راه های فرار از ربا

محقق: فاطمه سادات قادریان

در برخی موارد ربا با شرایط خاصی که طبق مبانی فقه می باشد حلال است :                                                       1- در جایی که وام دهنده شرط زیادی نکرده، ولی وام گیرنده چیز زیادی می دهد.                                         زیاده تنها با شرط کردن حرام می شود، اما بدون شرط اشکالی ندارد، بلکه دادن چیز زیاده ای به قرض دهنده، برای قرض گیرنده مستحب است چون این عمل از خوب اداکردن دین و قرض می باشد. و بهترین مردم کسی است که ادا کردنش از همه بهتر باشدف بلکه دادن و گرفتن آن در صورتی که دادن زیاده به خاطر این باشد که قرض دهنده او را خوب اداکننده ببیند و در نتیجه هر وقت احتیاج به قرض گرفتن دارد به او قرض بدهدف جایز است. یا (در صورتیکه) قرض دادن برای این باشد که قرض گیرنده استفاده کند.0(موسوی خمینی،ج 1، مساله 11 ).

2-در جایی که وام گیرنده طبق یکی از عقود اسلامی سود بگیرد.

3-ربا گرفتن از کافری که در پناه اسلام نیست.(کافر حربی).( وحیدی ،1386،ص 362 تا 364).

4-استفاده از معامله ی نقد و نسیه.

5-استفاده از معامله ی سلف(پیش خرید)

6-خرید و فروش اسکناس.

7-خرید و فروش اوراق بهادار.

8-خرید و فروش اوراق قرضه ی دولتی.

9-استفاده از بیع شرط.

10-استفاده از شرکت.

11-استفاده از عقد مضاربه.

12–استفاده از عقد جعاله.

13- استفاده از عقد اجاره.

و همچنین حیله هایی که قصد جدی درآن نیست و مواردی که شکل عقلایی دارد و صورت سازی نیست صحیح و بدون مانع است حیله هایی که محتوی و فلسفه ربا در آن مشهود است و  یا آنکه عقلا آن را سفیهانه می دانند، باطل است.( مکارم،1383ص 83)

منابع:

1. مکارم شیرازی،ناصر، حیله های شرعی و چاره جویی های صحیح، قم مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع)1383. 

2. وحیدی.محمد ، درآمدهای حلال و حرام، نشر سنابل، پاییز 1386.

3. موسوی خمینی،روح الله، تحریر الوسیله، موسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی(س)،تهران 1392.