پژوهشگران: فاطمه صغری برقرار[1] و سید مرتضی حسینی امین[2]

چکیده

یکی از مباحث مهم درعلوم زیستی، علم تغذیه می­باشد. مسائل مربوط به خوردن و نوشیدن، جزئی حائز اهمیت در این علم است، که در بسیاری از مواقع مورد غفلت واقع می­گردد. با توجه به آیه «فَلْيَنظُرِ الْانسَانُ إِلىَ‏ طَعَامِهِ، عبس/24»، خداوند از انسان می­خواهد که به غذاى خويش و آفرينش آن بنگرد و در آن تفکر و تأمل نماید؛ لذا بر مسلمانان نیز لازم است که بدانند در قرآن کریم و روایات اهل بیت (ع) چه مسائلی مربوط به تغذیه صحیح بیان شده است شده است. این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی بر آن است که با مراجعه به قرآن کریم که راهنمای حقیقی برای همه انسان­ها می­باشد و روایات اهل بیت (ع) موضوع فوق را واکاوی نموده، تا بتوان به منظور اصلاح وضعیت تغذیه­ مسلمانان، الگوی صحیحی درجامعه­ی اسلامی ارائه نمود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که خوردن و نوشیدن می­تواند مکمل یکدیگر باشند. آب به عنوان بهترین نوشیدنی و شیر گاو به عنوان بهترین شیر و عسلی که زنبور با تغذیه ازگیاهان تولید می­نماید به عنوان بهترین نوع آن معرفی شده است. از مسائل حائز اهمیت در تغذیه این است که باید در هنگام خوردن و آشامیدن تقوای الهی، شکرگزاری، عدم اسراف، انفاق را نیز رعایت نمود. از نگاه اسلام، تغذیه صحیح با امور معنوی و جسمی بشر در ارتباط است.

کلیدواژه­: مفهوم شناسی، تغذیه صحیح، خوردن، نوشیدن، قرآن کریم، روایات

[1] - طلبه سطح 4، رشته تفسیر تطبیقی، موسسه آموزش عالی الزهراء (س) گرگان و عضو مرکز پژوهش­های اسلامی الزهراء (س) گرگان fatemehbargharar@gmail.com    
[2] - دانشجوی دکترا رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه پیام نور تهران

«اللهم صل علی محمد و اعمر قلبی بطاعتک و لاتخزنی بمعصیتک»

 خدایا درود فرست بر محمد و آلش و قلب ما را به طاعتت آباد ساز و مرا به عصیان خود رسوا مگردان.

آبادانی و آبادی قلب به طاعت الهی است اگر در قلب همه چیز از علم و اراده و انگیزه و همت باشد اما در مسیر اطاعت خدا نباشد خراب است.

قلب در معارف اسلامی جایگاهی بس والا دارد اما گاهی قلب:

1-مهر می خورد«یطبع الله علی کل قلب متکبر جبار»(غافر/35)-«و لکن تعمی القلوب»(حج/46)

2-قلب دچار قساوت می شود.«و لکن قست قلوبهم»(انعام/43)

3-قلب دچار ریب، شک و تزلزل شود. «وارتابت قلوبهم فهم فی ریبهم..»(توبه/45)

4-قلب گرفتار لهو و لعب می شود.«لاهیه قلوبهم»(انبیاء/1-3)

و در این فراز حضرت دعا می کند که از خطرات فساد وخرابی دل نجات یابیم؛ لذا می فرماید: خدایا قلب مرا به طاعتت آباد کن.

سپس می فرماید:

“و لاتخزنی بمعصیتک”

مرا به عصیان خود رسوا و خوار مگردان.

همه انسان ها در طول زندگی در پی عزت اند و از ذلت گریزان می باشند ولی هر کس عزت را در چیزی می جوید. گروهی با بدست آوردن مال و برخی با بدست آوردن شهرت، و عده ای با قدرت. قرآن این تفکر را نفی نموده است.

«ویل لکل همزه لمزه* الذی جمع مالا وعدده* یحسب أن ماله اخلده»(همزه) و قرآن سرنوشت یکی از مال اندوزان را که شیفته عزت ظاهری شده اند را در سوره قصص آیات 79 تا 82 بیان می کند.

در حقیقت عزت در طاعت خدا و ذلت در معصیت است.

امام علی(علیه السلام) می فرماید: «اذا طلبت العز فاطلبه بالطاعه»اگر در جستجوی عزت هستید آن را در اطاعت از خدا بیابید.

پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده اند:«من اراد ان یکون اعز الناس فلیتق الله عزوجل» کسی که می خواهد عزیز ترین افراد باشد باید تقوا پیشه کند.

خلاصه کلام: مهم ترین نیاز روحی و روانی انسان که عزت طلبی و ذلت گریزی است بواسطه اطاعت خداوند حاصل می شود.