“به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهرا(س) گرگان، آقای محمد حکیمی در نشست علمی که به مناسبت ولادت با سعادت حضرت زینب(س) با عنوان “"تجلی عقل و عشق در شخصیت حضرت زینب( س)» که از سوی مدرسه علمیه الزهراء(س) گرگان با حضور کارکنان و عموم بانوان به صورت حضوری و مجازی در تاریخ 1400/9/21 برگزار شد، با استناد به کلام پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) حضرت زینب را شبیه حضرت خدیجه(س) دانست و گفت: «زینب مانند جده خود حضرت خدیجه است که همه هستی خود را در راه خدا تقدیم کرد».
وی با بیان اینکه الگوهای زیادی از مردان و زنان در اسلام و تشیع داریم که هر کدام برای ما سرمشق زندگی هستند و این امر یکی از ویژگی‌های مکتب‌های الهی است که در مکتب های غیر الهی وجود ندارد، افزود: ائمه معصومین(علیهم السلام) الگوی مسلمانان هستند؛ زیرا هر به دستورات الهی به طور کامل عمل می‌کردند و حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) نیز یکی از این انسان‌های بزرگ، و تالی تلو معصوم بود که برای مردان و زنان الگو است.
استاد راهنمای مدرسه علمیه عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان افزود: اگر حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) در کربلا نبود کربلا شناخته نمی‌شد، زیرا امام حسین(علیه‌السلام) خانواده خود و بانوان را عمدا به کربلا برد تا هدف قیام عاشورا به وسیله این بانوان به خصوص حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) در دنیا منتشر شود.
آقای حکیمی، با بیان اینکه حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) دارای فضایل و القاب بسیاری است، اضافه کرد: فضیلت اول ایشان عالمه غیر معلمه است؛ زیرا امام سجاد (علیه‌السلام) در مجلس عبیدالله بن زیاد به حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) فرمودند: «عمه جان شما عالمه غیر معلمه و فهیم غیر مفهمه هستید» چنانکه آیه ۶۵ سوره کهف راجع به حضرت خضر همین مطلب را دارد. (فَوَجَدا عَبْداً مِنْ عِبادِنا آتَيْناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْماً). پس بنده‏اى از بندگان ما را يافتند كه از جانب خويش رحمتى بدو داده بوديم و از نزد خويش دانشى به او آموخته بوديم (65).
وی با اشاره به کلام ابن عباس که می‌گوید: «زن عاقل بین ما اهل بیت، زینب دختر علی است» بیان کرد: عقیله صفت مشبهه است یعنی عقل ثابت دارد و همیشه عاقلانه رفتار می‌کند؛ لذا عقل نظری و عملی در حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) بسیار فعال بود و در عین حالی که عاشق خدا بود و بین آنها منافاتی وجود نداشت؛ زیرا توصیه قرآن به بندگی عاشقانه است.
عضو کارگروه کلام مدرسه علمیه عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان اظهار کرد: حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) با اینکه عاقل بود ولی چون عاشق هم بود به خدا اعتراضی نکرد و این عشق در واقعه عاشورا با صبر و استقامت ایشان کاملا مشخص شد.
آقای حکیمی تصریح کرد: جمع بین عقل و عشق به این صورت است که ما عقل جزئی و کلی داریم، عقل جزیی: مصلحت اندیش و مصلحت گرا است مانند عقل عبیدالله بن زیاد و عمربن سعد که مصلحت اندیش بود و هرگز با عشق و از خود گذشتن جور در نمی آید و عقل کلی: عقل حقیقت طلب مانند عقل حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) و امام حسین (علیه‌السلام) که از خود گذشتگی را معیار قرار می دهد و با عشق کاملا قابل انطباق است.
وی در پایان سخنان خود تاکید کرد: عقل کلی با عشق الهی کامل مؤید یکدیگرند؛ اما عقل جزیی با عشق قابل جمع نیست، و حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) دارای عقل کلی ای بود که آن را با عشق خدا پیوند زده بود.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان، خانم ربابه کابوسی در کارگاه مهارتی مباحث زن و خانواده با موضوع «مبانی نظام شخصیت زن در اسلام» که در تاریخ 13/9/1400 برگزار گردید گفت: زن، در میان پیروان ملل گذشته وضعیت نامناسبی داشته، با فجیع ترین وضع زندگی می‌کرده و مانند کالایی خرید و فروش می‌شده، محصور در امور خانگی و از هر گونه حقوق اجتماعی و فردی حتی حق ارث محروم بوده است، اما ظهور اسلام، تحول چشمگیری در جامعه آن روز، خصوصاً زندگی زنان ایجاد کرد.

وی خاطرنشان کرد: اسلام، برای زن کرامت و در تمام شئون برای او سهمی قائل شد و تساوی بین زن و مرد را مطرح نمود؛ از دیدگاه اسلام همه انسانها مخلوقات خداوند بوده و یکسان خلق شده‌اند و از این جهت با هم برابر هستند و کسی را بر دیگری برتری نیست مگر به تقوا، و در این زمینه به آیه 1 سوره نساء که می فرماید: «یاایّها النّاس اتّقوا ربّکم الّذی خلقکم من نفس واحدة وخلق منها زوجها» استناد کرد.

پژوهشگرفعال مدرسه علمیه عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان، در ادامه کارگاه، به بیان شخصیت زن از نگاه فمنیسم پرداخت و گفت: فمنیسم یکی از جنجال‌‌برانگیزترین جنبش‌های اجتماعی و فکری در سطح جهان است که در قرن نوزدهم به‌عنوان نوعی اعتراض به مردسالاری آشکار حاکم بر اعلامیه حقوق بشر فرانسه (1789)، که حقّی برای زنان در نظر نگرفته بود، شکل گرفت؛ که عوامل زمينه ساز آن عبارتند از : تبعيض و بى عدالتى جنسى، وجود خشونت خانگى شديد و آزار و تجاوزات جنسى.

خانم کابوسی در این کارگاه، به بیان دسته بندی جنبش‌هاى فمینیستى از زوایاى مختلف نیز اشاره کرده و گفت: یک تقسیم بندى براساس دیدگاه هاى عقیدتى و نگرش هاى سیاسى است که به لیبرال، مارکسیست و سوسیال و پست مدرن، تقسیم می‌شود.

وی، تقسیم بندى دیگر جنبش فمینیسم را از منظر جامعه شناسان و بر مبناى مقطع تاریخى دانست؛ از نگاه آنان، جنبش فمینیستى به سه موج در مقطع تاریخىِ خاصّى روی داد و اخیراً سخن از موج چهارم به میان آمده است. از این رو، بایستى حوزه‌هاى مطالعاتى خاص و با رویکردى فمینیستى، که معطوف به تفسیرى زنانه از اخلاق، الهیات، معرفت شناسى و فلسفه سیاسى و… است ایجاد و در آن پژوهش کرد.

استاد حوزه، درباره مقایسه بین اسلام و فمنیسم در مبانی شخصیت زن با رویکرد عدالت محور، تصریح کرد: از نظر اسلام برابری و عدالت با توجه به مواردی چون: تناسب عدالت با استعدادهای تکوینی، مسولیت‌ها ونقش‌ها و اعطاء فرصت‌ها برقرار می شود؛ در حالی که از نظر فمینیسم عدالت به معنی برابری در فرصت‌ها و  چشم پوشی کردن از تفاوت‌های طبیعی میان زنان و مردان است. 

خانم کابوسی، درباره رویکرد جنسیتی از منظراسلام، اظهار کرد: بنا بر نظریه اسلامی، مرد و زن در عین اشتراک در خصایص انسانی، دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند که هویت جنسی آنها را شکل می دهد. یعنی هر یک از زن و مرد در عین برابری انسانی دارای امکانات و ظرفیت‌های متفاوت نیز می باشند. و در خاتمه نیز به پاسخ برخی شبهات در این زمینه پرداخت.

 در ادامه این کارگاه خانم نفیسه سادات حسینی به موضوع «چالش های عفاف و حجاب» پرداخته و  بیان کرد: برداشتن حجاب از سر زنان مسلمان، از بین بردن حیا در زنان جامعه اسلامی، شکستن قداست عفت، در زنان و مردان مسلمان و از بین بردن تدریجی غیرت در مردان، از مهمترین اهداف دشمن در جنگ نرم است.

وی، حجاب در لغت را به معنای پرده و حائل معرفی نمود و افزود: این واژه در اصطلاح به معنی پوششى است که زن در برابر نامحرمان باید استفاده کند تا از جلوه‌گرى و خودنمایى بپرهیزد. 

طلبه سطح چهار مرکز تخصصی سطح4  الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان، حفظ عفاف را نیازمند ابزاری همچون حجاب، حیاء و غیرت دانست. و ادامه داد: حجاب، ابزار بیرونی زن، حیاء، ابزار درونی زن و غیرت، ابزار بیرونی مرد، جهت مراقبت از عفت زن است،که نظام ارتباطی و مهندسی این مفاهیم چهارگانه حجاب، عفاف، حیاء و غیرت، امروز مهمترین منطقه‌ای است که دشمن درجنگ نرم هدف قرار داد.

خانم حسینی در این کارگاه، درباره اهمیت حجاب، بیان کرد: حجاب، به‌عنوان یکی از ارزش‌های نظام و احکام وجوبی اسلام، به این‌معنا است که زن، باید هنگام معاشرت با مردان، بدن خود را بپوشاند و به جلوه‌گری و خودنمایی نپردازد و رعایت این نوع پوشش در جامعه وجه نمادین داشته که به دلیل پیامدهای اجتماعی‌اش به کنش و ذهنیت دیگران با سلامت و امنیت اجتماعی، ارتباط معناداری برقرار می‌کند.

وی، به دلایل صریح قرآنی  و روایی اصل وجوب حجاب زنان پرداخت، که عبارتند از آيه 30 سوره نور، و آيه 59 و 53 و 33 و 32 سوره احزاب. و هر یک از آنها را در این کارگاه بطور اختصاصی شرح داد.

پژوهشگر فعال مرکز تخصصی سطح4  الزهراء(س) گرگان، با توجه به آيه 59 سوره احزاب که می فرماید: «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ» اظهار کرد: منظور از كلمه يُدنينَ و  جلباب در این آیه این است كه زنان بايد لباس حجاب مثلاً چادر را از خود دور نسازند، و صورت و بدن خود را به وسيله آن بپوشانند. و نیز منظور از جلباب، پارچه ای است كه از روسرى بزرگتر و از عبا كوچكتربوده و صورت و گردن و جامه هاى فرد را مى‌پوشاند.

خانم حسینی، در ادامه کارگاه به بیان حکم حجاب و تحلیل بدپوششی  و پاسخ به برخی شبهات در این زمینه پرداخت و اذعان کرد: دائماً باید به مسئله حجاب و علت العلل بودن آن برای آسیب های اجتماعی توجه نماییم، زیرا  به موازات مدرن شدن جامعه کنونی، بسیاری از عرصه‌های حیات فردی و جمعی تغییر پیدا کرده و دامنه فضای عمومی تغییرات، تحت تاثیر مدرنیته، به این حوزه پوشش و عفاف هم کشیده شده است و از این رو لازم است علت و مساله اصلی فهم شود.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان میزگرد علمی پژوهشی با عنوان نقش «شیخ مفید در تنقیح مبانی فکری تشیع در تاریخ» 1400/3/13  برگزار گردید. در ابتدا خانم لیلا نوری عضو انجمن پژوهشی این مدرسه به بیان خصوصیات اخلاقی شیخ مفید پرداخته و گفت: شیخ مفید بسیار اهل صدقه، فروتن، متواضع، ساده زیست بوده و به دلیل صفت ساده زیستی به شیخ مشایخ صوفیه معروف شدند.از آنجایی که ایشان از نوابغ و نوادر جهان بوده و دانش سرشاری داشتند روز نهم آذر به روز گرامیداشت شیخ مفید نامگذاری شد.
ایشان در ادامه بیان کرد: به دلیل اینکه پدر شیخ مفید معلم بود به ایشان لقب ابن المعلم دادند. اما لقب معروف شیخ مفید به دلیل مناظره ای بود که با علی بن عیسی رمانی دانشمند معروف معتزلی داشتند که در این مناظره توانستند استدلال های طرف مقابل را باطل کنند و همین دانشمند معتزلی از استدلال شیخ خوشش آمد و او را لقب شیخ مفید دادند.
وی در ادامه به بیان کلام علامه حلی در مورد ایشان پرداخته و گفت: شیخ مفید از بزرگترین مشایخ شیعه بلکه رئیس و استاد آنها بود و دانشمندانی که بعد از ایشان آمدند از دانش او استفاده کردند و فقه و کلام و حدیث او هم مشهور تر از آن است که به وصف آید. با توجه به کلام علما از نظر تالیف هم نخستین کسی است که به مقوله ولایت مطلقه فقیه پرداختند.
عضو انجمن پژوهشی سطح سه در پایان با اشاره به نامه مشهور امام زمان(عج) به شیخ، جایگاه ویژه ایشان را نزد امام زمان(عج) بیان کرده و گفت: در دو خط اول نامه، امام(عج) ایشان را به دوست باایمان و برادر خود خطاب می کند و عجیب تر از آن دو خط بعدی است که امام(عج) بخاطر نعمت وجود این عالم بزرگوار خدا را شکر می کند و به ایشان افتخار می کند.
در ادامه خانم نقی زاده طلبه سطح 3 رشته کلام اسلامی به بعد علمی شیخ مفید و تأثیر ایشان بر فقه شیعه اشاره کرده و گفت: شیخ مفید از علمای برزگ زمان خود و دانشمند پرتألیف بودند و بیش از 200 جلد کتاب در زمینه فقهی و کلامی داشتند.
ایشان در ادامه کتاب المقنعه، الفرائض الشریعه، احکام النسا، الکلام فی دلائل القرآن، وجوه اعجاز القرآن، الفصاح، الیضاح و.. را از جمله کتابهای فقهی و کتاب النکت فی مقدمات الاصول، تصحیح الاعتقادات، اوائل المقالات فی المذاهب و المختارات، فصول المختاره، الافصاح فی الامه و… را از جمله کتابهای کلامی شیخ مفید نام برده و این کتب را از جمله کتابها و منابع بسیار مهم شیعه و سنی نام برد.
خانم نقی زاده در ادامه به گرایشات متكلمان و فقهای شيعی به آراء کلامی و فقهی اهل سنت پرداخته و گفت: یکی از این گروهها متکلمان اعتزالگرا بودند. مهمترين ويژگی معتزله را بايد عقلگرايی آنان دانست. اين جريان فكری به ذهنيات علاقه بسياری داشتند و تلاش خود را صرف جمع بين عقل و دين كردند و عقل را بهترين شاهد مباحث اعتقادیشان میدانستند. ديگر مؤلفه ها وشاخصه های اين جريان نيز ريشه در همين عقلگرايی دارد. دو تصور مخالف واقع در بین شیعیان در مورد معتزله وجود دارد آن این است که معتزله نقطه مقابل اشاعره قلمداد شده است. حال اينكه نقطه مقابل آن ها اهل حدیث و حنابله هستند. شیعه معتزله را جريانی وابسته به اهل سنت می داند حال اينكه ما جريانهايی را در شيعه می بينيم كه تمایلاتی اعتزالی دارند.
ایشان در ادامه از فقهای سنی گرا به عنوان گروه دیگری که در زمان شیخ مفید بودند نام برده و ابن جنيد و ابن ابی عقيل را از جمله آنان نام برده و گفت: شيخ مفيد در نقد ابن جنيد وی را متهم به عمل به ظن و قياس و خلط بين منقول از ائمه و رای خويش كرده است اینها ویژگی هایی بودند که آنها را به اهل سنت نزدیک می کردند و از امامیه دور می کردند.
وی از مکتب اهل حدیث به عنوان مکتب دیگری که به آراء کلامی و فقهی اهل سنت متمایل بودند نام برده و بیان کرد: به عقيده سيد مرتضی اگر از هر يک از اصحاب حديث درباره علت اعتقادش به توحيد، عدل، نبوت، امامت و … سؤال شود، مخاطب را به روايات حواله داده و احاديثی را برايش میخوانند. اينان اگر معارف را از طريقی صحيح فراگرفته بودند، وقتی از آنها سؤال می شد، مخاطب را به روايات حواله می دادند.
طلبه سطح سه این مدرسه دو اشکال عمده شيخ مفيد بر اصحاب حديث را مستندات روايی و ظاهرگرايی اصحاب حديث دانسته و گفت: شیخ مفید با ایجاد راه میانه در دو دیدگاه عقل گریز و نقل گریز، نظریه عدم حجیت اخبار آحاد را پی ریزی کرده و دو هدف عمده تصفیه متون روایی و عقاید فاسد کلامی را انجام دادند و هم چنین ایشان با پذیرش خبر واحد، موجب پذیرش احراز شرط عدالت راوی شدند و این عمل موجب شد بسیاری از روایاتی که به دلیل ضعف سندی، کنار گذاشته شده بودند محفوظ بمانند، همچنین بحث تواتر و محفوف به قرائن بودن را شیخ مفید ارائه دادند.
ایشان استناد به شهرت و اجماع و استفاده از دلایل عقلی ، مرجحات متعارضین یا برتری دهنده های روایات را از جمله آراء ابتکاری شیخ مفید نام بردند.
وی در پایان از سید مرتضی، سید رضی، نجاشی ،شیخ طوسی به عنوان شاگردان شیخ مفید نام برده و از آنان به عنوان بزرگان شیعه یاد کرد.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء (س) گرگان نشست علمی  پژوهشی با عنوان «روش استنباط در مسائل مستحدثه» در تاریخ1400/9/7 برگزار گردید. در ابتدای این نشست حجت الاسلام و المسلمین سید جواد حسینی خواه به بیان مقدمه ای از بحث پرداخته و گفت: در دنیای معاصر دو نگرش درجه اول و درجه دوم نسبت به علوم وجود دارد. نگاه درجه اول به دانش، پرداختن به مسائل آن دانش است که فراگیر موضوعات آن را می آموزد و در نگاه درجه دوم مطالب و مباحث مربوط به فلسفه علم است.

ایشان در ادامه به بیان تفاوت این دو نگاه پرداخته و گفت: نگاه درجه اول و درجه دوم در اهداف و کارکرد با هم تفاوت دارند؛ نگرش درجه اول به مسائل درونی علم نگاه می کند و ارتباط آن با علوم دیگر مد نظر نیست؛ اما در نگرش درجه دوم، حدود رابطه این علم با سایر علوم مد نظر است.

وی تفاوت دیگر در این دو نگاه را در نوع نگاه به مسائل و آراء نادرست دانسته و اظهار داشت: در نگرش درجه اول آراء نادرست، مشکلی ندارد و اندیشمندان با بررسی ادله سعی می کنند آراء نادرست را از گردونه ارزشی خارج کنند ولی در نگاه درجه دوم آراء نادرست ارزش زیادی دارد و آنان بررسی می کنند که از کجا این آراء پیدا شده و پیش فرضهای نادرست ایجاد این نظریات چیست؟

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به تعریف عناصر و ارکان موجود در عنوان پرداخته و روش را فرآیند عقلانی یا غیرعقلانی ذهن برای رسیدن به شناخت یا توصیف یک واقعیت دانسته و بیان کرد: به عبارت دیگر مجموعه ابزار و فنونی که آدمی را از مجهولات  به معلومات راهبری می کند نیز روش اطلاق می شود.

حجت الاسلام حسینی خواه در ادامه به تعریف روش شناسی پرداخته و گفت: روش شناسی شناخت و بررسی کارآمدی ها و ناکارآمدیهای گوناگون است.

ایشان اجتهاد را در لغت از ریشه جهد دانسته و آن را به معنای تلاش در چیزی برای رسیدن به عمق آن دانسته و به تعریف اصطلاحی آن پرداخته و گفت: اجتهاد در اصطلاح معانی متعددی شده، برخی آن رامقابل اجماع دانسته اند، برخی به عملیات استنباط یا نتیجه استنباط  یا تحصیل حجت بر حکم شرعی فعلی و برخی به ملکه و حالت نفسانی تعریف کرده اند.

وی مسائل مستحدثه را موضوعاتی که جدیدند و در زمان حاضر پیدا شده اند و حکم شرعی آنها در نصوص دینی اعم از آیات و روایات و عبارات فقهای متقدم یافت نشود دانست.

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به بیان دو دلیل نبودن احکام مسائل مستحدثه در نصوص دینی پرداخته و گفت: یک دلیل، نبودن آن موضوع در زمان صدور نص و دیگری تغییر خصوصیات و شرایط و قیود موضوع باعث نبود مسائل مستحدثه در نصوص دینی می شود.

وی در ادامه تصریح کرد: برای اینکه بگوئیم اجتهاد در مسائل مستحدثه درست است باید مبانی را برای آن قائل باشیم.

حجت الاسلام و المسلمین حسینی خواه وجود حکم شرعی برای همه مسائل،  مفتوح بودن باب اجتهاد و توانائی پاسخگوئی فقه به تمام مسائل، مستند شدن ادله مسائل مستحدثه با ادله سه گانه قرآن، سنت، عقل را از جمله مبانی اجتهاد در مسائل مستحدثه دانست.

ایشان در ادامه به بیان بایسته های اجتهاد پرداخته و بیان کرد: گذر از فقه فردی به فقه اجتماعی و داشتن رویکرد اجتماعی به فقه، نگاه جامع به اجتهاد، تغییر مسیر از فقه منفعل به فقه فعال را از جمله بایسته های اجتهاد دانست.

ایشان در پایان به روش استنباط در مسائل نوپدید پرداخته و تصریح کرد:  شناخت دقیق موضوعات، استفاده از ادله اجتهادی مانند قواعد فقهیه، استفاده از مصلحت، استناد به سیره عقلا، ضرورت، نظم اجتماعی، تمسک به عمومات و اطلاقات، استفاده از قواعد اصولی، تنقیح مناط، قیاس اولویت، القاء خصوصیت، عرف و اصول عملی از جمله روشهای استنباط در مسائل نوپدید می باشد.

“به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهرا(س) گرگان، جلسه هم اندیشی با عنوان «عوامل و موانع گسترش فرهنگ کتابخوانی در بین طلاب» به مناسبت هفته کتابخوانی در تاریخ 24/08/1400 در این مدرسه برگزار گردید.
در این هم اندیشی تعدادی از طلاب سطح سه و چهار این مدرسه به ایراد نقطه نظرات خود در این موضوع پرداخته و سپس خانم ربابه کابوسی کتابدار مدرسه به جمع بندی نظرات حضار در جلسه پرداخت و گفت:
با توجه به بیانات مطرح شده در جلسه از جمله موانع گسترش فرهنگ کتابخوانی در بین طلاب را می توان به ریشه ذهنی منفی از مطالعه با خاطرات بد از دوران مدرسه، نداشتن انگیزه، تکیه بر فرهنگ شفاهی و شنیداری به جای مطالعه، اشتغال زیاد به فضای مجازی، عدم جذابیت ظاهر کتاب، جنبه سرگرمی داشتن رسانه، قیمت بالای کتب، کمبود کتابخانه ها از نظر کمی و کیفی، برخورد نامناسب کتابداران اشاره کرد.
ایشان در ادامه در جمع بندی عوامل گسترش فرهنگ کتابخوانی به نقش رسانه در این باره پرداخته و گفت: آگاهی بخشی ، معرفی کتاب توسط هنرمندان، تولید محتوا در رابطه با اهمیت مطالعه، برگزاری مسابقات می تواند در گسترش این فرهنگ نقش داشته باشد.
وی در ادامه به نقش خانواده در گسترش فرهنگ کتابخوانی اشاره نموده و بیان کرد: ایجاد فرهنگ کتابخوانی از دوران کودکی، تشویق فرزندان به کتابخوانی، خرید کتاب در سبد خانواده از جمله مواردی است که خانواده نقش اساسی در آن دارد.
کتابدار این مدرسه نقش اساتید در گسترش فرهنگ کتابخوانی بوسیله استعدادیابی طلاب و تشویق طلاب به کتابخوانی، آگاهی بخشی به طلاب و مسولیت آنان در پاسخگویی به سوالات و شبهات را نیز از جمله عوامل دیگر برشمرد.
ایشان برگزاری نمایشگاه کتاب، ترغیب طلاب با کارهای پژوهشی، سختگیری نکردن برای افراد مبتدی را بوسیله مسئولین پژوهش از جمله عوامل دیگر برای گسترش فرهنگ کتابخوانی نام برد.
وی در پایان به نقش کتابدار در این باره پرداخته و بیان کرد: کتابدار بوسیله یاد گرفتن سواد اطلاعاتی، آشنایی با کتابخانه های دیجیتال و کتابخانه های مجازی، کسب اطلاع از تازه های نشر، شناخت نیاز مخاطبین و سوق دادن انان به سمت مطالعه، به روز رسانی کردن کتب، برگزاری مسابقات، گسترش کتابخانه از نظر کمی و کیفی، آشنا کردن مراجعین با کتابخانه های دیجیتال و مجازی، آشنایی مراجعین با کتابهای 

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهرا (س) گرگان کارگاه تند خوانی به مناسبت هفته کتاب در تاریخ 25 آبان 1400 در این مدرسه برگزار گردید.

در این کارگاه دکتر حسینعلی سرگزی به بیان ضرورت های مطالعه در عصر حاضر پرداخته و گفت:

 از آنجایی که طبق آمار جهانی در یک دقیقه چیزی حدود ۱۰ هزار کلمه بر دانش بشری افزوده می‌شود می‌توان گفت در هر یک ساعت ۳ هزار صفحه به دانش بشری اضافه می شود. بنابراین لازم است برای اینکه از مطالعه علوم بشری و پیشرفت عقب نمانیم به مطالعه گزینشی در راستای پاسخ به سوالات علمی روی آوریم و این امر مقدور نیست جز اینکه به روش های مطالعه مناسب که از جمله آنها تندخوانی است توجه کنیم.

ایشان از جمله فواید مطالعه را تقویت حافظه، تجربه کردن خواب راحت، تقویت فن بیان، کاهش استرس، ایجاد لطافت در انسان، کاهش افسردگی، اجتماعی شدن انسان، افزایش خزانه لغات، تقویت مهارت نوشتن، تقویت خلاقیت و قدرت شنیداری برشمرد.

 وی در توضیح فن تند خوانی گفت: تندخوانی فن دید زدن است و دید زدن تابع حرکت منظم و ریتم وار چشم بر روی صفحات کاغذ و مستلزم آموزش و تمرین بوده و مهارتی اکتسابی است.

 استاد سرگزی در ادامه بیان کرد: تند خوانی با خواندن مطالب ساده  و رمان و کتاب هایی که خزانه لغات ما با آنها همخوانی دارد می تواند شروع شود.

ایشان عبارت خوانی را یکی دیگر از شرایط تند خوانی دانست  و بیان کرد: در عبارات خوانی به جای این که کلمه را بخوانیم عبارت را می‌خوانیم زیرا با مطالعه عبارت، سرعت مطالعه بیشتر می شود.

وی اظهار داشت: دوسطح مکانیکی به این صورت که گروهی از کلمات را با هم ببینیم وبه جای توجه به معانی تک تک کلمات، مفهوم را از جمله در بیاوریم از جمله سطوح عبارت خوانی می باشند.

استاد سرگزی در پایان به تکنیک های تندخوانی اشاره کرده و گفت:  اجتناب از مکث های طولانی، گروه بندی واژه ها، به عقب برنگشتن، مطالعه هدفمند، از جمله این تکنیک هاست.

ایشان اسکن‌کردن را از دیگر تکنیک های تندخوانی دانسته و آن را شامل مبتدی یا اصطلاحاً یک انگشتی، روش نیمه حرفی یا سه انگشتی و روش حرفه ای دانست.

“به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء (س) گرگان نشست نقد کتاب کارکردهای خانواده«بررسی عوامل موثر بر تغییر و تحول ساختار و کارکردهای نهاد خانواده» در تاریخ 1400/8/22 برگزار گردید. در ابتدای این نشست آقای عبداللهی فر گفت: اگر نوشتن در حوزه علم و دانش و تحقیق بخواهد ارتقاء پیدا کند اصول نوشتن و روش تحقیق و نقد باید اهمیت پیدا کند.
ایشان در ادامه به بیان معنای نقد پرداخته و گفت: نقد در دیدگاههای مختلف به معنای بیان نواقص، بیان ویژگی های مثبت و محسنات و بیان دیدگاه معتدل آن یعنی همه جانبه نگر بودن را دانست.
وی شرط رشد در حوزه نوشتن را نقد دانسته و بیان کرد: نقد دارای ابعاد مختلفی است از جمله نقد ساختار که شامل اجزاء، بخشها و فصول کتاب، نقد محتوای کتاب و نقد ادبیات تحقیق و نگارش می باشد.
استاد حوزه یکی از چیزهای مهم در تحقیق را روش دانسته و منظور از روش را روشهای مورد توجه در منطق از جمله استقراء، قیاس و … دانست.
دکتر عبدللهی فر در ادامه در نقد کتاب کارکردهای خانواده گفت: یکی از نکات مثبت این کتاب موضوع این کتاب است که کارکرد خانواده یک جزء از کل است اما اگر کلمه “"کارکردها"” در عنوان “"کارکرد"” نوشته می شد بهتر بود.
ایشان درادامه بیان کرد: بین عنوان فرعی یعنی(بررسی عوامل موثر بر تغییر و تحول ساختار و کارکردهای نهاد خانواده)و عنوان اصلی یعنی (کارکردهای خانواده) چالش وجود دارد، زیرا عنوان فرعی عوامل موثر بر تغییر و تحول ساختار است که این عنوان غیر از کارکرد خانواده است.
وی دارا بودن این کتاب از مقدمه و تعداد فصول مناسب و نتیجه گیری را از محسنات این کتاب دانست.
استاد حوزه در ادامه بیان کرد: بیان مساله اصلی و فرضیه در مقدمه کتاب، از جمله مواردی است که خواننده با مطالعه آن متوجه می شود نویسنده به دنبال چیست اما در مقدمه این کتاب به آن پرداخته نشده است.
ایشان بیان کارکرد خانواده در مقدمه و بیان عوامل موثر بر تغییر و تحول ساختار را در نتیجه از دیگر اشکالات این کتاب دانسته و بیان کرد: در مقدمه و نتیجه باید به موضوع اصلی تحقیق یعنی کارکردهای خانواده پرداخته شود.
ایشان در پایان ناسازگاری بین تعداد صفحات فصول را از دیگر اشکالات این کتاب دانست .
در ادامه حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر فضیلت در دفاع از کتاب خود فرمودند: یک اثر خوب، مانند یک اسم خوب است و باید سه ویژگی کوتاه، گویا و زیبا بودن را دارا باشد. اگر بخواهم به بازنویسی این کتاب بپردازم بخش ویژه ای از اشکالات استاد منتقد اصلاح می شود.
ایشان در ادامه در پاسخ به اشکال عنوان کتاب، بیان کرد: به دلیل تشکیل شدن هویت خانواده از دو زیرساخت پیکره و کارکرد و تاثیر توأمان آن دو از یکدیگر نمی توان آنها را از هم جدا دید.
ایشان در پاسخ به اشکال عدم تناسب بین تعداد صفحات فصول گفت: معیارهای شکلی در مقالات و پایان نامه و … در این حدش متعادل است که به لحاظ حجم، تناسبی بین فصول باشد و اثر را زیباتر و خوشخوان تر می کند اما افراط در این موضوع مخصوصا در مقالات و پایان نامه ها باعث می شود تمرکز نویسنده را از مساله اصلی بگیرد.
وی اشکال مربوط به کلید واژه را صحیح دانسته و در پایان بیان کرد: کتابهای جدی در حوزه دانش شناسی خانواده با رویکرد جامعه شناسی بسیار کم است و علت آن توصیفی بودن گزاره های جامعه شناسی و دستوری بودن گزاره های دینی است که مقارن کردن آن دو با هم بسیار مشکل است و مطلب دیگری که آن را مشکل می کند موضوع اسلامی سازی است.

“به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهرا گرگان نشست علمی با عنوان « رابطه کتابخوانی و رشد اجتماعی» در تاریخ ۲۳ آبان ۱۴۰۰ در این مدرسه برگزار گردید.
در این نشست حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای عبدالله شاهینی به بیان نکات ارزشمندی در این موضوع پرداخته و گفت: کتاب رسانه‌ای است که اطلاعات را منتقل می‌کند و معانی عامی ‌دارد که هرنوع رسانه‌ای را در بر می‌گیرد که مد نظر در اینجا معنی متفاهم عرفی آن که اوراق بین جلدین است می باشد.
وی ادامه داد: خداوند متعال در سوره یونس آیه ۶۱ مجموعه هستی را کتاب نامیده است. «وَ ما تَكُونُ‏ فِي‏ شَأْنٍ‏ وَ ما تَتْلُوا مِنْهُ‏ مِنْ‏ قُرْآنٍ‏ …» يعنى اى محمد تو در هيچ حالى از حالات و در هيچ كارى از كارها مانند تبليغ رسالت و تعليم شريعت و غيره نيستى، و چيزى از قرآن را تلاوت نكنى، و تو و امت تو هيچ كارى از كارها را انجام ندهيد جز آنكه ما بر اعمال شما آگاه و شاهد و ناظر آنها هستيم.
ایشان مجموعه هستی را کتاب آفاق نامیده و بیان کرد: این کتاب، کتاب بیرون نام دارد وکتاب درون هم نفس انسان است که این کتاب را در عرف به اشتباه، نامه اعمال می گویند.
استاد مرکز تخصصی الزهرا (س) اضافه کرد: کتابی که در آیه شریفه به آن اشاره می‌کند مجموعه اعمال انسان است که اسمش را کتاب نفس می گوییم و در آن از هیچ چیز دریغ نشده است و در قرآن کریم با دو اطلاق از کتاب یعنی کتاب نفس و کتاب اعمال مواجهیم.
آقای شاهینی ادامه داد: تمام هستی کلمات خدا هستند چون کلمه مظهر و اظهار کننده چیزی است که نویسنده اظهار می کند. تک تک وجودات هستی اظهارکننده صفات باری تعالی است.
ایشان افزود: در قرآن کریم واژه کتاب ۲۵۵ بار، واژه علم ۵۸۲ بار، قلم 2بار و و اقراء 3 بار تکرار شده است.
وی آیه 29 سوره صاد را محوری ترین آیه قرآن کریم دانسته و توضیح داد: این آیه زندگی انسان مسلمان را کتاب محور، تدبر محور، پند محور، خرد محور می داند.
ایشان در ادامه به بیان فواید کتابخوانی پرداخته و گفت: کتاب خواندن آرامش درونی می آورد. امام صادق علیه السلام در کافی می فرمایند: زمانی بر مردم خواهد آمد که نمی‌توانند به چیزی انس بگیرند جز به کتاب‌هایشان. مردم در آن زمان دچار به هم ریختگی ذهنی شده اند و یکی از راههای کسب آرامش مراجعه به کتاب است.
وی کتاب را عامل نظم اجتماعی دانسته و بیان کرد: امام صادق علیه السلام در کافی جلد ۵ می فرماید: خداوند منت گذاشته بر انسانها چه مومن چه کافر چه فاجر چه نیکوکار کتاب را به انسان عرضه کرده و حساب را به انسان یاد داده است. اگر حساب و کتاب در زندگی بشر نباشد همه همدیگر را به غلط و اشتباه می اندازند
آقای شاهینی در بیان فایده سوم کتابخوانی گفت: کتاب عامل انسجام علمی است. پیامبر صلی الله فرمود: علم و دانش اگر ثبت نشود به هم ریخته می‌شود.
استاد حوزه کتاب را عامل ماندگاری ملت‌ها و فرهنگ ها دانست و بیان کرد: بسیاری از فرهنگ ها که کتابت نداشتند ممکن است نامی از آنها نباشد.
ایشان در ادامه با توجه به بیان امام صادق علیه السلام که می فرماید: روح و ذهن تکیه اش به کتابت است و اگر به داشته های ذهنی خود تکیه کنیم تکیه درستی نکرده‌ایم اتکا به کتابت، روح و ذهن را قوی تر می کند. اظهار نمود: کتاب پشتوانه روح و ذهن انسان است.
وی در پایان کتاب را پیوند دهنده نسل ها دانست و دلیل انقطاع نسل ها را فاصله از کتاب دانست.

کتابخانه های مجازی جایگاه ویژه ای را در علم اطلاعات و دانش شناسی پیدا نموده است، جایگاهی که هر روز بر محبوبیت آن افزوده و استقبال از آن دوچندان شده است.زیرا  امکان استفاده از کتب غنی و مورد نیاز محققین، دانش پژوهان و مؤلفان حوزه های مختلف را از طریق سایت های اینترنتی در دسترس عموم مهیا نموده است  از این رو تصمیم گرفتیم که فهرستی از چند کتابخانه مجازی مورد نیاز شما طلاب و محققین محترم که امکان دسترسی به متن کامل آنها امکان پذیر است را به اشتراک بگذاریم .

1. کتابخانه مجازی الفبا 

کتابخانه مجازی الفبا  در سال  1393  فعالیت خود را با هدف تبیین و ترویج فرهنگ اسلامی براساس مکتب اهل بیت علیهم السلام آغاز نمود؛ در گام اول ، این پایگاه، کلام، عقاید و اندیشه دینی را در دستور کار خود قرارداده و بنا دارد با استفاده از کتاب ، مقاله ، مجله وپایان نامه های علمی و تخصصی، منابع معتبر را گزینش و به صورت مجازی تولید و باز نشر نماید. (1)

2. . کتابخانه «مدرسه فقاهت»

کتابخانه «مدرسه فقاهت» متن بیش از 4801 عنوان کتاب در 9215 جلد طراحی شده است كه به صورت رایگان در اختیار محققین قرار داده و به طور مستمر منابع خود را افزایش می‌دهد.

کتاب‌های مدرسه فقاهت در موضوعاتی هم‍‌چون فقه و اصول‌، علوم حدیث، قرآنی،عقاید، سیره، فرق‌اسلامی و … دسته‌بندی شده است. كه امکان ورود به هر یک از موضوعات و مشاهده تمام کتاب‌ها‌ی آن فراهم شده است‌. علاوه بر اين، مشاهده مجموعه کتاب‌های آیت الله سبحانی، آیت الله مکارم شیرازی، آیت الله مطهری و شیخ محمد سند نیز فراهم شده است.

همچنین ویکی فقه و ویکی پرسش نیز در صفحه اصلی آن قرار گرفته است.(2)

3. کتابخانه دیجیتالی تبیان

کتابخانه دیجیتالی تبیان امروز با گذشت یک دهه از فعالیت خود توانسته ضمن ارتقای استاندارهای بین المللی و ارتقای خدمات به کاربران، منابع رایگان خود را در سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی به بیش از ۱۰۰٫۰۰۰ منبع برساند. از جمله ویژگی های برجسته این کتابخانه میتوان به فهرستنویسی منابع براساس استاندارد بین المللی و نیز استفاده از اصطلاحنامه های فرهنگى فارسى«اصفا» و «علوم اسلامی» به سه زبان فارسی ، انگلیسی و عربی برای دسته بندی موضوعی منابع اشاره کرد.

مهم ترین موضوعات کتب ارائه شده در این پایگاه عبارت اند از: ادب و هنر، دانستنی ها، دائرة المعارف، زندگی نامه بزرگان، دین، قرآن، احکام، داستان ها، اخلاق و تربیت، بانوان، کتب شهید مطهری و علوم و فنون و… .(3)

4. کتابخانه دیجیتال نور

  مرکز تحقيقات کامپيوتري علوم اسلامي نور در شهر مقدس قم و در سال ١٣٨۵ با توجه به پیشینه نرم افزارهای مختلف ارایه شده و پایگاه های کتابخانه ای مانند پایگاه مجلات تخصصی، و به منظور دسترسي سريع و آسان پژوهشگران به منابع پژوهشي با هدف عرضه کتاب هاي تخصصي حوزه علوم اسلامي و انساني بر روي شبکه جهاني اینترنت، اقدام به راه اندازي پايگاه کتابخانه ديجيتال با امكانات پژوهشي و قابلیت های متنوع تحقیقاتی نمود.این پایگاه در مرحله اول و تاكنون، ٨٠٠٠ عنوان کتاب تخصصي بیش از ١۶٠٠٠ جلد در زمینه علوم اسلامی، و در موضوعاتي همچون: « علوم قرآن و تفسير، علوم حديث، ادعيه و زيارات، نهج البلاغه، كلام و فلسفه، جغرافيا، تاريخ و سيره، فقه، اصول، اخلاق و عرفان، ادبيات و منطق، فرق و مذاهب اسلامي و… را ارایه نموده است.(4)

5.کتابخانه دیجیتالی دفتر تبلیغات اسلامی

کتابخانه دیجیتالی زير نظر پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی وابسته به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي در سال 1391 تأسیس ‌گردیده است.

این کتابخانه دیجیتالی در کلیه رشته‌های علوم اسلامی کاربرد دارد و اکثر مخاطبان آن را دانشجویان و طلاب تشکیل می‌دهند.

اولین و جامع ترین کتابخانه دیجیتالی در زمینه پایان نامه‌های حوزه‌های علمیه سراسر کشور است که بالغ بر 20 هزار کتابشناختی پایان نامه حوزه‌های علمیه را دسترس پذیر ساخته است.(5)

6. کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام

این پایگاه به معرفی کتاب های مختلف تاریخ اسلام می پردازد که در کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام قابل دسترسی می باشند. پیامدهای اقتصادی و اجتماعی کشف حجاب در دوره رضا شاه، آیة اللّه قاضی طباطبائی در وادی علم و تحقیق، انجیل سلماسی، سیری در مبارزات و مجاهدات سیاسی فرهنگی شهید مفتح، شعر نو با مضامین انقلابی و دینی و… از جمله کتب معرفی شده در این پایگاه می باشند.(6)

7. کتابخانه امام علی (علیه السلام)

پایگاه اینترنتی امام علی (علیه السلام) وابسته به مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است. موضوعات کتب ارائه شده در کتابخانه دیجیتالی این سایت شامل عناوین زیر است:

امام شناسی، امام علی (علیه السلام)، نهج البلاغه شناسی و معارف آن، ترجمه و شروح نهج البلاغه، اهل بیت، حدیث، ولایت فقیه در حکومت اسلام، تاریخ اسلام و… .

فهرست منابع:

1. https://portal.alefbalib.com/

2. http://lib.eshia.ir

3. http://www.tebyan.net/

4. http://www.noorlib.ir

5. http://dl.islamicdoc.com/

6. www.historyLib.com

7. www.imamAlinet.net

آیت‌الله جوادی آملی: یک وقت انسان عوام است که بحث دیگری است، اما یک وقت انسان محقق درس‌خوانده است، محقق درس‌خوانده تعاملی با کتاب دارد، یک مقدار فکر می‌کند، با فکر خود و عرضه خود سراغ کتاب می‌رود و با مؤلف گفت‌وگو می‌کند و آن گاه عالم می‌شود. عالم کسی است که فکر کند و با صاحب کتاب تعامل کند، اگر محقق شد، می‌تواند خودش کتاب بنویسد و نوآوری داشته باشد، این می‌شود چشمه که اگر این کار را بکند، چشمه‌های حکمت از درونش می‌جوشد،

منبع : www.rasanews.ir تاریخ انتشار : 1392/7/20