به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان، خانم فریده ساوری در نشست علمی محور هدایت گری در سیره امام هادی علیه السلام که از سوی مدرسه علمیه و عالی الزهرا‌(سلام‌الله‌علیها) گرگان و در جمع کارکنان و شماری از اساتید این مجموعه برگزار شد، ائمه معصومین‌(علیهم‌السلام) را جامع تمام صفات کمال انسانی دانست.

وی با اشاره به این مطلب که «شرایط زمانی و مکانی هر امام معصومی یکی از القاب آنها را عینیت می‌بخشد» ادامه داد:  از میان القاب فراوان امام دهم، لقب «هادی» از درخشش خاصی برخوردار بوده که به راستی  او هادی امت، هادی گمراهان از ضلالت و به گفته رسول مکرم اسلام‌(صلی‌الله‌علیه و‌آله) هادی به سوی خدا بود.

پژوهشگر فعال سطح چهار حوزه اضافه کرد: شاید بسیاری از ناآگاهان از تاریخ اسلام باور نکنند که امام هادی(ع) در سال‌هایی که در مدینه منوره حضور داشت، چه تأثیری بر مردم گذاشت که دوست و دشمن را به حیرت واداشت، امام به گونه‌ای بر دل‌های مردم حکومت می‌کرد که حسد حسودان را بر می‌انگیخت.

خانم ساوری خاطر‌نشان کرد: امام هادی(علیه‌السلام) از روزی که به اجبار در سامرا اقامت گزید، هجده سال تحت نظارت و مراقبت شدید مزدوران حکومت عباسی‌ها قرار گرفت و با وجود این کنترل شدید، هرگز دست  از هدایت امت اسلامی به ویژه پیروان و شیعیان برنداشته و نقش هدایت خود را با شدت بیشتری ایفا کرد.

وی توضیح داد: کثرت و پراکندگی پیروان در شهر‌های دور و نزدیک، کثرت مراجعات و عدم دسترسی به امام به خاطر محدودیت‌ها و مراقبت‌ها علیه امام هادی‌(علیه‌السلام) او را بر آن داشت تا در مراکز شیعه نمایندگان و وکلایی از طرف خود تعیین کرده و مردم را از وجود چنین وکلا و نمایندگانی با‌خبر سازد.

پژوهشگر فعال سطح 4 حوزه ادامه داد: از دیگر نقش‌های محوری امام هادی(علیه‌السلام) در هدایت جامعه شیعی، تقویت مراکز علمی بود که هدایت و سرپرستی غیر‌مستقیم آن حضرت برای پیروان اهل بیت‌(علیهم‌السلام) بشمار می رود، حضرت گاهی درباره مقدس بودن یک سرزمین و مردم آن و گاهی هم پیرامون علما و دانشمندان و لزوم پیروی از آن‌ها، سخنان ارزشمندی را بیان می‌فرمود؛ مثلاً درباره شهر‌ قم چند روایت از حضرت نقل شده که بیانگر این مدعا است.

خانم ساوری خاطرنشان کرد: حضرت همانند امامان گذشته، به این شهر مقدس و این پایگاه عظیم تشیع عنایت خاصی داشته و همین عنایت ویژه سبب شد این پایگاه عظیم بسیار رشد کرده و از عصر امام صادق‌(علیه‌السلام) به بعد، به عنوان پایگاه علمی شیعه در جهان اسلام مطرح شود.

وی اضافه کرد: گر‌چه  امام علی‌النقی‌(علیه‌السلام) به سبب محصور بودن، نمی‌‌توانست آزادانه با هر فرد یا گروه ملاقات کند، اما در این هجده سالی که امام در سامرا بود، افراد زیادی که از شهرهای دور و نزدیک به ملاقات امام آمده، به حضور پذیرفته شده و در ضمن ملاقات، امام با تفقد از حاضرین و مردم آن سامان، به بیان مسائل مذهبی، پاسخ به پرسش‌‌ها، دریافت حقوق شرعی دستور‌های لازم را صادر می‌فرمود.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان؛ حجة الاسلام و المسلمین جناب آقای عبدالله شاهینی در نشست علمی با عنوان «امام علی (علیه السلام) در آینه عرفان» در تاریخ 1401/4/26  با استناد به حدیثی از پیامبر مکرم اسلام(صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله) «امام علی(علیه‌السلام) را فنای فی الله» خواند که این مقام عرفانی یک انسان است.

وی در ادامه به دو شاخصه امام علی(علیه‌السلام) اشاره و خاطرنشان کرد: انسان به مقام عرفان الهی نمی رسد جز اینکه این دو شاخص را شناخته و در خود پیاده کند.

استاد حوزه، معرفت نفس و اخلاص در عبادت را از شاخصه های مهم امیرمومنان علی(علیه‌السلام) برشمرد و اضافه کرد: راه ورود به عرفان الهی، معرفت نفس است، اگر انسان بخواهد به آفاق برسد باید از درون برسد، چراکه اگر انسان خود را نشناسد، ولو به کهکشان‌ها هم برود، اسیر درون خود است.

آقای شاهینی، عدم معرفت نفس را یکی از مشکلات بشر امروز دانست و با استناد به 53 سوره فصلت تصریح کرد: دنیای مدرن امروز علیرغم پیشرفت‌های بسیاری که در تسخیر جهان پیرامون داشته به کجا رسیده و چقدر توانسته آفاق را تسخیر کند؟

وی، شناخت نفس و محاسبه و مراقبت از آن را شرط رسیدن به توفیقات بسیاری برشمرد و با اشاره به آیه 105 سوره مبارکه مائده، ایمان و عرفان را توامان شرط رسیدن به مقام قرب الهی دانست.

مبلغ حوزه، در بحث از شاخصه اخلاص امام علی(علیه‌السلام) افزود: اوج اخلاص عابد در عبادت این است که از همه تعلقاتی که پیرامون خود دارد رها شده و رو به قبله خدا کند، البته باید توجه داشت که خلوص در عبادت با قصد در عبادت متفاوت است.

آقای شاهینی، با استناد به حدیث دوم در کتاب امالی شیخ مفید، توضیح داد: از امام علی(علیه‌السلام) پیرامون آیه شریفه «أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ» سوال شد که مراد از اولیاء‌الله چه کسانی هستند؟ که حضرت فرمودند: «اولیای الهی کسانی هستند که اخلاص در عبادت دارند» به ظاهر اکتفا نکرده و سختی و سوزانندگی گناه را می بینند.

وی در پایان بر مراجعه و مطالعه کتاب نهج البلاغه و ضرورت شناخت و شناساندن شخصیت امام علی(علیه‌السلام‌) تاکید کرد.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه الزهرا سلام الله علیها گرگان  کارگاه علمی « شناخت و پیشگیری از خشونت علیه زنان » در تاریخ ۲۲ تیر ماه ۱۴۰۱ در این مدرسه برگزار گردید. این کارگاه که در ۴ جلسه دو ساعته برگزار شد جناب حجت الاسلام فرج الله هدایت نیا به بیان نظرات و مطالب علمی خویش در موضوعات ارائه شده در این کارگاه پرداخت.

در ابتدای این کارگاه دکتر هدایت نیا به بحث رواداری خشونت بر همسر در قرآن پرداخته و گفت: با توجه به آیه 34 سوره مبارکه نساء که به قوامیت شـوهر، نشـوز همسـر و پیامـدهاي آن اختصـاص داردو  تلقی عموم مفسران و فقهاي عظام از واژه نشوز در این آیه، امتناع زوجه از ایفاي وظیفه زناشویی یا امتناع از ایفاي وظایف همسري است.

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه گفت: بر اساس این تفسیر، زوج اجازه دارد مراتب سه گانه مذکور در آیه ـ یعنی پنددهی، دوريگزینی و تنبیه بدنی ـ را نسبت به همسر ناشزه اعمال کند و از این راه، همسرش را به تمکین و اطاعت وادارد.

وی در ادامه نشوز در منابع تفسیری و فقهی را به معنای ارتفاع و استیلا یا خروج از اطاعت و ضرب را به معنای ضرب خفیف و غیر مدمی و خون آلود نشدن جای ضرب و شدید و طاقت فرسا نبودن آن دانست. ایشان مهمترین توجیه برای مجاز بودن زوج در استفاده از قوه قهریه و ضرب ناشزه برای استیفای حق شخصی در روابط همسری را، تقیید آن را به خفیف دانست.

حجت الاسلام هدایت نیا در ادامه به بررسی توجیهات درباره ضرب ناشزه با توجه به آیه 34 سوره نسا پرداخته و گفت: برخی در مفهوم ضرب دست برده اند و گفته اند ضرب به معنای امتناع از حمایت اقتصادی از زن و در فشار مالی قراردادن اوست  که این خلاف ظاهر قرآن است. برخی گفته اند مخاطب ضرب  حاکم شرع است زیرا تعزیر در دست حاکم است این قول هم با سیاق آیه و روایات ناسازگار است. آیت الله جوادی آملی فرموده این حکم مخصوص جوامعی است که تنبیه بدنی زن را قبیح نمی شمارند، این قول هم تفسیر قرآن به صورت تاریخ مندانه است. برخی نواندیشان نیز گفته اند این آیات منسوخ شده است این قول هم در جای خود بررسی و رد آن بیان شده است.

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی  تفسیر نشوز به امتناع از وظیفه زناشوئی و رواشماری ضرب در امور جنسی را با نظم بیانی آیه ناسازگار دانسته و گفت: اعطاي مجوز ضرب به شوهر به دلیل عدم همراهی زن با او در امـور جنسـی، منطقی به نظر نمی رسد، زیرا عدم همراهی زن با شوهر در امور جنسی فقط در بعضـی موارد، نشوز محسوب میگردد  گاهی اثبات اینکـه عـدم همراهـی زن از نـوع امتنـاع ارادي است یا اختلال جنسی یا به دلیل محذورات دیگر، دشوار است. علاوه بر این، در برخی موارد، امتناع زوجه از تمکین، مشـروع اسـت. هم چنین هجر در مضجع با تفسیر نشوز به امتناع از تمکین در امور زناشوئی همخوانی ندارد زیرا اگـر زنـی در بستر از شوهرش تمکین نکند و از وي روي برگرداند، اقدام شوهر در دوري گزینـی یا اعراض از وي، راهکار مناسب و مؤثري نیست؛ زیرا زن ناشزه نیز همین را میخواهد و چه بسا از این رفتار شوهر شادمان گردد.

وی مقصود آیـه شـریفه از نشـوز را، نافرمـانی زن از فرمـان شـوهر در حفاظت از بستر و ارتکاب فاحشه مادون‌ زنا دانست و بیان کرد: دلایل این برداشت از کلمه نشوز، نظم بیانی آیه یعنی وجود قید«حافظات للغیب» در آیه است که به قرینه مقابله نشان میدهد نشوز در زمان غیاب شوهر است. علاوه بر آن، قرار دادن این آیه در کنار آیات مشابه آن، بیانگر آن است که قرآن  در زمینه عفاف و دچار فحشاء شدن زن، سختگیرانه برخورد می کند مثلاً در مورد حضور زنان درزمان عده طلاق در خانه همسر و نیز عدم جواز گرفتن مهریه زنان، توسط مردان، استثناء«الا ان تأتین بفاحشه مبینه» را آورده است. دلیل دیگر براین معنای نشوز، روایات تفسیری در این زمینه است. وی با استناد به روایتی از پیامبر صلی الله علیه و آله ادامه داد : بـا ایـن عمـل، زن مسـتحق ضـرب می باشد و طبق این تفسیر، منظور از خوف نشوز، مشاهده امـارات نشـوز نیسـت، بلکـه مقصود، نشوز بالفعل است؛ نشوزي که شوهر را ترسانده و نگرانش کرده است.

استاد هدایت نیا در ادامه گفت:  با توجه به لزوم حفظ قداست خانواده و آبرو و حیثیت زوجین و با توجه بـه اینکه خیانت زن، کمتر از زناست، قرآن کریم به جـاي روش قضـایی و کیفـري، روش تربیتی درون خانوادگی را براي بازداشـتن زن از رفتـار غیراخلاقـی و واداشـتن وي بـه حفاظت از بستر توصیه کرده، شوهر را مسئول مراقبت از حریم خانواده شناخته اسـت.

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان  این جلسه از کارگاه گفت: این تفسیر با جو نزول و نظم بیانی آیـه شـریفه و روایـات نبـوي سـازگاري دارد و در گشودن گره هاي ذهنی درباره مبناي تشریع ضرب ناشزه به وسیله شوهر، مؤثراست.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی در کارگاه « تاملی  بر نظریه خانه نشینی زن در فقه اسلامی» با اشاره به بازخوانی آیات و روایات اسلامی درباره حکم خانه‌نشینی و ادله مشروعیت حضور اجتماعی زن گفت: مدافعان نظریه خانه نشینی برای اثبات نظرات خود گاهی به قرآن و بیشتر به روایات استدلال می کنند.

 وی سپس با بیان آیه و روایات مورد نظر به بررسی ادله مشروعیت حضور اجتماعی زن پرداخت و گفت: در منابع اسلامی ادله فراوانی درباره مشروعیت حضور اجتماعی زن مشاهده می شود از جمله:

 1- حضور اجتماعی زن  در قرآن کریم

2- حضور اجتماعی زن در سیره اهل بیت علیهم السلام

3- حضور اجتماعی زن در سیره مسلمین

وی سپس به نقد نظریه انتخاب خانه نشینی زن از طریق بازخوانی آراء فقهی پیرامون استحباب خانه نشینی زن پرداخت.

عضو انجمن فقه وحقوق اسلامی حوزه ،استضعاف فکری زنان ، تضییع استعدادهای زنان، مردانه شدن اداره امور زنان ، دین گریزی زنان و عسر و حرج زنان  را از جمله  پیامدهای اجتماعی نظریه استحباب خانه نشینی زن دانست.

هدایت نیا در پایان این جلسه از کارگاه بیان کرد: حکم اولی و اصلی اسلام اباحه ی حضور اجتماعی زن می باشد. این حکم ناظر به شرایط عادی است و مانند سایر احکام شرعی در شرایط ثانوی تغییر می یابد . ماندن در خانه یا حضور در جامعه فی نفسه ارزش محسوب نمی‌شود و به اقتضای جهات ثانوی هر یک از این دو به حکم دیگری تغییر می یابد.

در ادامه این کارگاه علمی استاد هدایت نیا به بیان موضوع چند همسری در قرآن ،چالش‌ها و رویکردها پرداخت و گفت تجویز، تحریم و تحدید؛ سه رویکرد مهم در این موضوع  است .

وی ابتدا به بیان نظریه های فقهی چند همسری پرداخته و آراء فقها را در این زمینه که عبارت است از : استحباب، کراهت و مباح بیان نموده و سپس به نقد و بررسی آنها پرداخت.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی در ادامه بیان کرد: از آنجایی که مشروعیت چند همسری نیاز فردی بعضی مردان و نیز گروهی از زنان مطلقه یا بیوه را تامین می کند و از طرف دیگر ممکن است حقوق همسران را در معرض خطر قرار دهد و عدالت نقض گردد شارع شرایطی را برای این موضوع قرار داده است که از اهم آن شرایط عدالت  و محدودیت تعداد می باشد.

هدایت نیا به بیان نظریه تحریم چند همسری پرداخت و گفت: رویکرد تحریم چند همسری در فقه اسلامی مدافع شناخته شده ای ندارد و سالهای اخیر بعضی از نواندیشان دینی آن را مطرح کرده‌اند. از این منظر چند همسری مردان ناقض حقوق زن شمرده می شود و به همین دلیل می کوشند ادله مشروعیت آن در قرآن کریم را به چالش بکشند.

وی در ادامه به بیان نظریه های تحدید پرداخته و ادله آن را از جمله عدم امکان عدالت ورزی ، ثانوی شماری چند همسری و موقت پنداری حکم چند همسری را بررسی نمود.

عضو انجمن فقه وحقوق اسلامی حوزه در ادامه به بیان رویکرد تحدید چند همسری پرداخت و گفت:  رویکرد سوم، مشروعیت چند همسری را می پذیرد ولی برای پیشگیری از پیامدهای آن شرایطی را لازم می شمارد.

استاد هدایت نیا در ادامه به بحث پیرامون «تجویز مشروط یا تحریم مطلق کودک همسری» پرداخته و گفت: یکی از مسائل چالش برانگیز زمان ما مسئله کودک همسری است. این مسئله میان فقها، حقوق دانان، جامعه شناسان و روانشناسان و متخصصین تعلیم و تربیت از جهت سن و جواز و منع ازدواج کودکان مورد اختلاف است.

وی در ادامه به مبنای فقهی و سیاست تقنینی «تجویز مشروط و محدود » کودک همسری پرداخته و گفت: رویکرد غالب در فقه اسلامی و قانونگذاری در جمهوری اسلامی ایران، جواز مشروط ازدواج کودکان و همچنین استمتاع محدود از کودک همسر است.

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دلیل جواز مشروط ازدواج کودکان را ادله فقهی و مستندات قانونی در این زمینه دانسته و گفت: به لحاظ فقهی، تزویج کودکان به شرط عدم مفسده و به قولی رعایت مصلحت در کودکان و با اذن دادگاه با توجه به قانون مدنی جایز است.

استاد هدایت نیا در ادامه به بیان دلیل حق استمتاع محدود شوهر از کودک همسر در فقه اسلامی پرداخته و گفت: اگر چه دلیل نقلی خاصی بر جواز استمتاع عام از کودک همسر وجود ندارد، ولی فقهای عظام فتوی به جواز آن داده اند. دلیل آنان در جواز استمتاع عام از کودک، اصل اولی جواز و نیز ملازمه میان جواز تزویج و جواز استمتاع است. همچنین از روایات تحریم نزدیکی با کودک، جواز استمتاع عام استنباط شده است با این استدلال که اگر استمتاع عام از آنان نیز حرام باشد لازم بود به طور کلی تحریم شود، زیرا استمتاع از کودکان در گذشته مورد ابتلا بوده است.

وی در ادامه گفت: در قوانین خانواده ایران هیچ منعی برای استمتاع عام از کودک همسران دیده نمی شود، بلکه از بعضی مواد فصل هشتم باب نکاح، حق شوهر در استمتاع از همسر استنباط می گردد.

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه با بیان تحریم مطلق کودک همسری از دیدگاه بعضی از فقها گفت: از جمله مفاسد کودک همسری تضییع حقوق کودکان، کودک آزاری، ناپایداری ازدواج های کودکانه، تخریب وجهه نظام در بعد سیاسی می باشد.

استاد هدایت نیا با بیان اینکه هدف از تزویج کودکان، تأمین مشروع جنسی و حفظ عفاف می باشد، به بیان مصالح احتمالی تزویج کودکان در جوامع سنتی پرداخته و گفت: از مصلحت های توجیه کننده نزویج کودک، نیاز وی به سرپرست و تأمین مالی اوست.

وی در ادامه گفت: در زمان ما مصالحی که اشاره شد قابل فرض نیست، زیرا دولت ها و در کنار آن مراکز نگهداری از کودکان مسئولیت نگهداری و مراقبت از کودکان بی سرپرست یا بدسرپرست را برعهده دارند.

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه تحولات اجتماعی باعث تغییر در موضوعات احکام شرعی می شوند و با تغییر موضوع حکم شرعی آن نیز تغییر خواهد کرد بیان کرد: موضوع کودک همسری در زمان ما تغییر کرده است، مقصود از تغییر کودک همسری این است که تزویج کودکان در گذشته مفسده ای نداشته، بلکه مصالحی نیز ان را اقتضاء می کرده ولی تحولات اجتماعی در زمان ما این وضعیت را دگرگون کرده است.

شجاعت، صفتي بود كه علاّمه اميني رحمه الله به آن آراسته بود. برخورداري از اين ويژگي او را قادر ساخت كه به بزرگ ترين كارها اقدام نمايد و از جوّسازي ها و تهديد و تحريك هاي دشمنان حقيقت، هراسي به دل راه ندهد. اين امر به بهترين صورت در تدوين اثر ارزشمندي چون الغدير نمايان است.

در برخوردهاي اجتماعي نيز اين خصيصه ارزشمند به چشم مي خورد. از خود ايشان نقل شده است وقتي كه براي انجام مناسك حج به بيت الله الحرام مشرف شده بودند در عرفات صحرا را پر از جمعيت مي بينند و از كثرت جمعيّت جايي براي سكونت و نصب خيمه پيدا نمي كنند. پس از جست وجو متوجه مي شوند در گوشه اي از بيابان جاي وسيعي را مأموران حكومتي براي اشراف و خاندان سلطنتي عربستان نگه داشته اند. علامّه اميني بلافاصله وسايل خود را به آن جا منتقل مي كنند. وقتي مأموران اعتراض مي كنند كه اين جا مال امير است، با شجاعت در مقابل آن ها ايستادگي مي كند و به آن ها مي گويد: «اين جا سرزمين بندگان است به اميرتان بگوييد به جاي ديگر برود». در نهايت سربازان از آن همه شجاعت تعجب مي كنند و به او متعرض نمي شوند.

ادامه…

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان؛ خانم سیده نفیسه حسینی واعظ در نشست علمی با عنوان آموزه های تربیتی در دعای عرفه  که در تاریخ1401/4/18 در جمع عموم بانوان و از سوی مدرسه علمیه و عالی الزهرا‌(سلام الله علیها) گرگان برگزار شد، بیان کرد: دعا نه تنها عبادت است، بلکه از برترین عبادت‌ها به شمار می رود، این مطلب از آیات و روایات استفاده می شود.

وی با استناد به آیه 60 سوره مبارکه غافر «وَ قالَ رَبُّکمُ ادْعونی اسْتَجِبْ لَکمْ انَّ الَّذینَ یسْتَکبِرُونَ عَنْ عِبادَتی سَیدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرینَ» علت تعبیر دعا به عبادت را عبادت به معنای مطلق آن دانست.

مدیر محترم حوزه های علمیه خواهران، دعا را باعث اعتنای خدا به انسان و وسیله تقرب بنده به مولا دانست و گفت: علی‌رغم گناهان فراوانی که انسان انجام داده و فساد‌هایی که مرتکب می شود، تنها چیزی که سبب ارج نهادن خداوند به انسان می شود، دعای او است.

وی در ادامه به بیان آثار تربیتی دعا پرداخت و افزود: اوّلین اثر دعا؛ ایجاد نور امّید در دل است، انسان بیمار اگر به سلامت خود امّیدوار باشد، بهبود یافته و اگر مأیوس شود و چراغ امّید در دلش خاموش گردد، دیگر امیدی به بهبودی او نیست.

خانم حسینی واعظ، دومین اثر دعا را ایجاد نور تقوا در وجود انسان دانست و گفت: تقوا؛ سبب تقرّب انسان به درگاه الهی و زاد و توشه ای است که سبب نجات انسان در جهان آخرت می گردد و  برات و گذرنامه بهشت است.

مدیر محترم حوزه های علمیه خواهران گفت: وقتی انسان دست به دعا برداشته، به درگاه خداوند توسّل می جوید و خدا را با أسمای حسنی و صفات جلال و جمالش می خواند، آن صفات بازتابی در وجود انسان خواهد داشت به‌گونه ای که انسان احساس می کند اگر بخواهد دعایش مقرون به اجابت شود، باید توبه کند و توبه نیز او را به تجدید‌نظر در زندگی سوق می دهد.

وی سومین اثر تربیتی دعا را تقویت نور معرفت دانست و تصریح کرد: وقتی انسان به درگاه خداوند روی می آورد، در این فکر فرو می رود که او بر همه چیز توانا و قادر است و اسرار درون و برون ما را می داند، این مطلب سبب می شود که سطح معرفت انسان بالا برود.

خانم حسینی واعظ، دعاي عرفه را  مكتب تربيتي امام حسين(عليه‌السلام) ناميد و بیان کرد: از اين دعا مي‌توان به جهان‌‌بيني و هستي‌‌شناسي ژرف امام حسين(عليه‌السلام) كه به حماسه جاودانه عاشورا انجاميد، پي برد و بخش والايي از شخصيت سيد الشهدا(عليه‌السلام) به‌ويژه شخصيت اخلاقي و عرفاني ايشان را شناخت.

استاد مدرسه علمیه الزهراء‌(سلام‌الله‌علیها)گرگان يكي از آموزه ‌هاي اخلاقي دعاي عرفه را يادآوري نعمت‌هاي بي‌شماري دانست كه خداوند به بندگانش ارزاني داشته است.

وی از جمله آثار يادكرد نعمت‌هاي پروردگار را، رويش و زايش محبت قلبي به پروردگار، رها‌شدن از احساس مالكيت موهوم بر نعمت‌هاي خداوند، شكل‌گيري احساس مسئوليت در برابر نعمت‌ها در انسان و وظیفه‌شناسی در برابر نعمت‌ها دانست.

خانم حسینی واعظ شكرگزاري از نعمت‌ها را از آموزه های تربیتی دیگر دعای عرفه دانست و گفت: شکرگزاری از نعمت‌ها نشانه قدرداني از منعم است و كسي كه قدر نعمت‌هاي خدا را مي‌داند، آن را مؤدبانه مصرف مي‌كند، بي‌آنكه به اسراف دست يازد يا نعمتي را بيهوده هدر دهد.

خانم حسینی واعظ يكي از درخواست‌هاي مهم امام حسين(عليه‌‌السلام) در دعاي عرفه از خداوند را «بي‌نيازي نفساني» يا همان چشم و دل سيري و سيرچشمي دانست گفت: غناي نفساني يا همان چشم دل سيري، گنج نقد و سرمايه حاضر است؛ انسان را از احساس بي‌نيازي سرشار کرده و او را از حرص، طمع، زياده‌خواهي و خواسته‌هاي ناروا ايمن مي‌دارد.

خانم حسینی واعظ ريشه اصلي زياده‌‌روي را در لذت‌‌جويي‌ها و كامجويي‌‌ها و نبود چشم دل‌سيري دانست و گفت:  هيچ عاملي به اندازه سيرچشمي و بي‌‌نيازي دروني، غريزه‌هاي انسان را تعديل نمي‌كند و هيچ ويژگي رواني، به انسان امنيت رواني و آسودگي روحي نمي‌بخشد، کسي كه بي‌نيازي نفساني و دروني دارد، حتي آن هنگام كه از هيچ يك از موهبت‌هاي مادي برخوردار نيست، باز هم احساس بي‌نيازي مي‌كند.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه ، خانم ربابه کابوسی در نشست علمی با عنوان نقش امام باقر(علیه السلام) در مبارزه با انحرافات اعتقادی در تاریخ1401/4/16  با حضور کارکنان مجموعه حوزوی الزهرا(سلام‌الله‌علیها) برگزار شد، بیان کرد: ائمه معصومین(علیهم‌السلام) پیشوایان راستین و حجت های خدا در زمین هستند که در زمان خود با توجه به شرایط، اوضاع، امکانات، مصلحت اسلام و مسلمین و امر خداوند، کاری را که به صلاح اسلام و حفظ آن باشد انجام دادند.

وی افزود: فرهنگ شیعه تا زمان امام باقر(علیه السلام) سختی‌ها و ناملایمات زیادی را به خود دید و درگیری‌های سیاسی میان امویان و انتقال قدرتی که از بنی‌امیه به عباسیان اتفاق افتاد، زمینه ای فراهم آورد که امام باقر(علیه‌السلام) جنبش علمی به وجود آورد که در دوره امامت فرزندش امام صادق(علیه‌السلام) به اوج خود رسید.

استاد مدرسه علمیه الزهرا(سلام‌الله‌علیها) گرگان، با اشاره به این مطلب که «شهرت علمی امام باقر(علیه‌السلام) نه تنها در حجاز، بلکه در عراق و خراسان نیز فراگیر شده بود» تصریح کرد: درایت، برنامه ریزی و ذکاوت سایر ائمه‌(علیهم السلام) سبب شد تا امام باقر(علیه‌السلام) و امام صادق(علیه‌السلام) بیشترین آرای فقهی، تفسیری و اخلاقی را در کتب فقهی و حدیثی از خویش بر جای گذارند از این رو راویانی چون محمد بن مسلم ۳۰ هزار حدیث و جابر جعفی ۷۰ هزار حدیث از امام باقر(علیه‌السلام) نقل کرده‌اند.

خانم کابوسی اظهار کرد: از جمله اقداماتی که در نهضت امام باقر‌(علیه‌السلام)  برای تحکیم مبانی اسلام صورت گرفت،  مبارزه با انحرافات اعتقادی بود؛ زیرا یکی از عوامل تغییر و تحریف ادیان آسمانی، ورود عناصر جعلی و خرافی به ساحت مقدس دین و بسط و گسترش آن در قالب آموزه های دین بوده است.

وی، خرافه و بدعت را زیر مجموعه انحراف دانست و خاطرنشان کرد: خرافه و بدعت، انحراف و کجروی از راه حق و صراط مستقیم الهی است؛ اما هر انحرافی، بدعت در دین یا خرافه نیست با این حال؛ در بسیاری از موارد در کتاب‌های دینی هر سه واژه کنار هم و یا به‌ جای یکدیگر استفاده می‌شوند.

استاد مدرسه علمیه الزهرا(سلام‌الله‌علیها) گرگان، جهل و نادانی، آداب و رسوم غلط، تعصب نسبت به آداب و رسوم اقوام، توطئه دشمنان، تبلیغات دروغ، تملک افکار، سادگی مردم، دور شدن از اصول و مبانی اسلام، محکم نکردن پایه های اعتقادی، عدم تفکر در سخن بزرگان را از عوامل انحراف بر‌‌شمرد.

خانم کابوسی از جمله راهکارهای امام باقر(علیه السلام) در مبارزه ی با انحرافات اعتقادی را علاوه بر برخوردهای موردی با مصادیق ، تلاش در جهت ارتقای سطح فکری و علمی و نیز پرهیز دادن از زمینه های ابتلا به خرافه دانست.

وی ادامه داد: امام باقر(علیه‌السلام)، شناخت قرآن را منحصر در اهل بیت(علیهم‌السلام) می‌دانست؛ زیرا می‌توانند محکمات قرآن را از متشابهات و ناسخ و منسوخ تشخیص دهند و چنین علمی در نزد هیچ کس غیر از اهل بیت(علیهم‌السلام) وجود ندارد.

پژوهشگر فعال مدرسه علمیه عالی الزهرا(سلام‌الله‌علیها) گرگان با استناد به کلام امام محمد باقر(علیه‌السلام) گفت: «مراتب شیعیان ما را با میزان روایت‌کردنِ آنان از احادیثِ اهل بیت و معرفتشان به آن احادیث بشناسید» حضرت‌(علیه‌السلام) معرفت را«همان شناخت روایت و درایة الحدیث» می‌داند که با درایت و فهم روایت، مؤمن به بالاترین درجات ایمان می‌رسد .

خانم کابوسی در پایان اضافه کرد: امام محمد باقر(علیه‌السلام) در کنار کرسی‌های درس و بحث، مناظراتی را با افراد مختلف به ویژه اندیشمندان داشت که از جمله این موارد می‌توان به مناظره با «اسقف مسیحیان»، «حسن بصری»، «هشام بن عبدالملک»، «نافع بن ارزق» و «قتادة بن دعامة» اشاره کرد.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی الزهرا «سلام الله علیها» گرگان نشست علمی با عنوان بررسی «هبه از منظر فقه» در تاریخ1401/4/12  برگزار گردید.

در ابتدای این نشست خانم جندقی از طلاب سطح سه این مدرسه به بیان حکم ممنوعیت رجوع از هبه خویشاوندان در فقه پرداخته و گفت: خانواده یکی از بنیان های مهم اجتماعی محسوب می‌شود و دین اسلام بر استحکام آن تاکید ورزیده و اهمیت آن را در حیطه احکام از جمله احکام زکات بر خویشاوندان و صدقه به آنان و… اشاره کرد.

ایشان هبه را عقد جایز دانسته اما هبه به خویشاوندان را لازم دانست.

 وی در ادامه بیان کرد: در تعاریف واژه های رحم و قرابت و نسب اختلاف چشمگیر نیست آنچه مورد اختلاف است تعیین مصداق واژه های آن است.

 خانم جندقی از نظر شیخ طوسی تشخیص مصادیق رحم را بر عهده عرف دانسته و آن را به سه دسته تقسیم کرده و گفت: ارحام به سه دسته ابوین، فرزندان و خویشاوندان تقسیم می شوند و در مورد ابوین و فرزندان اجماع فقها بر ممنوعیت رجوع از هبه می‌باشد. اختلاف در سایر خویشاوندان است که متقدمین رجوع هبه از سایرین را جایز می دانند.

 طلبه سطح سه این مدرسه فلسفه ممنوعیت رجوع از هبه را این دانست: که هبه موجب استحکام خانواده می‌شود و رجوع از هبه موجب کینه و کدورت می‌شود.

 وی در پایان گفت: از نظر قانون هبه ابوین و فرزندان ممنوعیت رجوع از هبه می باشد اما در سایر خویشاوندان جواز رجوع می باشد و رجوع به هدایای بین همسران نیز جایز شمرده شده است.

در ادامه خانم سقایی به حکم هبه طلب پرداخته و گفت: دو نظر در این رابطه وجود دارد عده ای که مخالف با هبه طلب هستند معتقدند چون هبه عقد است نیاز به تملیک دارد، بنابراین تملیک مالی که در ذمه شخص است امر لغو و بی اثر است.

 ایشان در ادامه به دلیل دوم برای مخالفت با هبه طلب پرداخته و گفت: هبه عقد است و نیاز به عقد دارد در حالیکه دین امر اعتباری است و قابل اقباض نیست.

 وی در ادامه نظر دوم را قول افرادی دانست که قائل به صحت هبه هستند و در بیان دلیل آنان گفت: چون هبه عقد است و در عقد قبول طرف مقابل شرط است و امتنان و سنگینی برای بدهکار به همراه ندارد و اگر قبض صورت بگیرد هبه صحیح تر می باشد.

خانم سقایی در پایان گفت: طلبی که طلبکار از مدیون یا بدهکار دارد حق مالی اوست و می‌تواند با ابراء وجه، انتقال دین و یا هبه طلب در آن تصرف کند.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان ، خانم فاطمه احمدی در نشستی علمی با عنوان «عوامل آرامش خانواده در سبک زندگی امام علی(علیه السلام) و حضرت فاطمه(سلام الله علیها)» در‌ جمع شماری از اساتید و کارکنان مدرسه علمیه و عالی الزهرا‌‌(سلام‌الله‌علیها) گرگان که در تاریخ 1401/4/11  برگزار گردید: ناپایداری و تزلزل و فقدان آرامش در خانواده‌ها را از آسیب‌های جدی جامعه امروز برشمرد که با تأسی به خانواده‌ تراز اسلامی به‌ویژه زندگی حضرت علی‌(علیه‌السلام) و حضرت فاطمه‌(سلام‎‌الله‌علیها) می‌توان بسیاری از این معضلات را حل کرد.

وی گفت: قرآن از اهمیت تشکیل و بنای این بنیان با تعبیر «میثاقاً غلیظاً» یاد می کند که در سوره طلاق برای جلو‌گیری از گسستن این «میثاق غلیظ» بارها به لزوم رعایت تقوا، مراعات حدود الهی، توصیه به نیکی و خوشی و توکل و صبر سخن گفته است.

مبلغ فعال مدرسه علمیه الزهرا(سلام‌الله‌علیها) گرگان ادامه داد: قرآن کریم با توجه به اینکه داشتن الگو و اسوه امری ضروری است، رسول گرامی اسلام‌(صلی الله علیه) را مصداق الگو در زندگی مسلمانان معرفی می کند.

خانم احمدی تصریح کرد: یکی از بهترین منابعی که می‌توان برای تقویت تحکیم خانواده از آن بهره برد، رجوع به سبک زندگی حضرت علی‌(علیه‌السلام) و حضرت فاطمه(سلام‌الله‌علیها) به عنوان نمونه و الگویی عینی است که می‌تواند الهام بخش و جهت دهنده اقدامات و برنامه‌های کلان و خرد کشور و به‌ویژه راهنمای خانواده ها در مقام عمل باشد.

وی خاطرنشان کرد: به واسطه عشق و محبتی که در محیط خانواده و در رفتار پدر و مادر نسبت به یکدیگر و مهربانی و ترحمی که نسبت به خود و فرزندان دارند، آرامش جسمی و روانی در خانواده و به تبع آن در جامعه استقرار می‌باید.

استاد حوزه با استناد به آیه شریفه سوره مبارکه روم، آرامش و احساس امنیت را مهم‌ترین نیازی دانست که در اثر ازدواج تامین می‌شود.

وی اظهار کرد: اطاعت حضرت فاطمه(سلام‌الله‌علیها) از حضرت علی(علیه‌السلام) اطاعتی کورکورانه و بدون آگاهی نبود بلکه حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) به علم، ایمان، عقل و تدبر همسر خود آگاه بود و با رضایت‌خاطر اطاعت می‌کرد.

استاد مدرسه علمیه الزهرا(سلام‌الله‌علیها) گرگان، آرامش و احساس امنیت را مهم‌ترین نیازی برشمرد که در اثر ازدواج تامین می شود، زن بر اساس ویژگی فطری خود دوست دارد در پناه مردی مقتدر زندگی کند و امنیت داشته باشد، زن از عزم جدی، اقتدار و رفتار مردانه همسرش احساس آرامش می‌کند و مرد در نقطه مقابل دوست دارد همسرش او را به عنوان پناهگاه خود دانسته و به او تکیه کند .

خانم احمدی، مودت و رحمت را عامل بقاء و تداوم آرامش در زندگی برشمرد و در بیان راه‌کارهای تامین آرامش در سیره امام علی‌(علیه‌السلام) و حضرت فاطمه‌(سلام‌الله‌علیها) ،حاکم ساختن روحیه بندگی در خانواده، اطاعت از همسر، حفظ اقتدار، احترام و توجه به همسر، تامین آسایش جسمی و روحی و نیاز جنسی همسر را از جمله این راه‌کارها بر‌شمرد.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان؛ خانم زهره میراحمدی در نشست علمی با عنوان سبک زندگی وسیره اخلاقی امام جواد(علیه السلام) که در تاریخ1401/4/9  و در‌ جمع شماری از اساتید و کارکنان مدرسه علمیه و عالی الزهرا‌‌(سلام‌الله‌علیها) گرگان برگزار شد، با استناد به آیاتی از قرآن کریم؛ امام جواد‌‌(علیه‌السلام) را از مصادیق بارز آیه تطهیر و آیه « ذریه  بعضها من بعض» دانست.

وی، به بیان شیوه‌های رفتاری امام جواد‌(علیه‌السلام) پرداخت و توجه به مساکین، تواضع و فروتنی، علم و حکمت، احسان به والدین، صبر و بردباری، عفو و گذشت، دعوت به خیرجمعی و شاگرد پروری را از جمله آنها دانست.  

پژوهشگر مدرسه علمیه عالی الزهرا‌(سلام‌الله‌علیها) گرگان اظهار کرد: امام جواد‌(علیه السلام) مصداق عملی این آیه شریفه از قرآن کریم است که می‌فرماید: «اَلَّذِینَ ینْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّیلِ وَ اَلنَّهارِ سِرًّا وَ عَلانِیةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَ لا هُمْ یحْزَنُونَ» چراکه امام‌(علیه‌السلام) توجه به وضعیت معیشت فقرا و مساکین را از وظایفی می دانست که مأمور به انجام آن بوده  است.

خانم میراحمدی خاطرنشان کرد: دستیابی به فرصتی تربیتی برای آموزش مکارم اخلاق، همواره در سیره عملی معصومین‌(علیهم السلام) مورد توجه است، از این روست که طبق آموزه های قرآن، گسترش تواضع و فروتنی با کمترین امکانات مادیِ ظاهری، جهت تنظیم مسائل فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جهان اسلام در سیره عملی و شخصیت قرآنی امام جواد‌(علیهم السلام) نیز مشهود است.

طلبه سطح سه مدرسه علمیه عالی الزهرا‌(سلام الله علیها) در بحث از صبر و بردباری تصریح کرد: یکی از راههای رسیدن به قرب خداوند، صبر در برابر اتفاقات دنیای پیرامون هر انسانی است و قرآن نیز بر آراستگی انسان به صبر در شرایط دشوار زندگی تأکید دارد و آن را به عنوان درمانی مؤثر برای انسان تجویز نموده و می‌فرماید: «وَ لِرَبِّک فَاصْبِرْ».

وی یاد‌آور شد: مانایی و گسترش دین مبین اسلام مورد توجه و اهتمام اهل بیت به روش‌های گونا گون است که گاهی این موضوع با جهاد و گاهی با آموزش و تعلیم دین اتفاق می‌افتد، لذا یکی از مهمترین اقدامات فرهنگی امام جواد‌(علیه السلام) در راستای توجه به مقتضیات زمان و با تمسک به آموزه های هدایتگر قرآن کریم این بود که به تربیت شا گردانی پرداخت.

خانم میراحمدی در پایان بیان کرد: أمیرمؤمنان‌(علیه السلام) می‌فرمایند: «حاصل عقل، مدارا با مردم است» رفق‌ورزی و مدارا آثار فردی چون سلامت روانی و جسمانی، آرامش و آسایش و برکت و فزونی در روزی را به دنبال دارد، تبدیل کینه ها و دشمنی ها به محبت و دوستی، محبوبیت، امنیت و جذب افراد به دین از آثار اجتماعی مدارا است و این فضیلت اخلاقی، ویژگی بارز امام جواد(علیه السلام) در زندگی بوده است.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه و عالی  الزهرا (سلام الله علیها ) گرگان نشست علمی با عنوان ساختار پیشگیری از جرم در قوه قضاییه با نگاهی به آموزه های فقهی در تاریخ 1401/4/7  به صورت حضوری و مجازی برگزار گردید.

در این نشست حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا مزیدی در بحث پیشگیری از وقوع جرم بر اساس آموزه های دینی اصل ۱۵۶ قانون اساسی را به عنوان اصل صریح در این زمینه بیان کرد.

 مسئول ارزشیابی و نظارت قضات استان گلستان اصل ۴ و ۸ قانون اساسی را مقدمه اصل ۱۵۶ قانون اساسی دانسته و در بیان اصل ۴ قانون اساسی گفت: کلیه قوانین و مقررات جزایی، مدنی، مالی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی و  سیاسی باید بر اساس آموزه های اسلامی باشد.

وی در ادامه گفت: این اصل بر اطلاق یا عموم همه قوانین قانون اساسی و مقررات و قوانین دیگر حاکم است و تشخیص این امر بر عهده فقهای شورای نگهبان است.

حجت الاسلام مزیدی در ادامه به بیان اصل ۸ قانون اساسی پرداخته و گفت: در جمهوری اسلامی ایران دعوت به خیر، امر به معروف و نهی از منکر وظیفه همگانی و متقابل بر عهده مردم نسبت به یکدیگر و دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت است و شرایط و حدود و کیفیت آن را قانون معین می‌کند که آیه ۸ سوره توبه به آن اشاره دارد.

استاد مدرسه علمیه عالی الزهرا سلام الله علیها گرگان اصل چهارم قانون اساسی را اصل کلی دانسته و بیان کرد: کلیه اقدامات ما باید مطابق شرع و آموزه‌های دینی باشد.

وی در ادامه اظهار داشت: اصل ۸ قانون اساسی بیان کننده پیشگیری از جرم و یک وظیفه همگانی است و اختصاص به قوه قضاییه ندارد.

 مسئول ارزیابی و نظارت قضات استان گلستان در بیان اصل ۱۵۶ قانون اساسی گفت: قوه قضاییه قوه مستقل است که پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی و مسئول تحقق بخشیدن به عدالت و عهده دار وظایفی است.

وی رسیدگی و صدور حکم در مورد تظلمات، تعدیات، شکایات، حل و فصل دعاوی، رفع و گسترش عدل و آزادیهای مشروع و نظارت بر حسن اجرای قوانین، کشف جرم و تعقیب از وقوع جرم و اصلاح مجرمین را از جمله وظایف قوه قضاییه دانست.

ایشان در ادامه بیان کرد: بند ۵ اصل ۱۵۶ قانون اساسی صراحتا به بحث پیشگیری از جرم و اصلاح مجرمین اشاره دارد.

استاد مزیدی با توجه به بخشنامه مربوط به سال ۹۱ و متعاقب آن سال ۹۲ بیان کرد: رئیس قوه قضائیه با توجه به بند ۵ ماده ۱۵۶ قانون اساسی دادستان‌های مراکز استانها را مکلف به تعیین معاون به عنوان معاون پیشگیری از وقوع جرم کرده است که مصوبات این قانون پیشگیری که در سال ۹۴ از طرف مجمع تشخیص مصلحت نظام تدوین شده به امضای سران سه قوه رسیده است.

وی در ادامه با توجه به قانون آیین دادرسی کیفری، جرم را به دو دسته مشهود و غیرمشهود تقسیم کرده و گفت: در جرم مشهود یعنی جرمی که در مرئی و منظر انجام می شود نیروی انتظامی نیاز به دستور مقام قضایی ندارد و می‌تواند اقدامات لازم را انجام داده و پرونده را به مراجع قضایی تحویل بدهد.

استاد مزیدی برای جلوگیری از فساد هایی که با پشتوانه صورت می گیرد گفت: در قوه قضاییه سازمان بازرسی کل کشور وجود دارد که وظیفه اش نظارت بر دستگاه‌های اجرایی است و به صورت دوره‌ای دستگاههای اجرایی را بازرسی می‌کنند و موارد فساد و تخلف را مرکز رسیدگی به تخلفات به دادسرا ها اعلام می کند.

وی در پایان مرجع رسیدگی به اقدامات غیرقانونی دستگاه اجرایی را دیوان عدالت اداری دانست.