به گزارش معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا(س)، در مراسم ولادت حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) که از سوی موسسه آموزش عالی حوزوی الزهراء(سلام الله‌علیها) گرگان و با حضور طلاب این موسسه، طلاب جامعه المصطفی، طلاب موسسه قرآنی الزهرا(سلام‌الله‌علیها) و شماری از پرستاران برگزار شد، خانم فاطمه احمدی در بحث از «تجلی توحید در زندگی حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها)» دعوت به توحید را هدف مشترک همه پیامبران دانست.
وی بیان کرد: توحید اولین و اساسی‌ترین شرط رستگاری، کامیابی، سعادت و خوشبختی در دنیا و آخرت است. اعتقاد به توحید و شناخت عظمت خدا باعث می شود که انسان عاشقانه و آگاهانه مطیع دستورات خدا باشد.
استاد حوزه با اشاره به آثار توحید در زندگی فردی و اجتماعی گفت: آزادی انسان، تکوین شخصیت پسندیده، آسایش درون و توانمندی، مساوات و برادری و ساختار مطلوب جامعه و وحدت را از آثار توحید برشمرد.
خانم احمدی تصریح کرد: توحید درون صاحب خود را پر از آرامش کرده، باعث ایجاد مساوات و برابری شده و به معتقدین خود نیروی وسیعی می دهد که آنها را قادر می سازد به خدا امید و اطمینان پیدا کنند، خلاصه اینکه توحید تأثیر عمیقی بر زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان دارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع «مدیریت بحران در سیره حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها)» پرداخت و خدامحوری، قرآن‌محوری، هدفمندی، شجاعت، تسکین و آرامش، عقلانیت و ولایت‌مداری را از اصول غلبه بر بحران بر‌شمرد.
مبلغ فعال حوزه توضیح داد: در بحث از خدامحوری حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) همین بس که با وجود اسارت، داغ فرزند، از دست دادن فرزند، برادر و نزدیکان به عبادت پناه می برد تا آرامش پیدا کرده و نیرو بگیرد که بتواند در مقابل دشمنان بایستد، چنانچه شب عاشورا امام سجاد(علیه‌السلام) می فرمایند که«دیدم زینب(سلام‌الله‌علیها) تا صبح با خدا سخن می گفت».
خانم احمدی افزود: امروز دنیا پر از فتنه‌های مختلف است لذا باید در مقابل این فتنه‌ها به قرآن پناه برد، چنانچه در روایتی از رسول مکرم اسلام(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) وارد است که می فرماید: «هنگامی که فتنه ها چون پاره‌های شب تار شما را در خود پیچید، به قرآن روی بیاورید».
وی در بحث از هدفمندی ابراز کرد: هدف سیدالشهداء از قیام رسیدن به حکومت نبود، بلکه حفظ اسلام راستین بود که تحقق پیدا کرد، چنانچه حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) با توجه به این هدف متعالی بیان می کند که«ما رأیت إلا جمیلا».
مبلغ فرهنگی این موسسه در پایان عنوان کرد: از مهم‌ترین مصادیق مدیریت آن حضرت در مقابله با چالش های پس از واقعۀ عاشورا، خطبه‌هاى افشاگرانۀ زينب كبرى(عليها‌السلام) است که اوضاع شام را به كلّى دگرگون کرد و از همان جا بذرِ انقلاب بر ضدِّ بنى اميّه پاشيده شد و در نتيجه همين خطبه ها، بنى اميّه را در تمام جهان اسلام رسوا کرد و خطرى كه از سوى آنان اسلام و قرآن را تهديد مى كرد، به بركت خون‌هاى شهيدان و خطابه هاى پيام آورانِ عاشورا، دفع شد.

به گزارش معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی الزهراء(س) گرگان کارگاه تخصصی تربیت ویراستار در تاریخ1401/9/24  به صورت حضوری و با مشارکت معاونت پژوهش مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران استان گلستان، مدرسه علمیه بنت الهدی فاضل آباد و مدرسه علمیه کوثر علی آباد به صورت چهار جلسه دو ساعته برگزار گردید.

در ابتدا استاد قاسم حمزه دورنمایی از وضعیت ویرایش نشان داده و گفت: کتابهای زیادی در زمینه نگارش و ویرایش است که باید گزینش شود.

سر ویراستار پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق «علیه السلام» در ادامه اصل در نوشتار را بر ساده‌نویسی گذاشته و بیان کرد: به همان صورتی که صحبت می کنید بنویسید؛ ساده نویسی، بسیار بسیار سخت است و مشکل نویسی بسیار ساده است.

وی گفت: ویراستاری از یک لحاظ علم است که نیاز به آموزش دارد پس آن را باید آموخت، هنر است که نیاز به ذوق دارد پس باید آن را افروخت، فن است که نیاز به تجربه دارد پس باید آن را اندوخت.

استاد قاسم حمزه گفت: ویراستار نویسنده و پژوهشگر، می تواند هر نوع متنی را ویرایش کند و لزوما نباید دانش آموخته آن رشته به خصوص باشد.

سر ویراستار پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق «علیه السلام» با اشاره به گونه‌های ویرایش گفت: ویرایش به سه صورت صوری و فنی، زبانی و ادبی و محتوایی یا علمی است. هدف از ویراستاری زبانی، مفهوم تر کردن نوشته و هدف از ویراستاری محتوایی، مقبول تر کردن نوشته است.

وی در ادامه به مواردی که در ویرایش فنی و سوری باید رعایت شود اشاره کرد و بیان نمود: در ویرایش فنی و صوری درست نویسی واژگان، رعایت یکدستی، نشانه گذاری، پاراگراف بندی، سطر بندی و … باید رعایت شود.

استاد قاسم حمزه با اشاره به مواردی که در ویرایش زبانی یا ادبی باید رعایت شود گفت: استفاده از واژگان و عبارتهای مناسب، معادل سازی اصطلاحات، توجه به رسایی و شیوایی جملات، اصلاح جملات طبق معیارهای دستور زبان فارسی، توجه به زمان و نهاد فعل ها و … است.

سر ویراستار پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق «علیه السلام» در ادامه آموزش، تمرین و مطالعه را برای پیشرفت و متخصص شدن لازم دانست.

وی در ادامه بیان کرد: یک ویراستار برای ویراستاری نیاز به خودکار آبی پررنگ، غلط گیر، شیوه‌نامه، فرهنگ لغت و چند برگه دارد.

استاد قاسم حمزه در ادامه سه برگه الزامی برای ویراستار را برگه تذکر به نویسنده و ناشر، برگه تذکر به حروف چین و صفحه آرا و برگه سازماندهی متن دانست.

وی در ادامه با اشاره به این مطلب که ویراستار باید ناشران را بشناسد گفت: نشر مخاطب گرا، بازارگرا، هدف گرا و تحول گرا از جمله انواع نشر می باشد.

سر ویراستار پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق «علیه السلام» به مواردی که موجب می‌شود فرد ویراستار حرفه‌ای شود پرداخت و گفت: تمرین زیاد، عجله نکردن در ویرایش، شرکت در دوره های مختلف ویرایش، متن خوانی، شعر خوانی و … موجب می شود فرد ویراستار حرفه ای شود.

وی با اشاره به اینکه عنوان کتاب ویترین است گفت: عنوان کتاب باید زیبایی دیداری داشته باشد، خوش آهنگ باشد و گویای محتوا باشد.

استاد قاسم حمزه در ادامه به روش های انتخاب عنوان، تیتر ‌بندی انواع قطع کتاب ها، صفحات پیش از متن کتاب، صفحات بعد از متن کتاب، پی نوشت، پانوشت، چگونگی درج جدول در کتاب، طریقه نوشته شدن اعداد و تاریخ در متن، چگونگی تنظیم نامه اداری و واژه های درست و نادرست پرداخت.

به گزارش معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا(س)، خانم لادن یونسی در مراسم شهادت حضرت زهرا(سلام الله علیها) که با حضور کارکنان و اساتید مؤسسه آموزش عالی حوزوی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان برگزار شد، در بحث از «عوامل آرامش خانواده در سبک زندگی حضرت زهراء(سلام‌الله‌علیها)» یکی از آسیب ‌های جدی جامعه را ناپایداری و تزلزل در خانواده‌ها و فقدان آرامش و روابط مستحکم دانست.

وی، سبک زندگی حضرت زهراء(سلام‌الله‌علیها) را الگوی عینی، الهام بخش، جهت دهنده و راهنمای خانواده در مقام عمل برشمرد و ادامه داد: به مصداق آیه 189 سوره مبارکه بقره؛ قرآن کریم یکی از اهداف تشکیل خانواده در جامعه اسلامی را کسب آرامش در همه ابعاد وجودی انسان دانست.

کارشناس آموزش مؤسسه آموزش عالی حوزوی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان، تقویت روحیه بندگی و عبادت در خانواده را اولین عامل آرامش در سیره حضرت زهراء(سلام‌الله‌علیها) برشمرد و افزود: قرآن کریم؛ آرامش دل و اطمینان خاطر را در گرو نام و یاد خداوند متعال قرار داده است، چنانچه آیه کریمه «أَلا بذکر‌الله تطمئن القلوب» بر این مطلب دلالت دارد.

خانم یونسی؛ روحیه بندگی، یاد خداوند و رضایت و محبت خداوند را شالوده و اساس زندگی زناشویی دانست و اضافه کرد: طبق فرمایش حضرت زهراء(سلام‌الله‌علیها) «خداوند متعال بهترین پاداش را به عبادت خالصانه بندگانش عطا خواهد کرد». البته امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) نیز به دلیل مؤانستی که با خدا و عبادت و قرآن داشتند، در تحکیم فضای بندگی خداوند متعال در خانواده سهیم بودند.
وی با اشاره به این مطلب که «بازتاب آرامش درونی حضرت زهراء(سلام‌الله‌علیها) و امام علی(علیه‌السلام) را در مواجهه اعضای خانواده آنان با مشکلات می توان دید» تصریح کرد: اطاعت از همسر، حفظ احترام همسر و توجه به او، مدیریت خانواده، تنظیم روابط و تعاملات خانواده و ایجاد مؤدت و ابراز محبت از دیگر عوامل ایجاد آرامش در سیره زندگی حضرت زهراء(سلام‌الله‌علیها) است.

استاد حوزه در پایان گفت: در جامعه مرد به اقتدار، احترام و آسایش جسمی و روحی و زن به یک تکیه‌گاه قوی و مطمئن و محبتی که ابراز شود نیاز داشته و خانواده این نیازها را برطرف می کند تا زن و مرد بتوانند به وظایفشان قیام کنند.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه الزهرا سلام الله علیها گرگان کارگاه طرحنامه نویسی با حضور آقای دکتر حسینعلی سرگزی از اساتید روش تحقیق، در تاریخ1401/9/23  در این مدرسه برگزار گردید.
در ابتدای این کارگاه استاد سرگزی اولین دغدغه برای نگارش یک تحقیق را انتخاب موضوع دانسته و بیان کرد: موضوع بر اساس دغدغه‌ و سوالاتی که در ذهن فرد نسبت به پدیده‌های موجود در پیرامونش وجود دارد انتخاب می شود.

استاد روش تحقیق با بیان اینکه عنوان باید جزئی و خاص باشد نه کلی، اشاره کرد: خواننده با مطالعه تحقیق باید متوجه هدف نویسنده شود و باید برداشت واحدی از موضوع برای خوانندگان ایجاد شود. برداشت متفاوت از موضوع، نشان دهنده کلی بودن موضوع است.
وی سپس به شرایط انتخاب موضوع پرداخت و گفت: موضوع کلی نباشد. مورد علاقه فرد و نیاز جامعه باشد. دارای زمان کافی باشد.

استاد سرگزی در بیان تعریف و تبیین مساله گفت: در تبیین مسئله، حرکت نوشتاری تحقیق، باید از کل به جزء باشد. در این قسمت اقدامات و مطالعات انجام شده یعنی پیشینه تحقیق بیان می شود. محقق در ادامه به تعریف متغیراصلی تحقیق پرداخته و انوع آن را نام برده، سپس به خلاء مطالعاتی اشاره کرده و در پایان سوال اصلی تحقیق می آید.
استاد روش تحقیق گفت: تعریف موضوع و بیان مساله باید با منطق و استدلال و به صورت علمی، بدون کینه و دشمنی و کاملا بی طرف نگاشته شود.

وی در توضیح اهمیت و ضرورت تحقیق گفت: ضرورت، چرایی انجام تحقیق و دغدغه ذهنی محقق یعنی همان چیزی که در ذهن محقق ایجاد سوال کرده است می باشد و باید مستند باشد.

استاد سرگزی بیان کرد: اهمیت، نتایج مثبتی است که از قبل انجام مطالعه متوجه جامعه یا خانواده یا سازمان می‌شود. در اهمیت باغ  سبز نشان داده می شود.

وی در شکل گیری اهداف فرعی گفت: اهداف از پاسخ به سوال از مطالعاتی که انجام شده بیرون می آید.

 استاد روش تحقیق در ادامه به نحوه تشکیل فرضیه پرداخت و گفت: هنگامی که سوال به شکل جمله خبری بیان شود فرضیه تشکیل می شود. اصل مهم این است که اهداف، سوالات و فرضیه ها باید با هم هم پوشانی داشته باشند.

استاد سرگزی در پایان به توضیح پیشینه اشاره کرد و گفت: در پیشینه تحقیق، به نام خانوادگی مولف یا محقق، سال، عنوان، موضوع مورد بحث، و بیان نتیجه پرداخته می شود.

به گزارش معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی الزهراء(س) گرگان پیش نشست علمی همایش «تقریب مذاهب اسلامی و تمدن سازی نوین اسلامی درگام دوم انقلاب» با عنوان “اصل برابری در حقوق شهروندی و جایگاه اقوام، ادیان و مذاهب” در تاریخ 28 آذر 1401 با همکاری پژوهشگاه فقه معاصر قم، جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی گلستان و مرکز تخصصی حضرت ولی عصر (عج) گرگان در مدرسه علمیه امام خمینی«ره» گرگان برگزار گردید.

در ابتدای این نشست دکتر محصلی عضو گروه علمی تربیتی فقه و اصول جامعه المصطفی به عنوان دبیر علمی بیان کرد: دیرینه شناسی شهروندی را می توان مصادف با پیدایش نخستین حکومت ها دانست زیرا حکومت ها اعتبار و قدرت خود را از شهروندان می گیرند و نسبت به شهروندان دارای وظایف و مسئولیت هایی هستند و شهروندان نیز تکالیف متقابل در ارتباط با دولت دارند.

 عضو گروه علمی تربیتی فقه و اصول جامعه المصطفی مسئله حقوق شهروندی را از جمله مسائلی دانست که امروز کانون توجه قرار گرفته است.

وی گفت: نظریات و گفتمان های روز افزون از سوی فیلسوفان سیاسی، حقوقدانان و جامعه شناسان بیانگر اهمیت و ارزش این مسئله مهم است. شناخت حقوق شهروندی از آن جهت ضروری است که این حقوق در ابتدا از سوی کسانی ادعا شد که خود به راحتی حقوق شهروندی ملت های خود را در جنگ جهانی زیر پا گذاشتند و حال آنکه خاستگاه این حقوق در اسلام و اندیشه بزرگان دینی و به خصوص در نگاه اندیشمندان و فقها همواره مطرح بوده است.چنانچه بر اساس گزارش تاریخ ما می‌بینیم که در قرن ۸ میلادی فقه اسلامی به تمام و کمال تدوین گردید در صورتی که حقوق بشری مطرح در غرب، در قرن ۱۲ میلادی به سامان شد یعنی ما سابقه سیصد و اندی سال نسبت به حقوق مدون در اروپا و غرب پیشگام بوده و هستیم.

دکتر محصلی بیان کرد: اما متاسفانه در سده های اخیر مسلمانان از این مهم غافل شدند؛ غرب و مکاتب بشری خود را به عنوان داعیه دار حقوق شهروندی و حقوق بشر به جهانیان عرضه داشتند.

 عضو گروه علمی تربیتی فقه و اصول جامعه المصطفی در ادامه به تبیین حقوق شهروندی پرداخته و اظهار داشت: حقوق شهروندی به آن دسته از حقوق گفته می شود که هر شخص در کشور و جامعه خود به عنوان شهروند می تواند از آنها برخوردار شود و دولت و سایر شهروندان ملزم به رعایت آن هستند.

وی گفت: عناصر و مولفه های اصلی حقوق شهروند عبارت از حقوق مدنی، حقوق سیاسی، حقوق اجتماعی حقوق مدنی ناظر بر حق آزادی، حق برابری و مساوات، ممنوعیت تبعیض و حمایت از اشخاص، حقوق سیاسی ،حق انتخاب کردن و انتخاب شدن، آزادی اجتماعی و عمومی و آزادی احزاب و انجمن ها، حقوق اجتماعی، حق برخورداری از رفاه اقتصادی و اجتماعی مانند عدالت اجتماعی برابری در فرصتها، برابری در تعلیم و آموزش و برابری در بهداشت و درمان و کار و دستمزد می باشد.

دکتر محصلی در پایان گفت: اگر نگاهی اجمالی به مجموعه تشریعات اسلامی و آنچه که از سوی نظام سلطه به عنوان حقوق بشر و حقوق شهروندی مطرح است شود متوجه می شویم همه آنها در منابع فقهی و منابع تشریع اسلامی وجود داشته و دارد.

در ادامه این نشست دکتر دانش پژوه دانشیار گروه حقوق و فقه اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به عنوان ارائه دهنده اول به بحث پیرامون مبادی تصوری و تصدیقی حقوق شهروندی پرداخته و گفت: با توجه به اینکه این موضوع از نگاه اسلام باید بررسی شود کلیدواژه های اصلی این عنوان، برابری، شهروندی و حقوق آن، اقوام و ادیان و مذاهب است که باید بررسی شود.

دانشیار گروه حقوق و فقه اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ادامه به انواع برابری و تعیین نوع آن در موضوع نشست پرداخت و گفت: انسان ها دارای برابری وجودی و ارزشی و برابری حقوقی و اجتماعی هستند آنچه در اینجا موردنظراست نوع دوم می باشد.

وی در ادامه به بیان ماده 1 حقوق جهانی بشر پرداخت و بیان کرد: همه افراد آزاد به دنیا می آیند و از نظر حقوق با هم مساوی اند.

دکتر دانش پژوه با توجه به ماده ۲ اعلامیه حقوق بشر، هر کسی را بدون هیچ تمایز رنگ، جنس، نژاد، مذهب، عقیده سیاسی و ملیت و… را از تمام حقوق و آزادی هایی که در اعلامیه ذکر شده، بهره‌مند دانست.

دانشیار گروه حقوق و فقه اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برابری نوع دوم را به معنی عدم تبعیض دانسته و اظهار داشت: تبعیض حقوقی دو نوع منفی«غیرمنطقی» و مثبت «منطقی» است.

 وی بیان کرد: هرگونه تمایز، محدودیت یا اولویتی که بر اساس رنگ، نژاد، مذهب و ثروت و غیره صورت گیرد و هدف یا اثر آن محروم ساختن افراد در حقوق در زمینه‌های اجتماعی و غیره باشد ممنوع می باشد.

دکتر دانش پژوه گفت: هرگونه تمایزگذاری در رفتار در صورتی که این تمایز ها بر پایه معیارهای معقول باشد با هدف دستیابی به آنچه که در این میثاق مشروع است به معنای تبعیض نخواهد بود.

دانشیار گروه حقوق و فقه اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ادامه به تبیین اصل برابری پرداخت و گفت: اصل برابری یعنی همه در حقوق برابرند و تبعیض نباید باشد بنابراین یک فرع نابرابری هم در مباحث حقوق بشری است که باید بررسی شود.

وی مفهوم اعمِ شهروند را «تبعه»  یک دولت دانست و در ادامه به مفهوم اخص شهروند اشاره کرد و گفت: طبق این مفهوم اتباع یک دولت به دو گروه تقسیم می شوند که یک گروه اکثریت با برخورداری بیشتر شهروند محسوب می شوند گروه دیگرکه دارای برخورداری کمتر هستند، تبعه عادی به حساب می آیند.

دکتر دانش پژوه معنای اول را در اینجا مدنظر دانسته و بیان کرد: تبعه، گاهی تبعه اصلی است و ایرانی و ایرانی زاده است و گاهی از کشور دیگری است  و تبعه ایران شده است. حال تبعه اصلی می تواند رئیس جمهور شود ولی افرادی که تبعه هستند این حق را ندارند.

وی در تبیین حق شهروندی گفت: حقوق بشر از جمله حق هایی است که برای انسان هاست و ادامه داد: در این نوع حقوق ذهن انسان معطوف به حق های طبیعی می شود که انسان با طبیعت انسان بودنش از آن برخوردار است در حالی که بین حقوق بشر و حقوق طبیعی تفاوت است. حقوق بشرحقوق مشترک همه انسانهاست خواه طبیعی باشد یا قراردادی، اما حقوق طبیعی ذاتی است و وضع  در آن نیست.

دانشیار گروه حقوق و فقه اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در پایان گفت: حقوق شهروندی حقوقی است که برای اتباع یک دولت خاص است، حقوق شهروندی، تجلی حقوق بشر در یک دولت خاص می باشد. در حقوق بشر و حقوق طبیعی تفاوتی بین ابناء بشر نیست ولی در حقوق شهروندی بین خودی و بیگانه تفاوت است.

دکتر تقی زاده به عنوان ارائه دهنده دوم در ادامه به بحث پیرامون حقوق اقلیت ها در قانون اساسی جمهوری اسلامی پرداخت و گفت:با توجه به اینکه هنجارها سلسله مراتب دارند هنجار مجموعه قوانین و مقرراتی است که اجرا و متابعت از آن الزام آور است.

دانش آموخته دکتری حقوق عمومی دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران در ادامه با توجه به تعداد زیاد هنجارها و رتبه‌بندی آنها به رتبه بالا و میانی و پایین گفت: غربیها معتقدند در نوک قله هنجارها قانون اساسی قرار دارد و بعضی از اندیشمندان کشور معتقدند بالاترین هنجار شرع است و هر چیزی که پایین تر از شرع است حتی قانون اساسی باید با آن مطابقت داشته باشد.

وی گفت: اگر در رتبه بندی، قانون اساسی در راس باشد قوانین عادی یعنی قوانینی که مصوب شورای اسلامی است در رتبه دوم قرار می‌گیرد و در رتبه سوم مقررات و آیین نامه ها و بخشنامه ها و دستورالعمل ها قرار می گیرد اما اگر شرع را در راس قرار دهیم رتبه دوم قانون اساسی و در رتبه سوم قوانین عادی قرار می گیرد.

دکتر تقی زاده اولین فائده رتبه بندی هنجارها را مرتب شدن آنها دانست و بیان کرد: فائده دیگر رتبه بندی، تبعیت رتبه پایین از رتبه بالا و نظارت شورای نگهبان از این هنجارهاست.

دانش آموخته دکتری حقوق عمومی دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه در سلسله مراتب هنجارها هیچ هنجار مادونی نمی تواند مغایر با هنجار مافوق باشد گفت: اثر سلسله مراتب شدن هنجارها این است که شورای نگهبان، قانون اساسی و شرع را در نظر می‌گیرد و مصوبات مجلس را بررسی می کند که مغایر با قانون اساسی و شرع نباشد.

وی در ادامه به حقوق اقلیت های مذهبی اشاره کرد و با توجه به اصل ۱۲ قانون اساسی گفت: دین رسمی ایران اسلام و مذهب جعفری اثنا عشری است و این اصل غیرقابل تغییر است و مذاهب دیگر اسلامی اعم از شافعی، حنبلی، حنفی، مالکی، زیدی دارای احترام کامل هستند و پیروان این مذاهب نیز در انجام مراسم مذهبی آزاد هستند.

 دکتر تقی زاده علاوه بر اصل ۱۲ به اصول متعدد دیگری که مربوط به حقوق اقلیت هاست اشاره کرده و بیان نمود: در اصل ۱۹ قانون اساسی نیز آمده است که مردم از هر قوم و قبیله ای از حقوق مساوی برخوردارند.

وی با توجه به اصل 20 همه افراد را در حمایت قانون دانسته و آنها را برخوردار از حقوق اجتماعی، سیاسی و اقتصادی با رعایت موازین اسلام دانست.

دانش آموخته دکتری حقوق عمومی با توجه به اصل ۲۸ و ۴۷ و غیره همه مردم از جمله اقلیت های مذهبی را برخوردار از حق اشتغال، تامین اجتماعی، مسکن، آموزش، حق عدم تبعید، دادخواهی، اصل برائت، اصل ممنوعیت شکنجه و غیره دانست.

 وی در ادامه اثر مذهب شیعه، مذهب رسمی کشور را، مانعیت دستیابی به بعضی از مناصب سیاسی کشور از جمله رهبری و ریاست جمهوری با توجه به اصل ۱۱۵ قانون اساسی دانست و بیان کرد: در حقوق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره همه مردم از جمله اقلیت های مذهبی مساوی هستند و آنان حق دستیابی به مناصب سیاسی مانند نمایندگی مجلس خبرگان، وزیر شدن، استاندار و غیره را دارند اما فقط حق دستیابی به یک سری از مناصب سیاسی استثنا شده است.

استاد دانش پژوه در ادامه در بیان جایگاه احوال شخصیت در حقوق شهروندی با استناد به عدم جدائی دین از سیاست گفت: همه مذاهب اسلامی معتقدند حاکم اسلامی باید مسلمان باشد.

 دانشیار گروه حقوق و فقه اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اقلیت ها را دو دسته اقلیت های اجتماعی، قومی، زبانی، ترک، بلوچ و کرد و اقلیت های حقوقی دانست و بیان نمود: در نظام اسلامی اقلیت حقوقی بر مبنای زبان و نژاد و.. وجود ندارد. ترک و کرد و بلوچ و فارس همه یکی هستند.

وی اقلیت حقوقی در قانون اساسی در بند 12 و ۱۳ را یک امر اختیاری دانست و ادامه داد: ترک، لر، بلوچ و… بودن در اختیار انسان نیست اما انتخاب دین و مذهب در اختیار اوست.

دکتر دانش پژوه استثنا اقلیت حقوقی در حقوق عمومی را محدود به مقام رهبری و ریاست جمهوری دانسته و اظهار داشت: در مساله ارث، نکاح و طلاق و روابط فرزندان و والدین و…. اصل بر برابری است و این امر بر مبنای دین اسلامی و مذاهب اسلامی نوشته شده است.

دانشیار گروه حقوق و فقه اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اختلاف حقوقی بین شیعه و اقلیت های مذهبی را تبعیض مثبت نامید و بیان کرد: این امر نه تنها منطقی است بلکه مثبت است و برابری همه شهروندان در مقابل قانون می باشد.

وی در ادامه به بیان یک تفاوت مثبت برای اقلیت های مذهبی پرداخت و بیان نمود: پیروان این مذاهب در احوال شخصیه مختار در تابعیت از قانون خود یا قانون مدنی هستند.

دکتر دانش پژوه اقلیت های مذهبی و دینی را افزون بر برخورداری از قانون مدنی خود، برخوردار از محاکم اختصاصی دانست و اظهار داشت: آنان می توانند با تأسیس شعب و دادگاه های اقلیت های مذهبی، به قضات خود مراجعه نمایند.

دانشیار گروه حقوق و فقه اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: بنابر اصل برابری اقلیت های مذهبی، در صورت اختلاف دینی و مذهبی طرفین دعوا در احوال شخصیه، بر اساس قانون مدنی حکم می شود.

وی در پایان گفت:  بنابراین در جمهوری اسلامی، قانون بر مبنای مذهب شیعه چون مذهب اکثریت است نوشته شده است. اما یک تسامح وجود دارد که بقیه مذاهب دیگر هم مطابق عقاید مذاهب خودشان به روابط حقوقی شان عمل کنند.

استاد محصلی در پایان در جمع بندی مباحث برابری را به معنای عدم تبعیض دانسته و بیان کرد: برابری دو کاربرد عدم تبعیض مثبت و عدم تبعیض منفی دارد. آنچه در اینجا مورد بحث است تبعیض منفی و غیر منطقی است که در کشورها در مورد شهروندان باید از آن جلوگیری شود و با توجه به اصل برابری نیز، فرعی مطرح می‌شود که در بسیاری از کشورها یا دول، اصل برابری و تساوی رعایت نمی شود.

وی با توجه به بیانات دکتر دانش پژوه بیان کرد: شهروندی به معنای شهری بودن یا روستایی بودن نیست بلکه به معنای آبادانی و آبادی است و دو کاربرد دارد کاربرد اعم یعنی اینکه تبعه ی یک دولت، مردم یک کشور و مملکت خواهند بود و شهروندی به معنای خاص یعنی شهروند از برخی از امتیازات خاص نیز برخوردار شده و تبعه عالی کشور خواهد بود.

 دکتر محصلی در ادامه به تفاوت حقوق بشر با حقوق شهروندی پرداخته و بیان کرد: در حقوق بشر بین حق طبیعی و غیرطبیعی تفاوتی احساس نمی شود اما در حقوق شهروندی این تفاوت به صورت واضح و روشن قابل تفکیک است.

به گزارش معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی الزهراء(س) گرگان کارگاه «چیستی و چرایی تحقیقات پیمایشی» در تاریخ 14 آذر 1401 به صورت مجازی برگزار گردید. در این کارگاه خانم عاطفه آخوندی طلبه سطح 4 فقه خانواده گفت:

تحقیق در لغت به معنای درستی چیزی را ثابت کردن است، و در اصطلاح به معنای نوعی خاص از فعالیت علمی است که با یک جستجوی منظم و تلاشی هدفمند که بر مبنای علم، استدلال، شواهد و منابع انجام می شود تا نظریه ای ثابت شود، مساله یا نکته ای کشف و یا حل شود. در تحقیقات پیمایشی که یک روش کمی و کیفی است محقق به پشتوانه ی طرح حقایق به استناد منابع وارد صحنه ی عینی میشود و با رویارویی مستقیم با جامعه ی آماری، سعی در کشف، تفسیر و تبیینِ تطبیق حقایق با واقعیت های موجود دارد. در حال حاضر در جامعه ی کنونی ضرورت تحقیقات پیمایشی به جهت علمیاتی و کاربردی کردن علوم انسانی و اسلامی بر همگان مبرهن است؛ بحمدلله در حوزه های علمیه نیز تحقیقات فراوانی با برگزاری جشنواره های متعدد و تشکل های گروهی و فردی انجام شده است. طلاب خواهر به پشتوانه ی چارچوب های برنامه ریزی شده و بهره مندی از روش تحقیق پیمایشی گام های هدفمندی در زمینه ی حل چالشهای اجتماعی، فرهنگی، تربیتی، اقصادی و … برداشته اند.

مطالعه کردن برای بسیاری از افراد از سخت‌ترین کارهای دنیاست. علت این امر می‌تواند عدم آگاهی آن‌ها از روش‌های صحیح و اصولی مطالعه باشد. در واقع مطالعه هنری‌ست که ظرافت‌‌های خاص خود را دارد، در صورتی که این ظرافت ‌ها به کار گرفته شود، موفقیت حتمی است. بسیاری از افراد به دنبال روش‌های صحیح درس خواندن و یادگیری هستند و از شیوه‌هایی مانند حفظ کردن گرفته تا حبس کردن خود در یک اتاق استفاده می‌کنند تا مطالب را در ذهن خود ذخیره کنند. اما گاه متوجه می‌شوند تمام آنچه که خوانده‌اند فراموش کرده و تنها وقت خود را هدر داده‌اند. برای حل این مشکل چه باید کرد؟ در ادامه توضیح می دهیم که می‌توانید از روش‌های مؤثرتری در این زمینه استفاده کنید. برای شروع بحث ابتدا به بحث بهداشت مطالعه می پردازیم:

   ادامه 

به گزارش  معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا سلام الله علیها گرگان کارگاه آشنایی با روش تحقیق و امور شکلی و ماهوی تحقیق در این مرکز در تاریخ 29 و 30 آبان ماه برگزار گردید. در این کارگاه علمی حجت الاسلام فرج الله هدایت نیا به بیان نکات لازم در این مبحث پرداخت.
وی ابتدا بیان کرد: منظور ما از روش تحقیق، تلاش علمی برای پاسخ به سوالی است که در ذهن ما وجود دارد. و این که ارائه نتیجه تحقیق در قالب یک متن نوشتاری استاندارد برای این که هنگامی که آن تحقیق در اختیار کس دیگری قرار می گیرد بتواند آن را بخواند و استفاده علمی ببرد.

موضوع تحقیق باید جزئی باشد. همچنین تا حد امکان باید بدیع باشد و از انتخاب موضوعات تکراری خودداری شود.

وی سپس ادامه داد: هدف از تحقیق و پژوهش حل مسأله است؛ پس هر تحقیقی مسأله‌ای دارد و محقق می‌کوشد آن را حل کند. مقصود از «مسأله» گاهی یک پرسش ساده است (Question). ممکن است دیگران به این پرسش پاسخ داده باشند ولی محقق پاسخ آن را نمی‌داند؛ به همین دلیل منابع مربوط را بررسی می‌کند تا پاسخ سوال خود را بیابد. مراد از «مسأله» در مقالات علمی- پژوهشی، پرسش به معنی فوق نیست؛ بلکه مقصود از آن معضل یا مشکل علمی است (problem) که تا کنون به آن پاسخ داده نشده یا پاسخ‌های داده شده به نظر پژوهشگر نادرست و ناکافی است. در این‌صورت، محقق فرضیه‌ی جدیدی دارد و می‌کوشد آن را اثبات نماید.

استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد:
مسأله اصلی تحقیق نوعاً به سؤالات جزئی یا فرعی تجزیه می‌گردد. بنابراین، مؤلف باید در مقدمه و ذیل تبیین مسأله اصلی، سؤالات فرعی آن را نیز بیان کند. باید توجه داشت که سؤالات تحقیق به صورت قضیه «هلیه بسیطه» مطرح نشود تا بتوان با بلی یا خیر به آن پاسخ داد. مثلاً به جای این پرسش که «آیا معامله ربوی باطل است؟»، گفت شود: «معامله ربوی در فقه اسلامی و حقوق ایران چه آثاری دارد؟».

هدایت نیا گفت:
فرضیه به «راه حل پیشنهادی پژوهشگر برای پاسخگویی به مسأله» اطلاق می‌گردد. به بیان دیگر فرضیه عبارت است از «پاسخ فرضی و یا حدس زیرکانه پژوهشگر به مسأله پژوهش». محقق باید بکوشد تفاوت فرضیه پیشنهادی خود با فرضیه یا فرضیه‌های رقیب را بیان کند. مثلاً برای مسأله «ماهیت حقوقی نشوز» می‌توان فرضیه‌ای به این مضمون پیشنهاد کرد: «نشوز در حقوق ایران ماهیت مدنی و جزایی دارد».

نتیجه پژوهش ممکن است تأیید فرضیه پیشنهادی یا ردّ آن باشد. بنابراین، دغدغه پژوهشگر نباید تأیید فرضیه به هر شکل ممکن باشد.

بیان فرضیه برای مسأله اصلی کفایت می‌کند و سوالات فرعی نیاز به فرضیه ندارد.

وی سپس به بیان  اجزاء و بخش‌های مقاله پرداخت و گفت:
پس از عنوان مقاله، چکیده آن خواهد آمد. چکیده مقاله، متنی در حدود150 تا 200 کلمه است. چکیده خلاصه‌ای از نکات برجسته تحقیق و همانند تبلیغ مقاله است؛ پس باید به گونه‌ای باشد که خوانندگان را جلب کند. خواننده مقاله دوست دارد با خواندن چکیده متوجه شود مقاله درباره چیست و آیا با علائق او مطابقت دارد. متن بسیاری از مقاله‌ها به طور کامل در دسترس ما نیست و گاهی فرصت برای خواندن تمام مقاله نداریم و از این رو چکیده مقاله اهمیت زیادی دارد.

در متنِ چکیده باید از ذکر هرگونه توضیح اضافی خودداری شود. مطالب چکیده باید فقط به صورت گزارش (بدون ارزشیابی و نقد) از زبان خود پژوهشگر (نه نقل قول) به صورت فعل ماضی تهیه شود. چکیده معمولا پس از انجام تحقیق و اتمام آن تهیه ‌می‌شود.

 هدایت نیا اضافه کرد:
کلیدواژه شامل چهار الی شش واژه مفرد یا ترکیبی که مبین مهم‌ترین محورهای متن مقاله باشد. کلیدواژه مانند لینکی است که جستجوگر را در فضای مجازی به متن مقاله راهنمایی می‌کند. بنابراین، باید کلمات مهم و محوری مقاله انتخاب شود.

مقدمه حدود 500 تا 1000 کلمه شامل تبیین مسأله اصلی، اهمیت مسأله، پیشینه مسأله، سؤالات فرعی، فرضیه تحقیق، روش تحقیق، و منطق سازمان‌دهی مطالب تحقیق.

وی سپس ادامه داد:
یکم) متن مقاله حدود 15 الی 20 صفحه است نحوه سازماندهی مطالب باید منطقی بوده و مقاله از انسجام ساختاری برخوردار باشد.

باید دقت شود که تیتر سرگردانی در مقاله نباشد. منظور از تیتر سرگردان، عناوینی است که در سازماندهی قرار ندارد و ارتباط آن با ساختار اصلی مشخص نیست و معلوم نیست که مثلا زیر مجموعه تیتر قبلی است یا مقسم تیتر بعدی.

استاد این کارگاه گفت: برای سازماندهی بهتر و داشتن فهرستی منظم از محتوای تحقیق، لازم است سایز قلم تیترها متفاوت باشد. مثلا سایز تیتر اصلی 16 و تیترهای بعدی به ترتیب 14 و 12 باشد. برای این مقصود بهتر است از سرصفحه یا هدینگ‌های (Heading) خود نرم‌افزار ورد استفاده شود.

دوم) متن مقاله باید به زبان مشخصی باشد (فارسی، عربی، انگلیسی). در صورتی که متن اصلی مقاله (فارسی) است، از نقل متون عربی فقهی در متن مقاله خودداری شود. ذکر آیات و روایات در متن تحقیق مانعی ندارد. ولی بهتر است از روش تقطیع متن استفاده شود تا عبارات مورد استدلال متمایز باشد.

سوم) بهتر است معادل لاتین اصطلاحات تخصصی در داخل پرانتز یا پاورقی نوشته است.

چهارم) در ذکر اسامی مؤلفین از بکار بردن القاب علمی مانند آیت‌الله یا دکتر بطور کلی خودداری شود.

پنجم) تمام نقل قول‌های مستقیم یا غیرمستقیم مقاله باید مستند باشد و در تمام موارد امانت‌داری رعایت گردد. در نقل قول‌های مستقیم، باید عبارتی که نقل می‌شود از متن اصلی خود مؤلف متمایز باشد؛ از طریق تغییر قلم، تورفتگی، تغییر سایز قلم، گیومه ابتدا و انتهای متن.

ششم) مأخذ تمامی مطالب مستقیم و غیرمستقیم مقاله به یکی از دو روش درون‌متنی یا پاورقی تنظیم می‌گردد:

در روش دورن‌متنی ما بین دو پرانتز، به ذکر نام خانوادگی مؤلف، تاریخ نشر، جلد، و صفحه بسنده می‌شود؛ مانند (کاتوزیان، 1385، ص50).

در روش پاورقی، نام و نام خانوادگی، نام اثر، نام مترجم، ناشر، محل نشر، نوبت نشر، سال نشر، جلد، و صفحه ذکر شود؛ مانند (مرتضی مطهری، مجموعه آثار، صدرا، قم، چاپ دوم، 1383، ج19، ص45). این روش ویژه اولین ارجاع است و در ارجاعات بعدی نام و نام خانوادگی، نام اثر و جلد و صفحه کافی است.

در صورتی که مأخذ مطلب استنادی، مجله باشد به یکی از دو روش زیر مستند می‌گردد:

درون‌متنی: (نام خانوادگی مؤلف، سال انتشار مجله، صفحه).

پاورقی: نام و نام خانوادگی مؤلف، «عنوان مقاله»، نام مجله، شماره مجله، سال انتشار، صفحه .

وی ادامه داد: لازم است توجه شود که در نقل‌های متوالی، نیازی به تکرار مأخذ نیست و به ذکر «همان» بسنده می‌شود. در صورتی که مأخذ تکراری ولی جلد یا صفحه متفاوت باشد، جلد و صفحه جدید پس از کلمه همان ذکر می‌گردد. مانند (همان، ج3، ص15).

در صورتی که منبع مورد استفاده یک تا سه مؤلف داشته باشد، نام و نام خانوادگی همه آنان ذکر می‌شود؛ ولی اگر بیش از سه مولف داشته باشد، به ذکر نام مولف اصلی یا مسئول و همکاران بسنده می‌شود (مانند: هدایت‌نیا و همکاران).

 استاد این کارگاه ادامه داد:  مولف باید نتیجه یا نتایج و یافته‌های پژوهش را در ارتباط به مسأله اصلی و سؤالات فرعی که در مقدمه مطرح کرده است، در پایان مقاله به صورت کوتاه گزارش نماید. منظور از نتیجه‌گیری، فقط جمع‌بندی عناوین اصلی و خلاصه‌نویسی نیست، بلکه مجموعه‌ای از نکات کلیدی و توصیه‌هایی برای تحقیقات آتی هم می‌باشد. بنابراین، نتیجه غیر از چکیده تحقیق است.

وی در پایان گفت: تمام منابعی که در تحقیق از آنها استفاده شد، باید در کتاب‌نامه تنظیم گردد.

و ضمایم یا پیوست‌ها؛ در صورتی که مقاله پیوستی داشته باشد (مانند جدول آماری، نمودار یا سند)، در پایان مقاله قرار گیرد.

بازدید طلاب سطح دو از کتابخانه جهت  معرفی کتابخانه

در این نشست ابتدا کتابدار مربوطه (فاطمه  صغری برقرار) با صحبت های انگیزشی سعی نمود طلاب را به مطالعات غیر درسی سوق دهد و نحوه برنامه ریزی صحیح را به آنان آموزش دهد. در ادامه سامانه فراکاوش به طلاب آموزش داده شد و از چگونگی روند اطلاع از کتاب های موجود در کتابخانه از طریق سامانه به آنان توضیح داده شد. در این نشست کتابدار، کتابهای فرهنگ قرانی و معارف و معاریف را برای طلاب معرفی نمود و چگونگی استفاده از این کتب مرجع را به آنان آموزش داد و در پایان نیز در مورد تقسیم بندی کتب در مخزن کتابخانه توضیحاتی داده شد. در پایان جلسه طلاب با توجه به علایقشان، کتاب هایی را برای مطالعه به امانت گرفتند.

به گزارش معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی الزهراء(س) گرگان کارگاه موضوع شناسی و طرحنامه نویسی رساله سطح 4 در تاریخ1401/8/19  برگزار گردید. در این کارگاه آقای علوی مهر در ابتدا مهارت هاي تحقيق را شامل موضوع شناسي و موضوع يابي و موضوع گزيني  دانست و بیان کرد: موضوع شناسي و موضوع يابي و موضوع گزيني، منبع شناسي و منبع يابي و منبع گزيني، پرسش‌ شناسي و پرسش سازي، داده آوري (تهيّه پرونده علــمي) و داده‌پردازي، نگارش علمي و گزارش تحقيق بر پايه نقشه مهندسي پژوهشي، سير تکويني و عملياتي مراحل تدوين پايان نامه می باشد.

وی درادامه به توضیح موضوع شناسي (مباحث نظري) پرداخت و گفت: مباحثی همچون چيستي تحقيق و کيستي محقق، اقسام پژوهش‌نامه و اقسام تحقيق، ويژگي هاي موضوع تحقيق، روش هاي مطالعه در موضوع شناسی مطرح می شود.

عضو کارگروه تفسیر تطبیقی سطح 4 این موسسه در توضیح موضوع يابي (مباحث عملياتي) به راهكارهاي عمومي براي موضوع يابي و راهكارهاي اختصاصي براي جوشش زايي موضوع اشاره نمود.

استاد علوی مهر در موضوع گزيني (مباحث عملياتي)، به مباحثی هم چون مراحل موضوع گزيني، چگونگي جزئي کردن موضوعات، موضوع شناسي(مباحث نظري) پرداخت.

وی چيستي تحقيق را شامل تحقیق تکويني یعنی رويارويي با حقيقت و واقعيت؛ تحقیق تشريعي یعنی راهيابي به محضر حقائق؛ حق يابي و حق سازي؛ کیستی محقق یعنیفرد واقع بين و حق پذيري که در پي يافتن حقيقت و اثبات آن است و روش تحقیق یعنی حرکتي برنامه دار و روشمند براي يافتن و ساختن حقيقت دانست.

استاد راهنمای سطح 4 این موسسه گفت: تحقیق روشمند: هر گونه کوشش علمي که بر «مباني» و «منابع» خاصي استوار باشد؛ «مراحل» معيني را سپري کند؛ از «قواعد و ابزار» ويژه‏اي مدد جويد و رسيدن به «هدفي معيّن» را دنبال كند می باشد.

استاد علوی مهر اقسام روش تحقيق را بر اساس منابع كشف حقيقت، عقل و انديشه، تاريخ، وحي، زبان و گفتار، تجربه دانست و اقسام روش تحقيق را روش عقلي و تحليلي، روش نقلي و تاريخي، روش نقلي و وحياني، روش ادبي و زبان شناختي، روش تجربي و عملي، روش ترکيبی دانست.

وی در ادامه به اقسام تحقيقات پرداخته و بیان کرد: تحقیقات به لحاظ اصل موضوع ساده و تك لايه يا تطبيقي و چندلايه، به لحاظ تعلق پژوهش به علوم: تك رشته اي يا ميان رشته اي، به لحاظ حركت پژوهشگر: موضوع محور و متن محور و ترکيبي، به لحاظ هدف تحقيق: بنيادي و كاربردي و گسترشي، به لحاظ قلمرو اجرا و ابزار: ميداني يا محيطي، به لحاظ پردازش اطلاعات: توصيفي يا تحليلي يا انتقادي می باشد.

استاد راهنمای سطح 4 این موسسه در تعریف تحقیق ساده گفت: موضوع به گونه مستقل پژوهش مي شود و هيچ مقايسه و سنجشي با ديگر مباحث يا مسائل وجود ندارد.

وی زمانی که موضوع ميان دو يا چند دين، مذهب،  مكتب، اشخاص يا كتب بررسي و مقايسه مي شود را، تحقیق تطبیقی(مقایسه ای) دانست.

استاد علوی مهر گفت: تحقیق تك رشته اي در مباحث يك شاخه از علم انجام مي شود و تحقیق ميان رشته اي در مسائل چند شاخه از دانش انجام مي شود.

استاد راهنمای سطح 4 این موسسه تحقیق موضوع محور را به دو قسم مسأله و نظريه محور یعنی تبيين و تحليل يك مسأله از راه شناخت صورت مسأله و گردآوري و پردازش اطلاعات مرتبط (علوم انساني) و فرضيه و مشکل محور یعنی اثبات يا ابطال يك فرضيه از راه شناخت متغيرها و آزمون و نتيجه گيري (علوم تجربي) دانست.

وی در ادامه گفت: در تحقیق متن محور تصحيح يا ترجمه و شرح متون، صورت می گیرد و به تحقیق متن محور و موضوع محور تحقیق ترکیبی می گویند.

استاد علوی مهر هدف از تحقیقات راهبردي يا بنيادي را حقيقت‌جويي از راه توليد نظريّات و بررسي و تكميل يا ابطال آن‌ها، هدف از تحقیقات كاربردي و عملي را مشكل‌گشايي و نياززدايي از فرد و جامعه، هدف از تحقیقات گسترشي و توسعه اي را ارتقاي وضعيّت موجود فرد و جامعه به وضعيت مطلوب و برتر دانست.

عضو کارگروه تفسیر تطبیقی سطح 4 این موسسه در ادامه گفت: تحقیقات ميداني و نامحدود در فضايي باز و نامحدود اجرا می شود و به لحاظ ابزار شنيداري و ديداري (مصاحبه) و نوشتاري (پرسشنامه) می باشد و تحقیقات محيطي و محدود در فضايي بسته و محدود اجرا می شود.

وی تحقیق به لحاظ نوع دانش و ابزار  را به سه گونه كتابخانه اي (علوم انساني و اسلامي)، آزمايشگاهي (علوم تجربي)، كارگاهي (علوم فني و مهندسي) دانست.

استاد علوی مهر در ادامه به توضیح اقسام پژوهش به لحاظ شيوه پردازش اطلاعات پرداخته و بیان کرد: تحقیقات توصيفي و گزارشي، در مقطع كارشناسي و سطح 2 انجام می شود و براي شناخت بيش‏تر از وضعيت موجود يا كمك به فرآيند تصميم‏سازي می باشد. تحقیقات توصيفي و تحليلي و استدلالي  در مقطع كارشناسي ارشد و سطح 3 انجام می شود و  بيان صورت مسأله و احتمالاتِ در آن يا ارائه ديدگاه هاي گوناگون و بيان راه حل استدلالي به همراه استنباط  نتايج می باشد و تحقیقات تحليلي و انتقادي و توليدي و نظريه پردازي در مقطع دكتري و سطح 4 انجام می شود و بازخواني يك متن يا بازپژوهي يك نظريه و بيان كمبودها و كاستي هاي آن، ارائه انديشه اي نو يا تحليل تازه از نظريات گذشتگان می باشد.

استاد راهنمای سطح 4 این موسسه گفت: اقسام پژوهش نامه به لحاظ کمّي در مقاله علمي: 10 تا 30 صفحه، در پايان نامه کارشناسي ارشد: 100 تا 150 صفحه، در رساله دکتري: 200 تا 400 صفحه، در کتاب: 200 تا 900 صفحه، در دانش نامه: 500 تا 3000 صفحه می باشد.

وی در ادامه به اقسام پژوهشنامه به لحاظ کيفي پرداخت و اشاره کرد: نوشتار عمومي، یعنی گزارش ديدگاهها در قالب نقشه مهندسي که شامل مقاله عمومي يا تحقيق پاياني دوره كارشناسي میباشد، نوشتار  نيمه تخصصي؛  گزارش ديدگاه ديگران همراه با تحليل مباني و ادله در قالب نقشه مهندسي که شامل مقاله تخصصي يا پايان نامه كارشناسي ارشد، نوشتار  تمام تخصصي؛ گزارش ديدگاه ديگران همراه با تحليل مباني و ادله و نقد آنها و اظهار نظر که شامل مقاله پژوهشي يا رساله دكتري می باشد.

 استاد علوی مهر مطالعه را خواندن همراه با يادگيري و يادسپاري دانست و گفت: شناسايي كتاب و نويسنده و محتواي آن، خواندن كتاب (بلندخواني يا زمزمه‌خواني يا صامت‌خواني)، فهميدن مطالب با تعمّق و تفكّر در آن، يادآوري و يادسپاري با مرور ذهني مطالب از جمله مراحل مطالعه می باشد.

 عضو کارگروه تفسیر تطبیقی سطح 4 این موسسه روش هاي مطالعه را شامل مطالعه اكتشافي (جستاري)، مطالعه متني (عبارت‌خواني) و مطالعه انتقادي (دقيق خواني) دانست.

وی در ادامه در توضیح موضوع يابي به بیان ويژگي هاي موضوع تحقيق پرداخته و گفت: جوششي بودن موضوع (نه کوششي و سفارشي)، داراي اهميّت و اولويّت (بديع و غيرتکراري)، رسايي و شفافيت و جذابيت (نه معما يا کليشه اي)، مختصر و مفيد بدون پيش داوری (شبه جمله ناظر به مسئله)، فنّي و تخصصي (الفاظ علمي ناظر به کليدواژه هاي تحقيق)، جزئي و محدود (زمان، مکان، اشخاص، مکاتب، مذاهب)، روشني قلمرو مسئله (تناسب با حجم تحقيق) و برخورداري از منابع كافي و در دسترس از جمله ویژگیهای موضوع تحقیق می باشد.

 استاد علوی مهر از جمله راهكارهاي عمومي براي موضوع يابي را تقويت حس كنجكاوي و غلبه بر پيش فرض ها و الگوهاي ذهني، مشورت با اساتيد و استفاده از تجربه كارشناسان آگاه، مطالعه پژوهش ها درباره موضوعي كلي و كشف نقاط ابهام و…. دانست.

عضو کارگروه تفسیر تطبیقی سطح 4 این موسسه کشف گرايش علمي (عمومي و تخصصي) پژوهشگر، کشف زير شاخه هاي مورد علاقه در گرايش تخصصي پژوهشگر و… را از جمله راهكارهاي اختصاصي براي جوشش زايي موضوع دانست.

وی گفت:  موضوعات يافت شده در مرحله موضوع يابي، بر اساس الگوي مهندسي پژوهش، برپايه تحقيقات تطبيقي وميان رشته اي، مشورت با اساتيد مرتبط و اولويت سنجي موضوعات مستخرج و… پالایش می شود.

استاد علوی مهر چيستي و گونه و گستره شناسي موضوع(ماهيت و اقسام وانواع موضوع)، ديده‌شناسي موضوع (برشماري ديدگاه‌ها و احتمال‌ها درباره موضوع)، چرائي‌شناسي موضوع (مستدل‌سازي يافته‌ها  و بيان ادلّه يک موضوع)، روش‌شناسي موضوع (بيان راهکارها و زمينه‌ها و عوامل موضوع)، آسيب‌شناسي موضوع (بيان آفت‌ها و خطرها و موانع موضوع)، نمادشناسي موضوع (بيان نشانه‌ها و ويژگي‌هاي موضوع)، پيامدشناسي موضوع (بيان آثار مثبت و منفي موضوع)، نمودشناسي موضوع (بيان مصاديق و الگوهاي عيني در خارج) و شبهه‌شناسي موضوع (بيان شبهات درباره موضوع و پاسخدهي به آنها) را  پالایش به وسیله الگوی مهندسی پژوهش دانست. و در ادامه به توضیح هر یک از موارد فوق پرداخت.