پژوهشگر: منصوره علیمحمدی

 چکیده

یکی از مهمترین مسائل در زندگی جمعی و متمدّن بشر، مسألۀ ارتباط بین دولتها است. دولت اسلامی نیز با توجه به اهداف متعالی اسلام، و همچنین نیازها و ضرورتهای زندگی در عصر کنونی، باید در ابعاد مختلفِ فرهنگی، اقتصادی و به ویژه سیاسی با سایر ملّتها و دولتها بر اساس معیارهای اسلام در ارتباط باشد. از جملۀ ارتباطاتی که چگونگی آن در فقه اسلامی، قابل تبیین بوده و از سوی فقهای اسلامی نیز به آن پرداخته شده است، روابط با دولتهای غیراسلامی است. چگونگی روابط مذکور از مواردی است که با نظرات مختلف در میان فقها روبروست، برخی از فقها «اصل صلح»، را اصل نخستین در این روابط دانسته اند.

 این پژوهش استدلالاتی که در مورد «اصل صلح» موجود است، همانند دلایلی از آیات قرآن کریم، سنّت معصومین علیهم السلام و عقل را بررسی نموده و به نقد آنها می پردازد؛ و این نکتۀ اساسی مطرح می گردد که اکثر فقها در اجرای «اصل صلح» در روابط سیاسی بین الملل دولت اسلامی رعایت مصلحت را شرط می دانند.

واژگان کلیدی: فقه، سیاست، دولت اسلامی، دولت غیراسلامی، اصل، صلح.

اصل مقاله

از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده «شِعارُ المؤمنينَ على الصِّراطِ ، رَبِّ ، سَلِّمْ سَلِّمْ »

از نشانه ها و ویژگی های مومنین بر صراط این است که می گویند: پرورد گارا ما را سالم بدار.

از جمله مواردی که در این مقاله درباره «صراط» به آن اشاره شده  عبارتند از:

صراط به چه معناست؟  ویژگیهای صراط و فرق آن با سبیل و طریق چیست؟ جایگاه صراط کجاست؟ حقیقت صراط چیست؟ چه فرقی میان صراط معنوی با صراط های مادی است؟ آیا همه مردم باید از صراط عبور کنند؟  آیا همه می توانند عبور کنند؟

شرح حدیث

پژوهشگران: محمدجواد نجفی، حمید رهبر

چكيده
در اين اثر، به طور خلاصه چهار نظريه ي تحليلي (تعبد، انقلاب، دفاع، اصلاح) درباره قيام عاشورا ارائه ميشود و از پرداختن به جزئيات واقعه پرهيز مي شود.
در تحليل كليت حركت آن امام، موضوعاتي چون امكان پيدايي، زمينه هاي اجتماعي و فرهنگي به طور عام، عقلانيت پنهان در واقعه كربلا مورد بررسي قرار مي گيرد.
اهميت بحث حاضر در اين است كه از يك جهت با توجه به گستردگي اي كه در مباحث كلامي و اعتقادي حال حاضر پديد آمده، به واقعه عاشورا نيز از جنبه استدلالي توجه نموده است و از سوي ديگر، از ميان انگيزه هاي مختلفي كه در آثار پيشروان و متأخرين وجود داشته، مهم ترين آنها استخراج شده، طبق شيوه كلامي، مورد بررسي قرار مي گيرد.
كليد واژه ها: عاشورا، امام حسين (عليه السلام)، قيام، علم امام، تعبد، انقلاب، دفاع، اصلاح.

ادامه »

صفحات: 1 · 2

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و مرکز تخصصی الزهرا سلام الله علیها گرگان، نشست علمی پژوهشی با عنوان «مولفه های تربیت اسلامی از منظر امام علی(ع)» در تاریخ 99/12/6 در این مدرسه برگزار گردید.

 در این نشست‌ آقای دکتر محمد حکیمی از اساتید حوزه و دانشگاه گفت: تربیت به معنی تشکیل عادت‌های نیکو و ایجاد و فراهم ساختن شرایط و زمینه های رشد استعدادها در انسان است.

 امام علی (ع) در نامه 31 نهج البلاغه که به امام حسن (ع)نوشته است مولفه ها و اجزای تربیت اسلامی را بیان کرده است.

وی گفت: مهمترین استعدادی که از دیدگاه امام علی علیه السلام باید پدر و مادر در فرزندان خویش رشد دهند، تعقل و اندیشیدن در یکتایی خدای متعال است و امام علی با این  بیان که اگر خداوند شریکی داشته باشد آن  خدایان نیز باید از طرف خود پیامبرانی فرستاده باشند در این نامه؛ مطرح نموده است

استاد  مدرسه علمیه عالی الزهرا(س) از قول دانشمند بزرگ ابن سینا گفت: هر کسی سخن را بدون دلیل قبول کند از فطرت انسانیت خارج شده است. بنابراین اولین مولفه برای تربیت فرزند این است که عقلش رشد داده شود. برای اینکه عقل رشد کند باید به دنبال علم و دانایی رفت و امام علی علیه السلام در خطبه ۱۰۸ نهج البلاغه می فرمایند: کسی که با نور حکمت و دانش و فهم حقیقت ،جان خودش را روشن نکند مثل چهارپایان بیابان می ماند.

استاد حکیمی با استناد به حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و آله که به امام علی توصیه می‌کند هنگامی که می بینی مردم با انواع نیکی ها به خداوند نزدیک می شوند تو با انواع تعقل ها به خدا نزدیک شو به اهمیت تعقل و تفکر در زندگی تاکید نمود.

وی ادامه داد: از دیگر مولفه‌های تربیتی از نگاه امام علی علیه السلام، زنده کردن قلب انسان با موعظه ونورانی کردن آن  با حکمت است؛ زیرا در روانشناسی قرآن، کانون و مرکز وجود آدمی دل است که می تواند سخت و خراب شود یا سلیم گردد و در روند تربیت صحیح  قلب باید سالم بماند و رشد کند. لذاست که امام تاکید می کند قلبت را با یقین حکمت ببخش و با زهد و یاد مرگ آن را متواضع گردان.  زیرا علم سه جزء است. سنت قائمه، فریضه عادله، حکمت بالغه

وی حکمت را دانش حق و مفیدی دانست که به آدمی توانایی حل مشکلات زندگی را می دهد. مانند لقمان حکیم که در تربیت فرزند موفق بوده و در مشکلات زندگی توانایی حل آنها را داشته است.

حکیمی در ادامه بیان مولفه های تربیت اسلامی به حدیثی از امام علی علیه السلام در تربیت فرزندان اشاره کرد که ایشان فرموده: فرزندان خویش را مطابق زمان خودشان تربیت کنید. یعنی باید آنها را با علوم روز آشنا کرد به طور مثال بچه‌ها باید با تفسیر قرآن به روز آشنا باشند ونیز در عقاید و مسائل اعتقادی هم باید اجتهاد داشته باشیم و مطابق زمان بچه ها را با این علوم آشنا کنیم.

وی معرفت نفس را یکی دیگر از مولفه های تربیتی دانست که امام علی علیه السلام به آن تاکید کرده و فرموده: معرفت نفس انفع المعارف است؛ زیرا از نظر اعتقادی ، من حقیقی ما همان روح ما است و امام علی علیه السلام می فرماید: هلاک شد، آن انسانی که قدر خود را نشناخت.

حکیمی، کرامت نفس را از مولفه‌های دیگر تربیتی از دیدگاه امام علی علیه السلام برشمرد و گفت: دانستن تاریخ و علم فلسفه، دانش ما را عمیق می کند و در تربیت صحیح می توان یادگیری این علوم را نیز مد نظر قرارداد.

استاد سطح سه مدرسه علمیه الزهرا(س)  تقوا محوری، مکارم پروری، قرآن محوری، رعایت ادب و در رفتار، در نظر گرفتن الگوی مثبت در زندگی از مولفه‌های دیگر تربیت فرزند از دیدگاه امام علی(ع) برشمرد که باید هر پدر و مادری در تربیت فرزند خویش آنها را لحاظ کند.

پژوهشگر: فرزانه احمدی پور

چکیده

این مطالعه با هدف بیان نقش اعتقاد به منجی در زمینه سازی ظهور انجام و در آن تلاش گردیده تا به این سؤال پاسخ داده شود که اعتقاد به منجی چه نقشی در زمینه سازی ظهور دارد؟

تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی بوده و روش به کار رفته در این مطالعه اسنادی بوده است.

داده ها با استفاده از ابزار فیش نویسی جمع آوری و در تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. از جمله مهم ترین نتایج این مطالعه می توان به نقش خودسازی در زمینه سازی ظهور اشاره کرد که هیچ کس نمی تواند زمینه را برای ظهور فراهم کند مگر این که از گناهان و بدی ها دوری نماید همان طور که امام غایب، حضرت مهدی (علیه السلام) از هر گونه بدی و گناه به دور است. علاوه بر این که خود، از گناه دوری می کند، دست دیگران را هم می گیرد تا غفلت نورزند.

واژگان کلیدی: انتظار، صبر، موعود، ظهور، تقوا