استاد راهنما: حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای سعید شهواری

استاد مشاور:حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای محمود ابوترابی

پژوهشگر:  سکینه آخوندی

موضوع این تحقیق «جرائم رایانه­ای از دیدگاه فقه وحقوق» می باشد. جرائم رایانه­ای باتوجه به گستردگی وبه خصوص ناشناخته بودن وسرعت زیاد انجام آن نسبت به جرائم سنتی، بسیار درحال گسترش است وازسویی مجرمان وجاسوسان زیادی ازاین قابلیت به طور نامحسوس در حال سودجویی و گسترش اعمال قبیحانه ی خود هستند.

رشدفنی تکنولوژیِ دراختیارمردم، سرعت انتقال وگسترش جرائم رایانه­ای را به دنبال خواهد داشت زیرا ساختارهای اخلاقی وکنترل کننده وهشداردهنده درنوع استفاده ازرایانه ودر­محیط سایبر­واینترنت که وسیع­ترین فضای جرائم­رایانه­ای ­­است به اندازه ی تکنولوژی، رشد نیافته است. فقرفرهنگی وپایبندنبودن به ارزش­های جامعه وباورهای دینی وکمرنگ شدن آموزه های­دینی واخلاقی مانند حفظ آبروی مومن و…، بی تفاوتی به سرنوشت انسان­های دیگرو.. برشدت این جرائم می­افزاید.

این تحقیق با استفاده از نوع ­توصیفی ـ تحلیلی است و در آن وضعیت موجود جرائم رایانه­ای­, ویژگی­ها واقسام وارکان جرائم رایانه­ای بررسی شده تحلیل داده ها بر اساس تحلیل محتوا انجام شده است.

درحقوق جزایی، جرائم رایانه ای هماننددیگر جرائم دارای رکن قانونی، رکن مادی ورکن روانی است. رکن قانونی آن براساس قوانین جرائم رایانه ای است که درایران به صورت نهایی توسط شورای نگهبان درسال 1388به تصویب رسید.

رکن مادی آن نیز باتوجه به نوع جرائم، براساس ویژگیهای مجازی آن مشخص می شود مانند داده های سرّی درجرم جاسوسی رایانه ای یا دسترسی به داده به طور فنی و نرم افزاری درجرم دسترسی غیرمجاز می باشد .

رکن روانی جرائم نیز چه با قصدعام یعنی عمد وچه باقصدخاص درهرجرمی درجرائم رایانه ای وجود داردکه قصد عام آن درهمه ی جرائم رایانه ای با اختیار و آگاهی است.

باوجود ارکان اصلی جرم درجرائم رایانه ای، جرم انگاری هریک ازانواع جرائم رایانه ای براساس حقوق جزایی کشور ایران انجام می گیرد.

درفقه اسلامی نیز همانندحقوق برخی از جرائم رایانه ای رامی توان به مدارک فقهی جرایم سنتی آن تطبیق داده و جرم انگاری نمود ولی ماهیت بعضی از جرائم رایانه ای به گونه ای است که جرمی جدیدبا ویژگی های جدید وپیچیده است که نیاز به بررسی و تحقیق بیشتری دارد. دراین نوع جرائم باتوجه به فقه پویای اسلام، قواعد فقهی  درنظرگرفته شده می توانندجرم انگاری موارد مستحدثه را اثبات و جرم بودن آن را محرز نمایند.بنابراین بسیاری از قواعد فقهی می توانند رکن قانونی یا شرعی این جرایم باشند.

رکن روانی فقه اسلامی که مشترک با حقوق کیفری است قصد واراده و آگاهی است که درجرایم رایانه ای نیز وجود دارد.

رکن مادی فقه اسلامی نیز بسیار به رکن مادی حقوق جزایی نزدیک است بااین تفاوت که اگرگناهی مانع امنیت، آزادی و عدالت ویا حقوق دیگر مسلمانان باشد جرم محسوب می شود و گناهانی که فردی و زیان وضرر معنوی یا مادی به دیگران نمی رساند باآنکه درفقه اسلامی گناه و مذموم است ولی ازنظر قانونی جرم محسوب نمی شودیعنی اگر بعضی از جرائم رایانه ای ضررمعنوی یا مادی به دیگران نرساند ولی چون عمل انجام شده یا ترک شده خلاف فرمان الهی است درنگاه فقه اسلامی جرم محسوب می شود.

باوجود ارکان حقوقی وهم چنین ارکان فقه اسلامی درجرائم رایانه ای، جرم انگاری این نوع جرایم به راحتی امکان پذیراست.

درفقه اسلامی درصورت نبود حکم شرعی مشخص مانند جرائم رایانه ای، حاکم ازتعزیر استفاده می نماید. ابواب فقهی دراجرای تعزیر نقش بسیار مهم و اساسی دارند .

ازدستاوردهای این تحقیق این است که فقه اسلامی در مسائل مستحدثه مانندبعضی از جرائم رایانه ای، با وجود قواعدفقهی با خصوصیاتی مانند: ساری وجاری و کلی بودن، انعطاف­وتوان­مندی بسیار زیادی درعصر فن­آوری اطلاعات داراست و درجرائم مختلف جاری می شود، مانندقواعد اتلاف، لاضرر، احترام یا….درحقیقیت قواعدفقهی تکمیل کننده احکام ثابت و شناخته شده ی اسلام هستندکه به صورت منسجم و مستدل راهگشای جرم انگاری وحتی پیشگیری از مسائل جدید عصر فن آوری باشند.

به عبارتی کامل تر بسیاری از اصول قانون جرایم جدید وخاص رایانه ای می تواند براساس قواعد فقهی وبه کمک آن ها پیشنهاد و مصوب شود واین جزو خصایص وویژگی های حکومت اسلامی است که قانون مدون آن براساس ابواب فقهی و اصول اسلامی پی ریزی می شود.

کلیدواژه: جرم، رایانه، جرم رایانه­ای، فضای سایبر، اینترنت، فقه، حقوق

استاد راهنما:  حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای محمود ابوترابی

استاد مشاور: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای علی اصغر فضیلت

پژوهشگر: سکینه صفرپور

تمام موجودات و ممكنات عالم داراي سرنوشتند. مخلوقات با عنايت بر قدرت بر تغيير سرنوشت خود به دو دسته كلي تقسيم مي شوند ؛ دسته اول قادر به دگرگوني سرنوشت خود هستند مثل انسان ها ،البته آن گروهي كه صاحب عقل وانديشه نيستند از اين جمع خارج اند و دسته دوم، گروهي از ممكنات هستند كه قادر نيستند سرنوشت خود را تغيير دهند. از منظر قرآن و روایات انسان ها اجتماعي خلق شده اند بنابراين انسان ها با انتخاب نوع گرايشات و كارها، تعيين كننده سرنوشت اجتماعي خود هستند يا آن را به سوي سعادت مي برند و يا به انحطاط و زوال مي كشانند. جوامعي كه اهل مطالعه ي قصه هاي قرآني و تاريخ گذشتگان هستند به عوامل سعادت و شقاوت اقوام سلف پي برده و از كردارها و گرايشاتي كه سبب نابودي آن جامعه ها شده دوري مي جويند و با اختيار , به خوبي ها روي آورده و سرنوشت نيكي براي خود و جامعه خويش رقم مي زنند . قرآن می فرماید: تا زماني كه قومي حالات دروني خود را تغيير ندهد سرنوشتش تغییر نخواهد کرد اما وقتي كه اعتقاد و عملش رنگ و بوي ايمان به خدا و معاد، امر به معروف ونهي از منكر، حق دوستي،عدالت محوري، انفاق و احسان و…بگیرد خداوند هم نعمت آنها را استمرار داده و به نقمت تبديل نخواهد كرد مگر اين كه ايمان شان به كفر، حق محوري به حق كشي ، عدالت خواهي به بي عدالتي وانفاق واحسان به خساست و بخل ورزي، سپاس و شكر به كفران نعمت و ناشكري تغيير كند در اين صورت سنت الهي هم جاري خواهد شد و از باب عقوبت، بدبختي و مصيبت جاي سعادت و رفاه و خوشبختي مردم اجتماع را خواهد گرفت. سنت هاي الهي هم بر حيات فردي و اجتماعي مؤمنان و هم غير مؤمنان حاكم است كه هرگز قابل تبديل و تغيير نيست.

واژگان كليدي: انسان،سرنوشت اجتماعي ،قضاوقدر،اختيار و جبر،سنن الهي.

به مناسبت هفته کتاب و متابخوانی واحد پژوهش نوسسه آموزش عالی مدرسه علمیه الزهرا(س) ویژه نامه اهمیت مطالعه تدوین نموده است

استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین علی اصغر فضیلت

استاد مشاور: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای علی اکبر محمدی مهر

پژوهشگر: زهرا کریمی

گذار از وضعيت موجود به سوي وضعيت مطلوب، آرمان هر نظام اجتماعي بالنده و از خواسته‌هـاي بارز مصلحان اجتماعي است. متفكران بشري از ديرباز اهتمام ويژه‌اي به اين موضوع داشته و به فراخور جهان فكري خويش مولفه‌هايي را براي تحقق خارجي جامعه‌اي ايده‌آل ترسيم كرده‌اند. قرآن كريم كه با رويكردي همه جانبه به جايگاه انسان در نظـام هـستي نظر افكنده، بـا ارائـه ويژگـي‌هايي مـشخص، پيرامون اعتلاي جامعه سخن گفته است و در اين باب از شأن ويژه سه هنجار «عدالت»، «وحدت» و «امنيت» ياد كرده است. در بينش قرآني «عدالت»، هنجاري فراگير است و در اعتلاي جامعه تا بدان حد واجد اهميت است كه در فرض فقدان آن، نه تنها جاي عدل خالي است، بلكه هيچ ارزش ديگري ثبات و قرار نخواهد داشت. بر خلاف عدالت، وحدت مقوله‌اي است كه ارزش آن نه ذاتي، بلكه در گروِ محور و هدف وحدت است. از اين رو از نظر قرآن وحدتي، اعتلاي جامعه را تضمين مي‌كند كه با محور و اهداف گفتمان قرآن، هم افق باشد. عنصر سوم يعني «امنيت» در انديشه قرآني، هنجاري آلي و زمينه ساز است كه استقرار آن در جامعه، هدفي والاتر يعني تحقق توحيد و بندگي خداوند را دنبال مي‌كند و بدين ترتيب نمي‌توان تعالي جامعه را بدون آن در نظر آورد. پژوهش حاضر با بهره جستن از آيات الهي، در صدد است تا جايگاه و كاركرد سه مولفه عدالت، وحدت و امنیت را در طرح كلاني كه قرآن كريم از اعتلاي جامعه ارائه مي دهد، واكاوي نمايد و نقش عناصر مذكور را در اعتلاي جامعه از ديدگاه قرآن تبيين نمايد. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی بوده و روش به کار رفته در آن اسنادی است و داده ها با استفاده از ابزار فیش جمع آوری شده است.

واژگان كليدي: اعتلا، جامعه، عدالت، وحدت، امنيت، قرآن

استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای زین العابدین نجفی

استاد مشاور:حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای حسین طاهری

پژوهشگر: محبوبه نصرتی زاده

خلوت و تنهایی برای تفکر در حقایق و نزدیکی به خالق در وجود همه انسانها نهفته شده است. چنانچه پیامبران آسمانی ادیان توحیدی یهود، مسیح و آیین زرتشت با خلوت و گوشه نشینی و چله نشینی که به کشف حقایق جهان هستی و مقام قرب الی الله رسیده اند. دین مبین اسلام که به همه ابعاد وجود انسان توجه دارد، به منظور قرار دادن وی در مسیر تکامل برای رسیدن به جایگاه اشرف مخلوقات به این گوشه نشینی و چله نشینی روح دینی داده، و عبادتی به نام اعتکاف را قرار داده است که انجام آن در چارچوب شرع مقدس سبب رشد و بالندگی انسان می گردد.

اعتکاف در ادیان توحیدی قبل از اسلام نیز بوده ولیکن بیشتر جنبه گوشه نشینی و چله نشینی داشته و دارای آداب خاص شرعی نبوده است، اما در فقه امامیه مبانی مشروعیت اعتکاف را طبق ادله مستحکم یعنی آیات، روایات، اجماع و در کنار آنها عقل، اثبات شده و در کتب فقهی به آداب و شرایط اعتکاف همانند؛ نیت، روزه، توقف و استمرا در مسجد به مدت سه روز با اجازه صاحب اجازه و محرمات و مبطلات اعتکاف مانند؛ جماع ، استمنا، بوییدن طیب با لذت، بیع و جدال پرداخته شده است. توقف در مسجد با نیت اعتکاف آثار بسیاری مانند تقرب الی الله و بخشش گناهان و کسب رحمت خاصه خداوند و… برای معتکف به دنبال دارد.

در این پژوهش پژوهشگر به توصیف مبانی فقهی براساس منابع معتبر پرداخته تا به جواب مساله که مبانی فقهی اعتکاف است؛ برسد. در نوشته حاضر داده ها به روش اسنادی و کتابخانه ای متناسب با سوالات و اهداف تحقیق با استفاده از ابزار فیش جمع آوری شده است.

کلید واژه : اعتکاف- عبادت- فقه- فقه امامیه

 استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای سعید شهواری

استاد مشاور: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای مجتبی ارشاد

پژوهشگر: زینب کریمی

در حقوق كيفري اسلام، قاعده اي وجود دارد؛ مبني بر اينكه هر گاه جنايت خطاي محض و در برخي موارد در حكم خطاي محض صورت گيرد، با وجود شرايطي، عاقله مشمول پرداخت ديه است، كه از آن به عنوان ضمان عاقله ياد مي شود. اين قاعده يكي از احكام امضايي اسلام و مورد اجماع همه فقهاء شيعه و سني است اين حكم، مربوط به ساختار قبيله اي نيست و ملاك در مسئوليت عاقله رابطه توراث بالفعل نيست بلكه شامل افراد خاصي از وارثان است. همچنين اين قاعده مي تواند بستر ساز و فراهم كننده پيوند و انسجام روابط اجتماعي و خانوادگي باشد اما اين حكم، يك حكم فقهي و حقوقي است نه اخلاقي و نیز داراي ضمانت اجرايي است. عاقله با اصل شخصي بودن مجازات هيچ تغايري ندارد زيرا در واقع عاقله وزر و مجازات خود را تحمل مي كند نه مجازات و گناه قاتل را، همچنين مسئوليت آن قهري است نه قراردادي و ضمانت پرداخت ديه توسط عاقله وضعي است و بر عهده عاقله است و حق رجوع به قاتل را ندارد و همچنين در صورت توانايي عاقله و استنكاف از پرداخت ديه بر اساس نظر قانون و علماي فقه مي توان او را بازداشت نمود. به هر حال اسلام با تشريع نهاد عاقله ضامن حفظ و احترام خون مسلمين است، و مي كوشد تا مبادا خون كسي به هدر رود، و حق كسي پايمال شود، بر خلاف سيستم هاي حقوقي دنيا كه در مواردي مانند فرار قاتل و عدم دسترسي به او و يا اعسار و نادار بودن ولي، حكمي نداشته و شاهد پايمال شدن خون انسانهاست.

واژگان كليدي: ضمان، عاقله، عصبه، قتل محض

استاد راهنما: حجه الاسلام والمسلمین جناب آقای غلامرضا گلچین راد

پژوهشگر: زهرا ترابیان

در این رساله شادی و نشاط در انجام فرایض دینی وعوامل آن که ممدوح و واقعی است مورد بررسی قرار گرفته. این پایان نامه از نوع توصیفی – تحلیلی بوده و روش به کار رفته در آن اسنادی و کتابخانه ای بوده و داده ها با ابزار فیش جمع آوری شده و در تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. شادی و نشاط همواره در دین جریان داشته و از خصایص روحی مومنان و مسلمانان بوده که باعث ارتقای زندگانی انسان گردیده، تحرک، پویایی و نشاط را در انسان و جامعه موجب   می گردد.اسلام با توجه به نیازهای اساسی انسان، شادی و نشاط را تحسین و تایید کرده است چرا که شادی و نشاط یک ضرورت انکار ناپذیر برای انسان و مطابق با طبیعت آدمی است و طبق کلام خدا و معصومین (علیهم السلام) هر چه که در زندگی گناه نباشد یا کمتر باشد زندگی شیرین تر و شادی در آن بیشتر جریان دارد و انجام فرایض الهی به نحو صحیح ومقبول در انسان آرامشی به وجودمی آورد که این آرامشی الهی است که شادی آور می باشد. آنچه از بطن آموزه های دینی برآمده است تاکید بر این مقوله است که این نوع از شادی و نشاط در انجام فرائض دینی انسان را در مسیر کمال مقصود و سعادت ابدی قرار می دهد. و این شادی که واقعی است که همواره با تفکر غالب بشر مادی نگر که پیوسته برداشتش از شادی ونشاط صرفا شادی های لحظه ای و زود گذر و ناپیدار است در تعارض بوده. این شادی ظاهری و غیر واقعی چه بسا ممکن است که ناراحتی، افسردی و یاس و پشیمانی ای را در پی داشته باشد.

کلید واژه: تاثیرشادی، نشاط، فرایض دین

کتاب «پیامبر رحمت» خلاصه ای از مباحث گفتاری و نوشتاری است که از آثار آیت الله جوادی آملی در سال پیامبر اعظم جمع آوری گردیده است که طی سه بخش و فصول متعدد ، به مباحثی چون ضرورت نبوت، سیره و صفات مشترک پیامبران، عصمت، پیامبر افضل، منزلت پیامبر اعظم، اعجاز پیامبر، سیره پیامبر و … می پردازد.

توضیح کاملتر اینکه:

این کتاب خلاصه ای از مجموعه مباحث گفتاری و نوشتاری حضرت استاد آیت الله عبدالله جوادی آملی است در پیرامون شخصیت گرانقدر نبی اکرم و سیره آن حضرت. نام کتاب برگرفته از آیه «و ما ارسلناک الا رحمه للعالمین؛ و ما تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستاده ایم» (انبیاء/ 107) و پیامبر رحمت است. این کتاب طی سه بخش و فصول متعدد به مسئله ضرورت نبوت و پیامبر فاضل و سیره پیامبر اکرم (ص) پرداخته است.

ساختاربندی کتاب:

این کتاب از سه بخش و فصول متعدد به شرح زیر تشکیل شده:

1- بخش اول: ویژگی های مشترک پیامبران

فصل اول: پیامبران اصول ثابت هستی

فصل دوم: سیره و صفات مشترک پیامبران (شامل 15 اصل)

فصل سوم: عصمت

2- بخش دوم: پیامبر افضل

فصل اول: پیامبر افضل

فصل دوم: منزلت رسول اعظم (ص)

فصل سوم: اعجاز پیامبر

3- بخش سوم: سیره پیامبر

فصل اول: سیره توحیدی پیامبر

فصل دوم: سیره پیامبر در یاد معاد

فصل سوم: سیره احتجاجی رسول اعظم (ص)

⚫️⚫️⚫️⚫️ کانال ملکوت ⚫️⚫️⚫️⚫️

امروز کتابخوانی و علم آموزی .نه تنها یک وظیفه ی ملی که یک واجب دینی است .   «مقام معظم رهبری»

زندگی زیر چتر علم و آگاهی آن قدر شیرین و انس با کتاب و قلم و اندوخته ها آن قدر خاطره آفرین و پایدار است که همه تلخی ها و ناکامی های دیگر را از بین می برد. (امام خمینی (رحمه الله علیه))