نماید. در این جمله امام سجاد(علیه السلام) به خدا عرض می کند: این ماه، ماه پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و صدر و ذیل این ماه رحمت است و رحمت بودن صدر و ذیل این ماه برای این است که نبی رحمت شب ها را به نماز و روزها را به روزه می گذراند یعنی این زمان را این متزمن پربرکت کرد، همانطوری که مکان را این متمکن پر برکت می کند. اگر کسی واقعا در خدمت وحی و نبوت بود، این شخص یک طریق مهیعه و راحت دارد که نه بیراهه می رود و نه راه کسی را می بندد و اگر خدایی ناکرده مشکلی داشت این راه بسته می شود و این راه بسته به مقصد نمی رسد همان که فرمود: (فهم فی ریبهم یترددون” شک و تردید باعث عجز است ولی اگر انسان وارد یک طریق مهیعه شد مرتب بدون مزاحمت به مقصد می رسد، امام سجاد(علیه السلام)، به ما آموخت که بگوییم خدایا اولاً ما را همراه ودر کنار پیامبر قرار بده و ثانیاً نبوت، رسالت و وحی او را برای من یک طریق باز قرار بده که من اگر بخواهم آن را بپیمایم هیچ کس مزاحم من نباشد)
“و اجعلنی له متبعاً حتی القاک یوم القیامة عنی راضیا”
در این فراز امام می فرماید: مرا پیرو آن بزرگوار ساز تا در قیامت که تورا ملاقات می کنم از من خشنود باشی.
یکی از مقامات رسیدن به مقام رضای الهی است"رضی الله عنهم و رضوا عنه ذلک الفوز العظیم"(مائده-119) حال در این فراز می فرماید: آنهایی که می خواهند کسب رضایت بکنند باید از طریق شما وارد شوند، شما هستید که درب ورودی رضوان و رضایت الهی هستید اگر شما راضی باشید خدا راضی است.
در روایت است که شیعیان و بهشتیان را داخل بهشت جای می دهند و خداوند با انها صحبت می کند و یک یک نعمت ها را می شمارد و بعد بیان می فرماید: آیا راضی هستید؟ بیان می کنند: خدایا چراراضی نباشیم، بزرگترین نعمت ها را به ما دادی، خدا می فرماید: می خواهید نعمتی بالاتر از تمام نعمت های بهشت را به شما بدهم؟ آنان تعجب کردند مگر چیزی بالاتر از این نعمت هایی که شما به ما دادید هم هست؟ خداوند می فرماید: بالاترین نعمت این است که من از شما راضی باشم و شما هم از من راضی باشید.
هرکس که به مقام رضای الهی برسد در واقع محبت خدا و تمام نعمت های خدا را یکجا نصیب خود کرده است. در انتها می فرماید: روز قیامت که تو را ملاقات می کنم، از من خشنود و از گناهانم بگذری در حالی که خشنودی و رحمتت را بر من واجب فرموده و مرا در منزل همیشگی و محل نیکان منزل دهی.
در انتها کلامی از حضرت آیت الله جوادی آملی در اهمیت ماه رجب و شعبان بیان می گردد: “دعاهای ماه رجب و شعبان برای آن است که انسان را هم شایسته کند که مهمان خدا بشود و هم شایسته کند که مهماندار خدا بشود، در این معامله سود کاملاً مال انسان است چون گاهی خدای سبحان، مبایعه می کند خرید و فروش می کند که با انسان گفتگو دارد چه اینکه در مناجات شعبانیه همین است.اما اینکه خدا مهمان ما باشد یعنی چه؟ ما چه داریم که او را مهمان کنیم و چه وقت او مهمان ما می شود؟
این در حدیث قدسی آمده است که"انا عند المنکسره قلوبهم” یعنی خدای سبحان مهمان دلهای شکسته است و آن انکسار را، آن فقر را، آن خضوع را، آن خشوع را، آن بندگی خالص را خدا می پذیرد، این “أناعند المنکسره قلوبهم” جزء مصادیق مهمان شدن خدا نسبت به دلهاست."
(درس اخلاق fa.shafaqna.com/news/1116032/)
