استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای مجتبی ارشاد

استاد مشاور: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای حجت الله قربانی

پژوهشگر: زهرا کوهسار دیلمی

عقد مضاربه يکي از عقود معيني است؛ که در قانون مدني ايران به پيروي از فقه اماميه مورد توجه قانونگذاران قرار گرفته است و پيش از پيروزي انقلاب اسلامي به دليل دور بودن حکومت از فقه اسلامي، مضاربه مانند ديگر عقود شرعي در حيات اقتصادي و تجاري جامعه در سطح کلان، نقش چنداني ايفاء نمي کرد بويژه اينکه نظام بانکداري آن زمان بر مبناي نظام بانکداري ربوي بود . اما با تحول نظام سياسي ودر نتيجه تحول نظام اعتبار، اهداف نظام بانکي معين شد. بدين ترتيب تخصيص منابع که در نظام بانکداري ربوي مبتني بر اعطاي وام واعتبار بود دگرگون شد و در نظام جديد جاي خود را به تسهيلات اعطايي بر پايه معاملات و عقود اسلامي داد و اينگونه شد که عقود اسلامي از جمله مضاربه نقش مؤثر وبرجسته خود را در نظام اقتصادي کشور پيداکرد . بنابراين جايگاه قابل توجه اين عقود در حيات اقتصادي – تجاري و نظام بانکداري و اهميت آنها در نظام حقوقي اقتضا مي کند که از چشم انداز فقه و حقوق زواياي مختلف اين عقود اسلامي و قانوني (مضاربه ) را مورد تحليل وبررسي قرار گیرد.

هدف از انجام این تحقیق، تبیین کارآمدی نظام اقتصادی مبتنی بر مضاربه و کارآیی آن به جای نظام مبتنی بر رباست و این نوع تحقیق در پی پاسخ به این سوال است که پایه و اساس مضاربه بر مبنای فقهی و حقوقی چیست؟ روش به کار رفته در تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات اسنادی است و داده ها با استفاده از روش فیش جمع آوری شده است

از مهمترین یافته های تحقیق این است که از منظر فقهی حقوقی ماهیت مضاربه عقد مستقلی نیست، بلکه از عقود مستقلی تشکیل شده است و مضاربه به عنوان یکی از فعالیت های مثبت اقتصادی می تواند عامل کم نمودن فاصله طبقاتی بین قوی و ضعیف تأثیرگذار باشد. در مضاربه می توان تجازت خاصی را مقرر کرد و یا انجام تجارت مناسب را به تشخیص عامل واگذار کرد. عامل نمی تواند با سرمایه ی مالک اقدام به مضاربه با دیگری نماید مگر با اجازه مالک، همچنین وی باید اعمال متعارف و معمول زمان و مکان را برای مضاربه انجام دهد.

 واژگان کليدي : عقدمضاربه، نظام بانکي، شرط ، ضمان، فسخ

استاد راهنما:حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای سید معصوم حسینی

استاد مشاور:حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای علی اکبر محمدی مهر

پژوهشگر: زهرا بسطامی گرپی

دروغ‎گویی از عادات زشت و ناپسندی است که در آیات قرآن و روایات زیادی از آن نکوهش شده است. در روایات، دروغ کلید گناهان، خوانده شده است. به طوری‎که با ارتکاب دروغ گناهان دیگری هم به دنبال آن می‌آیند. دروغ دارای انواع گوناگونی است از جمله دروغ قولی (گفتاری) ودروغ عملی (رفتاری). هم‎چنین دروغ دارای مراتب گوناگون و هر مرتبه دارای حکم خاصی است. علل و عوامل گوناگونی موجب دروغ‎گویی کودکان می‎شود؛ از نظر درونی عواملی چون ضعف ایمان، حسد، خشم،… واز لحاظ اجتماعی وجود الگوهای بدآموز و ناسالم، خودنمایی، ترس، عادت و … .

از آن‎جا که دوران کودکی در تربیت افراد، نقش بسیار مهمی دارد، عواملی چون خانواده، محیط مدرسه، دوستان و … نقش بسزایی در تشکیل شخصیت کودک دارند. شناخت واصلاح هر کدام از این عوامل اهمیت ویژه‎ای در راست‎گویی کودکان دارد.

از مهمترین علل دروغگودی در کودکان ترس از تنبیه توسط والدین می باشد و هم چنین عواملی مانند توقع بیش از اندازه از کودک داشتن، بوجود آمدن کمبودها، حسادت و رقابت، فشار در برابر بازجوئی والدین، تشویق غلط، الگوبرداری از رفتارهای پدر و مادر و هم چنین محیط اطراف کودک، الگوهای نامناسب، عوامل رسانه ای می تواند موجب بروز دروغگوئی در کودکان شود که می توان با پند و اندرز، تفهیم زشتی دورغ به فرزندان، تحقیر نکردن، کم کردن حسادت کودک راه های راست آموزی را به او یاد داد.

کلیدواژه‎ها: کذب، صدق، کودک، عوامل دروغ‎گویی، زمینه‎های دروغ‎گویی، آثار دروغ‎گویی.

 معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی الزهراء (سلام الله علیها) گرگان، نشستی با عنوان آسیب شناسی فضای مجازی  در تاريخ 96/7/24 و96/7/26برگزار نمودد. در این نشست خانم احمدی به بیان آسیب های فضای مجازی پرداخته و گفت : یکی از معضلاتی که امروزه بشر با آن روبروست، مسئله شبکه های اجتماعی است. حدود 21 شبکه وجود دارد که می توانیم از آن اطلاعات بدست آوریم مانند اینترنت، تلگرام، اینستاگرام، ایمو، توئیتر، لاین و وبلاگ که بیشتر افراد از تلگرام استفاده می کنند.
ایشان در ادامه افزودند: ما باید به فضای مجازی به عنوان یک فرصت نگاه کنیم. ایشان در این رابطه استناد به این کلام مقام معظم رهبری کردند: اگر من امروز رهبر انقلاب نبودم حتما رئیس فضای مجازی می شدم.
ایشان در ادامه افزودند:یک طلبه موفق باید با علوم روز و وسایل ارتباط جمعی آشنا باشد که بهترین مصداق آن فضای مجازی است. باید روش استفاده درست از فضای مجازی را بدانیم. در صورت علم به فضای مجازی می توان دیگران را نیز ارشاد و راهنمائی کرد.
ایشان در ادامه گفتند: سعی کنیم از شبکه های مجازی ایرانی مانند تلگرام ایرانی، سروش، پیام رسان وب استفاد ه کنیم. فضای مجازی، مورد رصد دشمنان اسلام است؛ هر صفحه ای که باز می شود برای آنها نمایش داده می شود و تمام افکارمان توسط این صفحات قابل بازخوانی است؛ حتی نخبگان توسط این صفحات تحت نظر هستند. ایشان در ادامه فرمودند: یکی از مسائلی که باید رعایت کنیم توجه به مدیریت زمان است. چون استفاده از فضای مجازی به گونه ای است که انسان را ساعت ها به خود مشغول می کند بدون این که متوجه گذر زمان شود. بنابراین سعی کنیم برای خود و فرزندانمان برنامه ریزی کنیم. برای استفاده درست فرزندانمان از فضای مجازی به آنها بباورانیم که عالم محضر خداست. اگر او به این باور برسد که خدا همه جا حضور دارد ، درست از فضای مجازی استفاده می کند. ایشان در پایان نکاتی را به عنوان ضرورت توجه به شبکه های مجازی بیان کرده و فرمودند:

1. به اینترنت به عنوان یک فرصت نگاه کنیم و آن را تهدید نپنداریم.

2. اگر در تلگرام پیامی آمد و من به آن مطمئن نبودم برای کسی نفرستم.

3. یکی از حربه های دشمن این است که پیام هایی با عنوان “"برای دیگران بفرستید تا حاجت بگیرید"” می گذارند تا اعتقادات مردم را سست کنند.

4.می توان از فضای مجازی به عنوان ظرفیت بی سابقه برای تبلیغ معارف الهی استفاده کرد.

5. یکی از تهدیدات فضای مجازی این است که بار علمی من زیاد می شود اما از عمل چیزی ندارم.

6. برای بدست آوردن مطالب خوب و مستند از سایت های معتبر مانند سایت راسخون، تبیان، اسلام کوئیست، پاسخ به شبهات دینی استفاده کنیم.

”

معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی الزهراء(سلام الله علیها) گرگان، نشستی با عنوان معناداری زندگی در ساحت علم و دین  در تاريخ 14/8/96 در این موسسه برگزار نمود. آقای حکیمی در ابتدای بحث به هدف از خلقت اشاره کرده و فرمودند: مقصد و مبدأ ما خداست. ماهیت انسان و جهان از اوئی و به سوی اوست؛ این است که به زندگی معنا می دهد. کاروان طبیعت به سوی معاد در حال حرکت است و هر لحظه این کاروان عوض می شود. انسان نیز باید مانند طبیعت در خود حرکت و تحول ایجاد کند.
ایشان در ادامه گفتند: هدف از خلقت در قرآن 2 نوع است: هدف نهائی که همان قرب خداست و هدف متوسط که به 3 دسته تقسیم می شود. اولین هدف از اهداف متوسط، آزمایش انسان است که خداوند در سوره ملک آیه 2 به آنم اشاره می کند. هدف دوم از خلقت، عبادت پروردگار است. که  در سوره ذاریات آیه 56 به آن اشاره شده است. منظور از عبادت در این آیه فقط نماز و روزه نیست بلکه هر کاری که برای رضای خدا انجام شود یا ترک شود عبادت محسوب می شود. سومین هدف از اهداف متوسط خلقت، این است که او انسان را آفریده تا معرفت الله انسان نسبت به خدا افزایش یابد. اما هدف نهایی از خلقت انسان، قرب به خداست.
ایشان در ادامه به بیان معنی قرب پرداخته و فرمودند:  فاصله مادی بین دو موجود مادی است. دوری انسان از خدا دوری قلبی و فاصله حجابی است.
ایشان از گناه به عنوان عاملی که موجب دوری انسان از خدا می شود پرداخته و فرمودند: گناه دو نوع است، گناه بدنی مانند دزدی و… و گناه قلبی مانند ریا، تکبر، حسادت و ….این دو نوع گناه هر دو کبیره اند، اما گناه قلبی فاصله ما را از خدا بیشتر می کند.
 استاد حوزه در ادامه فرمودند: انسان همه نعمت ها را ازفضل پرودگار بداند تا بتواند حضور خدا را در قلبش حس کند و مشمول رحمت خدا بشود.
ایشان در پایان فرمودند: همه قرآن در سوره حمد و همه ی سوره حمد در بسم الله الرحمن الرحیم است. عالم تجلی بسم الله الرحمن الرحیم است. علت آفرینش دنیا از طرف خود خدا، رحمانیت اوست. مقصد خلقت خدا، رحیمیت خداست. جهان از رحمانیت شروع می شود و به رحیمیت ختم می شود. خدا نسبت به افراد مومن رحیم است و نسبت به همه انسان ها رحمان. او انسان را آفرید تا با اختیار خود به رحیمیت خدا برسد.

هدف از خلقت در قرآن 2 نوع است: هدف نهائی که همان قرب خداست و اهداف متوسط که شامل آزمایش انسان توسط خدا،

نتيجه نشست:

عبادت پروردگار و معرفت الله می شود. خدا به انسان نزدیک است، این انسان است که موجب دوری خود از خدا می شود. از جمله عواملی که موجب دوری انسان از خدا می شود گناهان  است. انسانها اگر همه نعمت ها را ازخدا بدانند حضور خدا را در قلب خود حس کنند و مشمول رحمت الهی شوند.

معاونت پژوهش موسسه اموزش عالی الزهراء(سلام الله علیها) نشستی با عنوان معناداری زندگی در ساحت علم و دین در تاريخ 8/8/96 برگزار نمود. در این نشست آقای حکیمی به بیان هدف زندگی پرداخت و گفت: زندگی دو مرتبه دارد. یک مرتبه زیستن است، یعنی همان بعد مادی. در این تفکر می خوریم و می خوابیم تا کار کنیم و کار می کنیم تا بخوریم و بخوابیم. زندگی حیوانات بر همین اساس است. مرتبه دیگر، زندگی کردن که همان حرکت عمودی و بالا رفتن است. یعنی انسان در زندگی خود، هدفی ماورای زیستن برای خود کشف کرده است.
 ایشان در ادامه به علت تفاوت های اقتصادی که بین انسان ها وجود دارد پرداخته و گفت: بعضی می گویند چرا خداوند بین انسان ها تبعیض قائل شده و نعمت ها را این گونه تقسیم کرده است؟ استاد حوزه در جواب این شبهه گفت: طبیعت گرایان می گویند معنای زندگی در خود زندگی است. در دین بودا، فرقه مهایانا (حلقه بزرگ) معتقد به این دیدگاه هستند. این فرقه معتقدند انسان برای این که راحت باشد باید دنیا را کنار بگذارد و زاهد باشد. آنها هیچ اعتقادی به ماورای طبیعت ندارند. گروه دیگر می گویند: هدف را باید جعل کرد، هر کس برای خودش معنائی را جعل می کند و همین حقیقت نهائی، هدف در زندگی می شود.
ایشان در ادامه فرمودند: مسلمانان فراتر از طبیعت هدف و معنای زندگی را می بینند. آنان معنای زندگی را در توحید و معاد خلاصه می کنند و معتقدند توحید و معاد به زندگی معنا می دهد. آنها معنای زندگی را در دنیا نمی دانند بلکه دنیا را مقدمه ای برای آخرت می دانند. ا
یشان در ادامه فرمودند: چون خداوند حکیم است، کار عبث و بیهوده انجام نمی دهد و کارش معلل به اغراض و هدفمند است. پس فقر و غنا فعل خداست و هدف دار است. ما اگر بخواهیم معنای زندگی را بدانیم یا باید هدف خدا را از خلقت انسان بدانیم و دنبال دین برویم یا باید پوچ گرا و لذت گرا شویم. ایشان در پایان گفتند: ما واقع گرا هستیم و معتقدیم زندگی هدف بزرگی دارد و آن هدف هم تقرب خداست.

نتيجه اين نشست :

زندگی دو بعد دارد، بعد مادی (زندگی حیوانات)، بعد معنوی (حرکت عمودی و بالا رفتن). در مورد هدف از زندگی  چند نظر وجود دارد. طبیعت گرایان معتقدند معنای زندگی  در خود زندگی است؛ گروه دیگر می گویند: هرکس باید برای خودش هدف جعل کند. دیدگاه دیگر معتقدند هدف را باید فراتر از طبیعت قرار داد، آنان معنای زندگی را در توحید و معاد خلاصه می کنند و دنیا را مقدمه ای برای آخرت می دانند.
برای دانستن معنای زندگی باید هدف خدا را از خلقت بدانیم. یا باید دنبال دین برویم یا پوچ گرا و لذت گرا شویم. ما واقع گرائیم و معتقدیم زندگی هدف بزرگی دارد و آن هم تقرب به خداست.

معاونت پژوهش مدرسه علمیه الزهرا (س)گرگان نشست علمی باعنوان(نگاهی به سیره علمی وعملی سیدمصطفی خمینی )در تاریخ 4/8/ 96 در این مدرسه برگزار نمود.در این نشست “” که با حضور تعدادی از دانش آموختگان برگزار شد خانم سیده نفیسه حسینی واعظ تصریح کرد :آیت الله سید مصطفی خمینی در دوران خفقان و بیداد آن روز نقش موثری درپیشرفت انقلاب اسلامی داشتند که واقعیت این چهره پنهان ماند و مسئولیت ما امروز آشنایی با سیره عملی و علمی ایشان است ؛ بهترین شناخت را می توان از امام راحل دریافت نمود که پس از شهادت ایشان فرمودند : آقا مصطفی امید آینده اسلام بود.

استاد این مدرسه بیان کرد : ازویژگی مهم ایشان جامعیت علمی ایشان بود.وآثاری که ازایشان به جای ماند البته درایران باحمله ساواک تمام آثارایشان ازبین بردندولی فعالیت های علمی ایشان تا زمانیکه در نجف بودند نوشتن حدود 30 جلد کتاب ، تربیت شاگردان زیاد ، تدریس دوره کامل خارج علم اصول ، تفسیر سوره بقره و تدریس فقه ، فلسفه و کلام را می توان به شمار آورد .
استاد حوزه از ویژگی های شهید مصطفی خمینی را کسب تقوی و پرهیز از هوای نفس دانست و افزود : با افزایش فعالیت انسان ، شیطان از راه هاو ترفندهای مختلف بر انسان غلبه می کند لذا طبق فرمایش حضرت رسول (ص) انسان موظف به جهاد با نفس است و رسیدن به مقام جهاد اکبر در صورت رهایی از تیرگی های نفس حاصل می شود .
وی در بعد زهد و ساده زیستی ایشان به نقل از کلام مقام معظم رهبری خاطر نشان کرد : ایشان ذره ای روحیه آقازادگی نداشت بلکه به صورت یک طلبه واقعی زندگی کرد و هیچگاه از موقعیت پدرش که مرجع زبانزد بود استفاده نکرد و تحت هیچ شرایطی زهد و تقوی خود را از دست نداد .
خانم حسینی واعظ به نقل از کلام حضرت امام خمینی (ره) شهادت سید مصطفی را از الطاف الهی دانست .
وی در پایان به کلام آیة الله بهاءالدینی اشاره کرد که در مورد شهید مصطفی خمینی فرمودند : ایشان دانش های عقلی ، نقلی و سیاست دینی را فراگرفته بود به گونه ای که از نخبگان زمان خود بود و دارای هوشیاری و کیاست خاصی بود. مثل امام خمینی چون پدری مثل امام داشتند .