به گزارش معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا سلام الله علیها گرگان نشست علمی با عنوان تجلی آیات قرآن کریم درسیره امام جواد علیه السلام در تاریخ1402/03/29 در این مجموعه برگزار گردید.

 در این نشست علمی مریم علیجانی به بیان توضیحاتی در این موضوع پرداخت و گفت: اهمیت و ضرورت بحث در این موضوع به خاطر این است که آسیب های اخلاقی زیادی در جامعه کنونی مشاهده می شود که با توجه به حدیث ثقلین با تمسک به قرآن کریم و اهل بیت علیهم السلام می توان به درمان این آسیب‌ها و مشکلات روحی و روانی در جامعه پرداخت.

 با توجه به اینکه قرآن کریم و اهل بیت علیهم السلام همراه همیشگی همدیگر تا روز قیامت می باشند می توان دریافت که از سیره اهل بیت علیهم السلام برای یاری گرفتن و درس گرفتن در زندگی می توان استفاده کرد.

باید توجه داشت که اهل بیت علیهم السلام خود نیز به قرآن کریم و تمسک به آن نیاز دارند چون آنها نیز در این جهان مکلف هستند و باید تحت هدایت قرآن کریم واقع شوند و لازم است که آیات قرآن کریم را در وجودشان با به عمل به آن، تجلی دهند.

مشخصه اصلی امام نهم علیه السلام که نشان دهنده این موضوع است و قرآن کریم در زندگی و شخصیت ایشان تجلی کرده است همین القاب ایشان می باشد که ایشان به لقب تقی ملقب داده شده اند. تقی صفت مشبهه و به معنی شدت تقوا و پرهیزگاری می باشد. این کلمه در مورد حضرت یحیی در قرآن کریم به کار برده شده است آیه ۱۳ سوره مریم .

وی گفت: در تعریف حقیقت تقوا می توان گفت: تقوا درجات و مراتبی دارد که مرتبه عالی آن عبارت هست از خویشتن داری در برابر آنچه قلب آدمی را به خود مشغول می سازد و از حق منصرف می‌کند و از طرف دیگر تقوا در هر کاری مناسب با خود آن کار است. مثلاً تقوی در زراعت حفظ آن زراعت از آفات زراعتی است. تقوا در علم این است که با عجب علم را خراب نکنیم. تقوا در انفاق این است که با منت آن را بی ارزش نکنیم. تقوا در دین هم اجتناب از اموری است که موجب زیان دین و سبب عقوبت دنیا و آخرت و محروم شدن از فیوضات و درجات دنیوی و آخری می گردد.

 باید توجه داشت که چه چیزی باعث شد که امام جواد علیه السلام به تقی به عنوان یک فرد متقی و دارای تقوای شدید معروف گردد و اینکه چه آسیبی می توانست در آن زمان وارد شود که امام جواد علیه السلام با امامت خود و تقوی خود از آن آسیب جلوگیری کرد .در بررسی دوران امامت امام جواد جواد علیه السلام متوجه می‌شویم که امام در کودکی به امامت رسیده بود و وجود فرقه ها و نحله های کلامی مختلف و تشتت آرا و مکاتب مختلف، نیاز به برخورد معقولانه و به دور از برخورد و حساسیت داشت. چون بسیاری از کتب یونانی و ایرانی به عربی ترجمه شده بود و علوم زیادی از قبل آن بین مردم منتشر شده بود و اگر امام تقوا پیشه نمی کرد حفظ تشیع و پیشبرد اهداف شیعه و امامان معصوم علیه السلام که بر سر آن جان داده بودند از بین می رفت.

تعریف امام از تقوا در سخنی از ایشان این است که می فرماید: با هواهای نفسانی مخالفت کن و بدان که هیچگاه از دیدگاه خداوند پنهان و مخفی نخواهی ماند. پس مواظب باش که در چه حالتی خواهی بود. این توصیف امام از تقوا بیانگر حقیقت تقوا است چون صفتی است که با تمامی مراتب ایمان جمع می شود و در پرتو آن مقامات ایمانی همچون احسان و بخشندگی، رفق و مدارا، صبر و حلم و عزت نفس و دیگر فضایل انسانی حاصل می شود.

در بررسی سیره امام جواد علیه السلام در تمسک ایشان به قرآن کریم، تقوی ای که ایشان پیش گرفتند تا حدی که به تقی معروف شدند، مدارا و رفق و صبر و بردباری بود که در مواجهه با مسائل مختلف جامعه آن روز بود. در تعریف مدارا می توانیم آسان گیری و بردباری برخاسته از رحمت و بصیرتی نورانی را بیان کنیم و از لوازم اصلی و مهم و اساسی مدارا نفی نفرت و تاکید بر تعریف و الفت گرفتن است . در روابط اجتماعی اگر رفق و مدارا حکومت نکند نفرت ظهور می کند تبدیل کینه ها و دشمنی ها به محبت و دوستی، محبوبیت، و جذب افراد به دین از آثار اجتماعی مدارا است.

رفتار امام در دوران مامون و معتصم اینگونه بود. با توجه به این که تقوا در هر کاری مناسب با خود آن کار است، امام مدارا را پیش گرفته بودند. امام علیه السلام در تعریف دیگری در مورد تقوا می فرمایند: هر کسی بی نیازی خویش را از خداوند بخواهد مردم محتاج او خواهند شد و هر که تقوای الهی داشته باشد محبوب مردم گردد هرچند آنان نخواهند. با توجه به این تعریف که تقوا در هر کاری مناسب با خود آن است شیوه مدیریتی امام جواد علیه السلام در دوران امامت مبتنی بر رفق و مدارا با خلفای عباسی جهت پیشبرد و حفظ تشیع بود. ما در زندگی امام جواد علیه السلام یکی از صفات بارز ای که شاهد آن هستیم مدارا در زندگی با ام الفضل بود در صورتی‌که ام الفضل دختر مامون بود و مامون هم قاتل امام رضا علیه السلام بود اما امام جواد علیه السلام به خاطر حفظ شیعه و آرمان های تشیع  مخالفت با این امر نکرد و در این قضیه مدارا را پیش گرفت در صورتی که به طور حتم مورد سوال مردم آن زمان قرار می گرفت. ولی از آنجایی که امام می فرماید هر که تقوای الهی داشته باشد محبوب مردم می گردد هرچند آنان نخواهند ایشان با مدارا ای که پیش گرفت با حفظ تشیع توانست این امر را به سلامت به مقصد برساند و تشیع واقعی را از آسیب مصون بدارد.

در تعریف دیگری که امام علیه السلام از تقوی دارند که می فرمایند: خداوند متعال انسان را به واسطه تقوا از حوادثی که عقلش نجات از آن را بعید می داند حفظ می کند و به سبب تقوا آنچه را که نمی بیند و نسبت به آن ناآگاه است آگاه می‌کند. با توجه به این تعریف از تقوا که امام جواد علیه السلام بیان می فرمایند، ما باز هم در زندگی ایشان در مواجهه ایشان با علما و دانشمندان عصر خصوصاً علمای عامه و اهل سنت متوجه می شویم که ایشان حتی در مناظرات به گونه‌ای عمل می‌کرد که دستگاه خلافت و دانشمندان اهل سنت تحریک نشوند و با تکیه بر قرآن و علم و دانش خویش به سوالات آنان پاسخ می دادند و از این طریق با در نظرگرفتن هجمه زیادی که به تشیع در آن زمان وارد می شد و تصور بر این بود که شاید از راه صحیح اهل بیت و شیعه واقعی اثری باقی نماند توانستند اسلام حقیقی و شیعه را از خطر حفظ نمایند.

بنابراین تجلی آیات در زندگی حضرت امام جواد علیه السلام در القاب ایشان کاملاً مشخص است و ایشان با توجه به به همراه بودن همیشگی شان با قرآن کریم و تمسک به قرآن کریم درس های بسیار زیاد را برای ما ما به ارمغان آوردند.

 به گزارش معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا(س)، خانم سیده نفیسه حسینی واعظ در نشست علمی با موضوع « عاشورا مکتب رشد و تعالی» که از سوی موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا(سلام‌الله‌علیها) گرگان و در جمع عموم بانوان در موسسه قرآنی این موسسه به مناسبت  عزاداری سید و سالار شهیدان برگزار شد، عاشورا را فرصتی برای خودسازی و جامعه‌سازی و امام حسین(علیه‌السلام) را انسانی در اوج قله انسانیت دانست.

وی گفت: امام حسین(علیه‌السلام) یک انسان تمام،کامل و وارث پیامبر اکرم(صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌اله) است، پیامبری که بارها و در طول دوران رسالت، به مخاطبان خود اعلام کرده است «او نیز یک انسان است، نه چیزی ماورای انسان «قل إِنُّما أَنا بشراً مثلکم یوحی الیه»؛ حسین بن علی(علیه‌السلام) با همه آنچه که داشت؛ در راه ایمان، ایفای نقش امامت، احیای دین خدا و اصلاح امت جد خود به میدان آمد.

مدیر حوزه علمیه خواهران استان گلستان افزود: امام حسین(علیه‌السلام) بشارت دهنده هشدارگری است که می‌خواهد انسان‌ها را در هر عصر و زمانی به جنبش و تلاش درآورده و در مسیر هدایت و تکامل انسانی و تقرب الهی حرکت دهد.

 خانم حسینی واعظ ادامه داد: امام حسین(علیه‌السلام) صرفاً برای حفظ حرمت زندگی و معنا بخشیدن به آن و حیات معقول، جان خود را فدا می‌کند و با خون خود به رگ‌های خشکیده زندگی، جان دوباره می‌بخشد و اصولاً فلسفه شهادت نیز همین است.

وی تصریح کرد: عاشورا، فرصت خوبی برای تغییر دادن خود و جامعه خود و بزنگاه مناسبی برای به خود آمدن و بیدار شدن و در مسیر حق و سلامت نفس حرکت کردن است، عاشورا، فرصتی است برای حسینی شدن، که معنای حسینی شدن و هر روز را «عاشورایی» و هر زمین را «کربلایی» کردن، فقط مبارزه با ظلم و شمرهای زمانه و بیرونی نیست، بلکه مهمتر از آن این است که از «شمرهای درون» غفلت نکنی و این همان چیزی است که پیامبر(صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌اله) از آن به «جهاد اکبر» تعبیر کرده است.

استاد حوزه اضافه کرد: معنای حسینی بودن این است که حسین(علیه‌السلام)، خوبی‌ها و خصلت‌های والا و انسانی او را مثل احساس مسئولیت کردن در برابر جامعه، خدمت و ایثار برای مردم، فداکاری کردن، از خودگذشتن، راست گفتن، شجاع بودن، وفادار بودن، فریفته دنیا نشدن، به آخرت اندیشیدن را در خود بپرورانیم و بارور کنیم و با شمرهای درون همچون؛ خودخواهی، جاه‌طلبی، زیاده‌خواهی، دروغ، ریا، تظاهر، توهین به مردم و غیره حسین‌وار بجنگیم. 

خانم حسینی واعظ در پایان خاطرنشان کرد: مردم و ملتی که عاشقانه حسین(علیه‌السلام) را دوست دارند و سعی می کنند قهرمانانه و شجاعانه پای آرمان‌های نظام و انقلاب ایستاده و با یزیدیان زمان و ستمگران زمین  مبارزه کنند، لایق‌ترین مردم برای شنیدن حرف‌های بیدارکننده و نجات‌بخش حسین بن‌علی(علیه‌السلام)، حرکت کردن در راه او و نیز حاکم کردن ارزش‌های حسینی در فردیت خود و گستره جامعه هستند.

به گزارش معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا(س)، خانم زهرا نجفی در نشست علمی که از سوی موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا(سلام‌الله‌علیها) گرگان و در جمع عموم بانوان در موسسه قرآنی این موسسه به مناسبت  عزاداری سید و سالار شهیدان برگزار شد، به بحث پیرامون ویژگی خانواده عاشورایی پرداخت و گفت: فلسفه ازدواج کسب سکون و آرامش است.

وی، متعالی بودن و روابط گرم و صمیمی و محبت و گذشت را از ویژگی‌های خانواده از منظر اسلام دانست و یکی از مهمترین جلوه‌های محبت و تکریم در زندگی را؛ جلوه‌های زبانی و گفتاری برشمرد.

مشاور  موسسه آموزش عالی الزهراء‌(سلام‌الله‌علیها) گرگان با استناد به آیه شریفه «جعل بینکم موده و رحمه» محبت را لازمه زندگی خانوادگی برشمرد و گفت: زندگی با نشاط و توام با آرامش در پرتو محبت و مهربانی اعضای خانواده به ویژه همسران نسبت به همدیگر بوجود می‌آید و کمبود محبت سبب فرو پاشی نظام خانواده می شود.

خانم نجفی نژاد اظهار کرد: اگر همه مردم در گرفتن حقوق خویش دقیق و جدی باشند و از کوچکترین لغزش دیگران چشم نپوشند، زندگی بسیار تلخ خواهد شد.

وی تصریح کرد: زوجین بطور طبیعی در روحیات یکدیگر دقیق می‌شوند و به عیوب هم پی می‌برند اما نباید این مسئله به بازگو کردن عیوب هم و سرزنش یکدیگر منجر شود، مدارا و گذشت ما را ملزم می‌کندکه در مورد همسرمان به جای عیبجویی، عیب پوشی را برگزینیم، در سنت دینی نیز معمولاً از اصطلاحاتی نظیر عفو، رفق، صفح ومدارا استفاده می‌شود.

استاد حوزه، احترام گذاشتن را یکی از مهم‌ترین راه‌های ابراز محبت به همسر دانست و گفت: شوهرتان را همانگونه که هست بپذیرید و هرگز شوهرتان را با مرد دیگری مقایسه نکنید، چراکه این کار به او احساس ناشایستگی  می دهد و اعتماد به نفس را از او می‌گیرد.

خانم نجفی نژاد گفت: شوهرتان را تحسین کنید، همانطور که شما آرزو دارید که مورد عشق و علاقه همسرتان باشید در مقابل شوهر هم به‌عنوان یک مرد آرزو دارد که شما وی را تحسین کنید، او به حمایت وتحسین شما نیاز دارد.

وی  بیان کرد: وظیفه زن آن است که خود را برای شوهر خود با خوش بوترین عطر معطر سازد، بهترین لباسها را بپوشد و خوش اخلاق باشد، بهترین راه جذب شوهر به خانه؛ راضی نگه داشتن اوست.

به گزارش معاونت پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا(س)، خانم فرحناز رجب زاده در نشست علمی با موضوع « رضایتمندی در سیره حسینی علیه السلام» که از سوی موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا(سلام‌الله‌علیها) گرگان و در جمع عموم بانوان در موسسه قرآنی این موسسه به مناسبت  عزاداری سید و سالار شهیدان برگزار شد، مهمترین وظیفه مسلمانان در ماه‌های محرم و صفر را تأسی‌ از الگوهای این ایام یعنی امام حسین(علیه‌السلام)، حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) و یاران آن حضرت دانست.

وی افزود: این الگوها در فرد و ویژگی واحد محصور نیست بلکه وجود الگو در همه شرایط، مکا‌ن‌ها، زمان‌ها، موقعیت‌ها و سنین مختلف در واقعه عاشورا وجود داشته، منتهی آنچه مهم است اینکه بر روی شخصیت  الگوها فکر کرده و فاصله‌های فکری، اخلاقی و عبادی را کم کنیم.

مشاور موسسه آموزش عالی حوزوی الزهر(سلام‌الله‌علیها) گرگان با بیان این مطلب که «محرم اولین ماه حرام است و گناهان و کارهای خیر محاسبه ویژه می‌شوند» اضافه کرد: از اوایل محرم تصمیم جدی بر پرهیز از گناهان کوچک و بزرگ گرفته و حضور بزرگان و واقعه کربلا را در زندگی پررنگ‌تر و جدی‌تر بگیریم.، چراکه به مصداق روایات و آیات؛ «ما در محضر اولیاء هستیم و اعمال ما بر اولیای الهی عرضه می شود».

خانم رجب زاده، یکی از فاصله‌های بزرگ ما از ائمه اطهار(علیهم‌السلام) را فضیلت رضایت مندی برشمرد و با استناد به کلام اولیاءالله گفت: رضایت مندی به معنی بی مشکلی نیست، موفق‌ترین انسانها بیشترین سختی‌ها را تحمل کردند، هر فرد رضایت را باید در درون خود بیابد، چراکه رضایت یک احساس است و به داشته‌ها مربوط نمی‌شود، گاهی انسان در عین رفاه و سلامتی و نعمت ها، ناراضی و گاه در عین تمام بلاها راضی و خشنود است.

وی در بحث از رضامندی به اولین خطبه امام حسین(علیه‌السلام) استناد کرد و تصریح کرد: «حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) بعد از آن مصائب، ظلمها و بی‌عدالتی‌ها فرمودند: «ما رایت الا جمیلا» زیرا تمام اینها را در حضور خدا و مقدرات الهی می‌دانست.  

استاد حوزه به شروط رضایت مندی اشاره کرد و گفت: شرط رضایتمندی این است که از کوچکترین نعمتها، بیشترین لذت‌ها را ببریم، چنانچه قطره ای آب،  نعمتی بسیار ناچیز است ولی بزرگترین الطاف الهی و ضروری ترین ها برای ما انسان‌هاست.