به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان نشست کتابخوان در تاریخ99/8/27  در این مدرسه برگزار گردید. در این نشست خانم میرکریمی مدیر مجموعه حوزوی الزهراء(س) گفت: با توجه به اینکه معجزه پیامبر اکرم(ص) از نوع کتاب بوده و در این کتاب مقدس اولین آیاتی که بر ایشان نازل شده امر به خواندن قلم و علم است و خداوند در این آیات به قلم و آنچه می نویسد قسم یاد می کند نشان دهنده اهمیت کتاب و کتابخوانی است.
ایشان در ادامه به نقل حدیثی از امام علی (ع) در اهمیت کتاب و کتابخوانی پرداخته و گفت: دانش و ادب قیمت وجودی انسان است هر اندازه به دانش انسان افزوده گردد ارزش و شخصیت وجودی ایشان بالا می رود.
وی در اهمیت کتابخوانی به بیان حدیثی دیگر از امام صادق (ع) پرداخته و گفت: اگر خداوند اراده خیری به بنده ای کند او را در دین فقیه می کند. این فقیه شدن بر اثر اندیشیدن به آنچه انسان مطالعه می کند بدست می آید.
خانم میرکریمی با توجه به بیانات مقام معظم رهبری بیان کرد: طلبه باید دستش از کتاب رها نشود کتاب بخواند همه جورش را بخواند در دوره جوانی بخواند. ولی امر مسلمین امر به مطالعه دارد مخصوصا به طلبه ای که می خواهد دین شناس شود.
ایشان در ادامه گفت: اگر مطالعه به شکل مطلوب صورت بگیرد و در فضای جامعه مطالعه باشد جامعه کمتر از فرهنگ بیگانه تاثیر می گیرد .
ایشان در ادامه به اثرات مطالعه اشاره کرده و اظهار داشت: مطالعه باعث بالا رفتن سعه صدر انسان و ارتقاء باورهای دینی می شود.
ایشان بقاء علوم و اندیشه ها که باعث رشد فکری و عملی اجتماع می شود را به وجود کتاب دانسته و گفت: علم با تمام ارزش ذاتی اش اگر انتقال پیدا نکند هیچ ارزشی پیدا نمی کند. پس بقاء علوم به کتاب است.
مدیر مجموعه حوزوی الزهراء(س) گرگان از دیگر اثرات کتابخوانی را آشنائی با تجربه های دیگران دانسته و بیان کرد:ملتی که کتاب نمی خواند باید تمام تاریخ را تجربه کند.
خانم میرکریمی یکی از کتب مورد تاکید برای خواندن را قرآن کریم دانسته و گفت: شاید سخن گفتن برترین جلوه رابطه محبت بین محب و محبوب است بر همین اساس پیامبر اکرم(ص) در این زمینه می فرماید: کسی به سوی خدا مشتاق باشد کلام خدا را استماع کند.
ایشان با توجه به کلامی از آیت الله سیستانی ارتباط با سه کتاب را ضروری دانسته و گفت: برای انسان شایسته است با 3 کتاب مانوس و با تامل و تفکر از آن توشه بردارد، قرآن کریم که پیام خداوند به سوی بندگان است، نهج البلاغه که تبیین مضامین قرآن است و صحیفه سجادیه که شامل ادعیه که مضامین برگرفته از قرآن است. پس انسان باید قرآن را تلاوت و آن را بفهمد.
وی در ادامه به معرفی کتاب قرآن در قرآن حضرت آیت الله جوادی آملی پرداخته و گفت: آیت الله جوادی آملی با انس دیرین و ارتباط عملی و قلبی که با قرآن دارند به نگارش تفسیر قرآن پرداخته اند که به دو صورت ترتیبی و موضوعی است.
در تفسیر موضوعی کتاب قرآن در قرآن به بیان ویژگی ها و خصائص قرآن از طریق خود قرآن پرداخته است. که شامل پنج بخش است بخش اول کتاب در رابطه با حقیقت قرآن، مراتب قرآن، نزول سه گانه قرآن، و سایر مسائل مرتبط می باشد.
بخش دوم این کتاب در دو فصل تنظیم شده است که فصل اول آن حقیقت اعجار فصل دوم ابعاد اعجاز قرآن را پرداخته است.
بخش سوم این کتاب در رابطه با هدایت قرآن، ابعاد اخروی، دنیوی، فردی و اجتماعی می باشد.
در بخش چهارم نیز به موضوع جاودانگی قران در دو فصل کمال و خاتمیت قرآن و عدم تحریف قرآن پرداخته است.
بخش پنجم نیز شامل فهم قرآن، زبان قرآن، شیوه های بیان معارف قرآن می باشد.

 

“
به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان نشست کتابخوان در تاریخ 99/8/27  برگزار گردید. در این نشست آقای ارشاد، استاد این مدرسه به معرفی کتاب «مدخل مسائل جدید در علم کلام» پرداخته و گفت: نویسنده این کتاب اعتقاد دارد کتابی با عنوان کلام جدید نداریم بلکه مسائل و مستحدثات جدید در علم کلام داریم.
ایشان در ادامه به بیان مسائل جدیدی که در این کتاب مطرح شده پرداخته و گفت: تفکیک دین از عقل، برهان وجوب و امکان که در این قسمت داوری های غربی ها و شبهات جدیدی که از ناحیه فیلسوفان و متفکران غربی وارد شده است بررسی شده است، شبهات وارد شده در بحث برهان نظم، ادله برهان نظم، مسئله شرور و چگونگی سازگاری آن با حکمت خداوند، برهان حدوث، برهان حرکت، بحث فطرت که آیا فطرت و میل ذاتی در انسان وجود دارد یا خیر؟ و تعارض علم و دین در این کتاب به آن پرداخته شده است. ایشان در ادامه گفت: این کتاب سه جلدی است و در دو جلد دیگر به مباحثی مانند سکولاریسم، عرضی شدن، انتظار بشر از دین و … پرداخته شده است.

“
به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان نشست علمی پژوهشی با عنوان «نقش علم فقه در گسترش صلح» در تاریخ 99/8/27  برگزار گردید. در این نشست حجت الاسلام و المسلمین آقای شاهینی استاد سطح 4 این مدرسه در ابتدا به تعریف صلح پرداخته و گفت: صلح و سلم به معنای زندگی مسالمت آمیز در کنار هم می باشد یعنی جوهره صلح عدم تحمیل و زندگی مسالت آمیز است.
وی در ادامه به بیان دو عنصر مهم در زندگی مسالمت آمیز اشاره کرده و گفت: اولین عنصر رواداری فکری یعنی به رسمیت شناختن مرزها و تفاوتها است. عنصر دوم مدارای رفتاری می باشد که رضایت به رفتار متفاوت می باشد.
آقای شاهینی گفت: با توجه به عنوان بحث برای اثبات آن باید از طریق منبع استنباط فقه یعنی قرآن و سنت وارد شویم. به دلیل اینکه صلح و سلم در متون فقهی مورد توجه قرار نگرفته است. 40 سال است که اندیشه فقهی، حکومت و قدرت و سیاست را به دست گرفته است. از این 40 سال اخیرا بحث فقه حکومتی مورد توجه قرار گرفته است. در فقه سنتی و فقه مصطلح نگرش های خُرد حاکم است. در حالیکه صلح و سلم یک پدیده ای اجتماعی است و نیاز به نگاهی کلان به جامعه دارد. فقه سنتی درصدد این است که با نگرشی خُرد معضلات جامعه را حل کند و این شدنی نیست. بعضی از معضلات جمهوری اسلامی بر می گردد به اینکه ما در حوزه فقه و فقاهت به سمت اسنتباط پدیده های جدید از دل منابع فقهی نرفتیم.
ایشان در ادامه گفت: برای استخراج پدیده های اجتماعی از فقه نیاز به یک فقه الاجتماع می باشد یعنی طرح پدیده های جدید جامعه محور و استنباط احکام آنها با نگاه کلان به جامعه از منابع فقهی.
ایشان اصل در روابط مسلمانان و غیر مسلمانان را صلح دانسته و اثبات قتال بین آنان را نیاز به دلیل دانسته و گفت: در خصوص این مسئله می توان به آیاتی اشاره کرد از جمله آیه 191 سوره بقره که خداوند در این آیه می فرماید: «إن قاتلوکم فاقتلوهم» این آیه با إن شرطیه آغاز شده است یعنی اگر جنگیدند بنجنگید. از إن شرطیه استنباط می کنیم که اصل اولیه بر زندگی مسالمت آمیز در کنار آنهاست.
آقای شاهینی با طرح آیه 61 سوره انفال که خداوند در این آیه می فرماید: «إن جنحوا فاجنح لها»گفت: اگر آنها برای سلم و صلح و زندگی مسالمت آمیز بال گشودند یا «آغوش باز کردند» تو هم آغوش باز کن. این آیه بین آیات قتال آمده است و نشان دهنده این است که اگر دشمنان وسط قتال از شما تقاضای صلح و سلم کردند بپذیرید.
ایشان از آیه دیگری که برای اثبات صلح استفاده کردند آیه 39 سوره حج می باشد که خداوند می فرماید:«أذن للذین یقاتلون بأنهم ظلموا» اذن داده شده با کسانی که به شما ظلم کردند بجنگید. با توجه به کلمه أذن می توان گفت قتال نیاز به اذن دارد. صلح نیاز به اذن ندارد. معنایش این است اصل اولیه در اسلام ناب بر عدم قتال و زندگی مسالمت آمیز است.
وی با توجه به آیه 8 سوره ممتحنه« لاینهاکم … أن تبروهم و تقسطوا الیهم إن الله یحب المقسطین. » گفت: کلمه قسط به کار رفته در این آیه به معنای سهم می باشد و مقسط به کسی می گویند که سهم دیگران را می دهد. نقطه مقابل آن قاسط است یعنی کسی که سهم دیگران را نمی دهد. خداوند کسانی که سهم دیگران را می دهند و زیاده خواه و زیاده طلب نیستند را دوست دارد. ابتدای آیه در مورد زندگی مسالمت آمیز با دشمنان است، ادامه آیه می فرماید خداوند شما را نهی نمی کند از اینکه بخواهید سهم آنها را بدهید نه فقط در زندگی مسالمت آمیز باشید بلکه سهم آنها را بدهید.
شاهینی آیه 20 سوره آل عمران «قل للذین اوتوالکتاب و الامیین ءاسلمتم ….» را نهایت صلح طلبی و رواداری فکری و مدارای رفتاری دانسته و گفت: این آیه تنها خطاب به مسیحیان و یهودیان و اهل کتاب نیست بلکه شامل امیین نیز می شود. امیین یعنی بت پرستها که اسلام بت های آنها را خراب کرد. چون بت اندیشه نیست وسیله انحراف و جهل است. اما هنگامی که صحبت از مواجه با اندیشه انسان ها می شود ولو اندیشه بت پرستی، اسلام اندیشه رواداری دارد. به زور اندیشه و آلودگی های ذهنی افراد را عوض نمی کند. ایشان در ادامه گفت: خداوند چیزهای مهم را با قل مطرح می کند بگو به اهل کتاب و بت پرستها اگر اسلام بیاورید هدایت شده اید اما اگر سرپیچی کردند ای رسول ما تو فقط برسان. دیگر چیزی پشت سرش نیست.
استاد سطح 4 این مدرسه با طرح آیه 46 سوره عنکبوت «و لاتجادلوا اهل الکتاب إلا بالتی هی أحسن إلا الذین ظلموا منهم و قولوا آمنا بالذین أنزل إلینا و إنزل الیکم و الهنا و الهکم واحد»گفت: این آیه جملات سلم و بردباری و رواداری را نشان می دهد. وقتی پیام اسلام اینگونه به جهان عرضه شود می تواند جذاب و شیوا باشد.
آقای شاهینی آیه 68 سوره انعام را آیه مسالمت در هنگام گفتگو نامید و گفت: در این آیه خداوند می فرماید: «إذا رایت الذین یخوضون فی آیاتنا فقد … عنهم حتی یخوضوا فی حدیث غیره» وقتی جماعتی را می بینی که نشانه های ما را توطئه می کنند تمسخر می کنند از آنها اعراض کن و روی برگردان تا اینکه موضع سخنشان را عوض کنند.
ایشان با توجه به این آیه گفت: اگر افرادی آیات الهی و مباحث اعتقادی را بررسی کردند تا نقطه منفی بگیرند و شروع به مسخره کردن بکنند از آنها اعراض کن تا از حرفشان برگردند. یعنی کار فرهنگی و عملی انجام بده. هیچ جای این آیه برخورد خشونت آمیز با آنها را مطرح نکرده است بلکه مربوط می شود به اینکه انسان در مواجه با مباحث فکری و تئوریک اصل بر مسالمت را داشته باشد.
ایشان در ادامه برای اثبات صلح به روایاتی از پیامبر اکرم(ص) استناد کرده و گفت: پیامبر«ص» می فرماید: هر کس ذمی را اذیت کند من دشمنش می شوم. اگر کسی کارهای سنگین بر دوش معاهد یعنی کسی که در پناه اسلام است بگذارد من دشمنش (ص) می شوم.
در ادامه به حدیثی دیگر از پیامبر(ص) استناد کرده و گفت: هر کس ذمی و معاهدی را ظلم کند حقش رل نقض کند، کارهای فوق طاقت به او واگذار کند یا چیزی را بدون رضایتش از او بگیرد، من روز قیامت علیه او احتجاج خواهم کرد. این حدیث خطاب به مسلمانان است. با توجه به روایات مطرح شده نیز می توان گفت اصل بر صلح و زندگی مسالمت آمیز می باشد.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و مرکز تخصصی الزهراء(س) گرگان دومین هم اندیشی هفته کتاب و کتابخوانی با حضور مدیر محترم مجموعه حوزوی الزهراء(س) گرگان و معاونین محترم آموزش و پژوهش و کتابداران مدرسه در تاریخ99/8/19   برگزار گردید.

در این هم اندیشی کتابداران به ارائه طرح ها و برنامه های خود در هفته کتاب و کتابخوانی پرداختند؛ در ادامه مدیر محترم مجموعه حوزوی الزهراء(س) به همراه معاونین محترم پژوهش و آموزش به بررسی این طرح ها و برنامه های ارائه شده توسط کتابداران پرداختند.

در پایان کتابداران نحوه مشاوره دادن به طلاب در زمینه انتخاب موضوع پایان نامه، مقاله و.. و شیوه آماردهی از مراجعات و امانت کتاب را بیان نموده و مورد تائید مدیر و معاونین محترم قرار گرفت.

 

دائره المعارف قرآن کریم

تهیه کننده: زهرامهاجرخراسانی

بدون تردید، قرآن کریم اقیانوسى بیکران ناپیداست که دست یابى به ژرفا و بطون معارفش براى غوّاصان معرفت پژوه به طور کامل میسّر نیست و به راستى، مصداق سخن امیر کلام است که فرمود: «بحرٌ لا یُدرکُ عُمقه.»1 با این حال، همه ما دعوت شده ایم بر کرانه این اقیانوس به جستجو پردازیم و از زلال آن بهره گیریم و آتش جهل و حیرانى را هرچند دمى برنشانیم. از همین روست که تبیین و تفسیر معارف قرآنى، از دوران نخستین مفسّران اصیل قرآن، پیامبر(صلى الله علیه وآله) و امامان(علیهم السلام)، تا این روزگار دامن گسترده و همچنان بر تارک میراث مکتوب فرهنگ ما مى درخشد. به دلیل آنکه یافتن بخشى از گوهرهاى ناب قرآنى به فراخور حال و توان هر عصر و نسل، رزق گران بهاى انسان در همه روزگاران است، فرزانگان دوران ما نیز در تکاپویند تا از اقبال لایزال قرآن پژوهى طرفى بربندند و در این زمره، فیضى نصیب خویش و حظّى از آنِ معرفت نوشان این عصر کنند. تدوین دائرة المعارف قرآن کریم، که «مرکز فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم» بدان همّت گماشته، در این مسیر است که با عزمى سترگ آغاز گشته و با استعانت از نور قدسى قرآن شریف، امید است در کم ترین زمان به منزل مقصود ره برد.(1)

دائرة المعارف قرآن كريم شامل اطلاعات پايه، معتبر و اصيل در باب علوم و معارف و اعلام قرآنى است كه به گونه‌اى آسان‌ياب و روان در دسترس قرآن‌پژوهان و اهل تحقيق و پژوهش مي باشد. از ويژگى‌هاى اين دايرة المعارف:

•استوارى بر پايه نظام الفبایی در چينش مدخل‌ها

•استفاده از منابع اصيل و متقن و دست اول

•ارائه همه آرا و مبانى اصلى در هر موضوع

•برخوردارى از نظام ارجاع درون مقاله اى و برون مقاله اى

•بهره ورى از نثر معيار می باشد.

این دائرة المعارف توسط مركز فرهنگ و معارف قرآن تهیه و تدوین گشته و توسط انتشارات مؤسسه بوستان كتاب قم به چاپ رسیده است.(2) 

هدف اصلی این دائرةالمعارف، ارائه اطّلاعات ناب و اصیل در قلمرو موضوعات قرآنی است؛ به‌گونه‌ای که اهل تحقیق در این موضوعات را به عنوان منبعی مادر، از منابع فرعی بی‌نیاز کند. در کنار این هدف اصلی و خاص، غرض عمومی تدوین این دائرةالمعارف آن است که مخاطبان دانش‌پژوه در حدّ مطالعات پایه اسلامی نیز بتوانند از پژوهش‌های اصیل قرآنی بهره گیرند؛ ازاین‌رو، مؤلفان آن کوشیده‌اند تا طلّاب و دانشجویان و عموم دانش پژوهان آشنا به مبانی قرآنی نیز به فراخور توان و در عرصه مطالعات عمومی یا تخصّصی خود، بتوانند از مقالات این دائرةالمعارف استفاده کنند.

پیشینه

ایده اولیه این اثر توسطآیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی پیش از انقلاب اسلامی ایران مطرح شده‌است، و در نهایت توسط واحد «مرکز فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیّه قم» کار پژوهشی آن انجام یافته، و منتشر گشته‌است. مرکز فرهنگ و معارف قرآن، در آغاز فعّالیت خود، برای تکمیل برداشت‌های تفسیری آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی کار تدوین تفسیر راهنما را با روشی نو آغاز کرد که در ۲۲ جلد انجام شد. در این تفسیر، بیش از ۶۰ هزار فیش و برداشت از قرآن بر اساس ترتیب آیات، گرد آمده‌است که همه دارای نمایه بوده، از فهرست موضوعی جامعی برخوردار است.

در مرحله بعد، به منظور راه‌یابی آسان به موضوعات و مفاهیم قرآنی، این فیش‌ها با افزودن اطلاعات تکمیلی در پژوهش جدید، بر پایه نظام الفبایی طبقه‌بندی شد و با نام «فرهنگ قرآن» عرضه شده‌است.

در مرحله آخر، با استفاده از پژوهش‌های یاد شده، و هماهنگ با آن‌ها، در جهت پرداختن نظامواره به موضوعات قرآنی، برای هر یک از عناوین و مدخل‌های فراهم آمده، مقاله‌ای نگاشته شده، و «دائرةالمعارف قرآن کریم» نام گرفته‌است.

قرار است بر اساس این دائرةالمعارف، تفسیر موضوعی جامعی شامل همه مفاهیم قرآن نگاشته شود.(3)

ویژگی های دائره المعارف قرآن کریم

هدف اصلى دائرة المعارف قرآن کریم در مرکز فرهنگ و معارف قرآن، که با همکارى حدود 80 تن از محققان و پژوهشگران مجرّب انجام مى شود، عبارت است از: ارائه اطلاعات ناب و اصیل در قلمرو موضوعات قرآنى به گونه اى که اهل تحقیق در این موضوعات را به مثابه منبعى مادر و ماندگار، از منابع فرعى بى نیاز کند. در کنار این هدف اصلى و خاص، غرض عمومى تدوین دائرة المعارف حاضر این است که مخاطبان دانش پژوه در حد مطالعات پایه اسلامى نیز بتوانند از پژوهش هاى اصیل و قومى قرآن بهره گیرند. از این رو، کوشیده است تا طلّاب و دانشجویان و عموم دانش پژوهان آشنا با مبانى قرآنى نیز به فراخور توان، در عرصه مطالعات عمومى یا تخصصى خود بتوانند از مقالات این دائرة المعارف استفاده کنند.

روشن است که این غرض عمومى در جنب آن هدف اصلى تأمین مى شود و این دو تزاحمى با هم نخواهند داشت. لازم به ذکر است که بانیان این حرکت سترگ برآنند تا دائرة المعارف حاضر را به زبان هاى علمى روز ترجمه کنند و نیز دائرة المعارفى قرآنى در سطح کودکان و نوجوانان فراهم آورند.

الف. اصول و ضوابط

1. همه مقالات این دائرة المعارف داراى رویکرد قرآنى هستند و چنانچه مباحثى در قلمروهاى دیگر مطرح شده اند، صرفاً از باب ضرورت و ارتباط با آن رویکرد قرآنى است.

2. براى حفظ اصل بى طرفى و بعد علمى، همه آراء و دیدگاه هاى مهم و مبنایى در هر موضوع و مسئله به صورت مستند و بدون افزایش و کاهش آورده شده اند، سپس نقدهاى علمى وارد بر هر دیدگاه ذکر و آراء موافقان و مخالفان بدون تصرّف ارزش داورانه نقل گردیده اند.

3. شیوه طرح مطالب در هر مقاله به گونه اى است که به آراء و عقاید خاص مذاهب و مکاتب اسلامى احترام نهاده شود و هرگونه نقد دیدگاه هاى غیرشیعى یا غیر مشهور با روشى منصفانه و علمى صورت پذیرد تا از هر نوع دامن زدن به اختلاف هاى مذهبى پرهیز گردد. همچنین در نقد و تحلیل دیدگاه هاى دانشمندان مسلمان و غیرمسلمان کوشش شده است صرفاً از جنبه علمى و تحقیقى به آراء آنان نگریسته شود و از داورى هاى شخصى خارج از حیطه تخصصى هر مقاله پرهیز شود.

5. مباحث فقهى صرفاً با رویکرد علمى و پژوهشى تنظیم مى شوند و لزوماً جنبه کاربردى و فتوایى ندارند.

6. در مباحث تاریخى، گاه گزارش هایى آمده اند که مورد تأیید نیستند، اما جنبه علمى بحث، نقل آن ها را اقتضا کرده است.

7. منابع مقالات منحصر به کتاب هاى چاپ شده نیستند و هنگام لزوم، از کتاب هاى خطى و پایان نامه هاى حوزوى و دانشگاهى نیز بهره گرفته شده است.

ب. مدخل یابى: پژوهشگران بخش مدخل گزینى تخمین مى زنند که در دائرة المعارف حاضر، افزون به چهارهزار مدخل چهره خواهد نمود. چینش مدخل ها بر پایه الفباى فارسى است. لازم به یادآورى است مدخل ها دوگونه اند: اصلى و ارجاعى. «مدخل اصلى» آن است که مقاله در ذیل آن درج مى گردد. «مدخل ارجاعى» آن است که صرفاً به مدخلى دیگر ارجاع داده مى شود. در تعیین مدخل، به اصول ذیل توجه شده است:

1.آیینه موضوع باشد.

2. مشهور و رایج باشد.

3.در متون معتبر یا فرهنگ قرآنى موجودیت آن پذیرفته شده باشد.

4. جزئى و خاص باشد، مگر در موارد ضرورت.

ج. تشکیل پرونده علمى

پرونده علمى، فهرست و تصویر مجموعه اى از منابع و مدارک هر مقاله است، به گونه اى که مؤلّف مقاله را تا حدّى قابل توجه از مراجعه به منابع بى نیاز سازد. پرونده علمى پس از پنج مرحله کار پژوهشى، آماده مى شود:

1.دریافت توجیهى مدخل و دامنه ارتباط آن با مدخل هاى مشابه و موازى;

2.جستجوى آیات مرتبط با مدخل.

3.جستجو در منابع و تصویربردارى از آن.

4.چینش درست اسناد به ترتیب اهمیت و اولویت.

5. تنظیم پرونده و تحلیل آن.

د . نگارش مقالات

1.در زبان مقالات، مهم ترین اصل پیروى از قواعد پذیرفته شده مکتوب یا عرفى در قلمرو دستور زبان، لغت، معانى و بیان و ساختار نوشته است.

2.در تنظیم ساختارى بدنه مقاله مهم ترین اصل آن است که چینش و نظم منطقى رعایت شود.

3. مقالات در قلمروهاى موضوعى تنظیم مى شوند; از قبیل: تاریخ و اعلام، فقه و حقوق، فلسفه و کلام، علوم قرآنى، معارف و مفاهیم قرآنى، ادیان و مانند آن. به همین سیاق، بخش هاى علمى متشکّل از زبدگان آن گرایش تشکیل مى شود که مسئول صحّت و اتقان مقالات مى باشند. در برابر هیأت علمى، که عالى ترین گروه تخصصى است و مسئولیت علمى دائرة المعارف را بر عهده دارد، اعضاى بخش هاى علمى مدافع نظریات آن بخش خواهند بود.

برخى از مدخل هاى اصلى و ارجاعى که در جلد اول اوایل سال 1382 از سوى انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى به زیور طبع آراسته شد، عبارتند از: آب، آبادانى، آبرو، آبزیان، آبستنى، آب میوه، آبیارى، آتش، آتش بس، آثار باستانى، آجرپزى، آخذ اسماء و صفات، آخرت، آخرالزمان، آدم، آدم ربایى، آرامش، آرایش، آرزو، آزادى، آزمایش، آسانى، آسایش، آسمان، آسیه، آشامیدنى ها، آشتى، آفاق، آفتاب، آفریدگار، آفرینش، آگاهى، آل ابراهیم، آمادگى نظامى، آمرزش، آموزش، آمیزش، آوارگى، آهن، آیات آفاقى، آیات الاحکام، آیات خدا، آیات نامدار، آیه آمن الرسول، آیه ولایت، ابتر، ابتکار، ابرار، ابراهیم، ابلیس، ابوذر غفارى و ابوحرمه خزرجى. پوشیده نماند که بیشتر کارهاى جلدهاى دوم تا پنجم نیز انجام شده است. امید است به زودى قلب و روح علاقه مندان به قرآن را منوّر سازد.(4)

 

منابع

1.علی رضائی بیرجندی، دائره المعارف قرآن کریم در یک نگاه، معرفت 1383، شماره83، http://ensani.ir/fa/article

2. http://wiki.ahlolbait.com

3. https://fa.wikipedia.org

4. علی رضائی بیرجندی، دائره المعارف قرآن کریم در یک نگاه، معرفت 1383، شماره83، http://ensani.ir/fa/article

 

مقدمه:

موضوع کتاب و کتابت در رشد حیات اجتماعی تاثیر بسزائی دارد. روح یک جامعه در پرتو این مهم بارور می شود و به همین دلیل میراث فرهنگی و تمدن اسلامی همیشه مملو از کتاب های بزرگانی است که افتخار جامعه بشری بوده و همه همت اولیای دین اسلام بر این بوده که بندگان خدا را به سوی روشنائی کتاب رهنمون شوند. چنانکه کلام الهی با توجه به قلم آغاز شده: (علم بالقلم) و در جائی دیگر می فرماید: (ن و القلم و ما یسطرون) کتاب از دیرباز، حافظ و احیاء کننده تفکر و اندیشه های والا و منبع عظیم بوده است که طالبان علم، اندیشه و حقیقت را سیراب نموده، ارزیابی شرایط و امکانات موجود فرهنگی، مبین این نکته است که امروزه کتاب می تواند به عنوان یک وسیله مطمئن و کارآمد در بهینه سازی فضای فرهنگی جامعه مورد استفاده قرار گیرد. تجربه جهانی نشان می دهد رشد و توسعه تمدنها، ریشه در رشد فکری و فرهنگی هر جامعه دارد بدون رشد فرهنگ کتابخوانی در جوامع نمی توان به رشد هیچ تمدنی دل خوش کرد. باید تاکید کرد که علی رغم رشد رسانه های جمعی گوناگون تاکنون هیچ رسانه ای نتوانسته است نقشی را که کتاب در رشد تمدن ها داشته است ایفا نماید.(1) 

نقش کتاب در تربیت فرزند

کتاب، زیربنای تمدن بشری است. به‌ویژه در عصر حاضر که روزگار دانش، تعقل، فرهنگ و تکنولوژی است. کتاب از بهترین وسایل ایجاد ارتباط به شمار می‌رود؛ به بیانی دیگر، حتی در روزگار رادیو، تلویزیون، ماهواره، رایانه و اینترنت، هنوز هم سخن مکتوب یا همان کتاب، وسیله بسیار خوب و ارزشمندی برای انتقال دانش‌ها، گسترش بینش‌ها و القای مفاهیم است.

اگر والدین در تربیت فرزندان درست عمل کرده و با مطالعه و بالا بردن سطح آگاهی خود، شیوه‌های تربیتی صحیح را در دستور کار خود قرار دهند، می‌توانند آینده‌ای خوب را برای فرزندان خود رقم بزنند.

آنان می توانند با آموزش لذت مطالعه به کودکان و نوجوانان راه درست زیستن را به آن‌ها آموزش بدهند.(2)

نقش مطالعه در تربیت فرهنگی و تأثیر آن در رفتارهای اجتماعی

مطالعه و کتابخوانی؛ کسب دانش و علم روز، بنای آغازین و زمینه ساز توسعه و پیشرفت همه جانبه ی کشور و راه یابی ورود به دنیایی مملو از سعادت، خردورزی و آگاهی انسان هاست. هرگاه  هدفمند ومبتنی بر خردجمعی، هرکس درجایگاه اجتماعی خود درراستای زدودن جهل وناآگاهی گام بردارد به همان میزان به سمت وسوی آگاهی بخشی و دانایی حرکت می کند.

مطالعه چه دربخش کمی(میزان  زمان مطالعه، معیار واندازه ی آن در زمان تعیین شده) و چه به لحاظ کیفی(میزان یادگیری، قدرت تحلیل وبررسی، گسترش معنایی وکاربردی، شعورمند کردن حافظه ی انسانی وتفکر بخشی دروی) می تواند انسان های هرجامعه را به جهان دانش ومعرفت رهنمون کرده و  دریچه های روشن همراه با بصیرت وشناخت را پیش روی او باز نماید. از سویی ابزاری هدفمند و کارساز در پرورش ورشد استعدادهای وی در راه کمال و پیشرفت انسانی گردد.

این یک واقعیت اثبات شده است که رمز حصول پیشرفت کشورهای توسعه یافته ومترقی، امر مطالعه ودانش افزایی سودمند وهدفمند بوده و مطالعه وکتابخوانی را از ضروریات برنامه های حیاتی خود برشمرده اند، چرا که افراد هرجامعه زمانی به این ضرورت فرهنگی  بها داده و آن را جدی بگیرند در رشد وپیشرفت جامعه تأثیرگذار و در تربیت نسل های امروز وفردای جامعه نقش سازنده ای را عهده دارخواهد بود. (3)

در تاثیر مطالعه بر فرهنگ جامعه باید گفت: در یک جامعه که افراد آن اهل مطالعه هستند، مردم و مسئولین به تفاوت اندیشه اعتقاد دارند. به ساختار، رویه، قانون، آیین نامه اعتقاد دارند. حقوق شهروندی را رعایت می‌کنند. وارد حریم خصوصی افراد نمی‌شوند. مردم حق {داشتن} تشکل و سوال کردن دارند. انتخابات، روش صلح‌آمیز تغییر سیاست‌ها و جهت‌گیری‌هاست.(4)

نقش مطالعه در حفظ فرهنگ

به گفته اکثر جامعه شناسان، اقوام و مللی که با مطالعه مأنوس بوده و کتاب و کتابخوانی در میانشان رواج بیشتری داشته است، توانسته اند فرهنگی ماندگارتر و پویاتر از خود به جای بگذارند و میراث فرهنگی و گنجینه های معارف و دستاوردهای عالمان و فرهیختگان خود را به نسل های دیگر منتقل کنند. در این راستا برنامه ریزی صحیح فرهنگی علاوه بر حفظ هویت عقیدتی و قومی عاملی است که منجر به ایستادگی در مقابل هجوم فرهنگ بی فرهنگی بیگانه می شود، و به حفظ فرهنگ خودی می انجامد. حل این معادله بسیار ساده است که آیا تاثیر پذیری یک ملت بی اطلاع و بی سواد، از فرهنگ بیگانه محتمل تر و پرهزینه تر است یا ملت و فرهنگی که اهل مطالعه و تحقیق و پژوهش است؟ بی تردید جامعه ای که در آن فضای مطالعه، پژوهش و تحقیق، به لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری، به شکل مطلوب و بدون قید و بندهای دست و پاگیر فراهم باشد کمتر از فرهنگ و القائات بیگانه تاثیر می پذیرد تا جامعه ای که از فرهنگ مطالعه و تحقیق دور است. در تمامی زمینه های فرهنگی اینگونه است که وقتی دولت ها و متولیان فرهنگ عمومی، حداقل ها را برای جامعه در این حوزه فراهم کردند دیگر جامعه بویژه قشر حساس و پرانرژی و پرسشگر جوان، که کنجکاو و به دنبال دانستن بیشتر است، برای رفع نیاز طبیعی و فطری خود، چشم و تمایلات فکری اش، به طور مطلق و یکسویه، به بیرون از مرزها و بهره مندی صرف از محصولات و تولیدات فرهنگی بیگانه نخواهد بود و در آنجایی هم که در برخی زمینه ها نیاز به تبادل فرهنگی پیدا شد، اولویت بر حفظ و ارتقاء فرهنگ بومی و تبادل فرهنگی خواهد بود و نه اینکه مصرف کننده صرف تولیدات دیگران باشیم. طی این مسیر بسیار حساس و ظریف، تنها با انعطاف و تدبیر و مدیریت، و فراهم کردن زمینه لازم برای تالیف، انتشار کتاب و کتاب خوانی، ممکن خواهد شد.(5)

نقش کتاب و کتابخوانی در ترویج فرهنگ محیط زیستی

از آنجایی که محیط زیست موهبت رایگان ارزشمندي است که خداوند به انسان ارزانی داشته است و بسیاري از تهدیدهاي محیط زیستی، تخریب منابع و آلوده سازي محیط، نتیجه فعالیتهاي انسانی هستند، از این رو آگاه سازي عمومی و آموزش جامعه در رابطه با ارزش و اهمیت محیط زیست براي ادامه حیات بشر امري ضروري است و براي اجراي موفقیت آمیز برنامه هاي حفاظت از محیط زیست، باید بستر تغییر در دانش ها، ارزش ها، رفتار و به طور کلی شیوه زندگی جامعه فراهم شود .دراین میان یکی از ابزارهاي کلیدي براي آگاه سازي جوامع، کتاب است .تولید و نشر کتاب چه از منظر تخصصی و چه از منظر عمومی می تواند اطلاعات کافی و صحیح را به اقشار مختلف جامعه ارائه دهد.کتاب نقش بسیار مهمی در زمینه ارتقاي آگاهی هاي محیط زیستی دارد و با ترویج فرهنگ کتابخوانی، میتوان به خوبی این نیاز راپاسخگو بود .نسل نو باید بیاموزندکه خودشان از محیط زیست محافظت کنند و مصرف کننده صرف یا تماشاگر تخریب نباشند بنابراین کتاب است که میتواند این فرهنگ را ترویج دهد وباید با برنامه ریزي هاي اصولی براي تولید و نشر کتاب هاي محیط زیستی، و ترغیب فرهنگ کتابخوانی به ویژه در بخش کودك و نوجوان، امکان جذب این نیروي عظیم را براي حفاظت از محیط زیست خود فراهم آوریم.البته نباید تنها به رسانه کتاب اکتفا شودو باید درکنار کتاب، از رسانه هاي متنوع دیگر استفاده کرد امروزه ما شاهد انتشارکتاب هاي متفاوتی در زمینه هاي اقتصاد، روانشناسی ، حقوق ،اخلاق وفرهنگ محیط زیست هستیم ولی با توجه به روند تخریبی که متوجه محیط زیست کشورمان است ، این موضوع کافی نیست و باید برنامه ریزي قوي تر و جدي تري براي آن وجود داشته باشد چرا که امروزه سازگاري ما با محیط زیست با توجه به سبک زندگی که داریم بسیارکم شده است، از این رو مشکلات بسیار زیادي براي بشر به وجود آمده است و علاوه بر فراهم کردن زیرساخت هاي لازم براي پیشگیري از تخریب، قطعا پرداختن به مقوله کتاب در زمینه بالابردن سواد محیط زیستی تاثیرگذار خواهد بود(6).

مطالعه و سبک زندگی افراد

امروزه اغلب جامعهشناسان معتقدند که برای داشتن یک جامعه سالم، باید دیدگاه و سبک زندگی افراد جامعه ، تغییر کند . بنابراین تلاش پژوهشگران علوم مختلف، بر آموزش نکات لازم و ضروری برای یک زندگی سالم و شاد می باشد.

در تاثیر مطالعه بر سبک زندگی می توان به نکات زیر اشاره کرد:

۱. اولین و بدیهی‌ترین تاثیر مطالعه، تبدیل شدن افراد جامعه به فردی با آگاهی بالاست. کتاب‌ها غنی‌ترین و قابل اعتمادترین منابع اطلاعات هستند. به همین دلیل با مطالعه‌ی کتاب‌هایی در زمینه‌های مختلف، گستره و عمق اطلاعات ، در امتداد هم افزایش می‌یابد. هر زمان و به هرمیزانی که کتاب خوانده شود، به آگاهی افزوده می‌شود و این به خودی خود از شگفت انگیزترین نتایجی است که می‌توان به آن رسید.

۲. بررسی های علمی نشان داده‌اند که مطالعه اثرات قوی و بسیار مثبتی بر روی مغز دارد. هنگامی که مطالعه می‌کنید، ذهن به طور مداوم در حال فعالیت است. همین مسئله از اتفاق افتادن بیماری‌هایی نظیر آلزایمر پیشگیری می‌کند. دلیل این اتفاق این است که وقتی شما ذهنتان را فعال نگه می‌دارید، به نوعی از کاهش و از دست رفتن قدرت ذهن پیشگیری می‌کنید. مغز نیز یک ماهیچه است و مانند سایر ماهیچه‌های بدن، با تمرین قوی‌تر می‌شود و سلامتی آن به میزان بیشتری حفظ می‌شود. کارهایی مثل حل پازل و مطالعه از جمله فعالیت‌هایی است که ذهن را تمرین می‌دهد و به سلامت آن کمک می‌کند.

۳. فواید مطالعه تنها به اثرات ذهنی آن محدود نمی‌شود. مطالعه حتی بر جسم افراد هم می‌تواند اثر مثبت داشته باشد. گاهی مطالعه بیشتر از پیاده روی یا شنیدن موسیقی در کاهش استرس اثر مفید دارند. تحقیقات علمی نشان داده‌اند کسانی که مطالعه‌ی بیشتری دارند، سطح استرس و اضطرابشان از دیگران پایین‌تر است.

۴. یکی دیگر از مهم‌ترین فواید مطالعه تقویت حافظه است. در لحظه‌ی آغاز مطالعه، موضوع کتاب، تم اصلی آن، فصل‌ها و بسیاری اطلاعات دیگر در مورد کتاب را به یاد آورده می شود. همین که ذهن عادت می‌کند که هنگام مطالعه این اطلاعات را به یاد بیاورد، حافظه به تدریج تقویت خواهد شد. علاوه بر این با هرکتاب جدید، دریچه‌ی جدیدی از اطلاعات به روی ذهن انسان گشوده می شود که هرباریادآوری آن‌ها، اطلاعات پیشین را تثبیت می‌کند.(7)

۵. کتاب به ما می‌آموزد که اندیشه‌های انسان باید سرشار از آموزه‌های معنوی،منطقی، عرفانی و حقیقی باشد ؛ مطالعه، ذهن را پر بار می‌کند و درخت اندیشه را رونق می‌بخشد. کتاب در زندگی ما می‌تواند یک معلم باشد، تا اصول زندگی را به ما بیاموزدو اخلاق انسانی و معرفت را در وجود ما نهادینه کند. بشر نیاز دارد تفکر کند و از ژرفای خیال خود، به باطن جان فرو رود و به حقایق خلقت و وجود خود، آگاهی یابد. مطالعه انسان را به پرواز در می‌آورد تا کمی از پستی‌ و بلندی‌های روزگار فاصله بگیرد و در آسمان علم و اندیشه که منشأ آرامش است، سیر کند.

6. مطالعه به انسان آرامش می دهد، دلیل اکثر فکر‌های ناآرام و بیماری‌های روحی و تعصبات بیجا، از عدم مطالعه است، زیرا انسان دشمن چیزی است که نمی‌فهمد و فهم غلط است که درخت تفکر را می‌خشکاند و تعصبات نادرستی که بر بعضی افراد حاکم است، ناشی از نفهمیدن و دانش کم است.(8)

نتیجه گیری

کتاب در جامعه نقش مهم و موثری دارد. جامعه ای که می‌خواهد آزاد و آگاه زندگی کند، حتما باید به پدیده کتاب با چشم دیگری بنگرد. در چنین جامعه ای هرگاه وفاقی مبتنی بر رشد و توسعه بخواهد شکل بگیرد، می‌باید کتاب به عنوان یک عنصر اصلی و تأثیرگذار در آن مطرح باشد و والاترین جایگاه را در همه نهادهای فردی و اجتماعی از آن خود سازد؛ به گونه ای که هیچ کس، در هیچ جا، هیچ عذری برای کتاب نخواندن نداشته باشد زیرا کتاب یکی از راه های کسب دانایی، توانایی و موفقیت است و آدمی را در فهم و درک درست و تمیز راست از ناراست، مدد می‌رساند. در واقع، اعتلای فرهنگ کتاب خوانی، پی ریزی بنای توسعه فرهنگی جامعه تلقی می‌شود و در این جهاد مقدس، همگان از خرد و کلان باید شریک و سهیم باشند و برای این سازندگی رشد، توسعه و معنویت گرایی، از دل و جان مایه بگذارند.

بی تردید جامعه ای که در آن فضای مطالعه پژوهش و تحقیق، به لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری، به شکل مطلوب و بدون قید و بندهای دست و پاگیر فراهم باشد نسبت به جامعه ای که از فرهنگ مطالعه و تحقیق دور است، کمتر از فرهنگ‌های بیگانه تأثیر می‌پذیرد.در جامعه ای که ما زندگی می‌کنیم با توجه به اهمیت کتاب و کتاب‌خوانی باید عادت به مطالعه در همه تفکرات و اندیشه‌ها و دل‌ها همگانی شود و شور، شوق و عشق به کتاب و کتاب‌خوانی در جامعه استمرار داشته باشد. کتاب‌خوانی نباید به یک عده یا یک گروه خاص تعلق داشته باشد بلکه هر فرد باید با کتاب زندگی کند و بنا به فرموده مقام معظم رهبری: مردم باید به کتاب‌خوانی عادت کنند و کتاب وارد زندگی مردم شود مطالعه و کتاب‌خوانی باید به عنوان یک نیاز و احساس دایمی لازم و روزانه در میان عموم رایج و مطرح باشد تا افراد جامعه به خواندن و مطالعه ترغیب نشان دهند و فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی ترویج پیدا کند.(9)

 فهرست منابع:
1.       ماهنـامه صدای جمهوری اسلامی ایران، شمـاره يازدهم، شماره69،سال1392، صفحه187

2.       www.iranpl.ir/news

3.       آفرین پنهانی https://koodak24.ir

4.       hoseinghorbani.com  

5.       نقش مطالعه در حفظ فرهنگhttp://www.mefda.ir/

6.       https://www.doe.ir

7.       https://cashineh.com     

8.       طهرانیhttps://www.ettelaat.com/mobile/?p=36421&device=phone

غفار عزیزی، نقش کتاب در توسعه فرهنگ جامعهhttp://www.araznews.ir/

“مسئول کتابخانه مدرسه علمیه عالی الزهرا(س) گرگان:
کتاب دریچه ای به سوی علم و معرفت است
مسئول کتابخانه مدرسه علمیه عالی الزهرا(س) گرگان گفت: کتاب دریچه ای به سوی علم و معرفت و مطالعه راهی بسیار ساده وعلمی برای پرورش استعدادها و آموزش علم است.
به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س)، خانم ربابه کابوسی در نشست علمی پژوهشی با عنوان «عوامل موثر بر افزایش فرهنگ مطالعه »که به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی در تاریخ 98/8/20 برگزار شد طلاب علوم دینی را میراث دار پیامبر اکرم (ص) دانست و بیان داشت: “"کتاب “"اولین معجزه پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه) است و اولین آیه ای که بر حضرت نازل شد امر به خواندن بود.
وی با استناد به روایتی از پیامبر گرامی اسلام(ص)، بین کسانی که برای احیای دین اسلام بابی از علم را طلب می کنند یک درجه با انبیا فاصله دانست و همچنین بیان داشت طبق روایت پیامبر خاتم(صلی الله علیه)، تمامی موجودات برای طالبان علم طلب استغفار می کنند.
عضو مرکز پژوهش های اسلامی الزهرا (س) گرگان اضافه کرد: مراد از طالبان علم در اینجا افرادی هستند که به دنبال علم اموزش و دانش افزایی بوده و علم را از منابع معتبر و اصلی اخذ نموده و به نحو شایسته بدان عمل می کنند.
کابوسی گفت: کتاب دریچه ای به سوی علم و معرفت و مطالعه راهی بسیار ساده وعلمی برای پرورش استعدادها و آموزش علم است.
وی با استناد به کلام رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) اظهار داشت: فرهنگ کتابخوانی باید به عنوان یک سیره و سنت در بین مردم در آید به طوری که همگی اهل مطالعه باشند و این سنت حسنه را به فرزندان خود نیز آموزش دهند.
استاد حوزه به بیان گام هایی برای فرهنگ سازی مطالعه در بین مردم پرداخت و خاطر نشان کرد: اولین گام در این مسیر؛ شناخت موانع مطالعه است و برداشتن این موانع دومین گام در فرهنگ سازی مطالعه می باشد.
کابوسی ادامه داد: یادداشت سوالات و دغدغه های ذهنی، پاسخ دادن به هر سوال با تحقیق و جستجو از اولین و ابتدایی ترین کاری است که در مسیر مطالعه برداشته می شود.
وی گفت: برای آغاز مطالعه و یافتن سوالات ذهنی، با خواندن کتاب هایی با حجم کم و محتوای ساده شروع کنید.
عضو مرکز پژوهشی الزهرا(س) گرگان بر خلاصه نمودن کتاب توصیه نمود و اضافه کرد: خلاصه کردن کتاب فوایدی بدنبال دارد به طوری که موجب فهم بیشتر انسان از کتاب شده و رجوع مجدد به کتاب را راحت تر و ساده تر می کند.
کابوسی در پایان ابراز داشت: سعی کنید با مفاهیم کتاب زندگی کنید اهمیت کتاب خواندن در این است که به بهبود کیفیت زندگی انسان کمک کند. در روایتی از امیرمومنان علی(علیه السلام) است که می فرمایند: “"هرکس با کتاب آرامش یابد راحتی و آسایش از او سلب نخواهد شد"” .
”

هیچ‌وقت برای شروع دیر نیست

  اگر بعد از مدت‌ها تصمیم دارید که دوباره دست به کتاب شوید و به اصطلاح، کتاب‌خوان شوید با این نوشته همراه شوید.

 مواردی که برای شروع باید در کتابخوانی رعایت نمود عبارتنداز:

1.       قبل از هر چیز باید ببینیم  چه عواملی مانع مطالعه ما می شوند  تا در مورد رفع آنها فکر کنیم؛ به عنوان مثال احساس میکنیم سرعت خواندن ما بسیار کند است یا حوصله متن های طولانی را نداریم یاکتابخوانی برای ما خسته کننده است و  …

2.       با توجه به اینکه هر فردی دارای سلیقه متفاوتی است؛ ابتداء، لیستی از سوال هایی راجع به علایق و دغدغه های ذهنی خود تهیه کنید. به عنو.ان مثال شخصی علاقمند است در زمینه تاریخ مطالعه کند اما شخص دیگر مباحث اعتقادی دغدغه اوست.

3.       در مرحله بعد برای پاسخ دادن به هر سوال باید تحقیق و جستجو کنید.

4.       برای آغاز مطالعه و یافتن سوالات ذهنی ، کتاب‌های کم‌حجم‌تر که خیلی هم محتوای سنگین و ثقیلی ندارد را انتخاب کنید.

5.       در انتخاب کتاب دقت کنید کتابی را انتخاب کنید که ذهن، تخیل، اراده و تفکرِ آدمی‌ را به حرکت وادار کند.

 

  چگونه کتابخوان باقی بمانیم؟

در پاسخ به این سوال که چگونه به کتاب خواندن عادت کنیم ؟ باید گفت که :

1.       کم بخوانید، ولی همیشه بخوانید. مفهوم آهسته و پیوسته پیمودن مسیر را لطفا رعایت کنید. زیرا بهترین کار برداشتن گام‌های کوچک اما پیوسته است. مفاهیمِ کتاب را آرام آرام به مغز بفرستید ؛ تا سر جایش بنشیند. هنگام خواندنِ کتاب، خوب به مطالبش فکر کنید.

2.       برای خودتان برنامه کتابخوانی تهیه کنید. برای مثال کتاب مورد علاقه‌تان را انتخاب کنید. سپس در دفترچه‌ای یادداشت کنید که تا پایان ماه جاری سیصد صفحه از کتاب را می‌خوانید.

اگر مقدار مورد نظر از کتاب را در تاریخ درج شده به پایان رساندید به خودتان پاداش دهید. در غیر این صورت خود را جریمه کنید. مثلا سی بار درازنشست تمرین کنید!

3.       کتاب دیجیتال بخوانید؛ اما خود را به کتابهای دیجیتال عادت ندهید زیرا برای کسانی که عادت کتابخوانی دارند، کتاب دیجیتال یا مکتوب تفاوتی ندارد. اما برای کسانی که به تازگی خود را به کتابخوانی عادت میدهند، لمس کردن برگه های کاغذ، خط کشیدن زیر نوشته ها، دیدن نشانه میانه کتاب که مشخص میکند بخشی از کتاب خوانده شده، باز شدن شیرازه کتاب و جدا شدن برگه های آن (ناشی از بارها مرور یک کتاب)، همه و همه میتوانند احساس خوب ایجاد کنند. احساسی که ما را به خواندن کتابهای بیشتر ترغیب میکند.

4.       برای اینکه تبدیل به یک کتابخوان حرفه‌ای شوید با این دید کتاب را بخوانید که باید مفاهیم آن را به صورت ساده برای دیگران توضیح دهید. این کار باعث میشود، مفاهیم را بهتر یاد بگیرید. اساسا وقتی ما یک مفهوم را بتوانیم برای دیگران هم توضیح بدهیم، یعنی آن را به خوبی یاد گرفته ایم. سعی کنید شنونده خوبی را انتخاب کنید تا ذوقِ تعریف کردنتان از بین نرود!

شاید با این تعریف کردن و توضیح دادن مطالبِ کتاب، دیگران هم به خواندنش ترغیب شدند؛ اینگونه با یک تیر دو نشان زده اید. اگر کسی از اطرافیانتان پرسید: چه کتابی بخونم، فرصت خوبی نصیبتان شده، بروید و در مورد آخرین کتابی که خوانده‌اید به او توضیح بدهید.

5.       کتاب را خلاصه کنید. (به خصوص در شروع کتابخوانی) زیرا خلاصه کردن کتاب، اولا باعث فهم بیشتر شما از کتاب می شود. البته سعی کنید از روی کتاب رونویسی نکنید. یک قسمت را بخوانید و سپس با زبان خودتان آن را خلاصه کنید. اینگونه ذهنتان بیشتر درگیرِ کتاب خواهد شد و احتمال بخاطرسپاری مفاهیمِ آن هم بیشتر است. ثانیاٌ رجوع مجدد به مطالب کتاب را ساده تر میکند. حتما در آینده نیاز خواهید داشت تا مجددا به مفاهیم این کتاب مراجعه کنید. اگر خلاصه ای از کتاب داشته باشید که خودتان آن را نوشته اید، مراجعه مجدد و مرور مفاهیم برایتان لذت بخش تر و مفیدتر خواهد بود.

البته خواندن خلاصه دیگران از آن کتاب هم میتواند مفید باشد. یک روشِ خوبِ استفاده از خلاصه های دیگران، قرار دادن آن خلاصه کنار دستتان هنگام خواندن کتاب است. اینگونه میتوانید هرجا که لازم دانستید، مطالبی را هم خودتان اضافه کنید.

6.       مفاهیمِ کتاب را زندگی کنید. اهمیت کتاب خواندن در این است که کتاب به بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند. پس سعی کنید، مفاهیمی را که فرا گرفته اید، در زندگی خودتان هم بکار بگیرید. تا میتوانید به مفاهیم فکر کنید و دنبال مصادیق آن در زندگی تان باشید.

 

منبع:

1.       http://aminaramesh.ir/

2.       http://mrshabanali.com

3.       https://bazaracademy.ir/blog

 

 

هفته کتاب و کتابخوانی