ساختار و مبانی بانکداری اسلامی

محقق: فاطمه سادات قادریان

نگاهی گذرا به نحوه عمل بانک ها ی اسلامی نشان می دهد که قسمت اعظم عملیات بانکداری اسلامی به سورت مکمل فعالیت بازار سرمایه و یا در واقع جزیی از سرمایه  تلقی شود . زیرا عملا قسمت عمده فعالیت سیستم بانکی اسلامی خود بخشی از نوع فعالیت در بازار سرمایه است. بانکداری  اسلامی در تجهیز منابع پس انداز جامعه هنگامی موفق خواهد بود که همواره از نقدینگی کافی برای استرداد به موقع سپرده ها  برخوردار باشد تا بتواند ریسک عدم  استرداد منابع را به حداقل ممکن تقلیل دهد.

بانک داری اسلامی از یک طرف در شکل مالکانه مبادرت به اخذ سپرده می کند و از طرف دیگر، در شکل مالکانه  مبادرت به اعطای تسهیلات می کند. این ویژگی می تواند آثار بسیار مثبتی از لحاظ ارائه ابزارهای مالی جدید قابل معامله در بازار سرمایه داشته باشد.

پس هنگام بحث از تحریم ربا، این سوال مطرح می شود که برای کنار گذاشتن ربا  باید بانکها تعطیل شوند.با اینکه بانک و معاملات بانکی از ضروریات زندگی امروز انسان هاست. اما فعالیت بانکه به طور کلی به دو دسته تقسیم می شود، که یک دسته آن دچار مشکل ربا نمی شود و دسته دیگر دچار مسئله ربا خواهد شد.

دسته اول: از قبیل حواله، برات، حساب جاری و چک، حساب پس انداز بدون بهره و مبادلات ارزی و پولی دیگر.

دسته دوم: از قبیل دادن اعتبار با وام تجارتی، صنعتی, کشاورزیف صنفی، خانه سازیف کارشائی و نظایر این ها.

بانکها با تشکیلات وسیع و منظم  و اطمینان آوری که دارند  برای تامین این قسمت از احتیاجات زندگی مردم بیسار مفیدند و همین  احتیاجات کافی است که ضرورت وجود موسسات بانکی را ثابت کند. و اینکه

حوزه  تحریم ربا  هر قدر هم که وسیع باشد به این گونه کارهای بانکی ظاهرا لطمه ایی وارد نمی کند چرا که  دولت ها و موسساتی که عهده دار این موضوعات هستند می توانند با کارمزد کافی  با درصد معین بدون اینکه به ربا آلوده شوند معاملات  صحیح و حلالی داشته باشند. و هیچ مانعی ندارد که بانکها به جای آنکه معاملات حساب جاری را مجانا انجام دهندبرای معاملات جاری وپس انداز نیز مانند حواله و برات کارمزد کافی بگیرند .

 منبع:

 خوزی، سعید، شناخت فرهنگ و معارف اسلامی،نشر پایدار ، تهران1368