“به گزارش معاونت پژوهش مدرسه عالی وتخصصی الزهراء(س) گرگان سومین جلسه سمینار عالم ذر با عنوان «عوالم پیش از دنیا از نگاه دیگر ادیان »به صورت حضوری و مجازی در تاریخ1400/12/22  برگزار گردید. در این نشست علمی استاد مزرئی ابتدا به پاسخ سوالاتی در زمینه اختیار انسان در عالم ذر پرداخته و گفت: در این زمینه سوالاتی مانند: آیا عالم ذر با اختیار انسان منافات دارد؟ آیا در عالم ذر انسانهایی که قالوا بلی گفتند اختیار داشتند؟ مطرح است. در بعضی از روایات آمده است که برخی قلباً اقرار را قبول نداشتند و از همین جا گروه کافر و مومن مشخص شدند . در روایتی از حضرت علی علیه السلام است که ارواح ۲۰۰۰ سال قبل از ابدان خلق شده بودند و آنجا مشخص بود چه کسانی ایمان آوردند چه کسانی ایمان نیاوردند. همه به زبان اقرار داشتند اما گروهی در دلشان اقرار نداشتند. این نشان می‌دهد اختیاری آنجا بوده است. اما کیفیت اختیار قبل از اینکه دین و تکلیف بیاید موضوعی است که نیاز به بحث و گفتگو دارد. آیت الله جوادی آملی معتقد است که قبل از اینکه دین بیاید تکلیفی معنا ندارد چون اختیار باید باشد تا تکلیف شوند.
مدیر مرکز تخصصی حضرت ولیعصر(عج) در ادامه به تبیین نظر ادیان در مورد عالم ذر پرداخت و بیان کرد: در ادیان ابراهیمی و ادیان غیر ابراهیمی از خلقت روح و آنچه که بعد از آن به ابدان تعلق می‌گیرد که به آن نفس گفته می‌شود سخن گفته شده است، اما عهد و پیمانی که در اسلام وجود دارد در این ادیان کمتر دیده می شود. درادیان غیر ابراهیمی مانند زرتشت، هندوئیسم، بودا وادیانی که در هند هستند قائل به تناسخ و حلول روح در بدن های مختلف می باشند. متونی که در این‌باره یافت شده مشوش است و معلوم و مشخص نیست که مربوط به کدام دوره از زندگی انسان است.
وی در ادامه گفت: در آموزه های عرفان یهود چه در مکتب حسیدیسم و چه در مکتب کابالا مطالبی را می‌توان تطبیقی پیدا کرد که مطابق آموزه های اسلام باشد؛ در روایات ما هم وجود دارد که ارواح دو هزار سال قبل از خلقت بدن خلق شده‌اند. بسیاری از آموزه های عرفانی تورات با عرفان اسلامی شباهت زیادی دارد.
دکتر مزرئی اظهار داشت: باور به اینکه ارواحِ یکایک انسان‌ها پیش از خلقت انسان ها وجود داشته باشند و پیش از تولد وارد پیکر آنها بشود، ظاهراً از سده ی سوم میلادی به طور جدی در گفته های روحانیون یهود پدیدار گردید. برخی از آنان بر این باور بودند که ارواح بشری همچون بخشی از نفخه الهی در هنگام خلقت این عالم، بدان وارد شدند. ارواحی نیز موجودند اما در اجساد متولد نشده اند و در مخزنی در میان گنجینه های عالم هفتم که جایگاه ارواح نیکان است باقی می ماند تا اینکه بدنی متولد شود و به او تعلق بگیرد، هنگامی که ذخیره ارواح در این مخزن به پایان می‌رسد، مسیحای نجات‌بخش ظهور خواهد کرد. برخی دیگر گفتند خداوند ارواح آفریده را وادار می‌سازد که هنگام لقاح وارد شکم مادر شود؛ حتی پس از اینکه وارد این جهان شدند، کاملاً منشاء خود را فراموش می کنند و تحت مراقبت الهی قرار دارند. همچنین نقل است در روزهای شنبه جسم از روحی اضافی بهره مند می گردد یک روح اضافی از ارواح در گنجینه به جسم تعلق می گیرد، روحی که از سوی خدا فرستاده می‌شود و سپس به سوی او باز می‌گردد. شایان ذکر است که در تفاسیر تلمودی آمده است که در خود تورات اشاره شده که خداوند، جدای از ارواح، صورت مثالی چیزها و اشخاصی را آفرید که از این قرارند : نخست همان صورت تورات، دوم عرش، سوم معبد مقدس، چهارم مشایخ یهود، پنجم جماعت بنی اسرائیل، ششم مسیحا.
مدیر مرکز تخصصی حضرت ولیعصر(عج) در ادامه به بیان چگونگی آفرینش روح و روح آدم پرداخته و گفت: در روایات یهودی نقل شده است که همه ارواح از آدم تا آخرالزمان در شش روز شکل گرفتند، شش روزی که در قرآن است. روز هفتم خداوند آفریده های خود را برکت بخشید، اما هنوز ارواحی بودند که جسمی برایشان تعیین نشده بود و خلقتشان کامل نبود و نام مقدس بر آنها وارد نمی‌شد همه در باغ عدن در اعلی علیین و هنگام آفرینش تورات حاضر بودند.
استاد مزرئی در ادامه گفت: آنچه که در تلموت ذکر می‌شود که همه ارواح ابتدا و در اصل در روح آدم ابوالبشر قرار داشتند این همان است که قرآن می گوید: «اذ اخذ من بنی ادم ظهورهم ذریاتهم». خداوند پس از خلقت حضرت آدم همه ارواح درونش و نسل هایی را که در آینده خواهند آمد را به او نشان داد.
انسان در ابتدا در بهشت و ارتباط با خدا و کاملاً روحانی بود، صورت اخیر به معنای حالت مجرد که او را در برگرفته بود به شکل اعضای بدن جسمانی درآمد چیزی که با ذات و ماهیت الهی او بسیار متفاوت است، گناه آدم رابطه مستقیم انسان با خدا را مخدوش ساخت به گونه ای که نظم امور را به هم زد.
وی در ادامه به بیان نظر کابالا پرداخته و گفت: در عرفان یهود، انسان را وجودی روحانی تفسیر می‌کنند که و جسم را پوشش روح می دانند و قائلند روح دارای سه بخش است: نفس ، روعه یا روح، نشاما یا روح متعالی. به نظر می رسد این ها درجات مختلف وجودی در انسان باشد که برخی نشاما، برخی روعه، و برخی تنها نفس دارند. نفس برای انسان لازم است زیرا هر کسی باید روح بخاری را داشته باشد و در روعه به او پاداش داده می شود که به مثابه تاج نفس است و توسط نور عوالم بالا روشن می‌شود و شایسته ادراک اسرار پادشاه یعنی خداوند می شود. اگر شایستگی بیشتر نشان دهد تاج روعه را دریافت می‌کند که این نشاما یا روح خداست. تنها این بخش، ازلی است و حیات بهشتی و رویت الهی با این امکان پذیر می شود .
دکتر مزرئی در ادامه به بیان دیدگاه عرفان اسلامی پرداخته و گفت: در عرفان اسلامی بر اساس حدیث “"کنز “” منشا تنزلات وجودی و ایجاد ممکنات، حب و محبت ذاتی خداوند است محبت در حق تعالی عین ذات او ذات او عین حب است.. در واقع این حب، حب ذات به رویت و جلوه ی خود در صورتی کامل و بدون هیچ خفا و پوشیدگی است. خداوند خودش را در مظهر انسان کامل نگاه می‌کند. ابن عربی در فص آدم دو علت برای خلقت انسان ذکر می‌کند :1- انسان کامل روح این عالم است و عالم مثل یک بدن آماده می شود روح در او دمیده می شود. لذا « لولا الحجة لساخت الأرض بأهلها » اگر انسان کامل نباشد مانند وقتی است که روح از بدن انسان هجرت می‌کند و انسان می میرد.
2- خداوند صفات و کمالات متعددی دارد و موجودات مختلفی که خلق کرده هرکدام مظهری از اسماء الهی اند خداوند در جواب اعتراض ملائکه فرمود: « و علم آدم الاسماء کلها ثم عرضهم علی الملائکه …» انسان کامل، مظهر اسماء الهی و آینه تمام نمای حق شده؛ خداوند دوست داشت خود را در آینه کاملی ببیند پس محب و محبوب خودخداوند است چون تصویر خودش را دراین آینه دیده است. این آینه از خودش حقیقی ندارد به قول ملاصدرا عین ربط است و وجود لغیره دارد .
مدیر مرکز تخصصی حضرت ولیعصر(عج) در پایان بیان کرد: حاق و نقطه حقیقی این حقیقت که همان انسان کامل که تجلی تام وجود رحمانی وحدانی را دریافت می دارد قلب حقیقت انسانی خوانده می‌شود. در نتیجه می‌توان گفت هر آنچه در تمام مراتب ظاهر می شود اثری از همان نفس رحمانی و تجلی و فرع آن قلب کلی وحدانی انسانی است که به اقتضای مرتبه، تعین خاص یافته است. در نتیجه این حقیقت قلبی همان فطرت اصلی تغییر ناپذیر است که در همه مذاهب و در همه مراتب روحانی و مثالی و حسی یعنی تا انتهای تنزلات وجود از عالم عقل و مثال و ماده مرکوز بوده و همه موجودات بر آن مفطورند و تجلی وحدانی و حبی حق را دریافت می‌کنند و به حسب خود ظاهر می‌سازند و ذاتاً تسبیح گوی حقند که در قامت آسمان و زمین «اتینا طائعین» می گویند و در شکل ذره ترابی «قالوا بلی » را مترنم می شوند.

“به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان ، خانم فاطمه کلاگری در نشست علمی با عنوان تجلی قرآن در سیره عملی امام علی (ع) که با حضور کارکنان مدرسه علمیه الزهرا(سلام‌الله‌علیها) و عموم بانوان در تاریخ 3/2/1401 در موسسه قرآنی این مدرسه برگزار شد، بیان کرد: سیصد آیه در مورد فضائل مولا امیرالمومنین(علیه‌السلام) نازل شده است که همه این آیات مورد تایید مفسران شیعه و سنی هستند.
وی با اشاره به کلام رسول خدا که می‌فرمایند: «من دو چیز را در میان شما باقی می‌گذارم که اگر به آن دو تمسک بجویید هیچ وقت دچار گمراهی نخواهید شد یکی کتاب خدا و دیگری اهل بیت من» گفت: پیروی و تبعیت از یکی از این دو ممکن نیست، چون سعادت مسلمانان در گرو پیروی از هر دو است زمانی مسلمانان گمراه می شوند که از این دو پیروی نکند و راهی مستقل از قرآن و عترت در پیش بگیرند.
طلبه سطح 3 مدرسه علمیه عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان در پاسخ به این سوال که چرا رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) اهل بیت(علیهم‌السلام) را کنار قرآن و هم ردیف قرآن قرارداده است، توضیح داد: قرآن، معجزه جاودان و همیشگی است و وجود معصوم نیز کنار قرآن همیشگی خواهد بود.
خانم کلاگری با اشاره به اینکه آیه 207 سوره بقره «وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَاد» در شان حضرت علی(علیه السلام) نازل شده است، تصریح کرد: در لیلة المبیت مشرکان قصد داشتند به خانه پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) در مکه حمله کنند و او را به قتل برسانند در این شب، امام علی(علیه‌السلام) برای حفظ جان پیامبر در بستر او خوابید و این موضوع در حدی از تواتر و شهرت است که فقط کافران و مشرکان این مورد را انکار می‌کنند.
وی ادامه داد: گاهی باید برای احیای یک امر به معروف یا محو یک منکر جان را تسلیم کرد و در این زمینه حضرت علی(علیه‌السلام) می فرمایند: «هر کس که در راه امر به معروف و نهی از منکر کشته شود یکی از مصادیق این آیه است» .
طلبه سطح 3 مدرسه علمیه عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان به پیامهای آیه شراءکه در شان حضرت علی(علیه‌السلام) آمده است پرداخت و گفت: پیشمرگ اولیای خدا شدن و خود را فدای اولیا خدا کردن یک ارزش الهی است که بهترین سودش این است که انسان بهترین متاع را که جان خودش است به خالق خودش بفروشد آن هم نه برای بهشت و نه برای نجات اهل جهنم بلکه فقط برای کسب رضای او.
خانم کلاگری با بیان اینکه آیه شریفه « الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلاَنِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ » نیز در شان امام علی(علیه‌السلام) نازل شده است، خاطرنشان کرد: وعده این آیه شامل همه کسانی که اینگونه عمل می‌کنند چنین افرادی نه از فقر و تنگدستی بیم دارند چون به وعده‌های خدا ایمان داشته و به او توکل می‌کنند و نه به خاطر انفاق غمگین می‌شوند چون به رضایت الهی آثار اخروی انفاق توجه دارند.
وی به نکات مورد توجه در آیه تبلیغ اشاره کرد و گفت: این آیه که در اواخر عمر پیامبر (ص) نازل شد و به جای فرمان ابلغ فرمان بلغ آمده که نشانه ابلاغ قطعی و مهم که براساس آن، موظف شد پیامی را به مردم ابلاغ کند که اگر در رساندن آن کوتاهی کند، رسالت پیامبریِ خود را به‌انجام نرسانده است .
طلبه سطح 3 مدرسه علمیه عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان در بخشی از سخنان خود به آیه مباهله اشاره کرد و گفت: مراد از أَبْنَاءنَا، نِسَاءنَا و أَنفُسَنَا در این آیه به ترتیب امام حسن(علیه‌السلام)، امام حسین(علیه‌السلام)، حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) و حضرت علی(علیه‌السلام) منطبق است که در روز مباهله پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) با مسیحیان نجران، همراه آن حضرت بودند.
خانم کلاگری با استناد به آیه شریفه «إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللّهُ وَ رَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ» گفت: آیه شریفه در شأن امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) نازل گردید و آن هنگامی بود که آن حضرت در رکوع نماز، انگشتر خود را در راه خدا به مسکینی بخشید که کوردلان و نا اهلان نگویند هنوز شروع به نماز نکرده است.

“به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان اولین جلسه سمینار عالم ذر با عنوان عالم ذر در قرآن و حدیث به صورت حضوری و مجازی در تاریخ1400/12/15  برگزار گردید. حجت الاسلام و المسلمین دکتر مزرئی در ابتدای بحث به آیات گوناگونی از جمله آیه۱۶ سوره جن، ۱۰۱ اعراف، ۸۳ آل عمران، ۲۸ و ۱۱۰ انعام، ۱۳۸ بقره ،۸۱ آل عمران، ۷۴یونس که اشاره به عالم ذر یا عالم الست یا عالم میثاق دارد کرده و گفت: آیات صریحاً به عالم ذر اشاره ندارد اما روایاتی در تفسیر آیات وارد شده که اشاره به عالم ذر و الست دارد.
وی در ادامه به توضیح پیرامون آیه۱۷۲ سوره اعراف «و اذ اخذ ربک من بنی‌آدم من ظهور هم…» و شبهات مربوط به آن پرداخته و گفت: إذ در آیه ظرف زمان ماضی است در حالی که طبق نظر برخی از علما از جمله علامه طباطبایی اکنون نیز این اتفاق در عالم ملکوت در حال وقوع است.
ایشان اشکال دوم را آمدن کلمه بنی آدم در آیه و کلمه آدم در روایات دانست.
مدیر مرکز تخصصی ولیعصر(عج) در ادامه به بیان شبهه دیگر پرداخته و گفت: استدلالی که خداوند در آیه فرموده که تا آن را روز قیامت انکار نکنید و نگویید از غافلین بودیم در صورتی است که انسانی که «بله» را گفته عهد الست را در خاطر داشته باشد در حالیکه انسان در این دنیا آن پیمان را به یاد ندارد؛ چطور خداوند می خواهد انسان را به خاطر چیزی که یادش نیست، مواخذه کند این از باب عقاب بلابیان مشکل ساز شده است.
استاد مزرئی در بیان یکی دیگر از شبهات گفت: در آیاتی از قرآن آمده است انسان زمانی که متولد می‌شود هیچ علم و ادراکی ندارد، اگر پیمان در عالم ارواح گرفته شده باشد یعنی هنوز عالم مادی ایجاد نشده وقتی بدن ایجاد شود تازه روح به آن تعلق می گیرد چطور از ارواح به طور مشخص پیمان گرفته شده در حالی که جسم نبوده است.
وی اشکال دیگر را این دانست که ادامه آیه در مورد علت اخذ میثاق می‌فرماید: او تقولوا …. این پیمان گرفته شد تا شما نگویید ما از این غافل بودیم یا پدران ما پیش از ما مشرک بودند. حال سوال این است اگر ازحضرت آدم این عهد گرفته شده او که پدر مشرک نداشته است.
رئیس مرکز تخصصی حضرت ولی عصر(عج) در ادامه به توضیح پیرامون ریشه لغوی ذر پرداخته و گفت: ذر یا از “"ذرأ"” به معنی آفرینش (مخلوق آفریده شده) می باشد یا از"” ذرّ “"به معنی بسیار کوچک، ذرات غباری که در هوا پخش باشد یا از"” ذرو “” به معنی پراکنده ساختن می باشد. درهر صورت در این آیه ازفرزندان حضرت آدم که از صلب ایشان گرفته شده ذر تعبیر شده است
ایشان در ادامه به تبیین اقوال علماء در مورد عالم ذر پرداخت و گفت: مشهور می گویند طبق ظاهر آیه خداوند از صلب حضرت آدم نطفه او راجزئی و جزئی تر کرد و به این ذریه و فرزندان آدم بدن وروح داد در عالم ماده خداوند از آنها عهد گرفت و از امام صادق علیه السلام سوال شده که آیا این عهد فقط به دل بود؟ امام فرمود به زبان هم بوده است خداوند از اینها عهد گرفت و آنها جواب دادند دوباره همه به صلب آدم علیه السلام برگشتند تا در عالم کم کم به تدریج به وجود بیایند.
اما برخی آیه را از متشابهات می دانند و عالم ذر را انکار کرده قائلند این واقعه نمادین و تمثیلی است، بدین معنا که همه بر فطرت توحیدی سرشته شده اند. اینان محتوای پیمان را توحید الهی و مکان آن را طینت و فطرت انسان که “"فطرت الله التی فطر الناس علیها"” است می دانند روایت هم در تایید این قول وجود دارد.
ولی برخی مثل علامه طباطبایی موطن اخذ پیمان را عالم ملکوت گرفته‌اند و می گویند در سلسله طولی عوالم از بعد از تعیینات عقلی، عالم عقل و عقول است که در روایات تعبیر به عالم ارواح و مجردات شده و بعد از آن در سیر نزول عالم مثال است و بعد از آن عالم ماده می باشد. هرچه در عالم عقل لطیف است در عالم مثال کثیفش است و هر لطافتی که در عالم مثال است کثیفش در عالم ماده است یعنی از وحدت به کثرت
لذا بحث این است که ببینیم اخذ پیمان کجا اتفاق افتاده که در این زمینه باید به روایات مراجعه کنیم. اگر مکررات روایات را حذف کنیم۴۰ روایت در کتب شیعه داریم. در کتاب در المنثور که از تفاسیر اهل سنت است نیز روایات متعددی در این زمینه وارد شده است.
وی در ادامه به دسته بندی روایات عالم ذر پرداخت و گفت: دسته ای از روایات این پیمان را فطری می دانند که اشاره به آفرینش معرفت در سرشت آدم می کند. در روایتی زراره از امام صادق علیه السلام در مورد (اذ اخذ ربک ..) سوال کرد امام فرمود: معرفت در دلهای آنان قرار گرفت ولی موقف خویش را در برابر پروردگار فراموش کردند و روزی در قیامت به خاطرشان خواهد آمد ، اگر این معرفت در دلشان قرار داده نمی‌شد کسی نمی‌دانست خالق و رازق شان چه کسی است
استاد مزرئی دسته دوم را روایاتی دانست که می‌گوید فرزندان آدم به صورت ذراتی از پشت او خارج شدند، یعنی انسان خلق شده و از ظهر آدم ذراتی بیرون آمدند و خداوند این پیمان را با زبان قال از آنها گرفت. در واقع به آنها بدن و روح داده و از آنها پیمان گرفت. لذا موطن پیمان عالم ماده بوده است .
در تفسیر درالمنثور نیز از طرق متعددی روایاتی با این مضمون از ابن عباس نقل شده است. اشکال مهم این احادیث مخالفت آنها با ظاهر آیه است، زیرا ظاهر آیه اطلاق بنی آدم دارد و در این روایات به آدم اشاره شده است
استاد مرکز تخصصی الزهرا(س) بیان داشت: دسته سوم از روایات احادیثی هستند که با تفسیرهای مختلف سازگارند مثلاً ابوبصیر از امام صادق علیه السلام سوال کرد: در عالم ذر چگونه پاسخ گفتند در حالی که ذراتی بیش نبودند؟ امام فرمودند: خداوند چیزی(قدرتی) در آنها قرار داد که وقتی از آنها در پیمان گرفتن سوال می‌کردند پاسخ می گفتند.
وی با اشاره به روایتی از امام صادق علیه السلام دسته چهارم را احادیثی دانست که می‌گوید سوال و جواب از ارواح در عالم ارواح بوده است. به عالم ارواح، عالم اظله و اشباح هم گفته می شود چون بدن ندارند و مجرد از ماده و عوارض ماده هستند. مفضل گوید امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند به جمیع ارواحِ بنی آدم، گفت"” إلست بربکم؟ قالو بلی"” همه ارواح در جواب بله گفتند
در روایتی نیز از امام علی(ع) آمده که ارواح دوهزار سال پیش از ابدان خلق شده اند که این اشاره به خلقت نوری دارد در خلقت نوری ارواح موجودات، خلق شده اما ارواح هنوز به ابدان تعلق نگرفتند لذا بسیط هستند فقط برخی از ارواح نوری مفصل شدند و آن هم نور پنج تن علیهم السلام هستند، همه موجودات خلقت نوری دارند اما خلقت نوری اهل بیت علیهم السلام مجزا و مفصل بوده ولی خلقت نوری ما همه ‌باهم بوده است.
عضو کارگروه تفسیر و علوم قرآنی در ادامه گفت: دسته پنجم از روایات اشاره دارد به اینکه خداوند همانطوری که ارواح را آفرید همانجا از آنها پیمان گرفت.
ایشان در ادامه به نکته ای که در برخی روایات است اشاره کرد و گفت: از برخی روایات تعدد عالم ذر به دست می آید مثلا در روایتی آمده که از آیه ۵۶ سوره نجم ( هذا نذیر من النذر الاولی) از امام صادق علیه السلام سوال کردند. امام فرمود: وقتی خداوند خلق را در عالم ذرّ اول پراکنده کرده آنها به صورت صفهایی در پیشگاه خداوند بودند که پیشاپیش آنها حضرت محمد(ص) قرارداشت پس گروهی به او ایمان آوردند و گروهی او را انکار کردند پس خداوند فرمود : ( هذا نذیر من النذر الاولی)
برخی گفته اند: ذر اول در عالم ارواح بوده که خلقت نورانی پیامبر صلوات الله بوده ذر دوم زمانی است که خاک آدم در حال درست شدن بود ، خداوند خاک را به دوقسمت کرد برخی مومن و برخی کافر و بعد یکی شدند این اشاره به طینت دارد. ذر سوم بعد از خلق آدم از صلب او ذریه اش پراکنده شده و از آنان پیمان گرفته شده است. البته این سه عالم ذر بعد از تعینات خلقی است یعنی در عالم عقول در عالم قبل از ماده و بعد از ماده سه عالم دیگر در تعیین ثانی قرار می گیرد.
استاد مدرسه مرکز تخصصی الزهراء(س)گرگان در ادامه به رابطه طولی عوالم پرداخته و گفت: در حکمت متعالیه و فلسفه ملاصدرا و عرفان اسلامی یک وجود بیشتر نیست آن هم خداست. برهان صدیقین ملاصدرا همین است. چون نقیض وجود، عدم است و از آنجا که عدم سراغش نمی آید واجب است پس وجود واجب است.
استاد مزرئی مابقی موجودات را وجود نما دانسته و گفت: در عالم سه چیز وجود دارد، وجود که به آن بود می‌گویند نبود که عدم می‌شود و نمود همان وجود نما است.مابقی موجودات در عالم وجود نما هستند به تعبیر قرآن آنها آیه هستند یعنی از وجود حضرت حق حکایت میکنند و وجود حقیقی را نشان می دهند.
وی در ادامه بیان کرد: قول خداوند فعلش است، اراده می‌کند جهان را خلق می‌کند. از صادر اول جز واحد یعنی عقل اول صادر نمی‌شود.در عقل اول همه تفصیلات است عقل اول ام الکتاب است که تفصیل پیدا کرد عالم بوجود آمد. از اجمال در عالم، انسان کامل بوجود آمد و از عالم به شکل حروف و کلمات، قرآن بوجود آمدیعنی قرآن و انسان و آفاق همه از یک منبع صادر شده اند (سنریهم آیاتنا فی الافاق و فی انفسهم ) کتاب آفاقی و انفسی که کتاب تکوینیبه آن می‌گویند و یک کتاب تدوینی هم داریم که با آن قران می گویند.
رئیس مرکز تخصصی ولیعصر(عج) وزان و مراتب قرآن را به وزان انسان و آفاق دانسته و بیان کرد: این‌ها از وحدت کم‌کم به کثرت آمدند و وحدت به شکل انسان ها و عوالم مادی درآمد که هم خصوصیات ماده و هم عوارض ماده اعم از کم، کیف، وضع و .. را داراست.
حجت الاسلام مزرئی در ادامه گفت: عالم عقل مجرد از ماده و عوارض ماده است. بین عالم ماده و عالم عقول واسطه ای وجود داردکه با آن عالم برزخ یا عالم مثال می گویندکه خصوصیاتی از عالم عقل و عالم ماده را داراست. در عالم مثال ماده نیست اما عوارض ماده است. عالم پایین تر عالم ماده است که هم ماده است و هم عوارض ماده را دارد.
وی در پایان اظهار داشت: یک عالم مثال بعد از عالم ماده نیز وجود دارد که مثال بعد از ماده را «ارض مخلوقه من بقیه طین آدم»می گویند و (انا لله و انا الیه راجعون) در حقیقت همان نزول از وحدت به کثرت و از کثرت به وحدت است.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان، میزگردی با عنوان گفتمان طلاب جوان با موضوع “"رمز موفقیت و شاخص‌های اخلاقی مهم طلاب"” و با حضور کارکنان و اساتید مدرسه علمیه الزهراء(س) گرگان در تاریخ1400/12/22 برگزار شد.
* طلاب افزون بر فهم عقاید و شرایع وظیفه دارند ارزشهای اخلاقی را بشناسند و مردم را با اخلاق و رفتار پسندیده آشنا کنند.
در ابتدای این میزگرد، خانم سمانه ملا محمد زمانی ، طلبه سطح سه موسسه آموزش عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان بیان کرد: طلاب افزون بر فهم عقاید و شرایع وظیفه دارند ارزشهای اخلاقی را بشناسند و مردم را با اخلاق و رفتار پسندیده آشنا کنند.
وی، اخلاص را نخستین مسئله‌ای که طلبه باید متوجه آن باشد، دانست و افزود: اگر طلبه بتواند به مقام اخلاص دست یابد روزنه وسیعی از قدرت‌های بزرگ معنوی را به سوی خود باز می‌کند و از ضلالت و گمراهی رهایی می‌یابد بلکه می‌تواند براثر عنایاتی که به او می‌رسد راهگشای دیگران نیز باشد.
طلبه سطح سه موسسه آموزش عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان ادامه داد: طلبه قدمی که برای تحصیل علم بر‌می‌دارد، لازم است برای تعدیل خواسته‌های نفسانی و تقویت قوای روحانی و کسب مکارم اخلاق و تقوا بردارد و در مقدمه نماند و در صدد به دست آوردن نتیجه و ثمره کار خود باشد.
خانم ملا محمد زمانی تاکید کرد: باید طلاب برای موفقیت، هدایت و رهبری جامعه اسلامی بهترین الگو باشند که بتوانند نظام اخلاقی اسلام را در صحنه زندگی آنان مجسم کنند.
*کسب موفقیت در زندگی نیازمند همت، مشورت و رقابت سالم است
در ادامه این میزگرد، خانم زهره سپهری راد طلبه سطح دو مدرسه علمیه الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان، تصریح کرد:
بدترین حالت انسان، حیرت و سرگردانی است که نداند چه کاری انجام دهد؛ بنابراین انسان به عنوان اشرف مخلوقات باید زندگی او هدفمند باشد .
مبلغ مدرسه علمیه الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان خاطرنشان کرد: برای کسب موفقیت در زندگی، همت و تلاش، مشورت، استفاده از تجارب دیگران و رقابت سالم ضرورت دارد.
خانم سپهری راد اضافه کرد: علاوه بر عوامل محیطی، اجتماعی ، تشویق دیگران، در نهایت خود فرد انتخاب می‌کند چگونه زندگی کند و عمر خود را در چه مسیری بگذراند و در این راستا نظم و برنامه ریزی مهم ترین رکن زندگی انسان است کما اینکه در زندگی انبیاء و اولیای الهی مشاهده شده است.
* قدرت و نیروی جوانی می‌تواند بر مشکلات پیروز گردد و راه‌های سخت و ناهموار را به آسانی بپیماید

در پایان این میزگرد، خانم فاطمه صغری برقرار مبلغ سطح چهار مرکز تخصصی الزهراء( سلام‌الله‌علیها) گرگان بیان کرد: بزرگترین سرمایه‌های هر ملتی، نیروی انسانی و مهم‌ترین نیروی توانمند هر کشور را نسل جوان آن می‌توان برشمرد، زیرا قدرت و نیروی جوانی می‌تواند بر مشکلات پیروز گردد و راه‌های سخت و ناهموار را به آسانی بپیماید.
وی، تعهد توأم با تخصص، خلاقیت و نوآوری، خود باوری و خود شکوفایی، برنامه ریزی و وقت شناسی را از عوامل صعود یک جوان از دیدگاه امام علی(علیه‌السلام) دانست.
پژوهشگر حوزه با اشاره به کلامی از مقام معظم رهبری(مد‌ظله‌العالی) گفت: «مهم ترین ویژگی جوانان جهادی “"مومن انقلابی"” است این جوانان کسانی هستند که به شرایط زمانه آشنا هستند، می‌دانند چه وظیفه‌ای دارند، در محیط‌های گوناگون چگونه رفتار کنند.» .

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان، خانم ربابه کابوسی در ویژه مراسم میلاد امام حسن مجتبی(علیه السلام) که با حضور کارکنان و شماری از اساتید مدرسه علمیه و عالی الزهرا‌(سلام الله علیها) گرگان برگزار شد، به بحث پیرامون"” جایگاه قرآن در کلام امام حسن مجتبی‌(علیه السلام) “"پرداخته و حضرت را در رفتار و گفتار، قرآن ناطق دانست.
وی، به نقل از شیخ ابوالفتوح‌« امام حسن‌(علیه السلام) را راوی قرآن» خواند و خاطرنشان کرد: براساس نقل های متعدد‌« امام حسن مجتبی‌(علیه السلام) از کسانی است که در عمل به قرآن پیشگام مومنان است» و خود پیش از دیگران به آن پایبند و تابع آن بوده است.
استاد مدرسه علمیه الزهراء(سلام الله‌علیها) تصریح کرد: براساس روایت وارده، امام حسن‌(علیه السلام) در برابر یک کینه جو و ناسزاگو با استناد به آیاتی از قرآن کریم، از خطای آن فرد گذشته و او را شرمنده خود می بیند، سرانجام رفتار امام براساس قرآن چنان شخصیت کینه جو را علاقمند به امام می کند که محبوب تر از او برایش کسی در زمین نیست.
خانم کابوسی در توصیف قرآن از زبان امام حسن مجتبی‌(علیه السلام) افزود: قرآن ثقل اکبر و امام هدایت است، در روایتی از امام حسن مجتبی‌(علیه السلام) وارد است که حضرت می فرماید: “"‌قرآن را پیشوای خود قرار دهید، زیرا فقط قرآن است که شما را به راه راست هدایت می کند.
وی با استناد به روایتی از امام حسن مجتبی‌(علیه السلام) بر ضرورت پیروی از قرآن تاکید کرد و خاطر‌نشان کرد: “"بهترین مردم کسی است که به احکام قران عمل نماید اگرچه آیاتش را حفظ نکند و بخاطر نسپارد و بدترین مردم کسی است که عمل به آن ننماید اگرچه آیاتش را بخواند و حفظ کند “".
کتابدار مدرسه علمیه عالی الزهراء‌(س) گرگان تصریح کرد: از امامت و پیشوایی کتاب قرآن؛ الگو بودن، زمامداری، تدبیر کردن و چرخاندن امور به ذهن متبادر می شود لذا باید از قرآن پیروی کرده چراکه نقش راهبرد و پیشوا در هدایت جامعه را برعهده داشته، آن را سامان می دهد و به فرجام می رساند.
خانم کابوسی در بیان معنای امامت و پیشوایی قرآن کریم اضافه کرد: امامت قرآن یعنی پیروی از دستوراتی که در آن آمده، یعنی در تدبیر امور آن را ملاک قرار دادن، شاخص عمل و میزان درستی عقیده، بر همین اساس قرآن مبنای درستی هرچیز، معیار سنجش حدیث و سرلوحه همه امور است.
وی بیان کرد: امام حسن‌(علیه السلام) در معرفی امامت قرآن، امام بودن آن را منحصر به این جهان نمی داند بلکه آن را بر تمامی مراحل زندگی انسان مومن در دنیا و آخرت جاری می داند، از این رو در کلام دیگری فرموده« قرآن می آید و رهبری می کند گروهی را که حلال قرآن را حلال و حرام آن را حرام شمردند و متشابه آن ایمان آورندگان را به سوی بهشت راهنمایی کرده و گروهی که حدود و احکام قرآن را ضایع و حرام آن را حرام شمرده اند به سوی جهنم می برد».
مبلغ حوزه، قرآن را شفای سینه ها معرفی کرد و عنوان کرد: امام حسن مجتبی‌(علیه السلام) چراغ های نور و شفای سینه ها را در قرآن می داند لذا سالک باید در نور آن راه بپیماید و با این ویژگی، دل خود را لگام می زند؛ زیرا این اندیشیدن حیات دل بیناست، همان گونه که آدمی در تاریکی ها با نور روشنایی می گیرد.
خانم کابوسی توضیح داد: دارو بطور معمول وسیله شفای بیمار است، ولی چه بسا بیمارانی که دارو مصرف می کنند با این حال شفا و بهبودی نمی یابند، پس ذات دارو شفا نیست، بلکه مقتضی شفا است. آیت الله جوادی آملی می فرمایند: «خداوند متعال در مورد قرآن نمی فرماید که قرآن داروست، بلکه فرموده او شفاست و اثر شفابخشی اش قطعی است »، لذا هر کس محضر قرآن حاضر شود و آن را بفهمد، بپذیرد و عمل کند به یقین امراض درونی اش از بین می رود.
وی در پایان گفت: امام حسن‌(علیه السلام) در ضمن موعظه ای طولانی پیرامون تمسک به قرآن فرمود: «یقین داشته باشید تا ویژگی هدایت را نشناسید، تقوا را نخواهید شناخت و تا آنانی را که قرآن را پشت سر انداختید، نشناسید، به پیمان قرآن نتوانید آویخت و تا تحریف کنندگان قرآن را نشناسید، آن را چنان که حق تلاوت آن باشد، نخواهید خواند.

“

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان ، خانم نرگس مهیاپور در نشست علمی با عنوان نقش امام سجاد (علیه السلام) در احیای فرهنگ علوی که به مناسبت ولادت امام سجاد(ع) با حضور کارکنان و طلاب مدرسه علمیه عالی الزهراء(س) گرگان در تاریخ1400/12/17  برگزار شد، بیان کرد: زیارت‌های متعدد، خطبه بسیار زیبا، رساله حقوق و دعاهای صحیفه سجادیه از آثار ارزشمند امام سجاد(ع) است که به دست ما رسیده.
وی افزود: امام سجاد(علیه‌السلام) بعد از پدر بزرگوارشان دوران بسیار سختی را گذراندند و به تعبیر برخی از مورخان هیچ دورانی بر شیعه اینقدر سخت نگذشت. امام سجاد(علیه‌السلام) به تلخی امامت را شروع کردند؛ لذا ایشان قهرمان اهل بیت(علیهم‌السلام) هستند.
مبلغ مدرسه علمیه عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان ادامه داد: معاویه حدود 40سال بر علیه اهل بیت(علیهم‌السلام) تبلیغات کرد بسیاری از مردم به ویژه در منطقه شام و بیت المقدس با مکتب ائمه معصومین(علیهم‌السلام) بیگانه بودند و امام سجاد(علیه‌السلام) در دورانی که تبلیغات بر علیه دین زیاد بود، باید فرهنگ پدر و جدش رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم)ا را احیا می کرد.
خانم محیاپور در بخش دیگری از این نشست با اشاره به فعالیت‌های امام سجاد(علیه‌السلام) گفت: تبیین قیام عاشورا، بیان دعا و زیارات، کادر سازی و تربیت شاگردانی مثل ابوخالد کابلی و ابوحمزه ثمالی سه فعالیت مهم برای احیاء فرهنگ علوی از سوی امام سجاد(علیه‌السلام) است.
وی خاطرنشان کرد: اولین کار امام سجاد(علیه السلام) در احیاء فرهنگ علوی تبیین قیام عاشورا بود ایشان با ایراد خطبه در کاخ یزید تمام عواملی که موجب شناخت اهل بیت(علیهم‌السلام) می‌شود را معرفی می‌کنند تا به دنیا بفهمانند عاشورا ماندگار خواهد بود و بعد می فرمایند: «انا ابن العطشان بکربلا» .
مبلغ مدرسه علمیه عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان با بیان اینکه تبیین معارف اسلامی در قالب دعا از دیگر فعالیت‌های امام سجاد(علیه‌السلام) برای احیاء فرهنگ علوی است، تصریح کرد: امام سجاد(علیه‌السلام) در فرصتی که پیدا کردند دعاها، مناجات و زیارت های مخصوصی را به مردم یاد می دادند، از جمله زیارت امین الله که دارای مضمون عالی می باشد و در این زیارت 13حاجت از خدا خواسته می شود.
خانم محیاپور با استناد به کلام مقام معظم رهبری در مورد دعای مکارم الاخلاق که می فرمایند: «امام سجاد (علیه‌السلام) در این دعا برای کسب اخلاق نیک و انجام کارهای پسندیده و هچنین دوری از رذائل اخلاقی از خداوند درخواست یاری فرموده است، بیان کرد: امام سجاد(علیه‌السلام) در این دعا به موانع رشد انسان و راه‌های نجات او از شر القائات شیطان اشاره کرده است.
وی در پایان سخنان خود اضافه کرد: تربیت شاگرد در زمان ائمه معصومین(علیهم‌السلام) به صورت انبوه‌ سازی و کادر سازی بود که در زمان امام سجاد(علیه‌السلام) به دلیل شرایط سختی که وجود داشت، تربیت شاگردان به صورت کادرسازی بود.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان، خانم ربابه کابوسی در نشست علمی با عنوان بررسی ویژگیهای شخصیت حضرت عباس(ع) در گفتار معصومین(ع) که به مناسبت ولادت حضرت عباس(ع) در تاریخ 16/12/1400با حضور کارکنان و طلاب مدرسه علمیه عالی الزهراء(س) گرگان برگزار شد، با استناد به کلام امام صادق(ع) در زیارت نامه حضرت عباس(ع)، تسلیم، تصدیق، وفا و نصیحت را چهار ویژگی حضرت عباس(ع) معرفی کرد.
وی، بصیرت و بینش عظیم، ایمان استوار و محکم، نصیحت و خیرخواهی را از جمله صفاتی که باعث مقام و منزلت قمر بنی هاشم در دنیا و آخرت است دانست.
استاد حوزه افزود: تسلیم در مورد قمر بنی هاشم به این معناست که ایشان خود را از همه‌ی تعلقات رها کرده است؛ به نحوی که هیچ تعلقی در ایشان وجود ندارد تا مانع همراهی سید الشهدا(علیه‌السلام) گردد.
خانم کابوسی بیان کرد: در مقابل هواهای نفسانی ایستادن یک نوع شجاعت است گاهی شجاعت را فقط به نبرد در میدان جنگ می‌دانیم اما این شجاعت نیست؛ شجاعت یعنی کنترل قوه‌ی غضب.
وی اظهار کرد: پس از آنکه وجود مقدس قمر بنی هاشم تسلیم شد، او را در معرض امتحان شدیدی قرار می‌دهند ایشان باید همان نقطه‌ای را که امام هدف قرار داده‌اند، هدف خود سازد و از طرفی عهد سید الشهدا با خدا را تصدیق نماید.
کتابدار مرکز تخصصی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) با بیان اینکه تصدیق، یعنی یقین به اینکه کار انسان برابر با حق و مشیت مطلق خداوند است، تصریح کرد: تصدیق قمر بنی هاشم بدین معناست که هیچ تردیدی نکند و یقین داشته باشد که راه امام حسین(علیه‌السلام)، صدق محض است.
وی با اشاره به اینکه تصدیق عامل رستگاری و پیروزی است، خاطر نشان کرد: تا زمانی که انسان ولی خدا را تصدیق نکند، با تردید نمی‌تواند در مسیر خداوند متعال گام بردارد.
وی در پایان سخنان خود تاکید کرد: عهد‌های حضرت عباس(علیه‌السلام)، ازجمله عهد‌های متعارف مومنان نیست؛ بلکه عهد خاصی است که با خدا بسته و باید در عالم به آن وفا کند.

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان کارگاه تدوین مقاله علمی پژوهشی با ارائه حجت الاسلام و المسلمین دکتر اسلام پور کریمی در تاریخ 10  و 11 اسفند 1400 برگزار گردید. 
دکتر اسلام پور پیش نیازهای پرداختن به تحقیق را شامل مهارت‌های قلم، مهارت‌های مطالعه، مهارت‌های تفکر مانند تفکر خلاق، تفکر انتقادی و یک دوره کارگاه روش تحقیق (همراه با فعالیت‌های عملی کافی) دانست.
وی در ادامه به بیان مهم‌ترین آسیب‌های تحقیقات پرداخته و گفت: خلط بین موضوع و مسئله، برخورد موضوع‌محورانه با مقاله و پایان‌نامه، ندانستن روش‌های مطالعه محققانه، بیماری مسری و صعب العلاج بی‌مسئلگی و درد بی‌دردی، عدم اهتمام کافی به پیشینه‌خوانی و عدم مهارت در روش پیشینه‌نویسی، مشکل در تبیین مسئله، خطای فاحش در تعیین سؤالات فرعی، پردازش ضعیف و به کارنبردن تفکر در تحقیق، ضعف شدید قلم از جمله آسیب ها می باشد.
استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: هر گاه یک موضوع عام انتخاب کنیم و سعی کنیم ابعاد متعدد آن را با توجه به مقولات متعدد بررسی کنیم، تتبع موضوع‌محور انجام دادیم. در این نوع تحقیقات، سؤال اصلی ما بیش از یکی است اما اگر مشخصا بر یک دغدغه علمی مشخص تمرکز کنیم و در صدد پاسخ به آن در قالب یک سؤال اصلی برآییم، تحقیق ما مسئله‌محور است.

دکتر اسلام پور در توضیح تبیین مسئله گفت: تبیین مسئله یا تعریف مسئله عبارت است از بیان چند جمله که ناظر به واقعیات و مسلمات و یا مبانی و بدیهیات است و بعد از آن به یک خلأ یا شکاف یا ناسازگاری یا تناقض و یا امر غیرعادی یا غیر قابل انتظار اشاره کنیم و بعد از یک شیب ملایم به یک سؤال مهم ختم کنیم که همان سؤال اصلی است و از عنوان تحقیق گرفته می‌شود. توصیه می‌شود تعریف مسئله را با کلمه «بدون تردید» شروع کنیم و در وسط آن از «اما» استفاده کنیم و در آخرش سؤال اصلی را با این عبارت بیاوریم: «از همین رو، تحقیق حاضر در صدد پاسخ به این سؤال محوری است که …..؟»

وی تبارشناسی را عبارت از این دانست که محقق بايد بداند که مسئلة او از چه سنخی است و ذاتا به چه علمي تعلق دارد و علاوه بر آن، در چه علوم و شاخه‌هايي از آن‌ها و از چه حيث و زوايايي «قابليت» بحث دارد؛

مربی روش شناسی حوزه و دانشگاه  تصریح کرد: به حالت سؤالی درآوردن عنوان تحقیق یا تدریس را سؤال اصلی می‌گویند و به ابعاد مهم سؤال اصلی سؤال فرعی می‌گویند. می‌توان گفت که رابطه سؤالات فرعی به سؤال اصلی همواره رابطه افراد به کلی یا اجزاء به کل است. سؤالات فرعی باید کافی، بدون تداخل و مترتب بر هم باشند.

دکتر اسلام پور در ادامه به توضیح پیرامون چکیده پرداخته و گفت: چکیده آخرین کاری است که محقق آن را تهیه و تدوین می‌کند. یک متن بسیار خلاصه‌ای است که شامل عناصر مهم تحقیق است و در ابتدای مقالات و پایان‌نامه‌ها نوشته می‌شود تا در وقت مطالعه محققان بعدی صرفه‌جویی شود. طبیعی است که برخی عناصر در خود تحقیق هست و در چکیده نیز هست؛ علتش این است که فلسفه وجودی چکیده فرق دارد و برای اطلاع‌رسانی سریع به خواننده است. از این رو، نباید پرسید یا اعتراض کرد که فلان چیز در چکیده تکرار شده است. طرح چنین سؤالی، به معنای نفهمیدن فلسفه وجودی چکیده است.

وی عناصر مهم چکیده در مقاله را اعلام مسئله تحقیق، ذکر هدف از پژوهش، ذکر روش و ذکر مهم‌ترین نتایج با اشاره به ساختار مقاله دانست.

استاد حوزه و دانشگاه  به حالت رهاسازی و آزادسازی ذهن از هر قید و بندی که به رگبار و طوفانی از سؤالات یا پیشنهادات یا راه‌حل‌ها منجر می‌شود بارش فکری دانست.

اسلام پور در ادامه به بیان تفاوت‌های موضوع با مسئله پرداخته و گفت: احتمال نوآوری در پژوهش موضوع‌محور به‌شدت کاهش می‌یابد؛ اما در پژوهش مسئله‌محور احتمال نوآوری افزایش می‌یابد. ارتباط مطالب در مسئله‌محوری خیلی زیادتر از ارتباط مطالب در موضوع‌محوری است. از حیث تمرکز، تحقیق مسئله‌محور از تمرکز زیادتری برخوردار است. از حیث ضرورت احاطه محقق بر اطراف و ابعاد بحث، در مسئله‌محوری این احاطه و تسلط و توانمندی باید بیشتر باشد. از لحاظ جذابیت، مسئله‌محوری بیشتر مورد استقبال است. اسم تحقیق موضوع‌محور کلی است و دیگران را گیج می‌کند؛ به طوری که تا اصل تحقیق را پیدا نکنند و نخوانند متوجه نمی‌شوند محقق چه گفت و چه نگفت؛ از همین رو، گاهی محققان بعدی مقالات و پایان‌نامه‌های موضوع‌محور را به خاطر ابهام در اطلاع‌رسانی در مرحله عنوان، سرزنش کنند اما عنوان در مسئله‌محور جزئی و مشیر به مسئله و شفاف کنندۀ هدف است. انتخاب موضوع از انتخاب مسئله ساده‌تر است و….
وی اهمیت داشتن برای محقق و مورد علاقه بودن، ارزش تحقيق داشتن (نه مثلا شمارش تعداد اَنّ نهج البلاغه)، قابليت تحقيق داشتن (نه مثل تبيين کارهاي اصحاب کهف در غار)، تازگي داشتن، اولويت داشتن و رعايت الاهم فالاهم، معلوم نبودن نتيجه از قبل (نه مثل تأثير ايمان بر ترک گناه)، امکان دست‌يابي به منابع، قابل انتشار بودن نتايج، منطبق بودن با تخصص‌ها و توانمندي‌هاي محقق و استاد راهنما و مشاور، تعيين ابعاد خاص و مشخص بودن قلمرو آن، روش مناسب آن را دانستن، قابلیت تداوم آن تا چند دهه آینده را از جمله ویژگی های یک موضوع خوب دانست.
مربی روشهای تدریس و تحقیق در ادامه به اهمیت عنصر اول در عنوان تحقیق اشاره کرده و بیان کرد: اولین کلمه عنوان مقاله و پایان‌نامه شما مهم است و باید تنها با یکی از سؤالات سیزده‌گانه که در ذیل به آنها اشاره می‌شود، هماهنگ باشد. این الگو که ما چند سالی از آن استفاده می‌کنیم و توانستیم به‌درستی بین تحقیقات مسئله‌محور و موضوع‌محور تفکیک کنیم با قدری مسامحه می‌توان گفت در مورد همه تحقیقات قابل اجرا است. در تبیین مسئله نیز بر همین کلمه اول باید تأکید بیشتری داشته باشید.‌ این کلمۀ اول منجی شماست. همین عنصر اول، شما را از موضوع‌محوری نجات می‌دهد و به مسئله‌محوری نایل می‌سازد. به طور قطع، مهم‌ترین نکته‌ای که تمام تحقیق شما را تحت الشعاع قرار دهد همین نکته است.  

استاد اسلام پور در ادامه گفت: معمولا یک عنوان در تحقیقات کتابخانه‌ای از سه قسمت تشکیل می‌شود که عبارت‌اند از: قسمت مسئله‌ساز+ موضوع عام+قید یا قیود محدود کننده. موضوع عام معمولا در وسط قرار می‌گیرد.  قسمت مسئله ساز عنوان که عبارتند از چیستی، هستی، علل و عوامل ایجادی آن، علائم، کجا،کی، چقدر و … را ابتدا مشخص کنید سپس با مراجعه به کلمات حاکی از آن سؤال، کلمه مناسبی برای ابتدای عنوان خود انتخاب کنید.

وی از کلماتی همچون بازخوانی، بررسی، پژوهشی در باب، تأملی بر، تحقیقی در باب، جستاری در ، سیری کوتاه در، کندوکاوی در ، کنکاشی در و.. به عنوان کلمات لغو و نادرست در اول عنوان نام برد.
استاد حوزه و داشنگاه بارش فکری را یک تکنیک خلاقیت فردی یا گروهی دانست که در طی آن، با جمع‌آوری فهرستی از ایده‌ها یا سؤالات یا پیشنهادات که به طور خودکار توسط اعضا تولید می‌شود، برای رسیدن به یک جمع‌بندی در مورد یک مسئله تلاش می‌شود.

استاد حوزه و دانشگاه افزایش خلاقیت از طریق عوامل چهارگانه خلاقیت (بسط، سیالی، انعطاف‌پذیری، ابتکار)، افزایش قدرت پردازش؛ امکان دست‌یابی به ایده‌های بزرگ؛ انتخاب بهترین راه حل؛ اندازه‌گیری میزان علم و اطلاعات ما نسبت به موضوع مورد نظر؛ انضباط و نظم ذهنی و .. را از علت های بارش فکری نام برد.

اسلام پور چهار قاعده بارش فکری را  تمرکز بر کمیت، اجتناب از انتقاد، استقبال از ایده‌های غیر معمول و ترکیب و بهبود ایده‌ها که مرحله آخر دانست.
وی در ادامه به بیان روش و مراحل اجرای بارش فکری پرداخته و گفت: براي بارش فکري ابتدا يک دايره بکشيد و در درون آن موضوع يا عنوان را بنويسيد. سپس با تمرکز بر همان اطلاعاتي که داريد و به صورت جزئي هر چه به ذهنتان مي‌آيد سؤال طرح کنيد و سعي کنيد سؤالات جزئي باشند و در اين مرحله اصلا به دسته‌بندي و ترتيب سؤالات فکر نکنيد. بارش فکري در جاهاي زيادي حتي در غير عرصه پژوهش نيز کاربرد دارد. در پژوهش گاهي موضوع و بعد از عنوان را با بارش فکري به صدها سؤال تجزيه مي‌کنيم. بعد از آنکه تعداد بسیاری ایده در زمان کوتاهی جمع‌آوری شد به مرحله تهذیب می‌رسیم که البته طولانی‌تر می‌شود و همان طور که گفته شد به حذف بی‌ربط‌ها و دسته‌بندی مربوط‌ها می‌پردازیم.
مربی روشهای تدریس و تحقیق چهار توصیه برای طوفان بهتر در فکر را تمرکز بر عنوان مورد بحث، استقبال از هر سؤالی که به ذهن می‌آید بدون هیچگونه خودسانسوری و خودمحدودسازی، سعی در اینکه سؤال‌ها جزئی و بسیط و اتمی و ریز باشند، عدم سعی در اینکه سؤال‌ها منظم و دسته‌بندی به ذهن بیایند (استقبال از سؤال‌های پراکنده) دانست.
دکتر اسلام پور پاراگرافی که سازماندهی خوبی داشته باشد را دارای سه بخش اصلی دانسته و بیان کرد: جمله موضوعی: سخن اصلی پاراگراف و مرکز توجه آن را بیان می کند، جمله های پشتیبان: با عرضه اطالعات بیش تر و یا آوردن نمونه هایی، جمله موضوعی را شرح و گسترش میدهند، جمله نتیجه: مشخص میکند که پاراگراف به پایان رسیده و نکته مهمی را یادآور می شود که خواننده باید به خاطر داشته باشد  

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان، خانم مریم علیجانی در نشست علمی با عنوان «الگوی روابط انسانی عزت مدار با تأکید بر سیره امام حسین(ع)» که با حضور کارکنان و طلاب مدرسه علمیه عالی الزهراء(س) گرگان در تاریخ 15/12/1400 برگزار شد، بیان کرد: امام حسین(ع) مصداق بارز عزت مندی و عزت طلبی در زندگی بودند که نقطه اوج آن در واقعه عاشورا دیده شد.
وی با بیان اینکه عزت نفس یکی از لوازم زندگی موفقیت آمیز است، تصریح کرد: فردی که می‌خواهد در راه اهداف والای خویش تمام مشکلات و موانع را از سر راه خود بردارد و به تکامل برسد باید، کرامت نفس داشته باشد و این موهبت خدا دادی را در خود بارور کند.
مبلغ مدرسه علمیه عالی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) افزود: انسان در زندگی اجتماعی با نیازهایی مواجه است که برای تامین آنها نیازمند یک روابط صحیح و پایدار با دیگران می‌باشد تا در پرتو این روابط پایدار استعدادهایش شکوفا شود و به تکامل وجودی خویش برسد.
خانم علیجانی با استناد به کلام امام حسین(علیه‌السلام) که می‌فرمایند: «از انجام کارهایی که نیاز به عذرخواهی دارد و عزت نفس خدشه دار می‌کند بپرهیز، زیرا مومن نه کار بد می‌کند و نه پوزش می طلبد، ولی منافق هر روز کار بد انجام می‌دهد چون برای خود ارزش قائل نیست و پیوسته عذرخواهی می‌کند.» اضافه کرد: داشتن عزت نفس یکی از صفات ضروری مومنین است.
وی ادامه داد: در سیره و سخن امام حسین(علیه‌السلام) موارد زیادی می‎‌توان یافت که ایشان با شیوه‌های مختلف درصدد پرورش و تقویت عزت نفس در نهاد افراد بوده است.
کارشناس پژوهش تصریح کرد: کودکانی که در دوران طفولیت از توجه و احترام بزرگترها به ویژه والدین خود، برخوردار گردند، در زندگی آینده خویش افرادی عزتمند، موفق و دارای اعتماد به نفس خواهند بود؛ زیرا تکریم شخصیت کودکان روحیه خودباوری و اعتماد به نفس را در آنها تقویت می‌کند و زمینه رشد اخلاقی و ایجاد صفات نیک را در وجودشان فراهم می‌آورد.
خانم علیجانی، یکی از شیوه‌های کارساز در مسائل تربیتی و تبلیغی را احترام به اندیشه‌های دیگران دانست و افزود: با توجه کردن به تفکرات و خواسته‌های مخاطب، می‌توان روحیه اعتماد به نفس را در او زنده کرده و عزت نفس وی را تقویت کرد.
وی با بیان اینکه سخنان محبت آمیز و دارای بار عاطفی مثبت، در عمق جان مخاطبان تاثیر می‌گذارد و عزت نفس را در آنان تقویت می‌کند، اظهار کرد: انسانهایی که در الفاظ و عبارات خود کمال ادب و عفت را رعایت می‌کنند، در نظر مخاطب مکرم بوده و عموم مردم آنان را به دیده احترام و بزرگی می‌نگرند.
مبلغ فعال مدرسه علمیه عالی الزهراء(سلا‌م‌الله‌علیها) در پایان سخنان خود تاکید کرد: امام حسین(علیه‌السلام) در عمل سعی می‌کرد اطمینان به نفس را در وجود اشخاص زنده کند و حتی در یاری به محرومان بیشتر از همه به حفظ آبرو، حیثیت و خدشه دار نشدن شخصیت آنان می‌اندیشید، در گفتارهای راهگشا و عزت بخش خود نیز به احیای کرامت انسانی و عزت افراد اهتمام خاصی داشت

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه عالی و تخصصی الزهراء(س) گرگان، خانم مریم میرکریمی در نشست علمی با عنوان «تبیین ویژگی های ائمه (ع) در زیارت جامعه کبیره» در تاریخ1400/11/18  به مناسبت شهادت امام هادی(علیه‌السلام)که با حضور کارکنان و اساتید مجموعه حوزوی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) گرگان برگزار شد، بیان کرد: از زمانهایی که توصیه به ذکر الهی شده، ماه مبارک رجب است که ماه پر برکت و هر یک از دعاهای آن منزلی از منازل سالکین الی الله و ماه درخواست انسان برای ارتقاء و ظرفیت رشد معنوی است.
وی ، زیارت جامعه کبیره را یک صحیفه کامل امام شناسی معرفی کرد و گفت: کمالاتی که در آن بیان شده برهانی، مستدل و همراه با دعوت به طور ضمنی امام معصوم به ما است که در سایه طاعت و بندگی خداوند به افق اعلای کمالات رسیدند و اگر انسان به دنبال کمال است باید از آنان تبعیت کنند.
مدیر مرکز تخصصی الزهراء(سلام‌الله‌علیها) با اشاره به اینکه سند زیارت جامعه قطعی است،تصریح کرد: هر انسان منصفی می بیند این بیانات کار یک انسان عادی نیست و این زیارت کاملا منطبق با آیات قرآن مجید و روایات است ومقام خلیفه الله را برای پیامبران و اولیای الهی بیان می‌کند.
خانم میرکریمی در پاسخ به این شبهه که زیارت جامعه غلو است، گفت: اولا آنچه در کلام امام هادی(علیه السلام است بخشی از کمالات ائمه معصومین(علیهم السلام) است و الا فضایل ایشان بیشتر از آنچه در زیارت آمده است می باشد لذا در پایان آن گفته می شود شما بیش از آنچه گفتیم هستید؛ یعنی انسانهای کامل آیینه تمام نمای جلال و جمال الهی هستند.
وی با اشاره به فرمایش امام علی(علیه‌السلام) «در فضل و برتری ما هرچه می خواهید بگویید اما بدانید که نه تنها به حقیقت فضائلی که خدا برای ما قرار داده است نمی رسید بلکه به اندکی ازآن نیز نمی رسید» خاطر نشان کرد: ائمه معصومین(علیهم السلام)، آیات و دلایل خدا ، حجت ، وجه، چشم و زبان او هستند و ثانیا: مرز غلو خارج کردن آنان از دایره عبودیت است.
استاد حوزه ادامه داد: زائران، زیارت خود را با تکبیرات صد گانه و السلام علیک شروع می‌کنندکه صد تکبیر، اشاره به عظمت و کبربایی بودن خداوند است و عبارت""السلام علیک"” نشان می دهد ائمه معصومین(علیهم السلام)، مخلوق و نیازمند فیض هستند؛ لذا زیارت آنان با عباراتی شروع شده که شائبه هرگونه غلو درباره آنان را برطرف می کند و در این زمینه به کلام امام علی(علیه‌السلام) «ما را از مرز عبودیت خارج نکنید و به سر حد عبودیت نرسانید آنگاه هرچه می خواهید در فضیلت ما بگویید» استناد کرد.
وی با اشاره به فراز"” معدن الرحمه"” اظهار کرد: ائمه معصومین(علیهم‌السلام) دارای رحمت، عاطفی و عقلی هستند و حوائج مادی و معنوی مخلوقات را برطرف می کنند و در قرآن هم به آن اشاره شده است.
مدیر مرکز پژوهشی الزهراء(سلام الله علیها) گرگان با اشاره به عبارت"” اصول الکرم"” در زیارت، خاطر نشان کرد: کرم به معنای عزیز و نفیس است و بیانگر آن است که تمام خیرات و برکات موجود در نظام هستی اعم مادی و معنوی به وساطت ائمه معصومین(علیهم السلام) افاضه می شود .
خانم میرکریمی به معنای فراز""السلام علی محال معرفه الله"” اشاره کرد و گفت: ائمه معصومین(علیهم‌السلام) بهتر از هر کسی خدا را می‌شناسند و بهترین وسیله برای کسانی هستندکه با شاگردی مکتب ائمه اطهار(علیهم‌السلام) در صدد شناخت خداوند هستند و از آنجا که هر موجودی مظهری از مظاهر خدا بوده ، ائمه معصومین(علیهم السلام) مظهر تام اسماءالله و صفات الهی هستند .
وی در پایان تاکید کرد: در روایات اسلامی معرفه الله به معرفت امام واجب الاطاعه تفسیر شده است که از یک سوی قرآن بهترین معرف خداوند است و از سوی دیگر ائمه معصومین(علیهم السلام) محل معرفت الهی است که حاصل این دو تاکید بر مضمون حدیث ثقلین است.