استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای سعید شهواری

استاد مشاور: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای مجتبی ارشاد

پژوهشگر: زینب کریمی

در حقوق كيفري اسلام، قاعده اي وجود دارد؛ مبني بر اينكه هر گاه جنايت خطاي محض و در برخي موارد در حكم خطاي محض صورت گيرد، با وجود شرايطي، عاقله مشمول پرداخت ديه است، كه از آن به عنوان ضمان عاقله ياد مي شود. اين قاعده يكي از احكام امضايي اسلام و مورد اجماع همه فقهاء شيعه و سني است اين حكم، مربوط به ساختار قبيله اي نيست و ملاك در مسئوليت عاقله رابطه توراث بالفعل نيست بلكه شامل افراد خاصي از وارثان است. همچنين اين قاعده مي تواند بستر ساز و فراهم كننده پيوند و انسجام روابط اجتماعي و خانوادگي باشد اما اين حكم، يك حكم فقهي و حقوقي است نه اخلاقي و نیز داراي ضمانت اجرايي است. عاقله با اصل شخصي بودن مجازات هيچ تغايري ندارد زيرا در واقع عاقله وزر و مجازات خود را تحمل مي كند نه مجازات و گناه قاتل را، همچنين مسئوليت آن قهري است نه قراردادي و ضمانت پرداخت ديه توسط عاقله وضعي است و بر عهده عاقله است و حق رجوع به قاتل را ندارد و همچنين در صورت توانايي عاقله و استنكاف از پرداخت ديه بر اساس نظر قانون و علماي فقه مي توان او را بازداشت نمود. به هر حال اسلام با تشريع نهاد عاقله ضامن حفظ و احترام خون مسلمين است، و مي كوشد تا مبادا خون كسي به هدر رود، و حق كسي پايمال شود، بر خلاف سيستم هاي حقوقي دنيا كه در مواردي مانند فرار قاتل و عدم دسترسي به او و يا اعسار و نادار بودن ولي، حكمي نداشته و شاهد پايمال شدن خون انسانهاست.

واژگان كليدي: ضمان، عاقله، عصبه، قتل محض

استاد راهنما: حجه الاسلام والمسلمین جناب آقای غلامرضا گلچین راد

پژوهشگر: زهرا ترابیان

در این رساله شادی و نشاط در انجام فرایض دینی وعوامل آن که ممدوح و واقعی است مورد بررسی قرار گرفته. این پایان نامه از نوع توصیفی – تحلیلی بوده و روش به کار رفته در آن اسنادی و کتابخانه ای بوده و داده ها با ابزار فیش جمع آوری شده و در تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. شادی و نشاط همواره در دین جریان داشته و از خصایص روحی مومنان و مسلمانان بوده که باعث ارتقای زندگانی انسان گردیده، تحرک، پویایی و نشاط را در انسان و جامعه موجب   می گردد.اسلام با توجه به نیازهای اساسی انسان، شادی و نشاط را تحسین و تایید کرده است چرا که شادی و نشاط یک ضرورت انکار ناپذیر برای انسان و مطابق با طبیعت آدمی است و طبق کلام خدا و معصومین (علیهم السلام) هر چه که در زندگی گناه نباشد یا کمتر باشد زندگی شیرین تر و شادی در آن بیشتر جریان دارد و انجام فرایض الهی به نحو صحیح ومقبول در انسان آرامشی به وجودمی آورد که این آرامشی الهی است که شادی آور می باشد. آنچه از بطن آموزه های دینی برآمده است تاکید بر این مقوله است که این نوع از شادی و نشاط در انجام فرائض دینی انسان را در مسیر کمال مقصود و سعادت ابدی قرار می دهد. و این شادی که واقعی است که همواره با تفکر غالب بشر مادی نگر که پیوسته برداشتش از شادی ونشاط صرفا شادی های لحظه ای و زود گذر و ناپیدار است در تعارض بوده. این شادی ظاهری و غیر واقعی چه بسا ممکن است که ناراحتی، افسردی و یاس و پشیمانی ای را در پی داشته باشد.

کلید واژه: تاثیرشادی، نشاط، فرایض دین